Vísir - 20.12.1951, Blaðsíða 3

Fimmtudagiim 20. dcsember 1951
V I S I R
a grænm treyju
og fleiri Norðrabækur.
Ljóðmæli og leikrit Páls J.
Árdals. Samskipti manns og
hésta.
Ofannefndar bækur eru
nýlega komnar á markaðinn,
ullar gefnar út af bókaútgáfu
Norðra. Yerður þeifra getið
í fáum orðuni hér, þó freist-
tindi væri að fara nánar út í
efni þeirra, en það verður að
þíða betri tima.
Valtýr á grænni treyju er ný
okáldsaga eftir Jón Björns-
son, en hann er, eins og kunn-
Ugt er, einn af vinsælustu
skáldsagnahöfundum þjóð-
arinnar. í þessari sögu sinni
f jallar hann um efni frá liðn-
um öldum, dómsmorðið á
Valíý á grænni treyju, en
þjóðsagan með því nafni er
alkunna. Höfundurinn notar
þjöðsöguna sem ívaf, og flest-
ir munu sammála um að hon-
Um hafi tekizt að semja
r.káldsögu um þetta efni, sem
íeiigi verður minnisstæð.
'öagan er viðburðarík og
dramatísk. Ifún fjallar um
hrikaleg örlög, hetjulund og
fórnfýsi. Efni hennar á er-
índi til allra liugsandi manna.
það mun óhætt að fullyrða,
að jafn álirifarík skáldsaga
og ]>essi, hefir ekki komið út
lengi hér á landi. Hún mun
verða kærkomin öllum hin-
lun mörgu lesendum bóka
,!óns Björnssonar.
Páll J. Árdal er eitt af vin-
sælustu alþýðuskáldum þjóð-
nrinnar. Hann orti lipurt og
lélt, og svipar i því til frænda
íúiis Jöpasar Hallgrímssonar.
Auk þess var hann vinsælt
lcikritaskáld á sinni tið, þvi
nð gamanleilcrit hans voru
víða leikin. í bókinni Ljóð-
mæli og leikrit er úrval úr
n
Undir eilífðar-
stjörnum."
Verkum skáldsins. Hefir
Steindór menntaskólakennari
Steindórsson frá Hlöðum séð
um útgáfuna, en dóttursonur
nkáldsins, Steingrímur J
þqrsteinsson ritar ítarlegan
ínngang um ævi og ritstö
afa síns. Er hinn mesti fengur
uð þessari bók. Hún er á
fimmta hundrað síður í stóru
broti og frágangur allur liinn
vandaðasti. Þetta er tilvalin
jólagjöf lianda öllum þeim,
fiem unna liprum og léttum
ljóðum.
Ásgeir Jónsson frá Gottorp
hefir skrifað bók .er hann
iiefnir Samskipti manns og
hests. Ásgeir er fyrir löngu
þjóðkunnur fyrir bækur sín-
ar um horfna góðhesta, enda
liiunu þær í framtíðinni verjð.a
metnar mikils, sem þáttur
úr menningarsögu þjóðar-
innar. Þessi litla bók hans
segir frá samlífi nokkurra
hestamanna við Iiesta sína og
gefur glögga mynd af þessum
þýðingarmikla ]iætti í þjóð-
iífi oklcar. Stíll höfundar er
mótaður af hlýleik og saniúð,
Um leið og liann cr mjög sér-
stæður. Sönn frásagnargleði
og ást á viðfangsefninu mætir
lesándanúm á hverri siðu
þessarar snotru bókar.
SHBin
kvæði, sem stenzt sanianburð
við hið fagra kvæði hennar
„Krosssaumur“, sem er perla
að fegurð, en það er líka ef
til vill fcgursta kvæði henn-
ar, En nú sem áður er aldrei
snertur svo strengur, að það
verði ekki til að vekja það,
sem gott er í fari manna.
Meðal liugljúfustu kvæð-
anna er „Barnið“, sem het'st
á þessu erindi:
Eg veit um lind, sem ljóðar
svo Ijúft að raunir sofna,
um lyf, sem læknar siárin
og lætur sviðann dofna.
Um lítið blóm, sem brosir
svo blitt, að allir gleðjast.
Um rödd, sem veluir vonir
\þá vinir daprir kveðjast.
a.
hafa gaman af að kynna sér,
allt frá sögnunum unx Þór-
unni galdrakonu til man-
visna Sölva Helgasonar. Eru
sagnimar allar læsilegar og
vel skráðar.
