Morgunblaðið - 30.05.1916, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
er bezta át-súkkulaði í heimi.
Fæst hjá kaupmönnum.
Biiið til af Tobler, Berne, Sviss.
^Qd. Sérstaklega ferðuðust þeir um
austurhluta landsins og Alpana. Fá-
Utn dögum áður en ófriðurinn skall
^ hurfu þeir allir — höfðu farið
borður yfir landamærin.
Þessi starfsemi er augljós. Vá-
tryggingarfélög eru jafnan hættuleg
Þ6tt þan hafi á sér meinleysissvip. Það
\er eigi einungis að þau komist að
Því nákvæmlega hve þjóðareignirnar
s^u miklar heldur ná þau í ýmsar
aðrar mikibverðar upplýsingar. »Vik-
roria«.félagið gaf t. d. frönskum liðs-
^Ofingjum sérstök kostakjör. Það
trygði þá án þess að þeir þyrftu að
8reiða aukagjald vegna hernaðar-
h*ttu og auk þess lánuðu ferðalang-
ar þeirra þeim fé með góðum kjör-
11111 ót á vátryggingarskírteinin. Þann-
komst skrifstofa »Viktoriu«-félags-
lQs að nöfnum þeirra manna, sem
sknlduðu því fé, og það er óneitan-
|e8a gott ráð til þess að byrja njósn-
lr nteð.
Hér skal eg minnast á það hvern-
^ Þjóðverjar njósna um hag verk-
Strúðjanna t Frakklandi. Tökum t. d.
Le Creuset verksmiðjuna. Það er
bajði erfitt og hættulegt að komast
að því hve mikið sú verksmiðja hef-
lr Íafnaðarlega fyrirliggjandi af efni
°8 hve margir menn eru þar
vinnu, og hve miklu hón
milni fá afkastað á ófriðartímum.
a° kemst fljótt upp, ef njósnari
etrrur í borgina. Annað ráð er
^1» auðveldara. Umboðsmaður
yz«ra vátryggingarfélaga kemur á
e Verksmiðjueigandanna og býð-
Nm vátryggingu með góðum
ur
ki
Tilboðinu er tekið.
Þjóðverjar að
Og
því
lorum,
^Unig komast
lj att og smátt hve mikið er fyrir-
(baíi ^ 1 verksmiðjunum af efni
hve Sem .vátry£t er 8egn eldi) og
v4t marS?h vinna þar (verkamenn
^rygðir
gegn slysum). Það er eigi
í Lfi betri njósna. Þjóðverjar hafa
aUn n^.utn opinberar skýrslur félag-
að a sjálfra um verksmiðjuna, fram
eUga kSUm ^1’ °£ félögin hafa
skjöi ."ugmynd um það, að þau
þ uafa komist lit úr landinu.
UndhkT var 1 Monaco og var að
Uiig . “a vélbátasýningu þar, rak eg
ir Þjöí<tVn eða í>rÍ»i dæmi um njósn-
^rilmánS' Eht gfðÍf ^
aðnr 001 1914, fáum mánuðum
þanpajs,n ^/riðurinn hófst. Þá kom
og g bitur með 400 hestaflavél
fastir a í3,1111 eftir áætlun siglt 100
itla haf*. u^kusíund. Bátinn og vél-
Puj0i , 1 franskur maður, M. Des-
Síða Par‘S smI8að-
40 bSrinía8Ínn k°mst. eg að því,
lQt» mundi eigi verða til
sýnis vegna þess að vélin væri seld
og send burtu. Er eg grófst betur
eftir þessu, komst eg að því, að vél-
in hafði fyrst verið send til Lyons
og þaðan til hins alkunna flugvéla
og rafmagnsvéla/ firma, Siemens-
Schiickert í Biesdorf hjá Berlín. Eftir
því sem Despujols sagði mér sjálf-
ur, var vél þessi ætluð til þess að
knýja áfram tundurskeyti frá vélbát-
um, og átti skeytunum að vera
stýrt með Hertzian-bylgjum. Þarna
skýrist það hvers vegna Siemens-
Schuckert keyptu vélina. Ef upp-
götvunin hefði verið fullger, hefðu
Zeppelin-loftför getað skotið slíkum
tundurskeytum úr háa lofti á her-
skip Breta.
Þessi vél var frönsku stjórninni
boðin i júlímánuði 1915, en í apríl-
mánuði 1914 höfðu Þjóðverjar feng-
ið hana.
Nú sem stendur er mikið rætt
um þrjár þýzkar flugvélar — L. V.
