Alþýðublaðið - 03.11.1951, Blaðsíða 5

Latigardagúr. '1 onóifemher 1951 nJ
ALÞÝÐljJftliAfííO: r
3
Þörarinn Egilson sjötugu
n
ÞEGAR mér er frá því skýrt, '
að þessi eða hinn sé orðinn
sjötugur, kominn á áttræðis-
aldur, verður mér jafnaðar- |
lega á að hugsa, að sá sé nú j
orðinn garrla’l og grár, boginn
og lotlegur, og hjari þetta
svona af gömlum vana, meira
og minna utan við heiminn.
En engin regla er án undan-
tekningar, og sannarlega á
þetta ekki við um Þórariu
Egilson, sem er sjötugur í dag.
Hann er hvikur á fæti, tein-
réttur, snöggur og fjörugur í
öllum hreyfingum og stendur
föstum fótum í önn og umsvif
uffi hins daglega lífs.
Komirðu í skrifstofu Akur-
gerðis, finnurðu hann þar
snöggk’æddan, sinnandi sínum
framkvæmdastjórastörfum, Og
farirðu niður að höfn, niður á
bryggju, þegar skipin eru að
ina til að sinna ritstörfum, en
stingi hann niður penna, ger-
ir hann það eins og sá, sem
valdið hefur, með nákvæmri
smekkvísi og á þá stundum
til að beita þeirri kímnigáfu,
sem honum er ríkulega í blóð
borin.
I fáum orðum sagt, Þórar-
inn hefur a’lt sitt líf verið hinn
nýtasti þjóðfélagsþegn og mað-
ur, sem ánægjulegt er að kynn
a^t. Þess vegna á hann marga
vini.
! Þórarinn E.srlson hefur held
ur ekki staðið einn í lífinu. i
Hann er kvæntur Elísabefu
Halldórsdóttur bókbindara í
Reykiavík Þórðarronar. Hefur
hún alla tíð verið Þórarni góð
ur og '■amhentur förunautur,
íteV;ð þátt í störfum hans og
smekk, auk þess er hann bók- ,búið honum hið bezta heimili. !
fróður svo af ber, enda á Þór- j Vin:r Þórarins ó”ka honum
fara og koma, geturðu einnig 1 arinn eitt hið vandaðasta og :a’’ra heilla á afmælinu, langra
fundið hann þar, með lifandi
áhuga fyrir öllu, sem útgerð-
ina varðar og afkomu hennar.
Þannig hefur Þórarinn Egil-
son verið í 50—60 ár, og þann
ig er hann enn þann dag í dag,
sívakandi, áhugasamur og lif-
andi maður.
Þórarinn er borinn og barn-
fæddur Hafnfirðingur, sonur
Þorsteins kaupmanns Svein-
bjarnarsonar rektors Egilsson-
ar og Elísabetar konu hans Þór
arinsdóttur prófasts í Görðum
á Álftanesi Böðvarssonar. í
Þórarinn Egilson.
bezta bókasafn. er ég hef séðjiífdaga og gæfu og gengís í
í einkaeign. Þórarinn hefur : framtíðinni.
ekki haft mikinn tíma um æv- l Emil Jónsson.
Viðtal við afmæiisbarnið:
úfukarlamir voru vinir mínir
ÞÓRARINN EGILSON út-
gerðarmaður í Hafnarfirði er
sjötugur í dag. Ég hef þekkt
hann í mörg ár, en aldrei náið;
við höfum aðeins hitzt af til-
Hafnarfirði ólst hann einnig! viljun í hvert sinn. og hann
hefur brosað við mér, heilsað
mér og tekið þéttingsfast í hönd
mér. Nánari hafa kynnin ekki
verið, og hefur mig þó ler.gi
langað til að mega ræða við
hann í næði, — og ég held að
það hsifi verið vegna þess yls,
sem leggur frá honum, alþýð-
legs viðmóts -hans og birtu,
þrátt fyrír dökka skör. Þegar
ég frétti núna í vikunni, að
hann yrði sjötugur um þessar
mundir, óskaði ég eftir að fá
viðtal við hann.
„Það tekur því ekki,“ sagði
hann í símann; „en þú ert vit-
anlega velkominn.
!
upp fram um tvítugsaldur, og
beygðist þá strax krókurinn að
því, sem verða vildi, fiskverk-
un, útgerð og kaupsýslu. Áður
en hann náði tvítugsaldri var
hann orðinn verkstjóri og for-
svarsmaður hjá umsvifamikl-
um atvinnurekanda, erlendum,
í Hafnarfirði, og mun það fá-
títt, að jafn ungum manni hafi
verið falin sllk ábyrgðarstaða.
