Morgunblaðið - 28.10.1943, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 28. okt. 1943
*
Pianolónleikar
Árna Krisfjánssonar
í Gamla Bió
HLJÓMLEIKAR Tónlist-
arfjelagsins á þessu ári hóf-
ust með pianoleik Árna
Kristjánssonar á sunnudag-
inn var. Árni hefir í mörg
ár verið helsti piano einleik-
ari Tónlistarfjelagsins og
má segja að hann hafi borið
hita og þunga dag'sins í því
starfi og oft verið ætlað
meira en halda mætti að
einn maður gæti leyst af
hendi. Hljómleikarnir á
sunnudaginn voru mjög á-
nægjulegir. Þetta var að öllu
samanlögðu einn besti hljóm
leikur, sem Árni hefir hald-
ið hjer.
Mikilfenglegasta tónverk-
ið, sem leikið var að þessfl
sinni, var Sonata Appassi-
onata eftir Beethoven. Þessi
sónata er, eins og nafnið
bendir til, þrungin ástríðum
og örum tilfinningum og
túlkaði Árni innihald henn-
ar með ágætum. Það er veru
leg endurnýjun á því, að
heyra slík verk, sem við
annars heyrum aðeins á
grammófón eða í útvarp —
þótt ágætlega sjeu leikin
þar — einu sinni í hljóm-
leikasal. Það er eins og mun
urinn á lifandi og dauðu. Og
allir, sem sóttu hljómleik-
ana', voru sammála um það,
að Árni stenst fyllilega sam
anburð við þá erlendu meist
ara, sem við höfum heyrt
leika þetta verk. 24 prelu-
díur eftir Chopin hefir Árni
leikið nokkrum sínnum áð-
ur, en aldrei jafn fallega og
nú. Hinar margvíslegu
hljómbreytingar þessara ó-
líku smálaga komu skýrt í
ljós og með hinum mjúka
áslætti sínum tókst Árna að
töfra fram mikla hljómfeg-
urð. Síðasta lagið var Polo-
naise eftir Chopin, sem var
leikið af miklum krafti og
leikni, en áður hafði Árni
leikið lög eftir Gluck og
Mozart.
Áheyrendur voru margir
og voru þeir sammála um
að láta hrifningu sína í Ijós
með áköfu lófataki og þakka
Árna fyrir þessa sjerstak-
lega góðu frammistöðu.
Það má segja, að hljóm-
leikaár Tónlistarfjelagsins
hafi. byrjað með mikilli
prýði að þessu sinni.
Vikar.
Deanna Durbin skilur
við mann sinn.
IjOS AXGELES: — Deanna
Durbin söngleikkonan fræga
befir sótt um skilnaö við mann
sinn, t'augham f’aul. — Söng-
konan hefir gefið lilaðamönn-
tini eftirfarandi upplýsingar 1
s;>inbandi við skilnaðarmálið :
,,Kringumstæður, sem hvor-
ugt okkar hefir getað ráðið
frám úr valdá því, að við
Aerðum að skil.ja til ]>ess að
við getum bæði lifað hamingju
sömu lífi.
Veislan d Sólhaugum
Úr 2. þætti. Talið frá vinstri: Eiríkur frá Hegg íÆvar Kvaran),
Bengt Gautason (Valdimar Helgason) og Knútur Gæslingur
(Hjörleifur Hjörleifsson).
Fundur um Sjúlfstæð-
ismúlið í Gumk Bíó
Á sunnudaginn kemur verður haldinn almennur æsku-
lýðsfundur um sjálfstæðismálið í Gamla Bíó.
Heimdallur, fjelag, ungra Sjálfstæðismanna, mun fyrir
nokkru síðan hafa skrifað hinum pólitísku fjelögum
ungra manna hjer í bænum og stungið upp á því, að fje-
lög þessi boðuðu sameiginlega til fundar um sjálfstæðis-
málið.
Hafa síðan átt sjer stað
allmiklar .umræður milli
stjórna viðkomandi fjelaga.
