Morgunblaðið - 03.03.1954, Blaðsíða 8

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 3. marz 1954
.assiiM&Mfr
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Rítstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
t lausasölu 1 krónu eintakið.
ÚR DAGLEGA LÍFINU
Þá skuld verðum við ú greiða
UNDANFARIN ár hefur skóg-
ræktin verið í sókn í landinu. —
Undir forystu skógræktarstjóra
og starfsmanna Skógræktarinnar,
Skógræktarfélags íslands og skóg
ræktarfélaga um land allt hefur
merkilegt uppbyggingarstarf
verið unnið á þessu sviði.
Fjöldi einstaklinga hafa lagt
hönd á plóginn og gróðursetn-
ingu nýrra trjáreita og skóga
framtíðarinnar hefur fleygt fram.
Vissulega er hér um ánægju-
lega þróun að ræða. Að því
hafa verið leidd óvéfengjan-
leg rök, að hér er ekki aðeins
hægt að rækta skóga til prýðis
og augnayndis heldur til nytja.
Samkvæmt áætlun, sem gerð
hefur verið, væri á 100 árum
hægt að koma hér upp skógi,
er fullnægði timburþörfum
landsmanna.
Þegar á þetta er litið verð-
ur það auðsætt, að skógræktin
er mikið og hagnýtt efna-
hags- og hagsmunamál al-
þjóðar. Á hverju ári ver þjóð-
in um 50 miltjónum króna í
erlendum gjaldeyri til kaupa
og innflutnings á timbri. Það
er sannað að við getum fram-
leitt þennan við sjálfir og
gert land okkar um leið mun
byggilegra.
★
Hér er því ekki um neitt hé-
gómamál að ræða. Skógræktin
er snar þáttur í viðleitni þjóðar-
innar til þess að verða sjálfri
sér nóg í efnahagsmálum.
landið., En við þurfum líka að
bæta fyrir rányrkju liðins tíjna
á landinu sjálfu. Það gerum við
með aukinni ræktun og gróður-
setningu nýrra skóga. Umfram
allt þarf þjóðin að trúa á gróð-
urmöguleika landsins. Hver ein-
asti maður verður að þekkja þá
staðreynd, að í löndum, sem liggja
norðar en ísland og búa við jafn
kalt eða kaldara loftslag vaxa
stórskógar, sem gefa af sér stór-
felldan og öruggan arð.
Hversvegna skyldum við þá
ekki getað ræktað hér slíka
skóga? Hversvegna skyldum við
ekki geta haft slíkan arð af okk-
ar landi?
Við getum þetta, ef við að-
eins viljum það, og störfum
af viti og framsýni að skóg-
I ræktarmálum okkar. En við
verðum auðvitað að gera okk-
' ur ljóst, að við erum að vinna
i fyrir framtíðina. Það gerum
1 við raunar í öllum okkar störf-
I um. Komandi kynslóðir njóta
á einn eða annan veg flestra
þeirra starfa, sem miða að því
að gera landið betra og byggi-
í legra.
' En aðalatriði þessa máls er,
að skógræktin má ekki tef jast.
Það má enginn afturkippur
koma I hana.
Til viðbótar kemur svo það
sjónarmið, að þjóð, sem í
margar aldir hefur rányrkt
Iand sitt, beitt búpeningi sín-
um á skóga sína og trjágróð-
ur, á framtíðinni, stóraskuld
ógreidda. Þessa skuld verðum
við að greiða.
★
En því miður eru nú horfur á
að nokkur afturkippur komi í
skógræktarstörfin. Starfsemi
skógræktarstöðvanna hefur auk-
izt hraðar en fjárveitingar til
skógræktarmálanna. Líkur eru
til að nokkur samdráttur verði
í uppeldi trjáplantna á komandi
vori. Kemur jafnvel til greina
að nýgræðslureitir verði minnk-
aðir um allt að 30%.
Frá þessu skýrði skógræktar-
stjóri blaðamönnum s. 1. mánu-
dag. Hér er vissulega um dapur-
leg tíðindi að ræða. En þarf að
stíga þetta spor aftur á bak í
skógræktarmálunum?
Samkvæmt upplýsingum, sem
fyrir liggja vantar um hálfa
rnillj. kr. til þess að unnt verði
að halda starfseminni áfram
samkvæmt áætlun. Þetta fé verð-
ur að útvega. Hið opinbera, skóg-
ræktarfélögin og einstaklingar,
verða að leggjast á eitt um öflun
þess.