S|Oc
Eftir A. J. Cronin er kom-
in út í íslenzkri þýðingu
skáldsagan „Undir eilífðar-
stjömum“, eitt stórbrotnasta
og veigamesta skáldvei'k
þessa viínsæla og mikilsvirta
höfundar.
Skáldsagan gerist raun-
verulega á fyrsta þriðjungi
þessarar aldar, hefst nokkru
fyrir heinxsstyrjöldina fyrrij
lýsir lxinum ói’ólegu og æs-
andi styi’jaldarárum, upp-
reistartímununx eftir styrjöld
ina og allt fram undir seinni j
Iieimsstyi’jöídina. Athurða-
í’ásin er ör og spennandi og
mannlýsingar snilldarlegar.
Bókin liefir hvarvetna
hlotið góða dónxa, enda talin
ein langbezta bók Cronins.
Hún hefir vei’ið þýdd ú fjöl-
Á vegum Sjómannaútgáf-
unnar er konxin í íslenzkrí
þýðingu skáldsaga Nordahls'
Grieg’s „Skibet gaar videre“.
1 íslenzku þýðingunni, scm
Ásgeir Blöndal Magnússon
hefir gert, Ixefir liún hlotið
nafjxið „Skipið siglir sinn
sjó“.
Þetta er alburðarík og
stórkostleg skáldsaga og tví-
ípælalaust í lxópi allra beztu
skáldbókmennta, sem komið
hafa út hérlendis í ár.
Höfundurinn er óýeiíju
gáfaður nxaður, stórbrotinn
Beggja skaufr
byr.
Vilhjálmur S. Vilhjálxns-
son blaðanxaður hefir r.ú
sent frá sér síðasta bindio í
skáldsagnaflokknum sem
hófst nxeð sögunni „Brimar
við Bölklett“ árið 1945.
Þessi nýja og síðastá kók
Vilhjálms Iieitir „Beggja
skauta hyr“ og segir þar frá
átökum hinna vinnandi stétta
gegn gönxlu einokunarvaldi
og Ixefðbundnunx venjum.
Bókin er liátt á 3. hundrað
síður að stærð og hefir Ilelga-
fell gefið hana út.
Alls eru bækurnar f jórar í
þessum flokki, en þær eru,
auk „Brimár við Bölklett“,
„Krókalda", sem kom út
1947, „Kvika“ 1949 og loks
„Beggja skauta byr“, senx
könx á markaðinn fyrir lxelg-
ína.
1 skáldverki þessu ■ di’egur
höfundurinn upp skýra línu
af umbrotunx í þjóðlífi voru
á fyrra liluta líðandi aldar
og hafa bækurnar vakið
nxikla athygli og notið vin-
sælda almennings.
Óöldin okkar.
iÓvenjuleg Ijóðabók á ís-
lenzkri tungu, en nokkur for-
dæmi finnast á Norðurlönd-
unx, Sigurður Z. ívarsson er
sennilega brautryðjandiiin í
sanxbærilegri ljóðagerð og
var slíkri gáfu gæddur að
hann missti sjaldan nxarks.
Höfundurinn hefir birt ljóð
sín undir nafni Leifs Leirs
í Alþýðublaðinu, en svo senx
■xöfundarnafixið ]iaj- gefur
til kynna, er þetta skáldskap-
ur af léttari tegundinni og til
þess ætlaður að vekja frekar
bros en aðdáun. Atómskáld-
in vei’ða ekki sízt fyrir barð-
inu á lxöfundinum, sem oft
bi-egður sér í þeirra för og
fetar þeiri’a spor. Rimleikni
hefir höfundurinn mikla og
fáir niunu lionunx frjórri í
framleiðslunni. Því er heldui*
ekki að uncha, þótt stunduni
missi hann marks og ekki séu
ljóðin öll jafn hittin. Mun þó
engar ýkjur vera, að merrn
geti lesið ljóðin sér til
ánægju og rifjað jafnframt
upp sumt það, sem er tekið
að fyrnast. Hins ber einnig
að gæta, að slík Ijóð eru í
rauninni tímabundin, þannig
að þótt þau hafi þótt
skemmtileg á sinni tíð, þurfa
þau ekki að liafa sama gildi
til frambúðar og er svo um
sunx ljóðin, sem þarna birt-
ast. I heild má segja að bók-
in sé skemmtileg og þá er
tilgangi höfundarins náð.
