Vísir - 09.04.1918, Blaðsíða 3

VISiK
«kki nema á henni sé sýnilegur
fltórgróði. Eg fyrir mitt leyti
tel hana þá lang æskilegustu
vinnu, með tilliti til þess, sem
að framan er sagt og svo hins,
að sá, sem ákvæðisvinnuna vinn-
ur er sinn eigin húsbóndi á með-
an, má haga sér við verkið eftir
því sem honum best líkar og
nýtur í stuttu máli alls síns vits
og dugnaðar öllum óháður.
Eg býst við að ítvikurbæjar-
stjórn verði á n. k. sumri að
láta taka upp mó, eigi minni
•en s.l. sumar, til að forða bæjar-
búum frá eldsneytisskorti, þar
sem litlar eða engar líkur eru
til, að kol fáist í nánustu fram-
tíð. En með því að mórinn
hefir orðið bæjarbúum talsvert
dýr nú í vetur, en með tilliti til
kauphækkunar frá í fyrra, hlýtur
hann, með sama vinnufyrii’komu-
lagi í þetta sinn, að verða enn
tals vert dýrari, dettur mér því í
hug, hérmeð að stinga upp á
því nýmæli, að móupptekjan á
n. k. sumri verði boðin út í
„accordum41, til reynslu, hvort
eigi fáist með þvi móti ódýrara
eldsneyti,
Eg efa ekki, að íjölmargir
ungir menn og dugandi hér í
þessum bæ, yrðu fúsir til að
taka slíka ákvæðisvinnu að sér.
Eg ætla ekki að þessu sinni
að fjölyrða um þetta meir, ætl-
-aði að eins að vekja máls á
þessu í þeirri von, að bæjarbúar
og bæjarstjórn tæki málið til
alvarlegrar íhugunar, áður en
afráðið verður um fyrirkomulag
á mótekjunni í sumar.
Pétur Jakobsson.
Tjðrnesnámaa.
(Einn verkamaðurinn, sem vann
í námunni í sumar, hefir sent
Vísi eftirfarandi grein).
í maímánuði 1917 lét lands-
stjórnin hefja kolagröft í Tungu-
námu á Tjörnesi. Þar sem eg
var einn meðal verkamanna og
því allkunnugur máli þessu, vil
eg leyfa mér að fara hér nokkr-
um orðum um námuna og rekst-
ur hennar eins og hún kom mér
fyrir sjónir á síðastliðnu ári.
Áður en landssjóður tók við
námunni var rekinn þar kola-
gröftur undir stjórn Benedikts
Bjarnarsonar. Sýnishorn af kol-
unum var sent tii Keykjavíkur
til rannsóknar og reyndist all-
vel. Keypti því landsstjórnin
námuna og sendi norður verk-
stjóra, Jónas Þorsteinsson, við
fáa menn. Þótti stjórninni þó
eigi nóg aðgert og sendi í júní-
mánuði til viðbótar annan verk-
stjóra, Sigui'ð Jónsson, með 10
verkamenn. Voru verkstjórar
þessir jafnir að völdum og virð-
ingu og hafði hvor kr. 15,00 í
dagkaup. Og enn var aukið
liðið. í júlímánuði sendi lands-
stjórnin norður þriðja verkstjór-
ann, Guðna Þorsteinsson, með
33 verkamenn. Var hann ráð-
inn með lægra kaupi en hinir
tveir. Þá er hann kom norður
varð reyndin sú, að Jónas Þor-
steinsson og Sigurður Jónsson
urðu báðir yfir hann settir.
En eru eigi fulltaldir ytírmenn-
irnir. Gjaldkeri námunnar var
Benedikt Bjarnarson, sá er fyr
var nefndur, en aðal umboðs- og
eftirlitsmaður fyrir hönd lands-
st.jórnarinnar var Steingrímur
Jónsson sýslumaður á Húsavík.
