Morgunblaðið - 07.06.1918, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Málverkasýningu
opnaði Eyjólfur Jónsson listmálari í
K. F. U. M., i gær. Sýnir hann
um 50—60 myndir frá ýmsum stöð-
um á íslandi, flestar frá Reykjavík,
Vestmannaeyjum og austan lir Land-
eyjum og Þórsmörk.
Sumar myndanna eru afbragðs-
góðar, blærinn eðlilegur og látlaus,
litirnir náttúrlegir, einhver »stem-
ningc, sem ber vott um meðfædda
listgáfu. Enginn vafi á því, að hér er
kominn fram á sjónarsviðið maður
gæddur góðum listmálara hæfileik-
um, en sem vitanlega á eftir að læra
mikið.
Um heilbrigðismál.
Eftir Þorfinn Kristjánsson.
Mjólkursölustaðir. Ekki er neitt
sérsakt ákvæði um mjólkursölustaði
í heilbrigðisreglugerðinni, en vísað
um það mál til mjólkurreglugerðar-
innar. í reglugerð um mjólkursölu
í Reykjavík 2. marz 1912 er kveðið
allrækilega á um það, hvernig með
mjólk skuli farið, svo ekki verði
hún menguð. Skal hér ekki farið
að tala um mjólkina sérstaklega —
gæði bennar — þyrfti til þess að
hafa farið fram sérstök rannsókn á
mjólk.
Eg skal með nokkurum orðnm
víkja að þvi, hvernig fylgt hefir verið
eftir reglum þeim sem settar eru
um sölu á mjólk. Til þess að sýna
hvernig þessu muni fylgt eftir, set
eg hér ákvæði mjólkurreglugerðar-
innar um það, hvernig sölustaðir
skuli vera, og eru þau svo:
x. Búðin skal björt, loftgóð og
auðvelt að hreinsa. Veggir skulu
annaðhvort málaðir ljósir eða kalk-
aðir og séu þá kalklitaðir áilega.
Loftið skal fyllilega þétt, rykhelt;
gólfið vatnshelt, hellulagt, þakið
linoleum, vandlega málað eða gert
svo jafngildi þessu.
2. Békkir eða hyllur skulu vera
fyrir mjólkurílátin og bakkar undir
málin.
3. Búð og ilátum skal halda
vandlega hreinum, gólf þvegin dag-
lega, en aldrei sópuð.
Vel gæti til mála komið, til þess
að gera mjólkurskoðunina hægari
fyrir heilbrigðisfulltrúann, að láta
mjólkina alla koma á einn stað, og
að þar fari fram rannsókn á henni,
þ. e. sú daglega skoðun sem hann
hefir á hendi. Dregur þetta bæði
úr fyrirhöfn fyrir honum, að þurfa
ekkiað fara í 15—20 staði, og gæti
komið í veg fyrir það, að menguð
mjólk færi út um bæinn, væri henni
til að dreifa. Skilst mér, að með
því lagi sem nú er, sé hættara við
slíku. Mætti lika á þennan hátt
hafa betri gætur með ilátum þeim,
sem -mjólkin flyst i til bæjarins.
ASrar sölubúðir. I heilbrigðis-
reglugerðinni eru ákvæði um alla
eða allflesta opinbera sölustaði. Hér
skal að eins mint á, að illa mun
r .
fylgt eftir ákvæðum reglugerðarinnar
um kjötbúðir og eftirliti öllu með
slátrun í bænum. Til þess að menn
sjái hvers krafist er um kjötbúðir
og geti borið saman við það sem
er, set eg hér ákvæðin:
1. Gólf skal vera steinlagt eða
steinsteypt, og á þvi skolpop og
frá opinu skolpræsi.
2. Búðin skal eigi vera lægri en
svo, að 4 álnir séu undir loft. Loft
skal gipsa. Veggi skal fóðra með
gleruðum flögum, ella rjóða á þá
vandaðri sementsblöndu.
3. Hafa skal í búðinni vatns-
hana, og veita að vatni úr vatnsbóli
eða vatnsíláti; birtu skal hafa sem
mesta og loftrás.
4. A borðum, sem kjöt er lagt
á, skulu vera marmarahellur eða
flögusteinsþynnur eða sinkþynnur.
5. Nikkelhúð eða sinkhúð skal
vera á öllum snögum, sem kjöt er
hengt á.
Eg hefi ekki þóst verða þess var
að þessum ákvæðum væri fylgt um
kjötbúðir hér, held þó, að sölubúð
Sláturfélagsins við Hafnarstræti hafi
komist næst því.