G., Aviatik og Fokker. — Allar eru
þær stælingar á frönskum flugvélum.
Fokker-vélin sem smíðuð er fyrst í
Hollandi áður en ófriðurinn hófst,
er stæling á Morane-Saulnier flug-
vélinni. í aprilmánuði árið 1914
smíðuðu bræðurnir Wroblesky svip-
aða flugvél i Lyons. Annar þeirra
drap sig þá er hann var að reyna
vélina. Skömmu siðar kom þýzkur
ferðalangur á fund hins bróðursins
og lét sem hann hefði mikinn áhuga
fyrir uppgötvaninni. Og fáum dög-
um áður en ófriðurinn hófst, hvarf
hann á burt með uppdráttinn af
flugvélinni.
Síðustu þrjú árin hefir svissnesk-
ur maður, Schneider að nafni, stjórn-
að L. V. G. verksmiðjunni. Hann
var áður verkstjóri og vinur franska
hugvitsmannsins og flugvélasmiðs-
ins E. Nieuport.
Þegar Nieuport dó hvarf Schnei-
der til Sviss og þaðan til Berlinar.
Eg kom í verksmiðju hans árið 1913
og þekti þar þá flesta hina frönsku
verkameun, sem höfðu verið hjá
Nieuport. En árið eftir voru þeir
allir farnir og þýzkir verkamenn
komnir í þeirra stað.
Aviatik verksmiðjunni stýrði einn-
ig franskur maður, M. Descamps
að nafni. Fáum dögum áður en
ófriðuriun hófst og Descamps sá
að hverju fór, komst hann burt úr
Þýzkalandi og heim til Frakklands.
Það er óþarfi að geta hinna minni
njósnara, sem altaf eru i námunda
við vígstöðvarnar. En eg get þó
eigi annað en minst á njósnarstofu
eina, sem komið hefir verið á fót í
Sviss síðan stríðið hófst. Er hún
rekin sem tóbaksveizlun. Hún sendi
10.000 bréf til jafnmargra manna í
Frakklandi og, var það á þessa leið:
»Til þess að geta sýnt Frakklandi
vináttumerki vort, þætti oss vænt
um, ef þér vilduð senda oss nöfn
og utanáskrift þeirra hermanna, sem
þér vilduð senda ókeypis nokkuð af
cigarettum og vindlum*.
Þessi svissneska njósnarstofa fekk
á þenna hátt að vita nöfn fjölda
margra franskra hermanna, í hvaða
fylki og herdeild þeir voru og hvar
niður komnir.
3
Bátur til sölu.
Laglegur siglinga- og róðrarbátur til sölu með
seglum og öðrum utbunaði.
Jón Sigmar Elisson,
Sími 239 eða 568.
Sjð teg. af Te
hver annari betri
í verzl. Helga Zoiga.
Piltur
14—17 ára, reglusamur og duglegur, gelur fengið ársatvinnu við hæg
skrifstörf, afgreiðslu, innheimtu og þessháttar.
Skriflegum umsóknum mrk. »piltur« veitir afgreiðslan móttöku.
Veggfóður
(Betræk)
er ódýrast og í mestu úrvali á
Laugavegi I.
zXaupsfiapur |f
Barnakerra óskast. Upplýsingar
hjá Hjörleifi Þórðarsyni.
cJfíysu
H)er6y
Souéa
Steppe
Qervetaf
Speye
ctfunyu
ÆalaRoJf
fást i
jg £eiga
Stofa til leign með aðgangi að eld-
húsi á Barónsstig 12.
2 herhergi, með svölum, til leigu
við Þingholtsstræti. R. v. á.
^ cKapað ^
Saumapoki, með handavinnu í, tap-
aðist á föstudaginn. Skilist gegn fundar-
launum á afgreiðsluna.
Verzl. Svanur,
Laugavegi 37. Sími 104.
Grjótvinna.
Einn eða tveir menn, vanir
grjótvinnu, geta fengið að hlaða
Guðm. Eggerz
sýslumaður í Suður Múlasýslu hefir
sagt af sér embætti frá 1. okt.
Ber hann því við, að stjórnarráðið
hafi beitt sig misrétti og vill hann
ekki þola það. Annars kvað afsögn-
inni sjálfri vera eitthvað ábótavant
til þess að hún megi lögleg kallast
og gæti sýslumaðurinn víst enn horf-
ið frá þessu ráði ef honutn sýndist
svo.
kjallara úr klofnu grjóti.
Ritstj. vísar á.
ý;j»oir,%sem (eigajhjá mér
fyrir 4. juiií.
Kristin Thorlacius.