Morgunblaðið - 28.05.1938, Blaðsíða 3

Laugardagur 28. maí 1938.
MORGUNBLAÐIÐ
8
Fá aðeins börn efnamanna
aðgang í Mentaskólann?
102 bðrn stóðust inntðkupróf
f Mentaskólann: Aðeins
25 fó inngöngu
Skeiðarársandur
að mestu í kafi
íshrannir um allan
sandinn
Flugvjelin kom til Hornaf jarðar kl. 13,30
e. h. í gær, eftir þriggja stunda flug
hjeðan úr Reykjavík. Flogið var yfir
Skeiðarársand og innyfir Vatnajökul. Þokuslæð-
ingur var yfir jöklinum svo Grímsvötn sáust ekki.
Ekki sáust nein merki um eldgos, en hlaupið virð-
ist geysimikið. Skeiðarársandur er að mestu í kafi.
undir vatni og jakahrannir um allan sand.
Bjöm Guðmundsson Höfn, Hornafirði, símaði
Morgunblaðinu ofangreinda frásögn strax eftir
komu flugvjelarinnar í Hornafirði í gær.
A OO nemendur gengu að þessu sinni und-
*r inntökupróf í 1. bekk Menta-
skólans. Af þeim stóðust 102 próf-
ið, en aðeins 25 fá að setjast í 1. bekk, því að enn
er í fullu gildi hinn fáránlega fyrirskipun, sem
kenslumálaráðherra Framsóknarflokksins gaf
hjer u!m árið, þar sem Mentaskólanum var lok-
að fyrir fleiri nemendum en 25 á ári.
Afleiðingin af öllu þessu háttalagi er sú, að nú
er orðið svo mikið kapphlaup um skólann, að að-
eins örfá úrvalsböm og svo böm efnaðra foreldra,
er ráð hafa á að kaupa dýra kenslu handa börn-
unum, fá að njóta kenslu í Mentaskólanum.
Er nokkuð vit i þessu fyrirkomulagi? Er nokkurt vit í, a®
láta 90 ára gamlan hússkrokk ráða því, hve margir nemendur
fái tækifæri til að njóta kenslu í besta og fullkomnasta skóla
landsins?
Síðari leiksýningar
Reumerts-hjónanna
Tovaritch, síðara leikritið, sem
Reumerts-hjónin leika í,
verður sýnt í fyrsta skifti á morg-
un, en forsala aðgöngumiða hefst
í dag kl. 4.
Þeir, sem horft hafa með að-
dáun á hinn undursamlega leik
þessara göfugu gesta í „Það er
kominn dagur“, munu nú fá tæki-
færi til þess að sjá þau í gjör-
ólíkum hlutverkum. Þar var
þyngd og dýpt sorgarinnar aðal-
atriðið, hjer er hin skringilegasta-
kátína, hlandin dreymandi mýkt,
þungamiðjan. Þeir, sem hafa haft
tækifæri til þess að lesa þetta
leikrit, hugsa til þess með ó-
blöndnum fögnuði að fá að sjá
slíka afburðaleikara fara með lilut
verk stórfurstaxxs rússneslca og
ltonu hans.
Höfundur „Tovaritch", Jaques
Deval, er einn af þektustu nútíma
leikritahöfundum Fralcka. Þetta
er ef tíl vill hans vihsælásta leik-
riti Reykvíkingum gefst því þessa
næstu viku það sjáldgæfa tæki-
færi að sjá fremstu leikara Norð-
urlanda fara, með höfuðhlutverkin
xxr leikriti eins höfuðleikiúta-
skálds einnar íielstu öndvegis-
þjóðar álfunnar.
Togararnir frið-
heigirf landhelgi
Landhelgisgæslan er
nú að komast í sitt
gamla horf hjá ríkis-
ötjóminni. Bæði varð-
skipin, Ægir og Þór
liggja bundin við hafn-
argarðana hjer í Reykja
vík og mun ætlunin að
iáta þau ekki fara út fyr
en síldveiðin hefst.
Erlendir veiðiþjófar eru ríkis-
stjórninni sjálfsagt þakklátir fyr
ir þessa ráðsmensku, enda nota
þeir nú óspart landhelgina.
í gær átti Morgunblaðið tal af
Guðmundi Sveinssyni, skipstjóra
á m./s. Huginn. Hann var þá ný-
kominn úr ferð til Austfjarða. Á
leiðinni suður, varð hann var við
PRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Morgunblaðið hefir einnig dag-
lega fengið skeyti frá Oddi bónda
Magnússyni á Skaftafelli, þar sem
hann lýsir hvernig hlaupið hag-
ar sjer.
