Morgunblaðið - 28.11.1953, Blaðsíða 1

16 síður
40. árgangur
272. tbl. — Laugardagur 28. nóvember 1953
Prentsmiðja Morgunblaðsin*
Nýjii orðsendingu Sovétst jórnarinnar Vom njósnarar í útlagastjórn
misjafnlega tekið Mikill Morðmanna í Svíþjóð?
Rússar vilja ufanríkisráðhsrrafund, en mófmæla sfofnun Evrópuhersins eldsvoði Rússar fengu leyndarskjöl í hendur . OSLO. — Enn er mál Norðmannsins Otto Marinius Larsen mikið
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.
MOSKVU, 27. nóv. — Tassfréttastofan rússneska skýrði í kvöld
ítarlega frá orðsendingu Sovétstjórnarinnar til stjórna Vesturveld-
anna, þar sem hún kveður sig vilja taka þátt í utanríkisráðherra-
fundi. — í orðsendingu Sovétstjórnarinnar er gert ráð fyrir, að
rætt verði um að utanríkisráðherrar Bandaríkjanna, Rússlands,
Frakklands, Bretlands og Kína komi saman til fundar innan skamms
til að reyna að draga úr kalda stríðinu í heiminum. Enn fremur
er lagt til, að fulltrúar Vesturveldanna og Rússlands ræði Þýzka-
landsmálin á fundi þessum. í orðsendingunni segir og, að ræða
skuli öll önnur deilumál stórveldanna, eftir því sem við verður
komið.
MOTMÆLA STOFNUN «
EVRÓPUHERS
Rússar mótmæla eindregið
stofnun Evrópuhersins og halda
því fram, að slíkur her gæti ógnað
Evrópulöndunum. Einkum álítur |
Sovétstjórnin hættulegt að end-
urvekja hinn þýzka hernaðar-
anda, eins og komizt er að orði.
f orðsendingunni er m. a. sagt,
að ekki sé vitað til þess, að neitt
þjóðland ógni nú frelsi Vestur-
Evrópu. Segist Sovétstjórnin
vera fús til að ræða sameigin-
leg hagsmunamál allra Evrópu-
landa.
REYNA AD STOFNA
TIL SUNDRUNGAR
Stjórnmálamenn í París
höfðu orð á því í dag, að Sov-
étstjórnin gerði nú allt til þess
að koma í veg fyrir stofnun
Evrópuhersins og sé hin nýja
orðsending Rússa fram komin
í því skyni. Enn fremur er það
álit manna, að Sovétstjórnin
reyni eftir megni að hafa áhrif
á Bermúdafundinn og koma á
sundrung milli Evrópuland-
anna og Bandaríkjanna.
MERKUSTU FRÉTTIR
FRÁ MOSKVU
Stjórnmálafréttaritarar eru
þeirrar skoðunar, að fregnin
um hina nýju orðsendingu Sov
étstjórnarinnar sé sú merkasta
sem frá PToskvu hefur komið
frá dauða Stalins og enda þótt
Rússar stingi ekki upp á, að
utanríkisráðherrafundurinn
hefjist á ákveðnum tíma, gera
menn almennt ráð fyrir, að
Molotov komi til fundar við
utanríkisráðherra Vesturveld-
meiri ástæða fyrir nú en nokkru
sinni fyrir Atlantsþjóðirnar að
halda áfram samstarfi sínu og
efla það.
SIGUR FYRIR
VESTUURVELDIN
Margir stjórnmálafréttarit-
arar í Vestur-Evrópu eru
þeirrar skoðunar að orðsend-
ing Sovétstjórnarinnar sé mik-
ill sigur fyrir Vesturveldin. Þó
eru margir áhrifamenn ekki á
neinn hátt ofbjarsýnir. Benda
þeir á hinar skef jalausu árásir
Sovétstjórnarinnar á varnir
Vestur-Evrópulandanna og
segja, að þær lofi ekki góðu.
ENGIN STEFNUBREYTING?
Ekki eru menn þe'irrar skoðun-
ar, að Sovétstjórnin vilji á neinn
hátt breyta um stefnu í Þýzka-
landsmálum, sízt í Austur-Þýzka
landsmálum. Þykir t. d. afar
ósennilegt, að Rússar vilji fallast
á frjálsar kosningar í Austur-
Þýzkalandi.