★
fslendingar verða að gera
sér það ljóst, að afturkippir,
í skógræktarstarfinu einstök
ár munu segja til sín á kom- j
andi áratugum. Þessvegna
mega engar gloppur koma í
starfið. Þróunin verður að
halda áfram með eðlilegum
hraða, sem þó hlýtur að vera [
í samræmi við fjárhagsgetu!
þjóðarinnar á hverjum tíma.
★
Við höfum gert víðtækar ráð-
stafanir til þess að hindra rán-
yrkju fiskimiðanna umhverfis
Njálulesfur
DR. EINAR Ólafur Sveinsson pró
fessor hefur undanfarið lesið
Njálssögu í útvarpið. Mun það
allra manna mál, er á hann hafa
hlýtt, að .'estur hans sé með þeim
ágætum, að ekki hafi betri heyrzt
fyrr né síðar. Fer þar saman frá-
bær framsetning og djúpur skiln-
ingur á efni og anda hins mikla
meistaraverks.
Það heyrist oft kvartað yfir
dagskrá útvarpsins. Auðvitað er
margt í henni, sem auðvelt er að
gagnrýna. Og víst hljóta hinar
ólíku kröfur útvarpshlustenda til
dagskrárinnar að skápa um hana
misjafna dóma. Jafnvel lestur
fornritanna hefur orðið fyrir
barði gagnrýninnar á liðnum ár-
um. En það er mikill fengur fyr-
ir þjóð, sem ann fornbókmennt-
um sínum og telur þær í raun og
sannleika einn af hyrningarstein-
um frelsis síns og andlegs sjálf-
stæðis, að eiga kost á slíkri túlk-
un þeirra, sem þeim hefur verið
boðin á Njálu í útvarpinu í vetur.
íslendingasögurnar eiga ekki
aðeis að vera til í bókaskápum á
hverju íslenzku heimili. Þær eiga
að lifa í hjörtum fólksins og á
vörum þess. Hrynjandi Njálu á
að bergmála í hugum þjóðarinn-
ar og varna kámun móðurmáls
hennar, halda íslenzkri tungu
tærri og hreinni.
Til þess að svo megi verði vill
Rikisútvarpið leggja fram lið sitt.
Þessvegna hefur það fengið hina
færustu menn til þess að flytja
íslendingasögur á öldum ljósvak-
ans inn á hvert það íslenzkt heim-
ili, sem vill veita þeim móttöku.
Og hver vill úthýsa Njálulestri
dr. Einars Ólafs Sveinssonar?
Einginn, sem ann eyra sínu þess,
að skynja hrynjándi málsins,
finna þrótt þess og nema speki
þeirra orða, sem höfundur Njálu
leggur þeim persónum í munn, er
hann leiðir fram á svið sögunnar.
★ VIÐ erum orðin þreytt á þess
um bragðlausa hversdagsleik.
Komið þið með listaverk sem við
getum skilið.
Þetta sagði Arnulf Överland í
fyrirlestri sem hann nefndi ,,Tal-
að frá Mímisbrunni“, er hann
hélt í félaginu Norden, í Kaup-
mannahöfn. — Það er eins og
ástríðufull árás á menningu okk-
ar, sem birtist að nokkru leyti
í nýtízku ritháttum, frábrugðn-
um því sem við höfum átt að
venjast og einnig í fáránlegum
hugmyndum listamanna sem eng-
inn skilur, segir Berlingske Tid-
ende.
* ★—□—★
★ Á OKKAR dögum, segir
Överland, hrúgast rit upp í millj-
ónatali, efi hin einstöku skáld
týnast og finnast ekki aftur. Bæk-
urnar eru lesnar og gleymdar eft-
ir einn mánuð. Skáldsögurnar eru
birtar í dagblöðum og vikuritum
og í hverri viku hefur nýtt viku-
rit göngu sína.
En hvað um rithöfundana. Ekki
hafa þeir efni á að leigja sér her-
Ídra^tauó
huerádacýó íedi
bergi. í hæsta lagi hafa þeir ver-
ið svo heppnir, að fá að búa hjá
vinkonum sínum sem eru annað-
hvort afgreiðslu- eða skrifstofu-
stúlkur, sem með miklum sparn-
aði hafa efni á því einstöku sinn-
um að taka þá með sér á einhvern
samkomustað, þar sem þeir fá
svo efni í nýja skáldsögu En viku
blöðin krefjast þess að rithöfund-
arnir skrif hraðara en þeir hugsa.