Síðar vann hann að svipuðum
störfum hjá stærstu atvinnu-
rekendum landsins á þeim
tíma, P. J. Thorsteinson á
Bíldudal, Thor Jensen í Reykja
vík og Ág. Flygenring í Hafn-
.arfirði.
Og svo fór ég suður eftir og
Þá fór Þórarinn að eiga með jinn í stofuna hans í stóra hús-
sig sjálfur, og tók að gera út inu við Reykjavíkurveg 1; en
skip til fiskveiða, bæði einn og það hús byggði hann 1908 og j ar Egi’ssonar, Þorsteinn Egil-
í félagi við aðra. Voru það hefur alltaf átt heima í því síð- j son, bróðir Benedikts Gröndal.
getur skoðað þær, þegar þú ert
þúinn að fá kaffi.“
— Ég vil ekki kaffr fyrr en
ég er búinn að fá smávegis
upplýsingar, Þórarinn. Þú
veizt til hvers ég er kominn.
Við skulum snúa okkur að máí-
efninu.
Hann settist í stó’inn og sat í
hnipri, alveg eins og ég væri
dómari og hann sakborningur
Hann rétti mér baukinn, eintórn
greiðvikni, alveg eins og hann
væri að reyna að gera mig ijúf-
an.
„Ég get ekkert sagt, nema
þetta, að sjómennirnir á skút-
unum voru vinir mínir. Þá var
trúnaður og vinátta milli reið-
ara og sjómanns. Þetta er
þreytt; eitthvað er fokið út í
buskann, Vilhjálmur. Ég seg'
þér alveg satt . . . . “
— Já, þú ert fæddur hér og
uppalinn. Faðir þinn var . . . .
„Hann var sonur Sveinbjarn-
fyrst seglskútur á handfæra-
veiðar og síðar togarar Hefur
— Faðir þinn var kaupmað-
ur hér í Firðinum?
an. ,,Ég hef ekki hreyft mig Móðir mín var Elísabet Þórar-
______________ „ ____________ héðan. Mér datt í hug einu t insdótt’r, Böðvarsonar í Görð-
hann nú stjórnað þessum at- sinni að selja það og flytja úr um á Álftanesi. Það er gaman
vinnurekstri sínum og félaga l Firðinum, en hætti við það. . að ættfræðinni Ég skal segja
sinna í hartnær 40 ár og gerir ,Það var eiginlega konan mín, þér, að ég les a’lt. sem ég get
enn í-dag. Það lætur að líkum, sem kom í veg fyrir það“. I um ættfræði . .. .“
að þennan tíma hafi oltið á — Mig laugaði af tilefni af-
ýmsu hjá Þórarni, eins og hjá .mælis þíns ....
öðrum, sem við útge>5 hafa | „Á ég ekki að sýna þér bæk- j „Já: bróðir minn var Gunn-
fengizt; stundum hefur gengið urnar mínar; ég á margarjsr erindreki, en albræður rrnn-
vel, stundum miður. Hefur gamlar bækur?“ ,ir Sveinbjörn ritstjóri og ferða
Þórarinn allan þennan tíma Mér þykir gaman að bókum ; sagnahöfundur og Jón, sem
rekið fyrirtæki sín með dugn- — og ekki sízt göm’um bókum jvann við vínverzlunina. Það er
aði, hyggindum og forsjálni og ~— og gat því ekki neitað boð- gaman að bókunum hans Svein
aldrei látið á sig fá, þó að á (inu. Hann leiddi mig að tveim- bjarnar. Yfirleitt er ákaflega
móti blési um sinn. Sérstakt ur miklum bókaskápum og tók fróð.egt að lesa ferðasogur
lag hafði hanri jafnan á því að ^hvern dýrgripinn á fætur öðr- Sammála, — Vannstu við
fá til starfa góða menn og um úr -þeim og sýndi mér. og verzlun föður þíns?
