Morgunblaðið - 03.08.1930, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
7
Efnalaug Reykjavikup,
Laugaveg 34 — Sími 1300. — Símnefni: Efnalaug.
Hreinsar með nýtísku áhöldum og aðferðum allan óhrei
an fatnað og dúka, úr hvaða efni sem er.
Litar upplituð föt, og breytir um lit eftir óskum.
Eykur þægindi! Sparar fje!
w.m®
Þegar þjer kanpið dósamjólk
þájmnnið að biðja nm
BMHHD
því þá fáið þjer það besta.
I. Brynjölfsson & Kvaran.
Engin vandræði me8 eftirmatinn
MyLady’
Niðursoðnir ávextir
handa vandfýsnu fólki.
Þe'ssir ávextir eru lesnir af trjánum þegar þeir
standa í fullum blóma og soðnir niður í tæru syk-
ur sýrópi. Aðeins frómsætustu úrvals ávextir eru
seldir undir nafninu „My Lady“, „My Lady“ á-
vextir eru alla da<ra ágætir og einmitt hinn rjetti
hlutur á rjettum tíma í gesta boðum og á glað-
værum fundum góðia vina.
22 Ijúffengar tegpindir: Aldinsalat,
Lop;anber, Brómber, Ferskjur, Per-
ur, Apríkósur, Stikilber, Dverg-
ilómur, Jarðarber, Victoríliplómur,
Purpuraplómur, Gullplómur, Him-
ber, Drottningarber, Kirsiber, An-
anasteninyrar, Sneiddar Ferskjur,
Ananas 1 nuilu lagi, Grape Fruit,
Sneitt Havia Ananas, Kibsber o. fl.
ANGUS WATSON & CO., I.IMITED,
London and Newcastle upon Tyne, England.
X. MLP. 86-168.
FABRIEKSMERK

Muruð að þetla
erbesla og eftir
qæöum ódýrasta
súkkulaðid.
Sýningin í Hamborg.
Ríkis- og háskólabókasafnið
stendur fyrir sýningunni í Ham-
borg og heíir það gefið út mynd
arlegt rit, er nefnist Hamburg
und Island 930—1930 og ritar
aðalbókavörðurinn próf. dr. Gu-
stav Wahl formálann og bendir
á samband það, er æ hafi verið
milli Hamborgar og Islands eft-
ir að Hansakaupmenn hófu
verslun við ísland seint á 15.
öld. Þá fylgir allítarleg ritgerð
um Arngrím Jónsson lærða og
viðskifti hans við Hamborg, en
þar var m. a. hið fræga rit hans
Ciymogæa prentað. Ritgerð
þessa hefir samið ungfrú dr.
Hildegard Bonde og er hún
bókavörður við Háskólahóka-
safnið í Hamborg. Loks er lýs-
ing á sjálfri sýningunni og er
henni skift í 7 deildir.
í fyrstu deild eru ýms skjöl,
er snerta hið svonefnda íslands-
farafræðafjelag, en það var fje-
lagsskapur þeirra, er til íslands
fóru, einkum kaupsýslumanna,
og er þessa fjelagsskapar fyrst
getið árið 1500, en síðan alt
fram að 1823. Þeir mynduðu
með sjer sjerstakan sjóð og
lögðu í hann vissan hluta af
verslunararði til gagns og hlunn
inda þeim, er í þessum fjelags-
skap voru. Skjöl þessi eru tólf
talsins og dregin fram úr ýms-
um skjalasöfnum, einkum Ar-
chiv des Leofahrer-Arménhaus-
es, en þar lentu að lokum eigur
íslandsfarabræðralagsins. önn-
ur deild nefnist verslunarsam-
bönd Hamborgar og íslands og
eru þar sýnd skjöl og bækur,
ér lýsa þessu verslunarsambandi
ítarlega. Þar e. m. a. brjef frá
Hinriki 8. Englakonungi til
Hamborgarráðs 1532, kvörtun
yfir meðferð þýskra kaupmanna
á enskum mönnum á kaupfar-
inu „Petrus Gybson“ og svar
Hamborgarráðsins, kvartanir
þýskra kaupsýslumanna út af
einokun Dana o. m. a.
í þriðju deild eru ýmsar ferða
lýsingar frá 16. öld og fram á
18. öld. — Þar er ferðalýsing
Gemma Frisius 1584, á Islandi,
en hann var prófessor í stærð-
fræði og læknisfræði í Löwen.
