Morgunblaðið - 12.07.1951, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 12. julí 1951
M O R (* U N H i. 4 Ol Ð
7
Hfl
FYRIR 2000 ÁRUiVf
GUNNAR Thoroddsen borgar-
stjóri og frú hans komn heim með
Gullfaxa á þriðjudagskvöld úr
vikuferð tíl Parísar, cn þangað
var borgarstjórahjónunum boðið,
c-ins og kunnugt er, tíl að vera
viðstödd tvö þúsund ára a.fmæli
Parísarborgar. En líðin cru tvö
þúsund ár síðan borgarhvnar vai
getið í frásögn Cesars, af herferð-
Vi m hans til Gallíu.
Borgarstjórn Parfsar sá um, að
þessi tvö þúsund ára mínning yrði
lialuin, með þeim glæsibrag, er
liæfði þeirri höfuðborg menningar
og lista sem París hefur verið um
margar undanfarnar aldir.
130 BORGARSTJÓRAR
híEÐAL GESTANNA
Morgunblaðið hitti borgarstjóra
hjónin að máli snöggvast í gær,
á heimili þeirra, Oddagötu 8, og
fæiði í tal heimboSiS iil Parísar
vg uátíðahöldin.
Þau s'kýrðu svo frá;
Meðal boðsgestanna voru 130
boi-garstjórar og yfirboi-garstjór-
ar, en af þeim voru 65 frá f rönsk-
um borgum hinir frá höfuðborg-
um víðsvegar að úr heiminum. Þar
á meðal frá öllum höfuðborgum
Norðurlanda.
3. DAGA IIÁTÍÐ
Borgaistjórn Parísar heldur
þetta 2000 ára afmæli hátíðlegt
með ýmiskonar víðtúifn á þessu
sumri. En aðal hátíðin var haldin
í sambandi víð þetta míkla gesta-
boð b. 0.—8. júlí.
Hún byrjaði með mikillí garð-
veislu er yfirborgarstjóri Parísar
hjelt síðdegis á föstudegí fyrir um
tvö þúsund gestí. Síðan. voru allir
gestirnir viðstaddir mikilfengleg-
an sjónleik er haldínn var á torg-
^inu fyrir framan Noti*e llame-
líirkjuna þá um kvöldið, þar sem
komið hafði verið fyrír um tíu
þúsund sætum. Komu þar fram um
þúsund leikarar. Sýnd var þar
píslarsaga Freísarans með fornu
sriiði. Var það á allan hátt áhrifa-
tnikil cýning.
A laugardaginn 7. júlí hjelt
foiseti verslunarráðs Parísarborg-
íir hátíðagestunum árdegisverð.
En um kvöldið var viðhafnar-
veisla i ChaiIIot-hölI, þar sem sýnt
var á leiksviði hallarínnar myndir
úr lífi Parísarbúai. Bar þar að
vonum margt fyrír auga, þar sem
saman var komið á einn stað hin
fágætasta glæsímennska flestra
þ.jóða heims.
Borgarstjórafrú Reykjavíkur
var þar klædd íslenskum slcaut-
búningi er vakti mikla, athygli,
meðal hins g’tæsibúna fyrirfólks svo
áberandi var. Þóttí hað tíðindum
sæta er forseti Frakklands Auriol
«r þar var í öndvegí, gcrði orð
borgarstjórahjónunum frá höfuð-
borg minnstu þjóðarínnar, að
hann óskaði eftir að fá tækifæri
til að tala við þau. Ræddi hann
síðan við Gunnar Thoroddsen
borgarstjóra og frú VBIu í stund-
arfjórðung og lýstí meðal annars
ánægju sinni yfir því, að fá tæki-
færi til að kynnast þessum full-
trúum „Einbúans í Atlantshafi“.
FÆRBI PARÍS SÆ3MUND
AD GJÖF
Þá um morguninn hafði Gunnar
Thoroddsen afhent yfirhorgar-
sstjóra Parísarborgar, Pierre de
Gaulle, gjöf þá, er hann hafði
meðferðis frá Reykjavíkurbæ til
Parísarborgar. Gjöfin er eintak
af hinni frægu ntynd Ásmvmdar
Sveinssonar, af Sæmundi á seln-
um.