Var svo komið, að málefna-
lega voru fulltrúar þessara
fjelaga algjörlega sammála
og þá gert ráð fyrir, að lögð
yrði fram ályktun á fúndin-
um í nafni allra fjelaganna
og fyrir öllum vakti að
skapa sem mesta einingu
um þetta mál. Á síðara stigi
umræðnanna mun hins veg-
ar hafa komið fram, að full-
trúa fjelags Framsóknar-
manna hafi ekki þótt tíma-
bært að halda fundinn nú
þegar og á þeim forsendum
að Framsóknarmenn væru
ekki líka fundarboðendur,
drógu jafnaðarmenn sig
einnig í hlje sem fundarboð-
endur. Eins og nú er kom-
ið, eru það því aðeins tvö
hinna fjögurra fjelaga, Heim
dallur og Æskulýðsfylking-
in, sem boða fundinn, en hin
um f jelögunum er boðin þátt
taka í fundinum, með sömu
aðstæðum og fundarboðend-
um. Eftir því sem líklegt er,
má vænta að fulltrúar hinna
fjelaganna taki einnig þátt
í fundinum og er þá naum-
ast að efa að áfram haldi sú
málefnalega eining, sem frá
upphafi efir átt sjer stað
milli fulltrúa allra þessara
fjelaga.
Er vel til þess að vita, að
unga fólkið ber sjálfstæðis-
málið fyrir brjósti og vili
ekki láta það liggja í þagn-
argildi, en vissulega er það
æskunni mest til lofs, að
fylkja sjer um eina leið að
settu marki, þar sem ekki
er hikað í því máli, sem á
að vera hafið upp yfir ahar
flokkadeilur og pólitískan
ágreining í landinu.
Barisl við
Salveen ána
FREGNIR frá Chungf-
king herma, að harðir'bar-
dagar sjeu nú háðir við
Salveen-ána í Norður-
Burma, þar sem Japanpr
eru að reyna lað ná á sitt
vald meira af Burmabraut-
inni, sem eins og kunnugt
er, hefir verið lokuð fvrir
umferð af Japönum, síöan
þeir náðu Burma. Segja
Kínverýar, að þeir hafi náð
þarna nokkrum árangri
NORRÆNAFJELAGIÐ hóf
að nýju sýningu á leikriti
þessu á föstudagskvöldið
var, en það var eins og kunn
ugt er sýnt hjer síðastliðið
vor á vegum fjelagsins, og
fekk þá hinar bestu viðtök-
ur áhorfenda. Var leiksins
þá getið allítarlega hjer í
blaðinu og því óþarfi að f jöl
yrða um hann að þessu
sinni. Þó vil jeg geta þess,
að mjer virðist yfirleitt bet-
ur leikið nú en áður. Eink-
um finst mjer Valdimar
Helgason sem Bengt Gauta-
son og Gestur Pálsson sem
Guðmundur Álfsson, hafa
náð betri tökum á hlutverk-
um sínum. En söngrödd
Gests er ekki eins góð og
hún var áður fyrr og er það
talið til nokkurra lýta.
Leikur frú Soffíu Guð-
laugsdóttur í aðalhlutverk-
inu, Margrjetu húsfreyju á
Sólhaugum, er með sömu á1
gætum og áður, sterkur og
áhrifamikill. Signýju; hina
ungu systur hennar, ljek að
þessu sinni ungfrú Helga
Valtýsdóttir í stað Eddu
Kvaran, sem farin er af
landi brott til leiknáms. Er
þetta í fyrsta sinn, er ung-
frú Helga kemur fram á
leiksviði. Leysti hún hlut-
verk sitt mjög vel af hendi
og með þeim yndisþokka,
sem æskunni einni er gef-
inn. Tóku áhorfendur henni
ágætlega og að leikslokum
fekk hún marga fagra blóm
vendi.
Eitt var það, sem varp-
(aði nokkrum skugga á sýn-
, ingu þessa, en það var hlát-
úr áhorfendanna í tíma og
ótíma. Hefir slíkt oft viljað
brenna við hjer í leikhúsinu
en þó voru meiri brögð að
því í þetta sinn en oft endra
nær. Var þetta einkum ó-
olandi í þriðja þætti, er
Bengt Gautason ögrar konu
sinni hvað mest, en hún hey
ir hina átakanlegu innri
baráttu, er lýkur með því,
að hún læðir eitri í bikar
bónda síns.