Á fimtudag (uppstigningar-
dag) símar Oddur svohljóðandi:
Hlaupið braust geysimikið út í
nótt og tekur yfir alt hlaupfar
síðasta Skeiðarárhlaups (1934)
og er nú h jeðan að sjá að heita
eyrarlaust. Símalínan öli sópast
burtu, nerna 4—6 staurar á öldu-
sporði. — Klukkan 4 í nött virt-
ist hiaupið ná hámarki. Þá var
hjeðan að sjá eitt ölduhafrót 2
km. í vestur og svo störkostlegt,
að annað eins hefir ekki sjest. KI.
9 í morgun var farið að lækka á
boðunum. — Flóðið austan við
sæluhúsið vii tist einnig hafa auk-
ist; breidd þess um útfall 2—300
metrar, en dreifist mikið er fram
á sandinn kemur og hefir eithvað
af sauðfje farist þar í flóðinu.
I gær símar Oddur svohlj.:
Flóðið hjer eystra fór minkandi
í gær, en óx austan við sæluhús-
ið vestur á sandinn. Þar breið-
ist nú flóðið mikið út. Verður
tæpast sjeð fyrir jökulhrönn
hvort sæluhúsið stendur. I gær
fjell hjer á málma, kopar varð
dökkblár og óvenjumiklar trufl-
anir urðu á viðtæki. Hlaupið er nú
sýnilega í rjenun. Helgi Arason á
Fagurhólsmýri fór í dag á jökul
til myndatöku.
Morgunblaðið átti í gærmorgun
tal við Hannes á Núpsstað. Var
þá gott skygni austur.
Sagði Hannes, að samfeld ís-
breiða væri á sandinum frá Sig-
urðarfitjar-álum og austur eins
langt og sæist.. Væri að sjá einn
hafsjór austur á sandinum og
næði flóðið til Núpsvatna skamt
suður á sandinum.
Mikill vöxtur var í Núpsvötn-
um, en ekki ísframburður þar.
Ekki hafði Hannes sjeð nein
merki um eldgos.
Jóhannes Áskelsson og Tryggvi
Magnússon lögðu af stað hjeðan
á fimtudag og var ætlan þeirra
að halda í einum áfanga alla leið
austur í fljótshverfi. En vegna
dimmviðris og mikilfar snjókomu
austur í Skaftártungu, þótti ó-
ráðlegt að leggja á Mýrdalssand
xlndix' nóttina. Gistu þeir f jelág-
ar því í Fagradal í Mýrdal.
j í gærmorgun lögöu þeir svö á
sandinn og komust klaklaust
■aústur, en færðin var vónd: yfir
Hrífunesheiði.
Stefán bóndi á Kálfafelli hafði
alt tilbúið eystra og munu leið-
angursmenn leggja af stað frá
Káifafelli í dag og halda inn að
jökli. Á morgún leggja þeir svo á
jökulinu efrVeður og færð levfir.
Prófi í forspjallsvísindum yið
Iláskólanix er xiýlokið. Þessir stú-
dexitar lilutu ágætiseiiikunxx • Að-
alstéinix Guðmundssoii, Árni Thor-
steinson, Ásberg Sigurðssön, Guð-
rún Tulinius, Halluf Hallssön,
Ilans Andersen, Iireiðar Ágxísts-
son, Jón Halldórssöíi, Kristíh
Þorláksdóttir, Láru.s Pjetursson.
Magni Gxxðmundssou, Sigurlaxxg
Björnsdóttir, Þórhallur Pálsson:
Fyrstu einkunn hlutu: Árelíus
Níelssoix, Ármann Helgason,
Björgvin Bjarnason, Brandur
Brvnjólfsson, Einar Vigfxxsson,
Ezra Pjeturssoxi, Guðmxxndxir
Björnsson, Guðmundur Evjólfssoix,
Guðni Guðnason, Gunnar Hlíðar,
Halldór Jakobsson, Jón Eiríksson,
Kristján Jónsson, Margrjet Thor-
oddsen, Pjetur Thorsteinssou, Sig-
mundur Jónsson, Sigurður Sigurðs
son, Sigurhjörtur Pjetursson,
Skafti Friðfinnsson, Skúli Thor-
oddsen, Torfi Guðnxundsson, Unn-
steinn Beck, Viggó Tryggvason.
