Alþýðublaðið - 10.05.1957, Blaðsíða 4

Albýðublaðið
Föstudagur 10. maí 1957
Óskar Hallgrímsson:
ÆÐSTA vald í málefnum
sambandsins (TUC) hefur þing
þess, sem kemur saman einu
sinni á ári hverju. Fastur sam-
komudagur þingsins er fyrsti
mánudagur í september, og
stendur þingið í fjóra daga.
Hvert aðildarsamband hefur
rétt til þess að senda til þings-
ins einn fulltrúa fyrir hverja
5000 félagsmenn eða hluta úr
þeirri tölu. -— Þeir einir
eru kjörgengir á þingið,
sem eru starfandi í viðkom-
andi starfsgreinum þegar kjör
fer fram, eða eru fastir, laun-
aðir starfsmenn aðildarsam-
bands. Síarf þingsins er þríþætt:
það ræðir skjirslu um störf
miðstjórnarinnar á liðnu ári;
það ræðir og tekur ákvarðanir
um tillögur einstakra aðildar-
samtaka til þingsins, og það kýs
með leynilegri atkvæðagreiðslu
miðstjórn fvrir næsta ár. Það
er hins vegar svo hlutverk mið-
stjórnarinnar að fylgja fram
samþykktum þingsins og marka
stefnu sambandsins til þeirra
mála, sem upp koma á starfs-
árinu, í samræmi við megin-
stefnu sambandsins (TUC).
MIÐSTJÓRNIN.
Svo sem áður er sagt, kýs
þingið miðstjórn sambandsins
til eins árs í senn. Miðstjórnin
er skipuð 35 mönnum. Hún kýs
sjálf formann, sem aldrei er
endurkjörinn tvö ár í röð, en
verði hann endurkjörinn í mið-
stjórnina, verður hann varafor-
maður hennar næsta ár. For-
maður miðstjórnar er forseti

prentun og pappír, ullariðnað-
ur, almenn verkamannavinna
o.s.frv. Siðan er hverjum hópi
um sig úthlutað ákveðinni tölu
sæta í miðstjórninni, það er að
segja eftir meðlimafjölda þeirra
starfsgreinasambanda, sem í
hópnum eru. Þegar að kosningu
kemur hefur hvert aðildarsam-
band um sig heimild til þess að
gera tillögu um skipun í það eða
þau sæti, sem viðkomandi hópi
(group) ber í miðstjórninni, en
þingið allt greiðir atkvæði um
framkomnar tillögur. Með þess-
ari samsetningu miðstjórnar-
Síðari hluli.
innar á að vera tryggt, að ekki
sé gengið fram hjá vandamál-
um neinnar starfsgreinar eða
hóps svipaðra starfsgreina og
miðstjórnin gefi rétta mynd af
þeim vilja, sem ríkjandi er inn-
an heildarsamtakanna á hverj-
um tíma. Að vísu mætti hugsa
sér þann möguleika að stóru
samböndin bindist samtökum
um kosningu miðstj. og næðu
þannig yfirdrottninuaraðstöðu,
en reynslan hefur sýnt, að á
þessu er ekki mikil hætta, enda
samsetning hópanna við það
miðuð að draga úr þessum
möguleika. Reyndin hefur enda
jafnan orðið sú, að smærri sam-
böndin eiga engu síður fulltrúa
í miðstjórn, en þau stærri. Á

