Morgunblaðið - 03.04.1936, Blaðsíða 5

Föstudaginn 3. apríl 1936.
MORGUNBLAÐIÐ
RAFTÆKJAEINKASALAN.
nefndar „liuldar lagnir“, í steypu
í húsum), þar sem þær teldust
alveg ónothæfar. Til slíks inní'lutn-
ings hefir þá Raftækjaeinkasalan
:notað gjaldeyrinn, þót.t kynsuð
hefði átt að vera af hinum mörgu
xökstuddu kvörtunum frá f. á. yfir
■ónýtum pípum o. s. frv; er það
álit manna, að innflutt hafi verið
næsta nóg fyrir byggingatímann
eða sumarið alt af þessum forða,
eða ekki minna eh 20 þúsund
metrar, — sem þánnig er vitað að
er ónothæft, og að rjettum reglum
óleyfilegt að nota til þess, sem það
aðallega þurfti að notast til, og
vitanlega til fjárhagslégs og at-
vinnulegs tjóns, ef notað yrði.
Um bifreiðaeinkasöluna ■ er því
ákveðið haldið fram af þeim, sem
kunnugir mega teljast þeim við-
skiftum, að ekkert hafi þar færst
í betra horf en var, — kvorki um
innflutning (sem nú er að mestu
s.töðvaður), nje um verð (sem heTd
■ur ekki fæst auglýst), nje um vöru
gæði, og er þar átt við „gúmmíið“.
Um þetta seinastnefnda má benda
á grein í dagbl. „Vísi“ 17. janúar
s. 1., er skrifað hefir formaður
vörubílastöðvarinnar „Þróttur"
lijer í Rvík, hr. Sveinbjörn Guð-
láugsson. H’eldúr hann þyí fram
þar, að bæði „hefði verð hækkað
að miklum mun eftir að einkasal-
an tók við og hjólbarðategund
þessi væri mikið verri en aðrar
sambærilegar tegundir, sem seldar
voru hjer áður“. Kveðst hann
hafa farið fram á það við for-
mann Alþýðuflokksins, lir. Jón
Baldvinsson, að þetta hvort
tveggja ■ yrði; rannsakað, og hafi
hann tekið því vel! Segir greinar
höfundur, að þetta sje xæynsla
vörubílastjóra yfirleitt, og kveðst
hann hafa vottorð um það, að
„ehding þessara hjólbarða háfi
verið 10—14 þxxs. km„ en ending
.áður á annaiá tegund 20—30 þús.“
— Kunnur bílasali hjer í bæhum
(Páll Stefánsson) hefir og ómót-
mælt skrifað í Mbl. 8. febr. s. 1„
að „dekkin“ hjá einkasölunni
þyldu ekki samanburð við ákveð-
in „dekk“, er hann seldi áður o.
■&. frv.
Með þetta alt fyrir framan sig
— og mikið meira, sem ósagt er,
•en getur komið fram, e'r hver vill
— verður sú spurning eðlileg og
sjálfsögð, innan þings og utan:
Hvúð á nú að gera ? Hvað á að
gera, er stjórnarvöldin þverskall-
ast, aftaka að hlusta á óyggjandi
upplýsingar frá rjettum hlutaðeig-
•ehdum, um stórfelt ólag á opin-
berum stofnunum, halda t. d.
einkasölunum í því ástandi, er
bæði skaðar heildina og einstak-
'inga,, svo sem framkvæmdarnefnd
Rafvirkjasambands íslands hefir
sýnt fram á, hvað þá greinina
snertir; þegar neitað er af ríkis-
stjórninni, fjármálaráðherra, að
ráða þó að m. k. þá bót á ólaginu,
að hæfir menn, viðskiftalega og
faglega, verði settir þar til for-
stjónxar, og reynt með því að
kippa viðskiftunum öllum, inn-
flutningi efnis og sölu, á rjettan
og forsvaranlegan kjöl. Því að það
er sýnt, að það verður aldrei með
þeim hætti, sem hafður hefir verið
bingað til. Hvað á að gera — ann-
að en að afnehia þessa xneðferð
alla, hæ.tta þessu liáskalega einka
sölubraski og nema lögin úr gildi,
eins og frv það, er hjer liggur fyr-
ir, fer fram á! Það er vitanlega
það rjetta, eins og nú er komið;
og síðan gera tilraun, með aðstoð
góðra og gegnra manna (alt ann-
ara en þeirra, sem við einkasöl-
urnar hafa verið riðnir undanfar-
ið), til þess að færa þessi við-
skifti í viðunandi horf í frjálsri
sölu, með sem minstum sársauka
og tjóni fyrir hið opinbera, ríkið,
sem vi.tanlega tapar á einkasölun-
um áður lýkur (og mætti þó sann-
arlega nóg þykja, að allir aðrir
sköðuðust). Það er sem sje hinn
mesti og fáránlegasti barnasltapur
að taka hið minsta mark á því,
sem fjámnálaráðherra lxefir verið
að tdgreina sem eitthvað sjers.takt,
að kleift er að telja, að á einu
ári hafi þessar einkasölur skilað
nokkrum þúsundum króna í
arð(!). Tjónið af þeim er miklu
meira, með því lagi sem nú hefir
verið upplýst, heldur en nokkurn-
tíma yrði upp borið með nokkimm
þúsundum. Og þótt nú í dag yrði
gert upp hjá t. d. Raftækjaeinka-
sölu ríkisins, myndi.þá ekki koma
í ljós, að beint á fyrirliggjandi
ónýtu ef-ni (sbr. pípurnar) yrði
hallinn meiri — hver veit hve
miklu meiri •— eh næmi þeirri til-
tölulega lítilfjörlegu upphæð, sem
f jármálaráðherra taldi, að síi e'inka
sala liafi gefið s. 1. ár í „afgang“
til ríkissjóðs?
