Morgunblaðið - 18.08.1918, Blaðsíða 2

2
MOROUNBLAÐIÐ
Bifreið
fer
Austur í Fljótshlið
vsentanlega á þriðjudaginn 20. ág.
kl. 4 síðd. og heim aftur á fimtu-
dag 22. ág. Tveir farþegar
geta fengið far báðar leiðir. Nánari
upplýsingar í síma 127.
Steindór Einarsson.
Gamla sfldin.
í tilefni af fregn um það að norð-
an, að Bretar væru í samningum við
Sören Goos á Siglufirði um að bræða
olíu úr síldinni, sem brezka stjórn-
in á liggjandi nyrðra síðan í fyrra,
hefir það nú upplýsts, að iandsstjórn-
in hefir keypt alla síldina og ætlar
hana bændum tii vetrarins sem fóð-
urbætir handa skepnum þeirra. Lands-
stjórnin kvað hafa gefið 15 kr. fyrir
tunnuna nyrðra, og selur hana aftur
sama verði að viðbættum flutnings-
kostnaði, sem undir þessum núver-
andi kringumstæðum hvað horfur til
sveita viðvikur, hefir verið ákveðinn
óvenju litill, eða að sögn um 3 kr.
á tunnuna á hverja höfn á landinu,
sem strandferðaskipið kemur við á.
1 -
Brauðgerð Reykjavíkur.
Þessa dagana hefir »Brauðgerð
Reykjavikur« verið byrjuð í gasstöð-
inni. En svo sem kunnugt er, er
alllangt siðan að bæjarstjórnin ákvað
að gera bakaraofn í sambandi við
gasstöðina og hefir sá tími, sem lið-
inn er siðan, verið notaður til þess
að koma þar öllu í lag.
Ein hæð hefir verið bygð ofan á
nokkurn hluta stöðvarhússins og þar
hefir verið komið fyrir öllum áhöld-
um til brauðgerðarinuar, en þau eru
öll af nýjustu gerð og handhæg.
Niðri eru mjölbirgðirnar geymdar,
en allur er sá hluti gasstöðvarinnar,
sem til brauðgerðar er notaður, al-
gerlega aðskilinn frá sjálfri gasstöð-
inni, svo ekki getur komið til mála,
að nokkuð gasbragð verði af brauð-
nm, sem þar eru bökuð.
Nú sem stendur vinna þrír menn
við brauðgerð þar innfrá. Er Krist-
ján Hall bakarameistari forstjóri brauð-
gerðarinnar og hefir hann átt mik-
inn þátt í þvi, að öllu hefir verið
svo haganlega fyrir komið.
í sjálfum bakaraofninum er hægt
að baka 192 hálfbrauð i einu og
hefir reynslan sýnt, að þ u eru full-
bökuð á 3 klukkustundum. Rúm
hefir verið ætlað fyrir anrian álika
stóran ofa og mun hann verða gerð-
ur innan skatmrs. Húsakynniti eru
björt og hreinleg og frigangur allur
hinn prýðilegasti. Tvær hnoðunar-
vélar ern þar að vi nu og er það
auðvitað tniklu hreinlegra en að
hnoða með höndunum.
Brauðin munu tæplega erm vera
komin á markaðinn, en þau koma
það bráðlega og verða þá seld 2 aur-
um ódýrara hvert hálfbrauð en brauð,
sem bakar.rr selja. Séistakar útsöl-
ur munu verða settar á stofn víðs-
vegar um bæinn, svo fólk eigi hægra
með að ná sér í brauðin. Hveit
brauð er »stimpiað« »Brauðgerð
Reykjavíkur* skammstafað.
— Hér er að komast á stórþarf-
legt fyrirtæki, sem hver si, er unn-
ið hefir að, á sanna þakkir skilið
fyrir. Einstök í sinnt röð er brauð-
gerð þessi, og hvergi í heiminum
hefir hitinn á gasstöðvum verið not-
aður til brauðabaksturs fyr eu hér i
Reykjavík. Spáum vér því, að það
muni þykja saga til næsta bæjar,
þegar fregnir af þvi berast út
um Norðurálfuna, að í höfuð-
stað Islands baki bæjarstjórnin
öll rúgbiauð borgaranna og noti til
þess hita gasstöðvarinnar. Verður
þessi ágæta hugmynd vafalaust tek-
in upp annarsstaðar i heiminum, því
allar vilja þjóðirnar spara á þessum
síðustu og verstu tímum.
Fáein orð um viðhald
vega.
Það hefir alloft verið rætt og
ritað um það, hve vegir hér
sunnanlands, sem mest eru not-
aðir fyrir bíla og vagna, aéu
8læmir, og hve illa þeim sé hald-
ið við. Þær eru víst eigi að
ástæðulausu þær urakvartanir, en
hætt er við að sumir af þeim, er
finna að vegunum, hafi eigi kynt
sér ástandið, bæði hvernig við-
gerðirnar verða framkvæmdar
hvað staðháttu snertir, og þá eigi
fjárhagslega ástand þeirra, er
halda eiga vegunum við. Gerum
nú ráð fyrir að menn eigi kyn-
oki sér við að krefjasí þess, að
landssjóður haldi sínum vegum í
sæmilegu standi; en sjálfsagt
þykja þó hinum sömu gjöld sin
til hans næsta nógu há, og raarg-
ar gerast þarfirnar, þegar komið
er á hinn fjárhagslega skiftavöll
innan vébanda alþingis.
Eg skal þegar taka það fram,
að eg álít hina mestu nauðsyn að
halda öllum vegum, sem annars
eru notaðir, vel við; og eg álít
að það sé hið mesta álitarnál,
hvort eigi er gert nokkuð mikið
að því að byggja nýja vegi, en
láta mjög ofc hjá líða að halda
hinum eldri í sæmilegu standi.
