Vísir - 01.04.1927, Blaðsíða 2

v ísi rt
& ÚL
Höfam nú fyrirllggjandi:
Bakarasmjörlikið „Hollenska“
B. BB. BBB og A.A.
Svioaieiti,
Flórsykar,
Marmelade,
St. kanel
Þeir, sem hafa frest að lögrnn
til framtals eigna pr. 31. des. 1926 og tekna það ár, en hafa enn
eigi talið fram, seodi framtöl sín Skattstofunni á Laufásvegi 25 í slð-
asta lagi 5. aprll næstkomandi. Ella verða þeim áællaðar eignir og
tekjur til skatts.
Skattstofan 1. apríl 1927.
Einar Araópsson.
CHEVROLET
Ef þiS viljið fá sterka, fallega og ódýra farþega eða flutninga-
hifreið, þa kaupið Clievrolet. — Chevrolet bitreiðirnar hafa verið
endurbættar á þessu ári meira en nokkru sinni fyr. Svo nú fáið þið
betri Chevrolet fyrir minna en áður, þrátt fyrir endurbæturnar.
Verð á Chevrolet hér á staðnum:
5 farþega opin bifreið (Standard) kr. 340.0.00
5 — — — (Sport)
5 — lokuð — (2ja dyra)
5 — — — (4ra dyra)
Vöruflutningabifreið (Truck)
— (J/2 tonst
Vöruflutninga og farþegabifreið
sem hægt er að skifta um yfir-
byggingu á, á nokkrum minútum
390U 00
4500.00
4900 00
3200.00
2650.00
8600 00
Afiar upplýsingar og bækur með myndum um Chevrolet, fáþeir
sem óska, hja okkur undirrituðum.
*
Aðalumboðsmenn á Islandi
Júb. ÓlalssoB k Co. Eeykjavik.
Snnrise
ávaxtasulta
Blönduð jairðarberja
fyrirliggjandi.
Psrðsr SniissiB t Co.
Símskeyti
Khöfn, 31. mars. FB.
Frá hernaði Kínverja.
Símað er frá London, að út-
lendinga/ flytji frá öllum eiri
hluta í Yangtzedalnum, vegna
ofsókna Kínverja.
ítalir og Júgóslavar.
Stórveldin reyna að miðla
málum.
Símað er fra París, að stór-
veldin sendi sennilega ekki
rannsóknarnefnd til Júgóslavíu,
eins og áformað var, út af ásök-
unum ítala um vígbimað af
hálfu .Túgóslava, heldur munu
þau í þess stað reyna að koma
því til leiðar, að samningar tak-
ist milli stjórnanna í Ítalíu og
Júgóslavíu viðvikjandi Albamu.
Utan af landi.
—o
Akureyri, 31. mars. FB.
Bæjarfógetinn á Siglufirði
hefir höfðað meiðyrðamál á
hendur síra Gunnari i Saurbæ
fyrir ummæli í bókinni ,A ið
þjóðveginn“, er hann telnr
móðgandi fyrir sig.
Margeir Jónsson kennari á
Ögmundarstöðum hefir höfðað
mál gegn ritstjóra Dags fyrir
uminæli í ritdómi um Stuðla-
mál. Ritstjóri Dags gagnstefnir
í'yrir uminæli í svargrein.
Bergsteinn Kolbeinsson hefir
selt eignarjörð sina 'Kaupang
fyrir 65.000 kónur. Um alda-
mótin var jörðin seld íyrir 4000
krónur.
Isafirði, 31. mars. FB.
Eggert Stefánsson söng hér í
fyrrakveld við mikla aðsókn. —
Syngur hann aftur á sunnudag
samkvæmt áskorunum.
Tíð er hagstæð og aflabrögð
: góð. Fiskur genginn í Djúpið.
Frá Alþugl
par voru þessi mál til umr.
í gær:
Efri deild.