Ferðafélagarnir fyrir framan þinghúsið í London. Frá vinstri:
Brien Holt vararæðismaður Breta hér, Gunnar Schram blaða-
maður, Helgi Tryggvason kennari, brezki þingmaðurinn John
M. Howard, Stefán Gunnlaugsson bæjarstjóri og Óskar
Hallgrímsson rafvirki höfundur greinarinnar.
þings sambandsins. Við kosn-
ingu miðstjórnarinnar er reynt
að tryggja það, að öll megin
sjónarmið starfsgreinasamband
anna eigi þar fulltrúa. Þetta er
gert með þeim hætti, að aðild-
arsamböndunum er skipað í 19
hópa (group), eftir tegund og
eðli; námamenn og skvldar
starfsgreinar, járnbrautarstarfs
menn, flutningaverkamenn,
skipabyggingar, vélaiðnaður,
árinu 1953—1954 skiptust t.d.
hinir 35 fulltrúar í miðstjórn
þannig að þeir voru frá 29 mis-
munandi starfsgreinasambönd-
um, en aðeins 4 sambönd áttu
fleiri en einn fulltrúa. Af þess-
um 29 samböndum voru a.m.k.
9, sem höfðu ekki nema 50 þús-
und meðlimi eða færri.
VERKSVH) OG VÖLD
MIÐSTJÓRNAR.
Miðstjórnin er framkvæmda-
stjórn TUC. Hún leitast við að
koma í framkvæmd sámþykkt-
um sambandsþinga, heldur uppi
stöðugu sambandi við aðildar-
samböndin og samræmir störf
þeirra að framgangi þeirra fjöl-
mörgu mála, sem eru sameigin-
leg hagsmunamál verkamanna.
Engin samþykkt miðstjórnar-
innar er bindandi fyrir aðildar-
samböndin og verður hún í störf
um sínum og ákvörðunum að
virða sjálfræði þeirra. Mið-
stjórnin hefur því eins lítil af-
skipti af innanfélagsmálum
starfsgreinasambandanna og
unnt er, en einbeitir starfi sínu
að hinum stærri stefnumálum,
er snerta hreyfinguna í heild.
Þó miðstjórnin fari í störf-
um sínum eftir samþvkktum
þingsins, hljóta þó jafnan á
hverju starfsári að koma upp
ýmis mál, sem miðstjórnin sjálf
verður að marka afstöðu til. í
slíkum tilfellum verður mið-
stjórnin að hafa forustu, minn-
ug hlutverks síns sem fulltrúa
heildarsamtakanna og ábvrgðar
sinnar gagnvart þeim. Ef starfs-
greinasamband, sem aðild á að
TUC, á í vinnudeilu eða verk-
falli, hefur miðstjórn yfirleitt
ekki afskipti af málinu, nema
viðkomandi aðildarsamband
æski þess. En aðildarsambönd-
um ber þó að gera miðstjórn-
inni grein fyrir hverju fram fer.
Þó hefur miðstjórnin vald til,
ef útlit er fyrir að samninga-
umleitanir f'ari út um þúfur og
það ástand skapast, að önnur
aðildarsamtök verði að leggja
niður vinnu, eða laun meðlima
þeirra, vinnustundafjöldi og
vinnuskilmálar séu í hættu,
að kalla fulltrúa viðkomandi
samtaka til ráðstefnu. Undir
slíkum kringumstæðum er það
skylda miðstjórnarinnar að leit
ast við að finna réttláta lausn
á ágreiningnum og ráðleggja
hlutaðeigandi sambandi hvern-
ig leysa skuli deiluna. Neiti að-
ildarsamband að hlíta ráðlegg-
ingu miðstjórnar, ber því að til-
kynna henni það þegar í stað.
FASTANEFNDIR.
Innan miðstjórnar starfa ýms
ar fastanefndir, sem fjalla um
hin ýmsu sérmál. Einnig skip-
ar miðstjórnin nefndir til þess
að fjalla um sérstök málefni.
Starfar hver einstakur meðlim-
ur miðstjórnarinnar í slíkri
nefnd. Ein þessara fastanefnda
fjallar um deilur, sem upp
kunna að koma milli aðildar-
sambandanna. Gegnir nefndin
þríþættu hlutverki; sem rann-
sóknarnefnd, sáttaneínd og
dómstóll. Um úrskurði nefndar-
innar gildir að sjálfsögðu það
sama og um samþykktir mið-
stjórnarinnar, að þau eru eigi
bindandi fyrir viðkomandi að-
ila, en í langflestum tilfellum
er þó farið eftir slíkum úr-
skurði. Neiti aðilar því, má á-
frýja til sambandsþings.
Miðstjórnin á fulltrúa í ýms-
um nefndum utan samtakanna.
A þeim árum sem Bevan var
verkalýðsmálaráðherra í stjórn
jafnaðarmanna, hafði hann for-
göngu um að koma á samstarfs-
kerfi milli ríkisvaldsins og
verkalýðssamtakanna, í gegn-
um ýmsar opinberar nefndir og
stofnanir. Þetta samvinnukerfi
hefur haldizt síðan og ríkis-
Framhald á 11. síðu.

ísfetizk Gg eríend úrvafsljóð —
effir Témas OuémuiHfsson.
Japanskir morgnar mjúkri birtu stafa
á marardjúpin fyrir hvítum sandi.
Og ungir sveinar ýta bát frá landi
'og eftir hafsins dýru perlum kafa.
En seinna, þegar húm á strendur hnígur
og höfin bláu vagga tærum öldum,
á mánabjörtum, mildum sumarkvöldum,
mansöngur lágt um kóralskóga stígur.
Því meðan æskan unir hvítum runnum
og elskendurnir liljusveiga binda,
leiftrandi uggum litlir fiskar synda
á lítil stefnumót í djúpum unnum.
Af ást og sælu litlu tálknin titra.
í tunglskinsbjarma þang og skeljar glitra.