Annars er það svo um allar sölu-
búðir hér í bæ, að hirðing þeirra
og útlit fer eftir því, hversu mikil
þrifnaðarnáttúra og smekkvísi býr í
manni þeim eða mönnum sem yfir
hafa að ráða, þrátt fyrir öll fyrir-
mæli heilbrigðisreglugerðar.
Það er margt eftir enn sem þörf
væri að minuast á, viðvíkjandi heil-
brigðismálum bæjarins, svo sem
vinnustofur og — fisksölutorqið. En
eg sleppi þvi að þessu sinni.
Niðurla^sorð. Eg hefi með grein-
um þessum leitast við að vekja at-
hygli manna á þvi, hversu slælega
fylgt hafi verið ákvæðum heilbrigð-
isreglugerðar, sem miðað gætu að
þvi að gera þennan bæ viðunanlega
þokkalegan útlist, eins og höfuðbæ
sómir að vera. Má vera, að nokkuð
sé um að kenna, hve illa eftirlits-
starfið hefir verið launað, hefir enda
verið haft í hjáverkum.
Nú er svo komið, að bæjarstjórn-
in hefir gert heilbrigðisfulltrúastöð-
una að sérstökum starfa, þar sem
hún ætlast til að maðurinn gefi sig
eingöngu að því og öðru ekki. Má
þá gera kröfu til þess, að eitthvað
batni ástandið á eftir. En mikið
fer það eftir þvi, hversu röggsamur
sá maður verður, sem hnossið hlýt-
ur og hversu viljug bæjarstjórnin
verður til fjárframlaga tilframkvæmda.
Væri æskilegt, að á þessu heim-
ili (Rvík)gæti fariðað lita út eins og
hjá öðrum siðuðum þjóðum, sem
menn hefðu ánægju af að koma á
og dvelja og mættu taka til eftir-
breytni.
Alþing.
Enginn fundur í gær.
£að er ekki ein báran stök fyrir
mér aumingjanum. Eftir langvar-
audi illkynjaðau magasjúkdóm,
strammaði eg (mig upp í gær eftir
hádegi og labbaði niður í þiughús.
Eg hengdi yfirhöfnina og »8trútinnc
á [fatasnaga nr. 42 og gekk síðan
inn í neðri deild. Hvað er þetta?
Enginn fundur. General frí yfir
heilu línuna ! það voru þó ekki allir
starfsmean þingsins, sem gátu tekið
sér frí, og ástæðuna til þess skal eg
nú greina.
Deginum áður hafði verið kjaftað
ósköpin öll í deildinni. Pétur Otte-
sen, sem mér ætíð hefir verið sagt
að væri einhver ákveðnasti fylgis-
maður fjármálaráðherrans, hafði hald-
ið fjórar ræður og varð verkun þeirra
alveg óttaleg, enda sáust þess greini-
leg merki í deildinni.
Pétur Ottesen er Demostþenes A1
þingis. J>að gerir brimið á Akranesi.
Frá barnæsku hefir hann alla jafnan
orðið að hrópa svo hátt til þess að
nokkur heyrði til hans og fjörugrjót-
ið fauk upp í hann og gerði hann að
mælskumanni. Sumir þurfa ekkert
annað en steina til þess að vera
þingmenn, en aðrir þurfa peninga.
Jæja, Pétur hélt 4 ræður og skamm-
aði stjórnina hræðilega. En hann
talaði SVO hátt, að flugurnar hrundu
í þúsundatali steindauðar niður f
gluggakistu deildarinnar og hrúguð-
ust búkar þeirra hver ofan á annan
á gólfið, unz hrúgan var orðin svo
há, að hún náði i mitt læri á Magn-
úsi Torfasyni, sem stóð við gluggann.
J>es8um »þingfiugum« var nú verið
að moka út þegar eg ætlaði að sækja
fund í fyrsta sinn eftir magapínuna.
Var mér sagt að þeim (flugunum)
væri öllum ekið upp í Niðursuðuverk-
smiðjuna Island og þar ættiaðgera
úr þeim ostrur, en ostrurnar ættu
að verða kjötleysisviðlagabjargráða-
forði Islendinga í vetur, þvi ekkert
væri tekið fram um ostruproduktion
í brezku samuingunum. —
Pétur talaði hátt. J>að var eins
og maður væri kominn á vesturvíg-
stöðvanar. J>egar hann byrjar minnir
það mann á vélbyssuklið, en hann sækir
sig og endar með óttalegum dunum
sem 42 centimetra fallbyssur væru
komnar í deildina. |>á hrundu flug-
urnar og er það sízt að furða. En
til þess að redda þingmönnuDum var
•Konráð læknir Konráðsson sóttur«,
(eins og blöðin segja ætíð þegar ein-
hver meiðir sig) og hann látinn
stoppa vatti í eyru þingmanna. Eu
hann kom of seint, þvf þá varsessu-
nautur Péturs orðinn heyrnarlaus.