A PUSAN, 27. nóv.: — I dag
T kom upp mikill eldur í hafn-
arborginni Pusan í Suður-Kóreu
og hafa um 3000 hús brunnið nú
þegar. — Slökkviliðinu hefur
enn ekki tekizt að bæla eldinn
niður, og er varla hægt að segja,
að það ráði við hann. — Ekkert
hefur verið tilkynnt um mann-
tjón í eldsvoða þessum, en tug-
þúsundir manna hafa misst heim-
ili sín. — NTB.
umtalað hér í Noregi. Sem kunnugt er njósnaði hann fyrir Rússa
á styrjaldarárunum. Rétt undir stríðslok varð hann að flýja til
Svíþjóðar, þar sem hann gaf útlagayfirvöldum Norðmanna skýrslu
um njósnastarf sitt. Eftir styrjöld buðu Rússar honum til Mur-
mansk þar sem þeir hétu að sæma hann heiðursmerki, en er þangað
kom var honum umsvifalaust varpað í fangelsi. Hefur hann verið
’ þrælkunarbúðum Rússa svo árum skiptir og töldu Rússar sök
hans þá að gefa norsku yfirvöldunum skýrslu um njósnirnar.
6 hiðu bana
Maðurinn fundinn.
LUNDÚNUM — í dag fannst lík
brezks hermanns sem saknað hef,
ur verið á Súez í viku. Var líkið |
með hníf í baki og annan gegnum : ar utan við París í dag og létu
gegnum hálsinn. I 6 manns lífið. NTB.
WASHINGTON, 27. nóv.: — Stór
bandarísk flutningaflugvél af
gerðinni C-119 hrapaði til jarð-
Pólverjar nota skipsstrand
í lævíslegum útvarpsáróðri
Svíar mótmæla fuilyrðingum þeirra.
Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter-NTB
LUNDÚNUM OG GAUTABORG, 24. nóv. — Þeirri staðhæfingu
Varsjávarútvarpsins í dag, að skipshafnir tveggja sænskra björg-
unarbáta hafi ekkert reynt til að bjarga áhöfn pólska skipsins
Sojka, var vísað á bug af sænskum yfirvöldum.
STAÐREYNDUM SNÚIÐ VIÐ
í Varsjáarfréttinni var skýrt
frá því, að Sojka hefði strandað
lússar æfla að koma í veg
fyrir sfofnun Evrópuhersins
Bandaríkjamenn lorlryggnir.
Bretar og Frakkar fagna.
anna snemma á næsta ári. —
I
hinni nýju orðsendingu Sovét-
stjórnarinnar mikillega. Dala-
dier fyrrum forsætisráðherra
sagði meira að segja, að hann
væri þess fullviss, að orðsend-
ingin gæfi fyrirheit um stórvelda
fund, þar sem hægt væri að ná
fullu samkomulagi. Leiðtogar
Gaullista hafa og fagnað orð-
sendingunni.
Laníel og Bidault fögnuðu
lienni og, en bentu báðir á, að
TREYSTUM SAMSTARFIÐ
Adenauer kanslari Vestur-
Þýzkalands sagði í dag, að enda
þótt Rússar virðist vilja ræða
Þýzkalandsmál, þá sé höfuðnauð-
syn áð halda áfram að styrkja
samstarf Vestur-Evrópulandanna
eftir megni.
i Einkaskeyti til Mbl. frá Reuter.
WASHINGTON, PARÍS og LUNDÚNUM, 27. nóv. — Síðasta orð-
BERLÍN‘> ^ sending Sovétstjórnarinnar hefur fengið misjafnar móttökur í
Rússar háfa stungið upp á Ber- ’ Vestur-Evrópu og Bandaríkjunum, og eru stjórnmálamenn alls ekki
lín sem fundarstað, en franskir á eitt sátfir um, hvernig skilja eigi ýmis atriði í orðsendingunni.
stjornmalafréttaritarar benda a,1 GEGN eVRÓPUHERNUM 1
að ekk' hafi venð kveðið a um Xalsmenn utanríkisráðuneytis!
það, hvort fundunnn verði hald- Bandaríkjanna eru lítt hrifnir af
inn i Austur- eða Vestur-Berlín. orðsendingunni, en franskir
Benda fréttaritarar á, að um stjórnmálamenn hafa tekið henni
þetta geti orðið nokkrar deilur. J með fögnuði miklum. Talsmaður
j bandaríska utanríkisráðuneytis-
FAGNA ORÐSENDINGUNNI | ins segir, að orðsendingin sé fram
Franskir stjórnmálamenn fagna komin í þeim tilgangi einum að
koma í veg fyrir stofnun Evrópu-
hersins.