Verkamexm voru 60—70 að
tölu, er hér var komið sögunni,
og höfðu þau kjör er nú skal
greina: Kaup 6 kr. á dag, auk
fæðis og húsnæðis. Ferðakostn-
aður var þeim greiddur og hálft
kaup á ferðum, Skyldi vera 10
stunda vinna á dag. Ráðskona
sá um matreiðslu og hafði sér
til aðstoðar 4 meyjar.
Húsakynnum var þannig hátt-
að, að timburskáli var þar reist-
ur og í honum var eldhús, her-
bergi fyrir ráðskonu og þjónustu-
meyjar hennar, herbergi yfirverk-
stjóranna tveggja, herbergi gjald-
kera og herbergi fyrir 15—20
verkamenn, er einnig var notað
sem borðsalur fyrir nokkurn
hluta liðsins. Auk þess voru
tjöld reist til að sofa og borða í.
Fæði var fremur gott.
ggÁður en gengið var til vinnu
að morgni kl. 7 var drukkið
kaffi með smurðu brauði. Mið-
dagsverð borðuðu sumir kl. 11
— 12 og aðrir kl. 12—1-, kaffi
var drukkið kl. 3—3og kl.
3'/j—4; kveldverður var etinn
kl 7 og kl. 8.
Náman er í sjávarbökkum, all-
háum og bröttum. Kolalögin
eru þrjú, sem unnin eru, og
liggja um miðja bakkana, en
hallar til norðurs. Þykt þeirra
er nálægt þvi er hér segir: Efsta
lag 8 cm., 2. lag 23 cm., 3. lag
32 cm. — Bilið milli fyrsta og
annars lags er 87 cm., en milli
annars og þriðja lags 50 cm.
Fjórða lagið er neðst í bökkun-
um, en er ekki unnið- Unnið
var í tvennu lagi með handverk-
færum og sprengiefni.
í syðri staðnum voru ekki
grafin námugöng og réði Jónas
Þorsteinsson fyrir þeim flokki,
en á nyrðri staðnum var byrjað
að grafa námugöng í ágústmán-
uði undir stjórn Sig. Jónssonar.
Göngin voru tvenn, meter
á hæð, með nálægt 2 metra
millibili, og tekin beint inn i.
bakkann. (Frh.)
J»tt—-t- 'íe tlf -d- „tln ..út .lie. P
Bæjarfréttir.
Vb. „ÚlfuP'
lá á ÖnundarfirSi í gær á leið
að vestan.
Haglaust
er enn sagt, eða þvi sem næst, í
Strandasýslu,. Vestur-Húnavatns-
sýslu og víða í SkagaíirSi. Nýlega
voru menn aS reka hross á haga
úr HrútafirSinum suöur fyrir
Holtavörðuheiði.
V.b. „Hermóður“
fór héöan til Vestmannaeyja í
dag fyrir hádegið.
Alþmgiskostnaðurinn
Skýrsla er nýkomin um alþing-
iskostnað á árinu 1917, á auka-
þingi og aðalþingi og hefir kostn-
aSurinn oröiS samtals kr. 171-
733.43. Þingfararkaup þingmanna
(dagpeningar og feröakostnaöur)
hefir orSið 57235.80 (þar af
10950.00 fyrir aukaþingið) ; starfs-
mönnum hefir veriS goldiS kr.
22954.50; útgáfa alþingistíSind-
anna og önnurprentunkr. 53758.24;
12
eftirtekt. Annars var yndisþokki hennar og
öll framganga, bæöi aö klæöaburöi og ö'öru,
öllu líkari því, sem gerist meS heldri konum
í París en því, sem maöur á aö venjast hjá
Lundúnastúlkum.
„HvaS er um aS vera?“ spurSi eg loksins.
„HvaS hefir viljaS til?“
„ViljaS til,“ endurtók hún og leit flótta-
lega í kringum sig, en í augnaráöinu mátti
sjá ofboS og ótta. — ÞaS var eins og þessi
spurning mín heföi vakiS upp fyrir henni ein-
hvern hræöilegan viSburS, sem hún hafSi
gleymt um stundarsakir þegar hún hitti mig.