Elendínus.
---- -- ----------------------
„Fasteigafélag
Rekjavíkur".
Á fundi húseigenda hér í bænum i
fyrrakvöld var stofnað félag, sem
nefnist »Fasteignafélag Reykjavíkur«
og ætlað er til þess að gæta hags-
muna húseigenda aðallega. í félag-
ið hafa þegar gengið allmargir hús-
eigendur, en búist við að þeirgerist
allir félagar innan skams. '
Það sem ýtt mun hafa undir fé-
lagsstofnun þessa mun vera húsa-
leigulögin. Mörgum húseigendum
hefir fundis þau lög skerða um of
rétt þeirra, þeir ráði eiginlega ekki
sjálfir eignum sínum lengur, eíth a
þau lög öðluðust gildi. Húseigend-
ur vilja fá þeim breytt eða helzt
upphafin með öllu, og ætlar félagið
að senda alþingi áskorun í þessu
efni. Askorun þessa höfum vér
ekki séð, og verður því ekki sagt
meira um þetta mál að svo stöddu,
Bráðabirgðastjórn félagsins skipa
9 menn, þeir Guðm. Kr. Guðmunds-
son kaupm., Gunnar Sigurðsson yfir-
dómslögm., Pétur Hjaltesteð úrsmið-
ur, Páll Gíslason kaupm., Sig. Hall-
dórsson trésmiður, Sveinn Jónsson
kaupm., Þorst. Júl. Sveinsson erindJ
reki, Þorst. Þorsteinsson skipstjóri
og Þórður ^jarnason stórkaupmaður.
I pagbok 1
Gangverð erlendrar myntar.
Bankar Doll. U.S.A.&Ganada 3,35 Pósthttl 3,60
Kranki franskur 59,00 62,00
Sænsk'króha ... 112,00 110,00
Norsk króna .„ 103,00 103,00
Sterllngspund ... 15,50 15,70
ilark 65 00 67,00
Holl. Florin ... 1,55.
Smáufsi hefir veiðst mikill hér á
höfninni undanfarna daga og rétt fyr-
ir utan garða í ytrihöfninni. Erufsa-
pundið selt á 12 aura í bæuum.
Gullfoss. Ekkort hefir enn heyrst
um það, hvort byrjað sé að ferma
Gullfoss í New York. Fá menn eigi
skilið hvernig á því getur staðið, þar
Bem Ioforðið er nú fengið fyrir vör--
unum, sem skipið á að taka.
Samningarnir við Dani. £>að má
nú búast við því á hverri stundu
úr þessu, að eiíthvað fréttist um
ákvörðun Dana viðvíkjandi samninga-
umleitunum þeirra við alþingi. Get-
ur varla liðið langur tími, þangað til
ákveðið verður hvort fulltrúar komi
hingað til þess að semja eða ekkl.
Engir þingfundir voru í gær.
Faxi, vélbátur Sigurjóns Pétursson-
ar o. fl. stundar botnvörpuveiðar hér
úti á Bviði um þessar mundir. Fyrsta
ferðin mishepnaðist, skipið aflaði lít-
ið, þareð eitthvað var í ólagi við út-
búnaðinn. í annari ferðinni aflaði
skipið mæta vel, en nú er það úti
f þriðju ferðinni. Af þessari reynslu
sem fengin er, hyggja menn að það
geti orðið arðvænlegt að stunda botn-
vörpuveiðar með sterkbygðum og
aflamiklum mótorbátum. -
Sterling kom hingað um miðjan
dag f gær. Fjöldi farþega kom með
skipinu, þar á meðai: Ólafur Jóns-
son læknir frá Húsavík, bæjarfógeta-
frú Josefina Jóhannesson og dóttur
hennar, Stefan Th. Jónsson konsúll,
Stefáu Guðmundsson framkv.stjóri,
Júlfus Guðmundsson fulltrúi, Magnús
Matthfasson bókhaldari, ól. Sveins-
son prentari, Ól. Hjaltested véla-
smiður, Marteinn þorsteinsson verzl-
unarstjóri, Hans Eide vérzlunarm,,.
Páll A. Pálsson kaupmaður.