Talsmaður brezka utanríkis-
ráðuneytisins sagði í kvöld, að
brezka stjórnin fagnaði orðsend-
ingu Rússa og vonaðist til, að
utanríkisráðherrafundurinn verði
hið bráðasta.
í heimsókn
á Formósu
SEOUL, 27. nóv.: — Forseti Suð-
ur-Kóreu Singman Rhee er nú
í heimsókn hjá Chiang-Kai-Sjek
á Formósu. — NTB.
Hefur fengið flugvél.
BOMBAY — Forseti Indlands
hefur nú fengið einkaflugu til af-
nota. — Er hún brezk af Vickers
Vicont gerð.
um 15 sjómílum fyrir sunnan
Gautaborg. Var þá stormur og
stórsjór. Sagði útvarpið, að skip-
stjórinn hefði sent út neyðarkall
og beðið um aðstoð, sænskir
björgunarbátar hefðu svarað
neyðarkallinu, en ekkert aðhafzt.
GÁTU EKKERT AÐHAFZT
Svíar fullyrða hinsvegar, að
skipstjórinn hafi talað við Gauta-
borgarradíó og ekki sagzt vera
í neinni hættu, en hann vildi fá
hjálparskip til að draga skip sitt
af skerinu. — Bátar voru sendir
til að bjarga skipinu, en gátu
ekkert aðhafzt. — Síðar náðist
skipið þó af strandstaðnum.
Það síðasta sem nú er vitað í
málinu er að norska lögreglan er
nú farin að leita uppi, hvernig á
því stendur að Rússar höfðu all-
ar upplýsingar um skýrslugjöf
Larsens til norskra yfirvalda.
Hér var að sjálfsögðu um mál að
ræða, sem ekki átti að breiða út,
en svo mikið er víst að Rússar
höfðu f jölritað eintak af skýrslu-
gjöf Larsens.
NJÓSNARAR?
Þykir nú ljóst að Rússar hafi
jafnvel haft njósnara meðal út-
lagastjórnarinnar í Stokkhólmi,
því að öðru vísi geta þeir ekki
hafa komizt yfir mestu leyndar-
skjöl, eins og þessi. Lætur norska
lögreglan nú fara fram rannsókn
geymslu þessara skjala, því að
heldur virðist óviðkunnanlegt að
Rúsar geti gengið að leyndustu
skjalasöfnum norska ríkisins.
n
Við munum Iroða
þá undir fótum
okkar'
Ji
BERLÍN, 23. nóv.: — Öryggis-
málaráðherra Austur-Þýzkalands
Ernst Wollweber, sagði í ræðu
sem hann hélt í gær: — „Við mun
um troða óvini ríkisins undir
fótum okkar“. — Hann sagði enn
fremur, að njósnarar og skemmd
arverkamenn í Austur-Þýzka-
landi vinni nú öllum árum að því,
að „villa þjóðinni sýn og leggja
efnahagslíf landsins í rúst“. —
Ráðherrann hélt þessa ræðu í
sambandi við handtökur skemmd
arverkamanna sem svo mjög er
farið að bera á í Austur-Þýzka-
landi.
Stjóra Laniels fékk traust
Bidault ætlaði að segja af sér.
Einkaskeyti til Mbl. ,
frá Reuter.
PARÍS, 27. nóv.: — Síðdegis í
dag voru greidd atkvæði í
franska þinginu um traust á
stjórn Laniels. — Hafði Laniel
farið fram á traustsyfirlýsingu,
— og einkum farið þess á leit,
að þingið samþykkti traust á
stefnu hans í utanríkismálum.
Atkvæðagreiðslan um traustið
fór á þá leið, að það var sam-
þykkt með 275 atkv. á móti 244,
en rúmlega eitt hundrað þing-
menn greiddu ekki atkvæði. —
Þar með hefur stjórn Laniels
verið forðað frá falli og Frakk-
landi frá nýrri stjórnarkreppu.
GREIDDU EKKI ATKVÆÐI
Minnstur hluti Gaullistanna
greiddi atkvæði og segja stjórn-
málafréttaritarar, að það hafi
forðað stjórninni frá falli.
EKKI MEIRIHLUTI?
Ennfremur er það álit manna,
að atkvæðagreiðslan hafi sýnt,
að ekki sé meiri hluti í franska
þinginu með aðild Frakka að
Evrópuhernum. Sagt er, að
Bidault utanríkisráðherra Frakka
hafi setzt niður og skrifað lausn-
arbeiðni sína, er hann hafði heyrt
síðustu ræðu forsætisráðherrans,
Laniels. Úr því varð þó ekki, að
hann biðist lausnar.