Til þess að Parísarbúar viti
<leili á myndinni og hver rök liggja
til hennar, hafði Gunnar Thovodo-
sen meðferðis stutta greínargerð
um reviatriði Sæmundar Sigfús-
sonar og þjóðsögurnar er um hann
hafa skapast. Þar segir svo:
GREINARGERD
SIGURÐAR NORDALS
Staðrcyndirnar. Sæmundur Sig-
fússon hjnn fróði (f. 1056, d. 22.
maí 1133) er eitt a.f stórmennum
íslands frá frægðartímum hins
halditi
orfinu
t.Sæmundur" Ásntundar f eínka-
skrifsfofu yfirborgarsfjórans
Frú Vala og Gunnar Thoroddsen.
forna þjóðveldis. Hann fór ungur
utan til náms og var fyrsti Norð-
urlandabúi, sem gekk í skóla í
Frakklarrdi, að líkindum í skóla
Notre Dame dómkirkjunnar. Eftir
heimkomuna varð hann prestur og
voldugur höfðingi. Hann vitaði
fyrstu bók, sem frumsamin var á
Islandi, sögurit á latínu, og varð
þannig brautryðjandi hinna klass-
ísku íslensku bókmennta 12,-—14
aldar. Sonur hans kvæntist norskri
konungsdóttur, niðjar hans voru
bæði höfðingjar og lærdómsmenn,
og mesti ritliöfundur Islands,
Snorri Stui-luson (f. 1179), var
fóstraður og lærður hjá sonarsyni
hans, á óðali ættarinnar í Odda.
FYRSTI NORÐURI.ANDA-
STÚDENT í PARÍS
Þjóðsögurnar. Sæmundur er einn
þeirra manna, sem alþýðan finn-
ur, að hinar þurru sögulegu
staðreyndir geta ekki lýst til
hlýtar. Aðeins ímyndunarafl
þjóðarinnar getur gefið mynd af
þeim. Hann varð í þjóðsögunum
hinn mikli töframaður. Skólinn í
París varð Svartiskóli, þar sem
mikill meistari úr undirheimum
kenndi ókunnuga fræði. Sæm-
undur varð ekki aðeins hinn
lærði maður, heldur niikið skáld,
sem hafði ort frægustu forn-
kvæði íslands, Eddukvæðin. —
Óteljandi eru sögurnar um skipti
hans og kölska, þar sem Sæm-
undur alltaf bar hærra hlut. Ein
af þessum sögum er um heimför
hans til íslands. Sæmundi þótti
of seinlegt að sigla á skipi. Hann
kallaði á kölska og sagði: „Syntu
nú með mig til íslands, og ef þú
kemur mjer þar á land án þess
að 'væta kjóllafið mitt í sjónum,
þá máttu eiga mig“. Kölski brá
sjer í selslíki og fór með Sæmund
á bakinu. En á leiðinni var
Sæmundur alltaf að lesa í salt-
aranum. Voru þeir eftir lítinn
tíma komnir undir land á Islandi.
Þá sló Sæmundur saltaranum í
hausinn á selnum, svo að hann
sökk, en Sæmundur fór í kaf og
synti til lands. Með þessu varð
kölski af kaupinu.
Greinargerð þessa samdi pró-
iessor Sigurðnr Nordal.
Ásmundur Sveinsson var í París
1918 og gerði þá myndina af Sæ-
mundi á aelnum.
En það er siðast af „Sæmundi" að
írjetta að honum var búinn virðu
legur staður í einlcaskrifstofu yfir
borgarstjórans.
HÁTÍÐALOK
Sunnudaginn 8. júlí, var svo
lokaþáttur hátíðahaldanna er fór
fram á Invalidetorginu með há-
tíðahljómleikum og skrautsýning
um, þar sem meðal annars kom
fram fólk úr öllum hjeruðum
Frakklands í þjóðbúningum sín,-
um. Hátíðahöldunum lauk með
flugeldasýningu, er á að hafa
verið hin skrautlegasta og til-
komumesta er hingað til hefur
sjest í heiminum.