1. Atvinnumálaráðherra svar-
aði fyrirspurn íil ríkisstjómar-
innar um starf fiskifulltrúans á
Spáni, frá Ingvari Pálmasyni. —
Ráðh. gaf skýrslu um störf er-
indrekans o. f 1., en umræður
snerust þó eins mikið um fisk-
markaði alment.
2. frv. til laga um afstöðu for-
eldra til óskilgetinna barna var
til 3. umr. og var endursent Nd.
3. Frv. til sveitastjórnarlaga
var komið aftiír frá Nd. og var
samþykt (ibreytt. Er jþað þvi
afgreitt sem lög frá Alþingi.
Neðri deild.
1. Frv. til 1. um breyting á 1.
um fiskjmat, frh. 2. umr. Eftir
harðar umræður voru brtt. Pét-
urs Ottesen, sem áður er frá
skýrl, feldar með allmiklum at-
kvæðamun, en frv. visað lil 3.
umr.
2. Frv. til 1. um löggilding
verslunarstaðar á Litla-Árskógs-
sandi við Eyjafjörð, 1. umr. Frv.
var vísað til 2. umr.
3. Frv. til 1. um atkvæða-
greiðslu utan kjörstaðar kjós-
anda við alþingiskosningar, 1.
umr. Frv. þessu var einnig vís-
að til 2. umr.
—o—
Uihsökn ,Titans‘ um virkjun-
arleyfi Urriðafoss og járnbraut-
arlagning frá Reykjavik til
p}órsár hefir vakið almenna
athygli á Norðurlöndum. Eink-
um verður norskum og dönslc-
um blöðum tíðrætt um málið,
og hefir það gefið tilefni til ýf-
inga. pað virðist svo sem Dan-
ir telji sér einskonar forrétt-
indaheimild á stofnun fyrir-
tækja á Islandi, og því barma
þeir sér jafnan er önnur þjóð
hefst handa í einhverju máli,
með það í’yrir augum að reka
fyrirtæki á Islandi, og tala um
að Danir láti „auðsuppsprett-
urnar“ ganga úr greipum sér.
Hinsvegar hefir reynslan sýnt,
að fyrirtáeki i stærri stíl, sem
Danir hafa ráðist í hér á landi,
hvort heldur er útgerð eða
verslun, hafa sjaldnast reynst
þeim auðsuppspréttur, síðan at-
vinnulíf varð frjálst hér á landi.
Og er því eðlilegt, að danskir
fjármálamenn séu ekki gin-
keyptir fyrir að leggja fé í
„auðsuppspretturnar“.
Flest blöðin telja fossafyrir-
tækið horfa til framfara, en yf-
irleitt bera ummælin það með
sér, að þau eru mæít af litlum
kunnugleika, eða engum, á ís-
lenskum högum. Óviða sést að
norsku blöðin dæmi út frá
þarlendri reynslu af stóriðjunni.
I stuttu máli: ekkert að græða
á ummælunum yfirleitt. Mætt-
um vér þó margt læra af reynslu
Norðmanna, sem vert væri
íhugunar áður en það stóra
sþor er stigið, að hleypa útlendu
auðmagni að orkulindum lands
vors.
Frá gömlum og mikilsmetn-
um embættismanni norskum,
sem haft hefir tækifæri til að
veita áhrifum stóriðjunnar á
þjóðarhaginn athygli, hefir mér
nýlega borist bréf er snertir
þetta mál. pykir mér rétt að
birta hér nokkurn kafla þess,
með því að hann f jallar um þá
hlið stóriðjunnar, sem almenn-
ingur vill síst gefa gaum. Bréf-
ið .ber með sér, að liöf. muni
ekki vera kunnugur löggjöf
vorri á þessum sviðum, en at-
hugun hans liittir eigi að síður
markið og hinn raimverulega
kjarna málsins:
„. . . Eg leyfi mér að vona, að
íslendingar 'sem nú standa and-
spænis hinu stóra verkefni: að
hagnýta auðsuppsprettur lands-
ins — fossa og liitalindir —, búi
svo í haginn fvrir sig fyrirfram,
að þeir lendi ekki í f járhagslega
og þjóðhagslega öngþveitinu,
sem við hérna höfum lent í: að
náttúruauðæfin verði spákaup-
mönnum að bráð og þá um leið
„yfirkapitaliseruð“ og að ein-
staklingar eignist þann verð-
auka, sem orsakast af vinnu
þjóðarinnar við þessi fyrirtæki
og þjóðarframförum yfirleitt.
