Vísir - 17.07.1917, Blaðsíða 2

V l a 1K
Tii minnÍB.
ÐjrgarstjðnKkrifitoÍBn kl. 10—IS oc
1—í
B ejar/ÓgetaskriíítoíaH kí. 10—12og; 1 — t
Bæjarcjaídk«raskriíitw.«a kl. 10—12 og
1—*
lilaBdBbaeki kl. 10—4,
K. ¥. U. M. Alat. Mnk eunnad. 8l„
íiSÍ.
L. F. K. R. Bökaútláu m&nudaga kl. 6—8.
L&adftkotsapit. Heinadkuurtiiu kl. 11—1
Landakukiaa kl. 10— S.
Landabðkssaía 12—8 eg 6—8. Otiás
1—»
Landiíjdiar, aígr. 10—2 og 4—6.
LanduÍHian, v.d. 8—10, Helga dage
10—12 og 4—?
Nfttiárufripaaafn 1*/,— 81/,.
Pðithúsið í—7, sannud. #—1.
SamábfígSÍH 1-6.
StjðrnriVíááaskrifitofaniftr opnar 10—4.
VUUistað&kelið: heímnöknii 12—1.
Djðíssasj»aafaið, opið daglega 12—S
Frá Alþingi
í gær.
N eð r i d e i 1 d:
7 mál á dagskrá.
1. Frv. til laga um breyting á
lögum nr. 17 9. jólí 1909 um al-
mennan ellistyrk (itj.frv.) 2 umr.
Frv. vísad næstum nmræðnlaust
til 2. umr.
2. Frv. til lag^, im stimpilgjald
Flm. St. St. reifaði málið og
taldi þetta mjög nanðsynl. frv. og
gjnldið serlega réttlátt.
Bj. frá Vogi flatti honnm
þakkarávsrp.
Björn Kristjánsson taldi
ekki fært að sþ. frv. því að það
væri þegar komið til framkvæmda
með hækkun þingleitrag'aids 1915.
Víldi láta v'sa því til s'j irnarinnar
til þess að hán jarðsetti það. Taldi
það mjög þægilegan diuðdaga.
St. St. þótti það h*rt &ð heyra
ráðherra níða stjórnina.
Málinu vísað til allsherjarnefnd
ar.
3 —4 vorn um breytingar á síma-
lögunnm.
Visáð til samgöngnmálanefndar
5. mál: Frv. til I. nm einka-
sölu landsstj. á sementi; 1. nmr.
Fím. Einar Jónssoa mælti með
frv. en Þorst. M. Jónsson og M
Ól. á mófci.
Vísað til fjárhagsnefndar.
6. mál: Frv. til l&gaumstofn-
nn vélstjóraskóla á ísaflrði, Ákur-
eyri og Seyðisflrði.
Matthias Olafsson reifaði
málið og taldi náuðsyn að auka
framleiðslu á mótorvélastjórnm því
nú væri að verða mjög mikill
hörgnll á þeiœ. Auk þess yrði
tryggingin meiri að útgerðin gengi
vel ef vélstj. væru vel mentaðir.
Vísað til sjávarntvegn.
7. -8. mál tekið út dagakrá.
E f r i d e i 1 d.
Þar voru þrjú mál á dagskrá:
frv. nm þóknun tll vitna og frv.
mm viðauka við Iög um samþ. um
kornforðabúr, bæði til 2. umr. og
b.'ðum visað nær umræðulaust til
3. nmr.
þykir besti og hentugasti ÍBnan- og utanborðsmðtor fyrir smá-
fiskibáta og skemtibáta, og sýnir það best hversu vel hann líkar, að
þegar hafa verið seldir til íslands 48.
Mest er mótor þassl notaður
á Austmrlandi, og þar er hann
tekinn fram yfir alla aðra mótora,
enda hefi eg á síðasta missiri selt
þangað 15 mótora.
Pantið í tima, svo mótorarnir
geti komið hingað með íslenskn
gufmskipunum frá Ameríku í ror.