gegna og gera þannig við þá, margar þessara bóka hafði ég „Já, dálítið; líka við útgerð
að þéir væru ánægðir og sækt- *aldrei séð fyrr. og sumar eru hans. Annars vann ég yfir eitt
ust' eftir starfi hjá honum. Hef alls- ekki til í eigu Landsbóka- ; alla vinnu; qn þá voru 300 - -400
ég engan starfsmann Þórarins [ safnsins. En þessi sýning tók sálir hérna í Hafnarfirði og
hitt, að ekki beri hann horium ,langan: tíma, og ég fór að ger- vinna stopul. En það er einstakt
vel sögu. Þetta gildir raunar ast óþolinmóður. með Hafnarfjörð. að allt hefur
fleiri en starfsmenn hans. j — Þú ert innfæddur Hafn- orðið p ássinu til happs. Alltaf,
Ég hygg, að flestir, sem Þór- firðingur? þegar il’a hefur litið út, hefur
arni kynnast beri til hans hlýj | „Já; ég er það og hef alltaf e’tthvað kom:ð fyrir, sem
an hug, virði hann og meti. Er , dvalizt hér eða svo gott sem. bjargað hefur öllu saman. —
það vegna alúðlegrar fram-1— Ég á nokkrar bækur eftir Svo gerðist ég starfsmaður hjá
komu hans, vinsemdar og góð- Þormóð Torfason, og hérna eru ,Ward; en hann gerði út togara
Ódýrasta
skemmtunin
er GÓÐ BÓK
Hún veitir allri
f jölskyldunni
varanlega ána-gju.
frá
Nýjar bækur
Eftirtaldar bœkur eru nú komnar í bókaverzlanir
í Reykjavík og cru á leiöinni út um land:
KVÆftl eftir PÉTUK BEINTEINSSON. „Georg Pétur
hét hann fullu nafni — sonur hinna þröngu
dala I suðurhluta Borgarfjarðarsýslu, þar sem geislasindur
sunnan fer, svalir vindar norðan anda”. Ilann var fæddur í
Litla-Botni í Botnsdal, en ólst upp í Grafardal. Pétur lifði það
kkl, að þjóðin tæki hann í tölu hinna fremstu skálda. En þeir,
sem lesa bók hans, munu íinna, að hann hefur margt vel og
spaklega sagt á kjarnyrtu og þróttmiklu máli. Þetta er hezta
ljóðabók ársins.
SVO IJOA TEEGAR eftir HULDL- Þetta
eni síðustu kvæðl
liinnar vinsælu skáldkonu. — Þar munu ljóðavinir finna margt
íagurt. — Og ekki má þessa bók vanta í skáp bókamanna.
IIEEM tJU HEIaJfU eftir Warwick DEEPIXG.
Bokm heitir á frumálinu
THKEE ROÓ3IS. Deeping er einn af vinsælustu höfundunum,
sem þýddir hafa verið á íslenzku. Bækur hans eru viðburðar-
ríkar og spennandi. — HEIM ÚR IIELJU er ein af skemmti-
legustu sögum Deepings.
VIKINGABLÓ3 — skáldsaga eftir Ragnar l»or-
* steinsson frá Höfðabrekku. —
Þetta er íslenzk saga, saga um ur.gar ástir, sjóferðir og svaðil-
farir, gerist á umbrotatímum í íslenzku þjóðlífi. — Lýsingar
höfundar á lífi sjómanna eru lifandi og sannar.
ARA’I OG BERIT eítir AXTON MOHK- 1>essi
saga lýsir æfintýralegu
ferðalagi tveggja unglinga, sem fara víða um heim og lenda í
óteljandi hættum og æfintýrum. — Ilöfundurinn segir í formála:
„Upp til fjalla á sumrin hef ég um mörg undanfarin ár sagt
börnunum söguna um Árna og Berlt og æfintýraför þeirra frá
Noregi til Hawaii. Mér datt í hug, að ef til vill myndi sagan
íalla fleiri bömum í geð, og þess vegna ritaði ég hana og gaf
hana út”. — Stcfán Jónsson námsstjóri hefur þýtt bókina, og
hann hefur lesið nokkra kafla úr henni í Ríkisútvarpið. Börn
um allt land hafa spurt um bókina. — Nú er hún komin í
bókaverzlanir.
BORGIN VIB SIAB3B - “a NOÍ™A-
bokin. — Undan-
farin ár hefnr komið ný NONNA-bók fyrir hver jól. — Bækur
Jóns Sveinssonar eru sígild verk. I’ivr em endurprentaðar um
ailan heini og njóta vaxandi rinsælda. Margir þekkja ísland
aðeins af NONNA-bókunum, óg þeir bera hlýjan hug til lands-
ins og þjóðarinnar. Islenzka þjóðin kann líka að meta Jón
Sveinsson. — Bækur hans eru keyptar og lesnar.