Fálkinn h.f. hefur alls gefið úf um fvö
hundruð kfassiskar hljómplöfur
Einnig 35 dans- og dægurlög á plötum, þar á meðal
Vagg og velta.
FYRIR nokkrum dögum átti
Haraldur Ólafsson, forstjóri
Fálkans hf., viðtal við blaða-
menn og fleiri gesti, þar sem
hann skýrði frá fjórum nýjum
íslenzkum hæggengisplötum.
Einnig skýrði hann frá afskipt-
um Fálkans af íslenzkri hljóm-
plötuútgáfu, en frásögn sú varð
að bíða þar til nú.
1926 hafði Fálkinn umboð
fyrir Columbia, en 1933 sam-
einuðust HMV og Columbia, og
Fálkinn fékk umboð fyrir HMV
og öll EMI merkin árið 1946.
Árin 1918—’29 sungu margir ís
lenzkir söngvarar inn á HMV
plötur, t. d. Pétur Jónsson, Egg
ert Stefánsson og Sigurður
Skagfield. 1930 voru teknar upp
um 50 plötur í Bárunni í Rvík,
þar sem ekki reyndist unnt að
hljóðrita hátíðatónlistina á
Þingvöllum. Þá sungu Lands-
kórinn og KFUM, Einar Krist-
jánsson, María Markan o. fl.
200 KLASSÍSKAR PLÖTUR
1931 voru hljóðritaðar 16 plöt
ur með Hreini Pálssyni og ein
með Pétri Jónssyni, og 1933
voru teknar upp 50 plötur í
samráði við Ríkisútvarpið. 1933
—1945 voru engar plötur gefn-
ar út vegna kreppunnar og styrj
aldarinnar, en eftir stríð hefur
Fálkinn gefið út talsvert af plöt
um. Alls hefur hann gefið út
um 200 klassískar plötur á eigin
kostnað, á HMV og Columbia
merkjum, en aðeins 35 dans- og
dægurlög, þar á meðal Vagg og
veltu. Megnið af íslenzkum plöt
um 1907 til 1955 eru á HMV og
Columbia merkjum.
ERFIÐLEIKAR í FYRSTU
Haraldur kvað sér bæði ljúft
og skylt að geta þess, að Jónas
Þorbergsson, fyi-rverandi út-
varpsstjóri, hefði átt mikinn
þátt í hingaðkomu tæknisér-
fræðinganna 1933, og hefði
hann sýnt mikinn dugnað og
framsýni í starfi. Einnig þakk-
aði hann Magnúsi Gíslasyni,
fyrrv. skrifstofustjóra í fjár-
málaráðuneytinu, fyrir sinn
þátt í lækkun tolla á ísl. hljóm-
plötum fyrir 5 árum. í fyrstu
var hljóðritað á þykkir vaxplöt-
ur, og var ekki unnt að leika
þær yfir fyrr en þær höfðu ver-
ið hertar og gefnar út, svo að
enginn gat vitað, hvernig upp-
takan tókst fyrr en þá. Að lok-
um sagði Haraldur, að Fálkinn
hefði mikinn áhuga á útgáfu
ísl. klassískra platna, og kvað
Fálkann ekki mundu láta sitt
eftir liggja, ef ísl. tónskáldin
og listamennirnir létu ekki á
sér standa.
og
Verkakvennafélagið
Framsókn höfSu skorað
á þingið a$ fullgilda
samþvkkfina
Á FUNDI stjórnar og trún-
aðarráðs Verkakvennafélagsins
Framsóknar 26. f. m. var eftir-
farandi tillaga samþykkt með
samhljóða atkvæðum.
„Stjórn og trúnaðarráð
Verkakvennafélagsins Fram-
sóknar skorar á Alþingi að
asmþykkja framkomna tillögu
um aðild íslands að samþykkt
Alþjóðavinnumálastofnunar-
innar um sömu Iaun karla og
kvenna fyrir jafnverðmæta.
vinnu.
Verkakvennafélagið Fram-
sókn treystir því að meiri-
hluti Alþingis virði einróma
vilja allra verkalýðssamtaka
landsins til framgangs þessa
máls“.
Virðingarfyllst,
Jóhanna Egilsdóttir.
Auk Framsóknar hafði Kven-
réttindafélag íslands einnig
skorað á Alþingi að samþykkja
þingsályktunartillöguna. __§i