★—□—★
★ AÐSTAÐA þessara nýju
skálda, segir Överland, hafa
skapað alveg nýjar bókmenntir
Þessi meiningslausa samkeppni
um viðfangsefni og vinsældir,
hefur leitt til úrkynjunar á allri
göfugri list og gert hana hlægi-
lega, — hljómlistina að væli og
málverk að vitfirringslegu rissi.
XJeluahandi áhridar:
Bolludagur — Sprengi-
dagur — Oskudagur.
ÞETTA eru skemmtilegustu
þremenningar. Matgoggarnir
og sælkerarnir lifa hátt í bollum
og baunum — og krökkunum
finnst feiknin öll gaman að lifa.
Skræpulitir flengingavendir eru
á lofti með miklum bægslagangi
og gleðilátum — og í dag er svo
frí í skólunum, svo að hægt er
að gefa sig óskiptan að öskupok-
um og öskuburði, sem alltaf er
jafn bráðskemmtileg atvinna,
einkum og sér í lagi, ef maður er
svo heppinn að komast í tæri við
einhvern, sem er verulegt mein-
stríð í að fá á sig öskupoka — og
þeir eru fleiri en við kunnum að
ætla!
Og svo munum við auðvitað að
Öskudagur á sér sína 18 bræður,
með sama eðli og lundarfari og
hann sjálfur. Útmánuðirnir eru
að vísu oft kaldir og hryssings-
legir, en hvað um það er þó dag-
inn farið að lengja blessunarlega
og skammdegisfarginu að létta.
Hvað um skíðalyftuna?
TEITUR skrifar m.a.
„Ég las pistil „Skíðamanns“
í blaðinu í dag (þriðjudag) og er
I ég honum sammála í öllum aðal-
atriðum. Mér finnst, að hinn góði
Skíðaskáli ætti að ranka við sér
og verða við tilmælum hans. —
Það mundi mælast mjög vel fyrir
meðal alls skíðafólks enda um
beina nauðsyn að ræða.
En mér datt í hug í þessu sam-
bandi: hvað er orðið af skíðalyft-
unni, sem var einu sinni þarna
uppi frá?
Væri mikill kostnaður eða önn-
ur vandkvæði við að koma henni
upp aftur? Feykilegur léttir og
ánægjuauki, sem losar það, að
minnsta kosti að nokkru leyti við
strit það og erfiði, sem hver húrra
niður á við hefur óhjákvæmi-
lega að undanfara. Það væri
undur þægilegt að geta stundum,
þó ekki væri í hvert skipti, brugð
ið sér í skíðalyftunni upp á
brekkubrúnina.
Vildi nú ekki Skíðaskálinn
taka þetta til snarlegrar athug-
unar um leið og hitt um skiðaút-
búnaðinn, sem talað var í gær?
Teitur“.
Athugasemd við
frímerkjagrem.
LÖGFRÆÐINEMI einn, Jón
Magnússon, hefur beðið mig
að birta eftirfarandi í tilefni af
grein Baldurs Ingólfssonar um
frímerki, sem birtist hér í dálk-
unum fyrir fáeinum dögum. Jón
segir svo m.a.:
„Baldur æskir breytinga á
póstlögunum á þann veg, að
fylgibréf póstsendinga yrðu eign
viðtakenda. Það er vitað mál, að
slíkt fyrirkomulag mundi ein-
ungis verða til þess, að tugþús-
undir notaðra íslenzkra frí-
merkja mundi beinlínis fara í
súginn árlega, því að þótt margir
myndu nýta hin notuðu frímerki
þá eru hinir samt mun fleiri, sem
ekki gerðu slíkt og myndi þannig
hinn islenzki frímerkjamarkaður
stórlega dragast saman og þar af
leiðandi einnig tekjur íslenzkra
aðila af notuðum frímerkjum.
Engin skylda.
ÞESS má og geta, að póststjórn-
inni ber engin skylda til að
frímerkja eyðublöð (né heldur
bréf), er hún notar í þjónustu
sinni. Póststjórnin má og getur
notað aðrar innheimtuaðferðir
en frímerkjaaðferðina fyrir þá
þjónustu, sem hún innir af hendi
sbr. ástimplanir með stimpilvél-
um, sem í vaxandi mæli eru not-
aðar hér í Reykjavík, svo að ekki
sé nú farið út fyrir landsteinana.