SKRIFTIA OG SKAPGERRIN;ft;r
Guð-
brand Magnússon. — Hvernig er skriftin mín, spyr margur
unglingurinn. Hann gerir sér þó sjaldan fullljóst, að skriftiil
lýsir skapgerð manna betur en margt annað. Margir hafa tekið
sér fjTÍr hendur að Iesa æfiferil manna út úr skrift þeirra, og
sumir komist furðu Iangt í þeirri list. — Þessi bók er byg'gð á
reynslu aldanna. Þar eru gefnar leiðbeiningar um það, hvernig
lesa- má slcapferli manna og þroskabraut af skrift þeirra, og
birt mörg rithandarsýnishorn til stuðnings. — Lærið af bókinni
og lesið úr skrift vina ykkar og kunningja.
ítHllAI VKfl v AÐ NÝJA TESTAMENTINU eftir
E KIL,L bJÖRN MAGNÚSSON prófessor.
Flestar kristnar menningarþjóðir munu eiga á tungu sinni ein-
hverskonar orðabækur, er gera mönnum auðvelt að finna í
skjótri svipan þau orð heiiagrar ritningar, sem þeir þurfa að
vitna til eða þá langar til að finna. Engin slík bók hefur fram
að þessu verið til á íslenzkri tungu, og til að bæta úr þeirri
þiirf hefur þessi bók verið tekin sanian.
BókaverzKun ísafoldar
fyrstu útgáfur . . .. “
— Við þurfum að snúa okkur
sagði ég bros-
vilja við alla.
Auk þessa alls, dugnaðar og
framkvæmdavilja í starfi og' að viðtaúnu,
góðvilja hans í umgengni, er andi.
honum margt fleira vel gefið. | ?,J£rigóði. En ég; hef sqrstak-
Hann er -listhneigður og hefur ^lega safnað tímaritum, en þau
öruggan og næman bókmennta eru í skápum uppi á lofti. Þú
héðan 1899. Ég vann hjá hon-,
um í tvö ár, fyrst sem verk-
stjóri við togarann og síðara
sumarið við;.:,fiskver.kun. Þetta
,var tqgarinn Utopia, einn fyrsti
togarinn, sem gerður var út frá
íslandi. Áldamótgárið fór ég til
Péturs Thorsteinsons á Bíldu-
dal og vann þar yið verzlunar-
störf í 4 ár. Þar kynntist ég
Þorsteini Erlingssyni. 1904 fór
ég að vinna í Godthaab hj i
Thor Jensen, og þar var ég í 4
ár. 1908 fór ég svo aftur hing-
að, gerðist starfsmaður hjá
Edinborg, sem Ágúst Flygen-
ring átti þá, gifti mig og býggði
þetta hús. Eftir það hafði ég a'f-
greiðs’u fyrir hollehzka togara,
sem gerðir voru út héðan á
vetrum, én keypti fisk fyrir
Bookles á sumrum. Um þetta
leyti fór ég að gera út skútur,
annað hvort einn eða með öðr-
um. Það var skemmtilegasta
tímabil ævi minnar. Mér þótti
vænt um skúturnar og menn-
ina, sem unnu hjá mér, og ekk-
ert yljar mér eins nú og þegár
ég hitti einhvern af gömlu
skútukörlunum mínum. í þá
daga þekkti maður alla d;sína
háseta. Við stqfriuðum syg z\k-
1 urgerði 1922, og með mér vom
] Ásgrímur heitinn Sigfússon,
Proppébræður og Gunnar bróö
ir minn. Síðar eignuðumst við
iÁsgrímur fyrirtækið. Það fyrir
; tæki er nú úr sögunni og annað
með sama nafni rekur Bjarna
riddara. Við erum lengi búnir
að vinna sáman, ég og Ásgeir
| Stefánsson. Ég get ekki hugsaö
: mér bet.ri sámstarfsmann —
■ og dugnaðurinn .... Ég held,
að konan sé að koma með kaf f-
jið .... og svó þarftu að líta á
tímaritin . ... “
Og Þórarinn sprettur upp aí
stólnum og lítur á mig næstum
því biðjandi.
Ég ætlaði að spyrja hann um
ýmislegt annað. En hvernig á
að fara með svona mann? Þór-
arinn virðist vera saklaus eins
1 og barn, og þó er hann þraut-
reyndur framkvæmda- og fján
j málamaðúr. ;
Framhald á 7 síðú. j