Þar eru rit Svíans Olaus Magn-
us (1490—1557) og hefir hann
víða getið íslands í ferðalýsing-
um sínum. Þar er einnig sýnt
einasta handritið, sem til er af
lýsingu Islands og nefnist Anal
is cunque descriptis Islandiæ, en
yfirbókavörður Fritz Burg
Hamborg sannaði nýlega, að rit
þetta væri eftir Sigurð Ste
fánssson skólameistara í Skál-
holti og gaf það út fyrir tveim
árum. Þar er hið alræmda rit
Blefkens og Crymogæa Arn-
gríms (2. útgáfa) og önnur rit
hans, ennfremur doktorsritgerð
Þórðar Þorlákssonar Skálholts-
biskups. ____________
Two cartographers, er kom út i
Islandicasafninu 1926, — Upp-
dræftirnir eru i.4 á sýningu
bessari.
I 5. deild eru prentaðar ís-
lenskar bækur frá 16. og 17.
öld og er þeirra langmerkust
Bænabók Guðbrands biskups
frá 1576, þvi að ekki er tii
nema þetta eina eintak að bæna
bókinni.
í 6. deild er íslensk lögvísi,
útgáf ur Grágásar, J ámsíðu,
Jónsbókar, þá Alþingisbækur
íslands, Fornbrjefasafnið o. fl.
og loks í 7. og síðustu deild
forníslenskar bókmentir, Eddu-
útgáfur, Skáldakvæði, Land-
námabók, íslendingasögur, safn
rit Þjóðverja Altnordische Saga-
bibliothek, hinar nýju þýðingar
Baetke (Bauern und Helden),
Fornaldarsögur, Biskupasögur
o. fl.
Á allri sýningunni eru 130
númer og má af yfirliti þessu
sjá, að mjög hefir verið til sýn-
ingar þessarar vandað eftir því
sem föng eru á í Hamborg.
íta'nn »rs' i~s~rs tstsiv »v
Sýningin í Vín.
Þingrof I Fiunlandí
Lappómenn ræna Hakkila, vara-
forseta þingsins.
Með mikilli eftirvæntingu biðu
menn þess, hvort finska þinglð
mundi samþyklqja verndarlaga-
frumvarp stjórnarinnar um ráð-
stafanir gegn starfsemi kommu-
nista í Finnlandi.
Finska ríkisstjórnin brýndi
fyrir þinginu, að nauðsynlpgt
væri, eins og nú er ástatt í Finn-
landi, að frumvarpið yrði SHTn-
þykt, þótt engum væri í rauh-
inni Ijúft að þurfa að grípa til
svo víðtækra ráðstafana. AlJír
þingmenn borgaralegu flokkanna
að nokkrum þingmönnum sænska
flokksins undanteknum fjellust
að lokum á verndarlagafrumvarp
ið. En sósíalistar börðust á móti
frumvaxpinu, og örlög þess voru
undir sósíalistum komin. t>Vi
þarna var um stjórnarskrárbreyt
ingu að ræða, og frv. þurfti því
að fá atkv. % allra viðstaddra
þingmanna, til þess að vera sam-
þykt. En sósíalistar hafa 56 af
LandfræðifjelagiS í Vín. W«6- ?°°1“”»»?™' <*
hindrað, að frumvarpið yrði sami
þykt.
Við 3. umr. í þinginu greiddu
113 atkv. með frv., 60 á móthi
Þessir 60 voru sósíalistar og
bókasafnið, náttúrufræðisafnið
og Theo Henning málari, er,
hjer dvaldist fyrir nokkrum
árum, hafa stofnað til ísfands-
sýningar í Vín þenna mánuð, og .. . ,. . .. .,
• , . ; ’ “ nokknr þmgmenn sænska flokks
gefið um leið ut nt, ér nefmst1
Island-Ausstellung Wién 1930.
Að sýningunni standa tveir ráð-
herrar (kenslumálaráðherra
próf. dr. Heinrich Tbrik og sam-
göngumálaráðherra dr. Schus-
ter), 3 sendiherrar (Dana,.
Þjóðverja og Svía), forseti dr.
Breisky og aðalræðismaður
Norðmanna Werenskiold, en í
sýningarnefnd eru forstöðu-
menn ýmsra safna og dr. Jaden.