Vinsamlegast. — Jón Magnússon“.
Öll sæla er gleði hins góða,
hún gerir að höll hvert kot,
án hennar er auður hismi
og hreysi hvert konungsslot.
(Einar Benediktsson).
Betri er náhúi
í nánd en bróð-
ir í fjarlægð.
Það er ekki nóg að þessi list fái
góða dóma. Listamaðurinn sjálf-
ur verður að vita hvað hann er
að gera. Þau málverk sem vekja
mesta athygli nú á dögum, eru
geysistór að flatarmáli, litum mis
þyrmt á hryllilegan hátt og all-
ur frágangur þeirra svipaðastur
því að þar hefðu vitfirringar ver-
ið að verki. Mest af þessum mál-
verkum eða klessum, er illa gerð
eftirlíking af málverkum Picasso,
en hann er orðinn vellauðugur
maður vegna þess að hann hefur
auðgast á fávizku fólksins.
Spillingin er orðin slík, að nú
fáum við að heyra hljómlist án
tóna, málverk án lögunar og lita
og ljóð án meiningar.
★—□—★
★ ÖVERLAND var harðorður
um það, hvernig hinni sönnu
gömlu list í Noregi væri stungið
undir stól. Við höfum mælska rit
höfunda, sagði hann, en enginn
þeirra getur haldið huga okkar
j við það efni sem þeir bera á borð
fyrir okkur. Rithöf undar eru orðn
ir iðnaðarmenn sem hugsa aðeins
um að afkasta nægilega miklu,
en hugsa ekki eins mikið um
gæði þess sem þeir skrifa. Bók-
menntir okkar eru ekki til leng-
ur, þær eru dauðar fyrir fullt og
ailt. En það á eftir að koma rit-
höfundunum í koll og reyndar
allri menningu landsins. Blöðin
eru alltaf að stækka og alltaf eru
nýir rithöfundar að bætast við.
Það eru fleiri og fleiri sem lesa
og fleiri og fleiri sem skrifa. En
það er einmitt þetta sem gerir
ástandið svona alvarlegt.
★—□—★
★ EF einhversstaðar bólar á út-
breiðslu menningarmála, þá
bregzt þj óðmenningin. Það ætti
að vera áhugamál okkar allra, að
beina huganum að því að bæta
þetta ástand og leiða þá villureif-
andi lesendur á réttar brautir. En
ef við sýnum þjóðinni málverk
eftir Picasso og Eliot erum við að
svíkja okkar eigin menningu,
sagði Överland.
Sr. iónas Gíslason
kosinn form. slysa-
varnadeildarinnar
Vonin, Vík í Hýrdal
VÍK í MÝRDAL, 1. marz. —
Aðalfundur slysavarnadeildar-
innar Vonin, >í Hvammshreppi í
V.-Skaft. var haldinn í Vík
sunnudaginn 28. febr. s.l. Auk
venjulegra aðalfundarstarfa voru
kosnir fulltrúar á þing Slysa-
varnafélags íslands.
Á undan fundi flutti Ragnar
Þorsteinsson, bóndi á Höfða-
brekku, erindi er hann nefndi
„Hamingjan og heilsurækt".
Eftir fundinn var kvikmynda-
sýning.
I stjórn deildarinnar fyrir yfir-
standandi ár voru kosin, formað-
ur, séra Jónas Gíslason, ritari
Óskar Jónsson, bókari og gjald-
keri Jóna Bárðardóttir, skrif-
stofustúlka. — Meðstjórnendur
voru kosnir Ragnar Þorsteins-
son, bóndi á Höfðabrekku, Jón
Sveinsson, bóndi að Reyni. —
Fundurinn var fjölsóttur. — J.
Hætfuleg sýki
geisar í Græulandi
EINKENNILEG veiki kom upp á
Grænlandi fyrir nokkru síðan.
Sýkin lýsir- sér þannig að fólkið
fær höfuðverk, blóðnasir og mátt
leysi. Veikin virðist vera mjög
smitandi og hafa tveir Grænlend-
ingar látist af henni. Læknar eru
ekki ennþá fullvissir um hvaða
sýki hér sé að ræða.