Morgunblaðið - 28.11.1940, Blaðsíða 6

«
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 28. nóv. 1940,
Grikkir tilkynna:
„Sókn alstaðar
ð albanskrl
grund"
Herstjórnartilkynning Grikkja
í gærkvöldi var á þessa
leið: „Hersveitir okkar sækja al-
staöar fram með góðum árangri
4 albanskri grund. Flugvjelar
okkar hafa gert loftárásir á liðs-
samdrátt óvinanna, hergagnastöðv
ar og fallbyssuvirki. Óvinaflug-
vjelarnar hafa gert nokkrar loft-
árásir á borgir inni í landi og
drepið og sært nokkra óbreytta
borgara'
í herstjórnartilkynningu ítala í
gær er skýrt frá framvarðaviður-
eignum á vígstöðvunum og loft-
árásum ítalska flughersins á nokkr
ar grískar borgir.
Fregnir frá Aþenu í gærkvöldi
herma, að grísku hersveitirnar
nyrst á vígstöðvunum sæki stöðugt
lengra inn í landið. Er mikill
glundroði sagður kominn á ítalska
herinn á þessum vígstöðvum.
Herinn sækir nú í áttina til
Elbasan. En þaðan eru ekki nema
40 km. til Tirana, höfuðborgar
Albaníu.
ftalskir stríðsfangar hafa skýrt
frá því, að því er fregnir frá
Aþenu herma, að Badoglio mar-
skálkur, æðsti hershöfðingi ítala,
sje kominn til Tirana, til þess að
reyna að koma þar skipulagi á
ítalska herinn.
Á Argyrokastro-vígstöðvunum
hafa bardagar harðnað. ítalir
hafa sent þangað mikinn liðsauka
og Soddu hershöfðingi hefir gefið
út fyrirmæli til hersins um að
verja verði Argyrokastro, hvað
sem það kostar.
Fregnir frá Aþenu, sem birtar
hafa verið í London, herma hins-
vegar, að kjarkur ítölsku her-
mannanna hafi bilað við ósigrana
undanfarið.
ítaiir haída því fram, að gríska
herliðið, sem sett var á land að
baki ítölsku vígstöðvanna, gegnt
Korfu, hafi verið stráfelt. En
gríska herstjórnin segir, að herlið
I>etta hafi getað framkvæmt það
verk, sem því var ætlað að vinna.
Enn flúði
italski
flotinn
Italski flotinn hefir enn forðað
sjer undan, til þess að komast
hjá því að leggja til höfuðorustu
við Breta. Breska flotamálaráðu-
neytið tilkynnir:
„Um hádegi í dag (miðvikudag)
sá breskur herskipafloti í Mið-
jarðarhafi . ítalslran flota, sem í
voru tvö orustuskip og fjöldi
beitiskipa og tundurspilla. Strax
þegar ítölsku skipin urðu þess
vör, að bresk herskip voru í nánd,
hjeldu þau burtu, áleiðis til lands,
með miklum hraða. Herskip oþk-
ar eltu þau og hófu skothríð á
þau úr fjarlægð. .
Nánari upplýsingar hafa. ekki
borist“.
Þetta er í fjórða skiftið á nokkrum
mánuðum, sem ítalski flotinn forðar
sjer, þegar breskur floti hefir nálgast
hann.
★
Hemaðaraðferð ítalska flotans
(skrifar breskur flotasjerfræðingur) er
að reyna að tæla óvinaherskip á stöðv-
ar, þar sem ítalir geta beitt kafbátum
sínum og flugvjelum. ítölsk herskip
eru smíðuð með þetta fyrir augum og
er lögð aðaláhersla á að þau sjeu hrað-
skreið, þótt það sje gert á kostnað
brynvarnanna.
Ein af ástæðunum fyrir því, að ít-
alir rjeðust á Grikkland, var sú að þeir
vildu fá bækistöðvar fyrir flugher og
flota á grísku eyjunum, til þess aS
geta notað þessar bækistöðvar til árása
á herskip Breta.
Til Huldu
Að loknum lestri síð-
ustu bókar hennar,
„Skrítnir náungar“
í moldviðri bóka og blaða,
jeg blikandi perlu fann,
því oft liggur gull það í grómi,
Sém gleður og auðgar mann.
Sú gleði sem minnið geymir,
það gull sem að hjartað sló,
getur ei farist nje fölnað,
þótt falli í eld og sjó.
Öll list þarfnast leikni og snilli,
en lengst og dýpst hún nær,
ef hugur er hreinn af sora
og hjartans sópaður bær.
í sögum þínum og söngvum
jeg sá aldrei blett eða gróm;
en ljúflingar ljóshörpur stiltu,
við lindanna þýða róm.
Og hversu sem hátt því er hossað,
sem við heimslist og raunsæi er
kent,
þá gengur aldrei til grunna
hin goðborna hjartans ment.
Að breyta blýsora lífsins
í blikandi fagran málm,
er göfugra en að gera
úr gróðrinum sinu og hálm.
20. okt. 1940.
Friðgeir H. Berg.