Vill ráðherrann reyna
þessa uppgerð, og að um
hana fialli óvilhallir og þar
til hæfir menn?
Mjer er ókunnugt um, livor.t
nokkrir í flokkum stjórnarinnar
hafa nú upp á síðkastið. áttað sig
á þessu máli betur en áður var,
hvort þeir sjá nú gerr en þeir
virtust gera í fyrra, að þessi einka'
sala, á raftækjum og bílum, er
gersamlega óhæf. Jeg veit, að ýms-
ir gengu þar nauðugir undir í önd-
verðu, eins og ekki er alveg ó.títt
um stjórnarliðið þe'ssi árin. Og
ýmsir þeir, er helst voru þó við
einkasölur kendir, sem sje úr Al-
þýðuflokknum (sósíalistar), höfðu
fulla grein á þessu og hefðu jafn-
vel sumir viljað afstýra því (sbr
ádeiluna í Alþýðublaðinu í apríl
f. á.), en gáfust upp fyrir hinum
skilnihgslausa ákafa fjármálaráð-
hei'rans. —- Hvað hugsa þessir
menn nú, og þeir háttv. þingmenn,
er ákvörðun eiga tað .taka um
þetta mál á ný? Jeg sje að vísu,
að í „leiðara“ í Alþýðublaðinu fyr
ir fáum dögum (27. f. m.) eru eins
konar bollaleggingar út af þessu
frv. um að ekki dugi annað en að
lialda. við öllum „einkasölum“ (því
að þær t. d. kaupi aðeins og flytji
inn „úrvalstegundir“ og liafi
„hemil á verðlaginn“, en „heild-
salar og kaupmenn taki meira fje
í sinn sjóð en liejldinni er hag
kvæmt“!! Þetta má nú bera sam-
an við gang raftækja- og bif-
reiðaeinkasölunnar, c'ins og vi.tnis-
bui-ðir liggja fyrir um); -— en
gildir það eins, að halda við einka-
sölum, þótt þær sjeu sannaðar
skaðlegar og óhæfar?
Því verða nú háttv. þingmenn
væntanlega að svara.
Vinnumiðlunarskrifstofan var svikin
inn á verkamenn með rógi.
Verkamenn snúa baki
við bitlingasjúkum
sósílalistabroddum.
STÖÐUGT berast Morgunblaðinu nýjar og nýjar kvart-
anir um óstjórnina á Vinnumiðlunarskrifstofunni.
Verkamenn voru orðnir svo vanir að fá ekki leiðrjett-
ingu á því sem sósíalistabroddamir höfðu einu sinni á-
íveðið, að þeir töldu vonlaust að það tækist. En gremja
þeirra hefir vaxið síðustu vikurnar þegar þeir hafa sjeð
hve margir hafa verið beittir órjetti að þeir eru farnir að
vona að þeim takist að fá leiðrjettingu mála sinna með
því að standa sameinaðir og heimta þá menn burt úr verk-
ýðssamtökunum, sem ekkert hugsa um nema að mata sinn
eigin krók, en þykjast vera að vinna að hagsmunum verka-
manna í heild.
Einn verkamannanna segir eft-
irfarandi sögu:
— Jeg hefi fylgst vel með - ilt-
hlu.tun atvinnubótavinnunnar und-
anfarið og jeg- er einn af þeim
mörgu, sem liefi oi-ðið fyx-ir mikl-
um vonbrigðum. Jeg helt, eins og
fle'iri verkamenn, að úthlutunin
yrði rjettlát og trúði þar loforð-
xxm, sem okkur verkxuuönnum
voru gefin áður en Vinnumiðlun-
arskrifstofan komst á.