Til þess að afstýra þessu þarf
rikið að fá full öignarráð yfir
helstu orkulindum undir eins
og hægt er og landið fyrirfram
að fá skattalöggjöf er skattlegg-
ur nefndan verðauka. Sé þessi
tekjulind notuð með sæmilegri
forsjá, getur sá tími komið, að
landið þurfi ekki á öðrum skatt-
stofnum að halda og vist er um
það, að hann getur forðað þjóð-
inni frá hinum geysilegu per-
sónulegú skattþyngslum, sem
nú hvíla svo þungt á oss hér í
landi og enda mörgum öðrum
þjóðum. Eg hið yður afsaka, að
eg' sendi yður þessar línur, en
það er gert af góðum hug til
framtíðar sögueynnar gömlu.“
— Bréfritarinn gerir senni-
lega ráð fyrir, að líkt* sé ástatt
um eignarheimildir til fossa hér
og í Noregi, þar sem eignarrétt-
ur einstaklingsins er viðurkend-
ur, og rikið hefir varið stórfé til
þcss að kaupa vatnsafl. Sam-
kvæmt lögum stendur ríkið
miklu betur að vígi hér en í Nor-
egi, og á því hægra með að ráða
virkjunum og skilyrðum fyrir
notkun fossanna. Sérleyfislögin
virðast ekki ætlast til að ríkið
græði nema í höfi á vatnsrétt-
indum, þvi annars væri óskilj-
anlegt það ákvæði laganna að
setja hámark (5 og 10 kr. á hest-
afl) á afgjald af orku. Fr ákvæði
þella næsia óskiljanlegt og virð-
ist sem nær liggi að ákveðá ekk-
ert hámark, en láta hvern leyf-
isumsækjanda greiða svo mikið
afgjald til ríkissjóðs, sem fyrir-
tækinu er unt að bera. Og eldri
virðist löggjafarvaldið ætla að
verða kröfuharðara, þar sem
svo lítur út, sem það eigi að
vera ven ja, að okurfélög eigi að
sleppa við fasteigna- og tekju-
skatt og önnur lögmælt gjöld.
Svo var gert í fyrra í Dynjanda-
sérleyfinu og ætlast er til að liið
sama verði gert nú. Með því
háttarlagi verða orkulindirnar
ekki lándinu að féþúfu heldur
útlendum stóreignamönnum
sem leggja fram féð. S.
Nýstárlegar
sildarsölatilr&nnir.
-O--
Eru síldarmalsmennirnir yfir-
leitt glæpamenn?
í þingbyrjun 1926 gengust
nokkurir áhugasamir síldar-
kaupmenn fyrir því, að sendur
yrði maður út í lönd til þess að
virtna íslenskri síld nýrra mark-
aða. Iiver árangur hefir orðið
af för sendimannsins í þeim
efnum, er almenningi ókunnugt
ennþá.
Aftur á móti kom sá árangur
af förinni fljótlega fyrir al-
menningsaugu, sem felst í eft-
irfarandi ásökunum, í skýrslu
sendimannsins, til stjórnarráðs-
ins:
„Eitt af því sem tíðkast hef-
ir á síðast liðnu ári er það, að
hætt hefir verið í tunnurnar
síld, sem ekki hefir verið af
sömu gæðum og sú er í tunn-
unni var fyrir. Á eg þar við að
tunnur með góðri ágústveiddri
sild, eru fyltar „ápa]ricaðar“ með
júlisíld og gagnkvæmt.“
Hér er skýr og ákveðin ásök-
un á hendur síldarútflytjendum