Skrifið eftir verðlista og frekari
upplýsingum til umboðsmanna
minca úti um land eða til
0. Ellinsen.
Áðalumboðsmaður á íslandi.
Simnefni: Ellingsen, Roykjavik.
Símar: 605 og 597.
AtllS. Nokkrír mótorar fyrlrliggjandi, nýkomnir, hæði
utan- og innanborðs.
Þriðja mál á dagskrá var frv.
M. Kristjánssonar um stofnun hús-
stjórnarskóla á Norðurlandi. Flm.
mælti hið besta með frv. og von-
aði að ef þið ætti fyrir því að
liggja að sálaat i höndum þings-
ins, þá yrði það JJ minsta kosti
ekki „háttv. Ed.“ som moldaði það.
Atvinnnmálaráðherr* rakti sögu
málsins á þingi. Kvað frv. í þeasa
átt fyrst hafa komið fram 1907,
um bunaðarskóla fyrir konur; Nd.
hefði þá samþ. að stofna eian slík'
ann skóla á Norðurlandi en frv.
dagaði uppi í Ed. Á þingi 1909
var skorað á atjórni ia að taka
málið til íhugunar og aftur á þingi
1911 bar málið á góma. — Út í
einstök atr. frv. kvaðst ráðh. ekki
mnndi fara að þessu sinni. En
ágreiningur værl verulegur um það
hvar skólinn ætti að standa og
iaa ráðh. upp áskorun frá konum
í Þingeyja- Eyjafjttrðar og Húna-
vatnasýslum um aðkoma á fót slík-
um skóla í s v e i t á Norðurlandi.
Taldi hann það eagum efa bund-
ið, að konur í kaupriöðum, þar
sem útlendinga værivon,
þyrfti ýmislegt að læra. En hepp'-
legast væri þó að stofna fyrir þær
sérstakan skóla er kostaður væri
af kaupit. að mestu leyti en fengi
atyrk úr Iandssjóði.
Flm. tók aftur til máls og kvað
það ætlun eína, að stjórnin
með ráði fræðslamálastjóra, kvæði
á um það hvar skólinn ætti að
standa.
Áskoranir kvaðst hann einnig
hafa, ekki frá nokkrum kon-
um, en frá þúsnndsm, er færu í
þá átt að skólinn yrði reiatar í
Dánd við Akureyri.
Atvinnnm.ráðh. var þá vikinn
af fundi og urðu því ekki meiri
umræður um málið.
Er það einkenniiegt að sem
stendur virðist dulan vera aðal-
Iega nm það hvort fela eigi stjórn-
inni að ráða því hvar skólinn verði,
en það er stjórnin sjálf sem
er því mótfallin.
Ný frumvörp.
Jör. Brynjólfssoa og Ben. Sv.
flytja frv. nm Iaxveiði og telja
það tilganginn með því að banna
veiðitilhögun og aðferðir við lsx
veiði sém nú er heimilt sið nota
en spilli henni mjög og gera megi
ráð fyrir að valdi því að laxveiði
hér á landi gangi smám saman til
þurðar, ef ekki verði bætur á því
ráðnar. T. d. vilja þeir lats friða
laxinn 84 stuudir á viku, frá Uug-
ardegi til þriðjudags nama fyrir
stangaveiði.
Sig. Sig. og Pétur Ottesen flytja
frv. nm kynbætur hest*.
M Ól. um aívinnu við vélgæslu
á mótorskipam i sambandi vél-
stjóriskólafrv.
^Bestsem vitlausást"
Yitsmunir og slðgæðisþroski.
Það er eins og einhverjum þeim
sem að stjórnarmálgagninu „Land-
inu“ standa, hafl fundist til nm
það, að fyrirhyggja hafi lítil ver-
ið sýnd hér á landi fyrir ófrið-
inn, bæði frá hálfa hins opi.abera
og einstaklinganna. En það er
angljóst, að greinarhöfundurinn P.,
sem í blaðið skrifar þ. 6. þ, m.