Breskar flugvjelar gerðu í gær
árás á hafnarborgina Vallona og
söktu þar skipi í höfninni.
i—63°/„-----------------
trúa á sigur
Breta
Gallup-stofnunin í Banda-
ríkjunum hefir látið rann-
saka, hvað almenningur í
Bandaríkjunum álítur um sig-
urhorfurnar í stríðinu í Ev-
rópu.
63% álíta að Bretar muni
sigra.
7% álíta að Þjóðverjar
muni sigra.
En 30% hafa svarað óá-
kveðið.
Við könnun á almennings-
álitinu í Bandaríkjunum í
júní í sumar, sem þessi sama
stofnun ljet fara fram, kom
í ljós, að aðeins 32% álitu að
Bretar myndu sigra.
Trúin á sigur Breta hefir
því tvöfaldast síðan þá.
FRAJHH. AF ANNARI SÍÐU
starfa, sem aldrei hefðu
áður unnið að iðnaðarfram-
leiðslu, myndi verða hægt að
bæta 75—>100 þús. mönnum í
hergagnaframleiðsluna.
I umræðum, sem urðu eftir
ræður ráðherranna kom
fram nokkur gagnrýni á
því, að framleiðslan gengi
ekki nógu vel og einkum
á því, að enn skyldi vera
atvinnuleysi í landinu.
í sambandi við skipatjón
Breta kvaðst Hore-Belisha, fyr-
.verandi hermálaráðherra vilja
'útiloka („lock out“) ítali í
stríðinu, til þess að breski flót-
inn í Miðjarðarhafi lognaði
þaðan og gæti tekið að sjer að
vernda skipaflota í Atlants-
hafi.
50%.
Greenwood upplýsti í ræðu
sinni að frá því í maí síðastliðn-
um hefði framleiðslan á skip-
um aukist um 50% í Bretlandi.
Mjer dettur ekki í hug að
halda því fram (sagði Green-
wood) að loftárásir Þjóðverja
hafi á engan hátt hindrað eða
tafið okkur í framleiðslustörf-
um okkar, en jeg get fullviss-
að yður um, að þær hafa ekk-
ert alvarlegt tjón unnið okkur
í hlutfalli við þann flugvjela-
fjölda og þá sprengjumergð,
sem þeir segjast hafa varpað
yfir England.
Knaltspyrnuþingið
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
ir næsta vor af verðlaunapeningum
fyrir knattspymu.
í fyrrakvöld fóru fram þingslit.
Mælti þá forseti þingsins Erlendur
Pjetursson nokkur orð þar sem hann
gat um stprf þingsins og hvatti þing-
fulltrúana til dáðríks starfs fyrir knatt
spymumálin og knattspyrnuíþróttina.
Einnig þakkaði forseti ritara þingsins
hr. Haraldi Matthíassyni fyrir ágæta
fundarritun.
Hinn nýkjömi formaður ráðsins,
hr. háskólaritari Pjetur Sigurðsson,
þakkaði forseta fyrir ágæta fundar-
stjóm og fulltrúum fyrir ágæta fram-
komu á þinginu og dáðist að hinum
ríka sameiningaranda, sem ríkt hefði
á þinginu. AS lokum bað forseti þing-
| heim að hylla hinn nýkjöma formann
knattspymuráðsins með ferföldu húrra
A eftir var svo sameiginleg kaffi-
drykkja fyrir fultrúana, vora þar
ræður fluttar og rabbað saman til kl.
12 á miðnætti. Endaði samkoman með
ræðu forseta í. S. í. Bened. G. Waage,
sem Ijet í Ijós ánægju sína yfir störf-
um þingsins.
gagnaframleiðendur gerði það
ekki til að græða, að selja Bret-
um hergögn. Hann sagði, að
verðið á hergögnum væri tals-
vért lægra heldur en í síðasta
stríði.
2 býskum
skipum sökt.
Breska flugmálaráðuneytið til-
kyrinir, að í loftbardögum yfir
Ermarsundi í gær hafi 11 þýskar
flugvjelar verið skotnar niður og
2 brieskar, en báðir bresku flug-
mennirnir björguðust.
Það var einnig tilkynt í London
í gær, að tveim þýskum skipum,
öðru 5 þús. smálesta og hinu 7600
smáíesta, hefði verið sökt við
Friislandseyjarnar (framundan
norðurströnd Hollands). Breskar
flugvjelar rjeðust á skipin og
vörpuðu yfir þær tundurskeytum
á sama hátt og gert var í loft-
árásinni á Taranto.
Bresku flugvjelarnar komu
fyrst auga á, 5 þús. smálesta vöru-
flutningaskipið. Hæfði tundur-
skeyti stafn skipsins og stakkst
það þegar á kaf, svo að skrúfan
stóð upp úr á fullri ferð.