í fyrra rjeðust þeir Sigfxxs Sig-
urhjart.arsop og Kristínus Arn-
dal að þeirn Jóni Daníelssyni og
Ragnari Lárussyni í Alþýðn-
þlaðinu með svívirðingum og ó-
sannindum og ekki nóg með það,
heldur var ekki sá „Dagsbrúnax“-
fundur haldinn, að Kris,tínus bak-
nagaði þar ekki Jón og Gunnar
Benediktsson og ljet venjulega
fylgja með að við ættum að gera
kröfur um að þeim væri vísað frá
starfi sínu.
Traustsyfirlýsingin
makalausa.
Jeg var, eins og raunar allflest-
ir verkamenn, hissa á traustsyfir-
lýsingunni, sem Arndal fekk hjá
stjórn viunumiðlunarskrifstofunn-
ar, að Ragnari Lárussyni einum
undanskildum.
Jeg vil því beina þeirri spui'n-
mgu til stjórnarinnar, hvort
•
það sje með góðri samvisku
og að undangenginni rann-
sókn að þeir leggja blessun sína á
það, að tveir menn vinni samtím-
is f*á’ satíia hdmilimi, í a.tvinnu-
bótavinnu. En slíkt hefir oft kom-
ið fyrir hjá Kristínusi Arndal.
Einnig liefir það komið fyrir að
feðgar frá sama lieimi-li hafá sam-
tími? fengið atvinnubótávinnu,
annar austur í Plóa, en hhixi hjer
í bæmxm.
Dæmalaus úthlutun.
Jeg befi spurf Jón Danielssoii
livort hann liefði xxthlutað þann-
ig og svaraði hann því neitandi.
Sagði liann að það hefði ávalt
vevið markmið Kjartans Olafs-
sonar og sín að reyna .að dreifa,
vinnxinni sem rjettlá,tast milli
heinxilisfeðra sem' liefðu hörn á
fi'amfæri sínvi, en láta einlileypa
menn mæta afgangi. Þetta kvað
hann einnig hafa verið reglu hjá
Ráðningarskrifstofu bæjarins.
Sjeð við Sigfúsi.
Til þess að fyrirbyggja að Sig-
fús Sigurhjartarson segi mig
ljiiga þessu, — en liann er van-
ur að segja að hvítt sje sva.t
og svai't sje hvítf — þá vil jeg
bjer með birta nöfn hinna um-
ræddu feðt: en það e'ru þeir Lár-
us Bjarnaeon, Bjargarstíg 6, og
sonur han . Valur.
Lárus lxefir fengið úthlutað 11
vikur og Valur 7, samtals lxefir
því þetta eina heimili fengið 18
vikur. Ætli mörgum manni með
stóran bai'nahóp þæ.tti ekki gott
þó hann hefði ekki fengið neiBá'
helminginn af þessari vinnu?
Enn vil jeg því spyrja stjórn
Vinnumiðlunarskrifstofunnar: Er
þetta rjettlæti?
Ef svo er, þá ættu heimilisfeð-
ur með 6, 7, 8 og 9 börn að hafa
fengið fleiri vikur en atvinnubóta-
vinnan hefir staðið.
Pleiri dtemi, lík þessu eru á
.takteinum, ef vill.
ÞegaT rjettlætið átti
að ríkja.
Að' lokunx baúti þessi verka-
maður yið:
Jeg man þá tíð, er jeg og fje-
lagar mánir vorum að dingla með
sósialistabroddum í kröfugöngum
og á mannfundum, þá átti rjett-
lætið að ríkja, en ranglætið að
víkja.
En nú er svo komið, að okkur
verkamönnum finst rjettlætið hafa
vikið og ranglætið komið í stað-
inn.
Síðasta kveðj.a mín til IHnna
bitlingasjúku sósíalistabro.dda er:
Þið þurfið ekki að vonast eftir
minu atkvæði framar.
Við sjáum, verkamenn, að sésí-
alistabykkjan er að sligast undan
hinum þungxi byrðum, sem á hana
liafa veTið lagðar: ANNARSVEG-
AR LOFORÐ og HINS VEGAR
SV3K, og hingað til hefir ekki
Jiallast á, baggaimir eru víst jafn-
þungir.
A
ii-Jg:
'Rf.l
■ líltí.
'fí f
íh’-r
inri
Þvottabalar,
Vatnsfótur,
Þvottabretti,
best fró
H. Biering,
Laugaveg 3.
Sími 4550.
Happdrætti
Háskóla ísland§.
Á lau^ardag er sfiðastl endurný)miar«
dagur fyrir 2. flokk.
DregiH verður 11. apifil.
Dragið ekki að endurnýja.