BRAGI HLÍÐBERG leggur í dag
ásamt hljómsveit sinni af stað í
hljómleikaför um Vestur- og
Norðurland. Með hljómsveitinni
verður hinn vinsæli dægurlaga-
söngvári Haukur Morthens.
Bragi ffiun hafa allvíða við-
komU á ferð sinni og efna til
dansskemmtana, og mun Bragi
þá leika einleik á harmonikkuna
af sinni alkunnu snilld.
Á dansleikjunum mun hljóm-
sveitin einkum leggja áherlsu á
að leika danslög þau er komu
fram í sambandi við danslaga-
samkeppni þá sem Skemmtifjelag
Góðtemplara efndi til í vetur, og
Ihljómsveit Braga Ijek þá, og
Haukur Morthens söng. Einnig
verða að sjálfsögðu leikin erlend
vinsæl danslög.
Hljómsveitin hyggst halda
fyrstu dansskemmtunina á föstu
dagskvöldið í Ólafsvík.
Óttast ekki olíuskort
RÓM: — Henry Ford, yngri, seg-
ist hvergi óttast olíuskort í Banda
ríkjunum, þótt illa horfi í Persíu.
Gnægð olíu sje í S-Ameríku,
Bandarikjunum og Kanada.
Eftir CIIARLES CROOT,
fregnritara Rcuters.
KAUPMANNAHÖFN — Danir
leggja allt kapp á að lífskjörum al
mennings hraki ekki. Við mikla
ei’fiðleika er að etja í þeim efn-
um, svo að sumum finnst jafnvel
vera unnið fyrir gýg. Ríkissttjórn-
in telur samt, að meginverkefni
hennar sje að hamla því, að kjör
manna versni. Hún setur það mark
sitt meira að segja ofar landvörn-
unum.
OFAR LANDVÖRNUNUM
í ræðu, sem Ole Björn Kraft,
utanríkisráðherra, hjelt fyrir
skömmu, fórust honum orð á
þessa leið: „Ekki er rjett að taka
landvarnirnar fram yfir tilraunir
okkar til að halda kjörum almenn-
ings í horfinu, þeim kjörum, sem
eru í samræmi við lýðvæðishug-
myndir okkar. Ef okkur glejnnist
þetta, mundum við lúta í lægi'a
haldi í baráttunni innan lands“.
Hernaðarútgjöld Dana eru ein
]'au lægstu allra þjóða Atlants-
hafsbandalagsins. Til þessa hefur
verið varið 300 millj. danskra kr.
til vígbúnaðar. Kjörv.m almenn-
ings stafar mest hætta frá miklum
samdrætti í utanríkisverslun
landsins, síðan Kóreustríðið hófst.
Teist Dönum svo til, að þeir verði
að flytja þriðjungi meira út eftir
gengisfelling'una 1949 til að geta
flutt inn eins mikið og þá.
í fyrra nam óhagstæður við-
slciftajöfnuður 1.318.300,000 dönsk
i:m krónum, eða röskum fjórðungi
heildarinnflutningsins.
SKYLDUSPARNAÐUR
Skömmtun var hætt í fyrra
nema á kaffi og sykri. Niður-
staðan varð sú, að neyslan varð
meiri en aflað var. Á ofanverðu
árinu hóf stjórnin gagnráðstaf-
anir sínar með því að herða eftir-
lit með innflutningnum. En þetta
var elcki annað en upphafið. Slyng-
ustu fjármálamenn stjórnarinnar
hafa síðan leitað ráðstafana til
að draga úr eftirspurninni innan
lands, og sem hefði ekki áhrif á
lífskjörin .Iafnframt.
Árangurinn var sá, að tvær til-
lögur komu fram, og stóð um þær
mikill styr. Urðu þær þó sigursæl-
ar áð lokum. í fyrsta lagi var
tekinn unp skyldusparnaður. —
Skattgreiðendur greiða ríkinu mis
munandi hundraðshluta af tekjum
sínum, er. ríkið ábyrgist aftur að
skila því fje aftur eftir nokkurt
árabil, sem þar.nig er fengið með
skyldusparnaðinum.