Aðra einkunn betrí’hlutu: Andrjes
Björnsson, Arni Kristjánsson, Ásta
Björnsdóttir, Hallgrímur Dalberg,
Högni Jónsson, Lárus Fjeldsted,
Sigurður Kristjánsson. Aðra eink-
unn lakari hlutu: Áki Pjetursson,
Ei'lingur Brynjólfsson, Kári Sig-
urðsson, Sigurðxxr Hafstað.
Er það í anda hins sanna lýð-*
ræðis, að aðeins börn efnaðra
foreldra fái að ganga hinn svo
kallaða mentaveg hjer á landi?
Hefir það þó ekki hingað til
verið aðailkeppikefli mestu hug-
sjónamanna jxjóöar vorrar, að
engin yinokun ætti að vera á
;mentuninni og a8 skólarnir ættu
að vera opnir fyrir alla, fátæka
sem ríka og hvaða stjettar sem
þeir tilheyra í þjóðfjelaginu?
Lokun Mentaskólans hefir
hin^vegar þær afleiðingar, að
það verða hjer eftir aðallega
börn efnaðra foreldra, sem fá
inngöngu í skólann, því að aðx1-
ir hafa ekki ráð á að kaupa
dýr^ kenslu til þess að undirbúa
börnin.
Það er ekki lengur nóg fyrir
börnin, sem vilja komast inn í
Mentaskólann, að þau standist
inntökuprófið. Af 102, sem
stóðust, prófið nú fá aðeins 25
að setjast í 1. bekk og þa,u val-
in, sem hæsta fá aðaleinkunn
við inntökuprófið.
Hve mikið kapph'laupið er
um skólann sjest best á því,
að lægsta aðaleinkunn hjá þeim
sem inn í skólann komast nú
mun vera 8,3, en aðaleinkunin
5 nægir til að standast prófið.
Vitanlega standa þau börn
miklu betur að vígi í þessu
kapphlaupi, sem notið geta
tímakenslu og það máske yfir
lengri tíma, til undirbúnings
inntökuprófsins. — En það eru
ekki nema efnaðir foreldrai',
sem hafa ráð á að kaupa slíka
kenslu handa börnunum.
En hvað verður svo um þann
fjölmenna hóp nemenda, sem
lendir utandyra í Mentaskólan-
um nú, vegna þess að ekki fá
nema 25 inngöngu í skólann?
Gagnfræðaskóli Reykvíkinga
fær þá nemendur, sem hann
getur veitt móttöku, en hans
húsrúm er einnig takmarkáð.
Heyrst hefir, að þessi skóli geti
ekki tekið á móti nema 50 nem-
endum og verða þá a. m. k.
eftir 25 nemendur, af þeim sem
stóðust inntökuprófið í Menta-
skólann, sem ekki fá að njóta
þeirrar skólakenslu, er þeir
höfðu óskað og valíð sjer.
Svona er þá ástandið. Gegnir
furðu, að valdhafamir skuli
láta þetta viðgangast lengur.
Lokun Mentaskólans var neyð-
arúrræði, sem aðeins mátti rjett
læta sem bráðabirgðaráðstöf-
un, meðan verið væri áð koma
betri skipan á þessi mál. En
með því að hafa skólann lok-
aðan til frambúðar skapást það
óþolandi ástand, að aðeins börn
efnaðra foreldra fá þái* inn-
göngu. Þau ein fá tækifæri til
að njóta kenslu í besta og full-
komnasta skóla landsins, Slíkt
fyrirkomulag er óþolandi í Iýð-
frjálsu landi.
Mixmingarspjöld Sálarrannsókna
fjelagsixis. Þeir, sem ætla að senda
minningarspjöld um Einar H.
Kvaran, eru mintir á, að spjöld
Sálarrannsóknaf jelagsins fást í
Reykjavík í bókaverslun Snæ-
bjarnar Jónssonar, Austurstræti
4 og í verslun Guðnmar Þórðar-
dóttur. Vesturgötu 28. Hjá Sigur-
laugxx Pálsdóttur, Laugav. 2, Rann
veigu Jónsd., Laufásvegi 34, Mál-
fríði Jónsdóttur, Frakkastíg 14.
— t Hafnarfirði hjá Soffíu Sig-
urðardóttur, Skxxlaskeiði 2 og
Steinunni ' Sveinbjörnsd., Strand-
götu 33.
Prentvillur voru í grein í Mbl.
í fyrrad. um Friðrik heit. Jónsson:
sr. Nikulás Daníelsson les sr.
Kristinn Daníelsson, Jón lækxúr
Árnason les Jón læknir Jónsson.