Er það hinn hörmulegasti
misskilningur leikhúsgesta,
ef þeir halda að það sje
alveg bráðnauðsynlegt að
hlæja út á allan aðgöngu-
miðann í hvert sinn, sem
þeir koma í leikhús. Hlátur
er góður þar, sem hann á
við, en um það verður efni
leiksins helzt að fá að ráða
nokkru. Hlýtr : það að vera
hverjum góoL.m leikara hið
mesta kvalræði, að heyra
hlátrasköll áhorfendanna er
hinir örlagaríkustu atburð-
ir eru að gerast á leiksvið-
inu, og leikarinn hefir gert
sitt ítrasta til þess að þeir
mættu verða sem áhrifa-
mestir. Fæ jeg ekki skilið
hvaða erindi þeir menn hafa
í leikhús, sem jafnan með
ótímabærum hlátri sínum
Framh. á bls. 10.
I
Iþ’
Hið „hreyfanlega
undanhaid"
Pjóðverja
llið kunna breska flugmála-
blað „rl'he Aeropiane" ritar
uni hi'ð svonefnda hreyfanlega
undanhald Þjóðverja |io.ssa
loið :
„Ef hægt er á nokkrum víg-
Htöðvum, a'ð hindra hreyfan-
legt undanhald Þjóðverj.a, þá
cr og hægt að endurtaka sigr-
ana við Stalingrad og í Turjis.
Þjóðverjar hindruðu tilraun
bandamanna til þess áð fá þa
til liardaga í Suður-Ítalíu, með
því að halda fimta hernmn
nógu lengi í skefjum við Sal-
erno, til ]iess að ná liði sínu
norður 1il víglíuu milli Napoli
og Foggia. Einnig hafa þeir
varið fylkingararma sína í Suð
ur-Rússlandi nógu lengi til þess
að koma meginhernum undan
ósködduðum. Þannig fóru þeir
að t. d. í Donetz-bugðunui. Og
enn hai'a |ioir manna best kunn
að að ná herjum sínum burtu,
jafnvel þótt þeir væru orðnir.
innikróaðir á þrjár hliðar“.
Ji.jerfræðingur blaðsins tel-
ur, að meðalið við því að slíkt
endurtaki sig sje ótakniarkað-
ur flugher andstæðingsins, og
segir: „Til þess að geta hindr-
að slíkar undankomur, þui'fum
vjer að hafa meiri fjölda
steypiflugvjela og flugvjela,
sem lieita má gegn skriðdrek-
um. Vjer bandamenn höfum
ekki neitt að ráði af flugvjel-
um, sem beitt er með landhern
um beint, nema flugvjelar, sem'
aðstoða stórskotaliðið. — Eu
eina ráðið, til þess að geta lok-
að óvinina inni og hindrað hið
hreyfanlega undanhald þeirra,
er alger samvinna flughers og
iandhers.
Hopkins eftirmaður
Winants
WASHINGTON: — Frjett
frá Washington til New,
York Post hermir, að ákveð
ið hafi verið að Harry Hop-
kins verði sendiherra Banda
ríkjanna í Bretlandi frá 1.
janúar 1944.
Það fylgdi sögunni, að nú
verandi sendiherra Banda-
ríkjanna í London Vferði kall
aður heim til að taka við at-
vinnumálaráðherraembætt-
inu í stjórn Roosevelts í stað
Francis Perkins.
ítalska LaGuardia
skilst ekki
í 11ERSTÖÐVUM BANDAi
MANNA á Italíu: -— Ameríku-
menn spurðu ítalskan hershöfð
ingja að því, hvort ítalir hlust-
uðu rnikið á útvarp frá Bandas
ríkjunum.
ftalski hershöfðinginn svar«
aði: „.Já, þið útvarpið fyrir-
taks dagskrá á ítölsku, en þessl
náungi La Guardia — borgar-i
stjóiþnn ykkar í New York —-
talar svo slæma ítöisku, að ]iað
er ekki nokkur leið að skiljá
hvað hann er að seg.ja í litvarp-
inu. (La Guardia er af ítölsk-
um ætturn og einu sinni vai(
talíið um, að hann-yrði land-
stjóri Bandamanna á Sikiiey),