„Æ, þér veröið aö kenna í brjósti um mig
og aumkast yfir mig, Vesey læknir,“ sagöi
hún í bænarrómi og rétti fram fannhvíta hönd-
ina. „Eg er svo--------“
Hún þagnaöi skyndilega og leit framan í
mig einlægum bænaraugum og var auSséð, aS
betta var engin uppgerö. Þessi óvænti gestur
fninn var auösjáanlega i stökustu vandræSum
og bauS eg henni því, aS koma úin í dagstofu
mína og lét hana setjast í hægindastólinn. Hún
skalf og nötraði eins og hrísla, og geöshrær-
ingin var svo ákafleg, aS hún gat varla komið
upp nokkru orði. Réö eg henni því til aS sitja
kyr í stólnum um stund og reyna a'S jafna
sig.“
„Eg næ mér nú strax aftur,“ sagöi hún,
„og biS ySur aS fyrirgefa mér. Eg veit vel,
William le Queux: Leynifélagið.
13
aS eg átti ekkert meö aS leita hingaS og raska
ró yöar —• en eg er samt — eg er------------“
Hún gekk upp og niður af mæöi og studdi
hendinni á hjartastað, eins og til aö stilla
geSrót sitt og hintí ákafa hjartslátt.
Jafnskjótt sem hún hafSi stunið þessu upp,
rak eg augun í þaS, aö á hægra ermaruppslagi
hennar var stór og glænýr blóSblettur, en
hann var neöan á erminni, svo aS hún hafSi
ekki veitt honum eftirtekt.
Eg ætlaði aS fara aS geta um þetta, en
hikaöi samt. Eg gat ekki séS neina skeinu
eða rispu á hendinni, sem gæti veriS orsök í
þessu, en hugsaöi mér aö gefa henni færi
á aö skýra þetta íyrir mér.
Annars var þessi geöæsing hennar og
stjórnlausi ótti kynlegur í mesta máta — og
hvers vegna hafði hún leitaö til mín?
„HvíliS þér ySur nú og reyniS að verða
rólegri,“ sagSi eg loksins. AS svo mæltu stóS
eg upp og tók ilmsaltsglas af arinhyllunni
og rétti henni, en hún þakkaSi mér brosandi.
II. ICAPÍTULI.
„Eg er nefnd Xenía.“
Hinn dulárfulli gestur minn sat nú þarna
um stund 'og starði beint framundan sér á
glóSina í eldstónni, en loksins gat hún sefað
14
geðshræringu sína meS nokkurri áreynslu og
virtist hún rakna viS aftur þegar eg spurSi
hana hvernig hún heföi komist aö því, livað
eg héti.
„Æ, þaS er leyndarmál,“ sagSi hún og brosti
dauflega.
„Jú — en líklega ekki þaS leyndarmál, aS
þér getiS ekki trúaS mér fyrir því,“ sagSi eg.
„HvaSan ber yöur aS, og hvað kom yður til
þess aS leita hér athvarfs? Komuö þér úr
einhverjum húsunum hérna í nágrenningu ?“
ÞaS kom kynlegur hörkusvipur á andlit
hennar og hún brá litum.
„Sannast aS segja, herra læknir,“ sagSi hún
og bar ört á, „þá vantar mig tilfinnanlega og
átakanlega einhvem vin — vin, sem eg mætti
treysta og trúa fyrir leyndarmáli mínu —■ og
lífi mínu!“
„Lífi yðar!“ tók eg upp aftur. „Er þá líf
yðar í voða?“
„Æ; þetta er alt svo undarlegt,“ sagSi hún,
„og þó aS eg segSi ySur upp alla þá sögu,
þá munduð þér aldrei geta lagt trúnaö á hana.
Eg hefi ávalt heyrt, aS margt kynlegra beri
til í lífinu sjálfu en þaö, sem sagt er frá í
skáldsögunum, en því hefi eg aldrei viljaS
trúa — fyr en í kvöld.“
Útlendskuhreimurinn í framburSÍ hennar
varS nú öllu gleggri, þegar hún fór aS tala
af áhuga.