álítur að ekki sé ráð nerna í tíma
sé tekið. Hann brýnir ekki fyrir
almenningi eða landsstjórninni að
búa sig sem best undir þær þreng-
ingar sem víst er talið að ófrið-
nrinn, sem nú atendur yfir, muni
enn eiga eftir að leiða yfir land-
ið. Hann álítur það sýailega um
seinan. En á þessum þrem'árum,
sem ófriðurian hefir ittðið, hafa
augu hans opiast og hann séð, að
íslendingar hefðu getað veriðbet-
ur undir þennan ófrið búnir en
raun varð á. Þess vegna tekar
hsnu af miklum fjálgleik til at-
hugunar, hvað þurfi að gera hér
á landi til nndirbúnings undir
næstu styrjöld.
Fyrst og síðast varar hann menn
við því að slpppa Btjórnartaumun-
© i
g Larsen&Petersen!
Pianofabrik Köbenhavu
Einkasala fyrir ísland
^ í Vörnhnsimi.
jXþ Nokkur Piano fyrirliggj-
jSg andi hér á staðnam; söma-
leiðia Pianostólar og nótur.
um við vitsmunamennina.
Þeir noti vitsmuni sina &ð ein*
sér i hag og öðrum til bölvunar.
(„í Jósefs sporum hvað eg hefði
gert“). Alt sé undir „siðferðis-
þroskannm“ komið. Eu vitsmun-
irnir virðast, að dómi þessa dal-
epekings, vera hreinasta eitur fyr-
ir siðgæðisþroskann. Siðgæðið þol-
ir ekki meira en í mestalagi með-
al greind, ef þaða að „þroikast”,
Sjáífur virðist maðurinn hafa mjög
háar hugmyndir um s i ð g æ ði s-
þ r o s k a sinn. Hvort hann tel-
ur sig meðalmann að vitsmunnm
eða minna, veit eg ekki. En aðr-
ir gets myndað sér skoðanir um
það af því sem á eftir fer.
Á þessum ófriðartímsm hefir
það komið í Ijós, segir hr. P., að
það sem okkur skort’.r sárast, þeg-
ar samgöngur við útlönd teppast,
er kol, salt og olía. Þose vegna
á að leitft nppi allár kolanámur í
kndinu og rannsska þær og búa
undir næstu styrjöld, þannig að
við getim sðtt I þær kolin þá,
þó það borgi sig ekki að
vinna.þærá friðartímuin. Efnám-
nrnar ern l&ngt inni í landi á þá
llklega að leggja járnbrautir frá
þeim að *jó og afla sér *]lr» verk-
færa til kolanáms aðeins til þes's
»ð vera undir næsta ófrið búnir
og geta tekið úr þeim kol þegar
aðflutningar teppast.
Saltgerðarverksmiðjur vill P. láta
reisa hér á landi í sama skyni
og sjóða sultið úr sjónum við ís-
lensku kolin. Það segir hann að
sé jafnvel rétt að gera í smáum
stíl á friðartímuin, það borgaði
sig ekki.
Þá er steinolían eítir. Haaa á
auðvitað að vinna úr kolunum ef
unfc er. Vitanlega getur sú íram-
leiðsla ekki borgað sig þegar sam-
göngur eru óteptir, en þetta eru
alt neyð«rráðstafftnir, sem landið
aðeins á uð vera viðbúið að geta
gripið til, ef aðflatningar ítöðvast
vegna styrjaldar einhverntíma í
framtiðinni. Verður því að reisa
eina oliuverksmiðju hér þegar í
stað, ef einhverjfc nothæfa olíu er
hægfc að vinna úr kolunum^
Við þessar tillögur hr. P. vildi
eg svo aðein* bæt* tveim, sém
mér finst að hann hijóti að hafa
gleymt.
Hér fe landi er engin kornvöru-
tegund framleidd. Á þvi verður
ftð ráða bót. Eg legg því til, að
öll Tridægra verði gerð að ein-
um akri, á þann hátt að byggja
yfir hana glerhvelfingu og kynda
hana upp með íslonskam kolum,
gera gosbrunnu hér og bvar til að