Þjóðsöguv og alþýðlegui’
fróðleikur á sér marga unn-
endur meðal nienntanxanna
Þeir
bræður Bragi og Jóhann
norska liernum. HamxSveinsson frá Flögu í Hörg-
lxafa lagt stund a að
og lieill. Hér á íslandi eignað- \ . , .
ist liann marga vini á nxeðan °S a^rai þjóðannnai
hann dvaldi hér sem hermað-
ur
féll i heimsstyrjöldimxi svo j
senx kunnugt er, en rit hans
munu lifa því að orðstírr
deyr aldregi hveini sér góðan V1SU1
getr.
Hulda :
Svo Bíðo tregájr.
Hulda: Svo líða tregar —
Síðustu kvæði. — ísa-
foldarpí’entmsiðja h.f.
Þessi smekklega litla bók
hefir að geyma síðustu kvæði
Huldu. Það er sanxa haiid-
nxörg tungumál. Bókaútgáfa bragðið á Jieinx og öllu öðru,
Pálnxa H. Jónssonar á Akui- sem frá hennar hendi kom.
eyri gaf bókina út, en Álf- Allt fágað og vandað af næt-
heiður Kjartansdóttir íslenzk- leik og smekkvísi, senx aldrei, þeim sameiginlegt áliugamál.
aði hana. Bókin er í tv.eimur. brást. Á hverju leiti háleitar j í Sópdyngju er inargt að
þykkum bindum. | hugsjónir. Hér er elcki neitt finna, sem ahiieniiiiigm* nxun
árdal hafa tagt sluncl a
varðveita frá gleynisku ýms-
ar munnmælasagnir, lausa-
þulur og ljóð. Nokkru
eftir að fyrsta bindi Sóp-
dyngju birtist >á prcnti, fórst
Bragi af slysförum og var
það nxikill skaði, enda var
hann talinn slyngur ættfræð-
ingur og sögufróður vel. Jó-
liann lxefir lialdið starfi
þeirra áfranx og séð um út-
gáfu þessa bindis Sópdyngju,
sem er yel úr garði gert.
Hefst það á nximxingarorðum
iinx Braga Sveinsson er Marta
Valgerður Jónsdóttir Iiefir
ritað, eix hún er kona fróð,
ckki sizt í ættfræði, senx var

Jólakveðjnr
til allra krakka á íslandi
Ællan' off /'tf.stt’.
■ ævintýri, sögur og frásagnir eftir skólaböm í
Bárðardak Kári Tryggvason safnaði. Skemnxtileg-
ar teikningar eru í bókinni.
SÞesa á G a !a>/> .
bráðskeixinitileg sagá fyrir telpur eftir Kára
Tryggvason. Myndskreytt.
, Sisli ib tlt’a tt nt a r* rtfiasí.
síðasta bindið af sögunum hans Eiríks Sigurðs-
souur um Álf ffá Borg. Með nxörgum myndum.
Pw'inscssan í PoB'táyah
barnasöngljóð eftir Hjört Gíslason með teikn-
ingunx eftir Gai’ðar Loftsson.
Syngið sáishinsbarn,
söngljóð barna eftir Valdimar Hólnx Hallstað, með
teikningunx eftir Bofgþór Jónsson.
JLitiÍB’ jáiasvcinar lcera
nntferðarrefjinr.
eftir Jón Oddgeir Jónsson, með. teikningum eftir
Fannevju Jónsdóttur. Þessi bók er í senn gagnleg
og skemmtileg. .
Tih-táh
(Eimúdagur í lífi Dísu). Þetta er klukkubókin með
færanlegu visirunum. Tcikningar og erindi.
Stafa — iita — teihna.
Einhver gagnjegasta barnabókin. Hún segir nú sex
og svo er
Siafa off ntffÉniabáhin
með vísum eftir Výn okkar allra, Stefón Jónsson
og bráðfyndnum teikningunx, senx Atli Már gerði.
— Já, börnin góð. Þessar bækur gef cg út. Ég veit að
ykkur likar þær vel.
Með beztu kveðjum,
Pálmi á ákureyri
— ----——*--------------------------------~
,.ií
ir>
Ujs’