Breskar flugvjelar gerðu í fyrri
nótt loftárás á Köln og beggja
megin Rínarfljóts, og einnig á
járnbrautarstöðvar í Berlín á inn-
rásarborgirnar og kafbátahöfnina
BerKIavarnarstuðin
i Reykjavik
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
Starfsemi berklavarnarstöðvar-
innar í Rvík hefir aukist stór-
lega síðustu árin. Árið 1939 var
ráðinn til stöðvarinnar sjerstakur
la:knir og hefir það bætt aðstöð-
una mjög. Er.ætlast til, að þess
verði ekki langt að bíða, að hefja.
megi heildarrannsókn á öllum íbú-
um bæjarins í berklavarnaskyni,
á svipaðan hátt og gert hefir ver-
ið í nokkrum læknishjeruðum nú
á þessu ári. En slík rannsókn er
mikið og erfitt starf, og krefst
fullkomins skilnings ríkísvalds,
bæjar og ekki síst borgarbúa.
Á berklavarnarstöðinni hjer í
Reykjavík voru á s.l. ári fram-
kvæmdar 9642 læknisrannsóknir á
5423 manns. — 8437 skygningar
hafa verið gerðar, og annast hef-
ir verið um röntgenmyndatöku f
885 skifti. Auk þess hafa verið
framkvæmdar 1879 loftbrjóstað-
gerðir á 114 sjúklingum. 115 sjúk-
lingum hefir verið útveguð sjúkra
húss- eða heilsuhælisvist og 15
sjúklingum vísað í Ijóslækninga-
meðferð. Sjeð um sótthreinsun á
heimilum allra smitandi berkla-
sjúklinga, er til stöðvarinnar hafa
leitað.
Húsnæði stöðvarinnar.
Húsnæði stöðvarinnar í Reykja-
vík hefir lengi verið þröngt og-
óhentugt. Ætlunin var, að koma
upp góðri byggingu íyrir heilsu-
verndarstöð í bænum, þar sem
hægt væri að vinna við allar
greinar heilsuverndarstarfsins. En
sökum erfiðra tíma undanfarið og
„ástandsins“ í landinu varð að
fresta þesslim framkvæmdum og
sætta sig við áfanga að settu
marki.
Hefir stöðin því nú flutt í gamla
húsið í Kirkjustræti 12 og hefir
verið reynt að útbúa alt þar eins
haganlega og kostur var á. Þótt
ýmislegt sje ábótavant við þetta
nýja húsnæði, er það þó stór
framför frá því er áður var.
Það er rjett að minna almenn-
ing á, að í Kirkjustræti 12 er að-
eins berklavarnarstöð Líknar; Ung
barnaverndin og önnur starfsemi
Líknar er áfram á sama stað og
áður, Templarasundi 3.
Berklavarnarstöðin í Kirkju-
stræti 12 er opin sem hjer segir:
Mánudaga kl. 10—11 fyrir böm;
kl. 5—6 loftbrjóstaðgerðir; þriðju-
daga kl. i%—3 fyrir fullorðna;
miðvikudaga kl. 1 %—3 fyrir full-
orðna; fimtudaga kl. 1—2 fyrir
börn, kl. 5—6 loftbrjóstaðgerðir;
föstudaga kl. 5-^6 fyrir fullorðna.
Þýska lierslfrirraarlilkynnSngln
„Loftðráslrnar hafa að eins tafið
framlelðslustarf Breta"
600 MILJ. STPD.
Purvis, maðurinn, sem sjer
um innkaup Breta í Bandaríkj-
unum sagði í gær, að ef hann
væri nazisti í Þýskalandi, þá
myndi sjer ekki hugna öll sú
hjá-lp, sem Bandaríkin veittu
Bretum.
Hann vildi engar tölur nefna,
en hann mótmælti því ekki, að
Bretar hefðu keypt hergögn í
Bandaríkjunum fyrir 600 milj-
ón sterlingspund. Hann hjelt
því fram, að amerískir her-
Vegna slæmra veðurskilyrða fór
þýski flugherinn aðeins könnunarflug-
ferðir
Nokkrir eldar komu upp í nætur-
árásum, sem gertSar vora á Edenmouth.
I árásum sem gerðar voru á rbeska
skipaflota var 7 þús. smál. fylgdar-
herskipi sökt framundan Talmouth.
Framundan Thamesármynni var varp-
að sprengjum á tvö meðalstór kanp-
skip og þau löskuð, Við Edenmouth
kom upp eldur í litlu kaupfari, eftir
að skotið haf’ði verið á það af vjel-
byssum. Haldið var áfram að leggja
tundurduflum við breskar hafnir.
Langdrægar fallbyssur skutu með góð-
um árarigri á ,skip í höfninni í Dover.
Breskar flugvjelar vörpuðu niður
nokkram sprengjum á Þýskaland. Mörg
íbúðarhús löýskuðust og nokkrir ó-
breyttir borgarra fórust eða særðust.
Breskar flugvjelar rjeðust á þýska her-
báta í Norðursjó og skutu þeir nið-
ur eina breska flugvjel, án þess að
verða fyrir nokkru tjóni sjálfir. Önn-
nr hresk flugvjel var skotin logandi
til jarðar af loftvamabyssum.
1 Tveggja þýskra flugvjela er saknað.