Skattgreiðendxu- ségja, að
skyldusparnaðurinn hjálpi stjórn-
inni til að skei'ða kaupgetuna. —-
Þegar fram í sækir kemur har,n
skattgreiðendunum lika að haldi,
þar sem þeir fá þannig sparað
nokkurt fje. Þeir, sem líta tor-
tryggnisaugum á þessa ráðstöfnn,
efast um, að þetta sparifje verði
ýkjamikils virði eftir nokkur ár.
FULL VÍSITÖLUUPPCÓT
EKKI GREIDD
Hin tillagan var í því fólgin, að
taka upp breytingar á vísitöluupp-
bótinni. Þar ssm vísitalan fyrir
janúar hækkaði hvorki meira nje
minna en um 13 stig, hækkuðu
laun manna verulega til samræm-
is. Og það, sem stjórninni blöskr-
aði enn meira, var, að með því ó.v
kaupgetan um margar milljómr
króna og framleiðslukostnaðurinn
óx að mun. I tillögu stjórnarinnar
var gert ráð fyrir, að full vísitölu-
. uppbót yrði ckki greidd.
MINNI NEYSLA
Því er svipað farið í Danmörku
I og öðrum löndum Norðurálfu, að
j þeir, sem nægilegt fje hafa handa
milli geta keypt hvað eina. Þar
sem skömmtun er hverfandi lítil,
ber ekki mikið á leynimarkaði.
En ekki hafa margir efni á að eta
kjöt á hverjum dégi, vei'ða þeir
í lægstu og miðlungslaunaflokk-
unum að láta sjer lynda saxav)
k.jöt og hafragraut.
Varla verðu# sagt, að margú*
Danir hafi efni á að kaupa föi
sín í Danmörku. Þeir, sem tíma
hafa til, skreppa heldur til Málm-
eyjar í Svíþjóð og kaupa klæðnaö
sinn fyrir þriðjungi lægi'a vejð có.
heima.
En þessi fjárskortur á vitaskuhl
eftir að gera enn meira vart vi3
sig, er áhrifanna af ráðstöfuRurn
stjórnai innar tekur að gæta íyrir
alvöru. Fleiri og fleiri spara meir:i
og meira. 1 Danmörku eru daga>'
harðræðis fi'am undan og með hlið •
sjón af baráttu stjórnarinnar fyr -
ir minni innanlandsneyslu, kann
svo að fara, að ekki líði á löngu,
þar til það verður talið lýsa föð
urlandsást að nýta fötin betur ojj
eta minna.
MiiMiy!
Stefánsson
Fædclur 12. 7. 1913.
Dáinn 8. 6. 1351.
I blóma lífs er bágt að kveðja
vini,
er burtu kallast eftir liðna þraut.
Þó einatt sjáum Isíands góðu syni
á aídri besíum hverfa lífs af .
braut.
Þú kvaddir þjáður konu og unga
syni,
og kærust dóttir var í huga þjer,
Þú áttir marga trausta, trygga
vini
sem trega þig mcð óstvinúnum
hjer.
Við skiljum ekki vísdóm Guðs og
vegi,
en vonarbjarminn er í huga
skær;
að upprisunnar æðstum mun á
degi
þjer aftur mæta vina hópur kær.
i
Hann til mín leitar læt jeg ei
burt víkja
svo lausnarinn rjeð mæla fyrr á
ííð.
Þau orðin munu sönnu aldrei
svikja
því sigurvissan er í huga blíð.
Þú utmir fegurð, aumt ei líta
’náttir
og allra vildir bæta og Ijetta
raun.
Þú gladdir marga, auðlegð þó ci
áttir
því öðlast muntu góðverkana
laun.
Nú ertu horfinn, lífsins þraut er
liðin,
og læknuð fengin hver ein
svíða und.
Þeir sótt leitandi sanna hljóta
friðinn
og svnir Guðs þeir kallast lifs á
grund.
Ó. Á.
Á leið til Tíbets
KALKÚTTA:— Nýlega kom t i.
Indlands 6 manna sendinefnd kín
verskra kommúnista á leið til Tí-
bets.