Þá eru enn taldir upp sextán
nafnkunnir menn og konur
Austtrrrrfki, er stutt hafa sýn-
ingu þessa og eru þeirra á með-
al prófessor Henlu í Sviss, frú
Ásta Jaden, pianosnillingurinn
próf. Vargha í Vín o. fl. Smá-
ritgerðir um ísland og íslenska
menning eru birtar í riti þessu
eftir ýmsa höfundá, þ. á. m.
kanzlara Austurríkis dr. Jo-
hann Schober, sendiherra Dana
ms. Frv. fjekk því ekki % at-
kvæða, og ríkisforseti rauf því
þingið. Þingkosningar fara fram
þann 1. og 2. október.
Dag frá degi vex ólgan í Finn-
landi og ástandið verður stöð- .
ugt alvarlegra. Menn bera al-
rnent kvíðboga fyrir kosningabar
áttunni. Menn óttast að hún
kunni að leiða til sorglegra við-
burða.
Lappómenn hafa lýst þvl yfir,
að þeir ætli að halda barátt-
unni áfram uns takmarkinu er
náð og starfsemi kommunista al-
gerlega bæld niður. Lappómenn
ætla því ekki að liggja á liði
sínu í kosningabaráttunni. Þeir
berjast eðlilega fyrst og fremst
á móti kommúnistum. En þeir
berjast lika á móti sósíalistum.
Sósíalistax komu í veg fyrir það
þinginu, að verndarfrv. yrði
í Vm, próf. Ludvig Hesshaimer Lamþykt Það er því skiljanlegt,
(er gerði Alþingishátíðarfrí
merkin) o. fl
Á sýningu þessari eru mál-
að Lappómönnum sje gramt í
geði við sósíalista.
En hvernig verður kosninga-
í 4. deild eru uppdrættir af
|tslandi, en eins og kunnugt er,
hefir Guðbrandur Þorláksson
Ibiskup gert fyrstur allra upp-
drátt af íslandi, en Þórður Þor-
láksson biskup (1637—1697)
| gerði þrjá uppdrætti af íslandi
en aðeins tveir hafa varðveist.
Halldór Hermannsson hefir lýs1
uppdráttum þeirra Guðbrands
! og Þórðar ítarlega í riti sínu:
verk frá íslandi og teikningar karáttan háð? Verður beitt of-
eftir Leo Henning, samtals 193 be]dj eins og sv0 Qft undanfarn-
að tölu og fylgja myndir af ar vjkur j Finnlandi? Foringj-
sumum málverkunum, en þau ar Lappómanna hafa heitið stj.
eru mörgum íslendingum kunn þvþ ag Lappómenn beiti ekki
frá því að Henning dvaldi bjer framar 0fbeldi. En annað mál
á landi. Þar eru teikningar af I er þag; hvort foringjarnir hafa
ýmsum íslendingum, pater Jóni nægileg tök á öllum Lappómönn-
Sveinssyni, Matth. Einarssyni um> til þess að geta haldið þeim
lækni, Ág. Bjarnasyni próf., í skefjum. Það er náttúrlega mik
Páli ísólfssyni, Lárusi Helgasyni jg undir því komið, hve ögr-
alþm., Gunnl. Einarssyni lækni andi kommúnistar verða í fram-
o. fl. | komu sinni.
Á sýningu þessari eru ýmsir
íslenskir munir, er einstakir
menn og söfn hafa lánað.
bjóðbókasafninu er þor fjöld
'slenskra bóka, fomíslenskar o«
ýíslenskar bókmep.tir, handrit
■ ‘'blíuútgáfur o. fl.. af nátti'm”
væðisafnin.u, yfirlit yfir
^nska fugla, upndríettir af 1
andi, íslenskar stemategnp'di"
‘’iskar o. fl.
A. J.
Reiði Lappómanna við kommú
Af | nista hefir fyrst bitnað á Hak-
kila, varaforseta finska þings-
ins. Hakkila var, eins og kunn-
ugt er, fulltrúi Finna á Alþing-
ishátíðinni. Hann er borgarstj.
í Tammerfors og var fyrrum
dómsmálaráðherra í stjórn
Tanners. Hakkila er hægfaraog
gætinn sósíalisti.
Hinn 18. júlí rændu Lappó-