Viðhaldið er nú orðið miklu meira
á hinum almennu vegum hér
sunnanlands, en fyrst eftir að
þeir voru bygðir, og liggja til
þess ýmsar orsakir. I fyrsta lagi
hafa sumir þeirra eigi verið nægi-
lega traust undirbygðir; annað,
að vagnar fara nú miklu meira
um þá en fyrstu árin eftir bygg-
ing þeirra, og síðast eu ekki sízt
hin nýju fartæki, bílarnir.
Flestir vegir hér sunnanlands
eru bygðir án þess að þeir væru
hafðir í huga, en fáir held eg að
treystist til að neita því að þeir
skemma mjög mikið vegina, eink-
um þá vegi sem mjóir eru, og
það eru nálega aliir okkar vegir.
Ofaníbörður veganna er víða leir-
blandinn 0g smár. Þegar hann
þornar verður hann að ryki, er
þyrlast hátt í loft burt úr veg-
unum. Verði ofaníburðurinn aftur
á móti blautur, eða vatnspollar
myndist á vegunum, verður af-
leiðingin sú, að ofaníburðurinn
fleygist út fyrir hliðar veganna
og dældir myndast í þá, er vatn
sest í og smá vaxa og mynda
hvörf.
Mér hefir lengi dottið í hug að
bera fram þá uppástuDgu, að bíl-
ar væru skyldaðir til að greiða
gjald til hins opinbera, alt eins
vel og ýmsar eigur manna eru
skattskyldar. Bóndinn þarf að
greiða gjald til hins opinbera af
hverjum einum gi'ip, — hesti, kú,
sauðkind; einnig sjómaðurinn af
hverri þeirri fleytu, er á sjó fer,
að kalla má. Jafnvel þó ákvæði
þessi séu gömul og þyki að mörgu
leyti úrelt, þá eru Þau enn við
líði, og meðan eigi er fundinn
annar betri gjaldstofn, þá við-
naldast þau. Eg álít því að þau
fartæki, sem áreiðanlega mest
skemma vegina, ættu eigi að vera
undanskilin einhverju hæfilegu
gjaldi. Eg vænti þess að lög-
semjarar eða löggjafar þessa
lands athugi þessa uppástungu
mína og komi henni til fram-
kvæmda, ef hún álíst við sann-
girni að styðjast.
Eg gat þess í upphafi þessara
lína, að menn myndu eigi alment
gera sér ljóst, hve afarörðugt og
næstum óframkvæmanlegt er að
gera við ýmsa vegi, svo að veru-
legu gagrti komi, einkum þegar
fjárveitingarnar eru mjög oft af
skornum skamti. Afleiðingin verð-
ur þá oft sú, að notað er til að-
gjörðanna alt of slæmt efni, —
ofaníburðurinn, — þar sem taka
OMHBW* Mýja Pil IIII
Ifjartvcikur
brúðgnmi.
Ógurlega hlægilegur gatiifln-
leikur í tveim þáttum, um
brúðguma sem misti brúði sína
vegna þess hv<sð hann var
bjartveikur.
Frá stHðlnu.
Fyrstu hersveitir Bjndaiíkjanna
komu til Paris. Merkileg mynd.
verður það næsta, sem alloft er
til lítilla umbóta, nema þegar
bezt er sumarsins, en verður
ófært þegar rigningar og frost
skiftast á, eins 0g oft á sér stað
hjá oss, einkum á Suðurlandi.
Mér hefir oft dottið í hug að
bera fram þá tillögu, að notaðir
verði bílar til þess að flytja ofan
í vegina, sem til þess væru gerðir.
Þeir þyrftu að vera með stálhjól-
um, og væru það breiðir bjól-
hringirnir, að þeir um leið þjöpp-
uðu vegunum fastara saman. Þá
mætti vanda meira til ofaníburð-
arins, og síður hika við þó langt
væri að flytja hann. Þá þyrfti
að hafa þann útbúnað á ofaní-
burðarstaðnum, að tilbúið væri í
bílinn, svo að hella mætti í hann
á svipstundu, svo viðstaðan yrði
sem engin; sömuleiðis þann út-
búnað á bílnum, að hann dreifði
sem mest úr ofaníburðinum á
veginum.
Eg vænti þess, að þeir sem
eru mér færari, athugi þessa uppá-
stungu mína og henni verði kom-
ið í framkvæmd, ef hún á við
rök að styðjast, og væn*i eg að
vegamálastjórnin geri hið fyrata
slíka eða þessu líka tilraun; þvi
það er mér ekki ókunnugt umr
af 25 ára vegagjörðarvinnu, h\e
oft verður að skilja við góðan og
nsegan ofaníburð og taka annan
miklu verri og mannfrekari, fyrir
þá sök, að óframkvæmanlegt er
að flytja hann á hestkerrum lang-
ar leiðir.
Sigurgeir Gíslason„
B.49BOK
Botnía mun hafa farið frá Khöfn
á föstudagsmorgun.
Magnús Guðmnndsson Bkrifstofu-
stjóri brá sér suður á Garðskaga
lyrir landastjórnina, til þeas að lita
eftir garðrækt landsBjóðs þar. Lætur
hann allvel yfir uppskeruhorfuDum.
Jón Forseti er kominn til Eng-
lands heilu og höldnu.
->murníngsolia: Cylínder- & Lager- og 0xuIfeitl Hafnarstræti 18
er« áreiöaultga ódýrastar og beztar hjá & X ff W H i Simi IS7.
Kauplrðu góðan hlut
þá mundu hvar t>u fekst hann.