Morgunblaðið - 02.04.1957, Blaðsíða 16

16
MORCVTSBLAÐIÐ
f>rlöjudagur 2. apríl 1957
ustan
Edens
eftir
John
Steinbeck
gömlu, írsku konunganna, eins og
raunar allir Irar gera.
Ekki veit ég hvað olli því, að
Samúel flutti burt úr gamla stein-
húsinu og yfirgaf grænar lendur
forfeðra sinna. Hann hafði aldrei
neinn verulegan áhuga á stjórn-
málum og þess vegna var það tæp-
ast nokkur uppreisnarákæra, sem
hrakti hann úr föðurtúnum sín-
um. Og hann var strang-heiðarleg
ur út í fingurgóma, svo að ekki gat
heldur verið um nein afbrot að
ræða. Heima hjá mér var hvíslað
um það, að ástin hefði rekið hann
að heiman, en ekki samt ástin til
þeirrar konu, er hann gekk að
eiga.
En hvort um var að ræða endur
goldna ást, eða hvort hann yfirgaf
ættland sitt vegna harma svikinn-
ar ástar, það veit ég ekki. Við kus-
um jafnan að trúa því frekar að
um hið fyrrnefnda hefði verið að
ræða.
Samúel var fríður maður og
föngulegur, viðmótsgóður og glað-
lyndur og það var ótrúlegt, að
nokkur írsk stúlka hefði hrygghrot
ið hann. Hann kom í Salinas-dal-
inn hraustur og heilbrigður, á
bezta aldri, fullur áhuga og at-
orku. Hann var stór maður vexti
og kraftalegrur, en samt var eitt-
hvað fíngert við hann og þótt hann
erfiðaði alla daga myrkranna á
milli úti á ökrunum, virtist hann
alltaf jafnhreinn og hirtnislegur.
Hann var óvenjulega hagur og
handlaginn, dugandi smiður, tré
skeri og hann gat smiðað hina hag
legustu hluti úr litlum málm-
stykkjum og trékubbum. Hann
fann sífellt upp nýjar og nýjar
aðferðir við hin gömlu störf, sem
betri voru hinum fyrri og hann
leysti flest verk betur af hendi en
aðrir.
Það var aðeins eitt, sem hann
lærði aldrei, alla sína ævi, og það
var að græða fé, safna efnum.
SHtltvarpiö
Þriðjudagur 2. apríl:
Fastir liðir eins og venjulega.
18,00 Útvarpssaga barnanna: —
„Steini í Ásdal“ eftir Jón Björns-
son; IX. (Kristján 'Gunnarsson
yfirkennari). 18,30 Hús í smíðum
III: Marteinn Björnsson verkfræð
ingur talar um undirbúning hús-
byggjandans. 18,55 Þjóðlög frá
ýmsum löndum. — 19,10 Þingfrétt
ir. 20,30 Erindi: Sálin er orðin á
eftir (Séra Pétur Magnússon í
Vallanesi). 21,00 „Vígahnötturinn
Fjodor“. Þorsteinn Hannesson
óperusöngvari flytur frásögn með
tónleikum. 21,45 íslenzkt mál
(Ásgeir Blöndal Magnússon kand.
mag.). 22,10 Passíusálmur (38).
22,20 „Þriðjudagsþátturinn". —
Jónas Jónasson og Haukur Mort-
hens hafa stjóm hans með hönd-
um. 23,20 Dagskrárlok.
□--------------------□
Þýðing:
Sverrir Haraldsson
□--------------------□
Aðrir menn, sem höfðu hins vegar
hæfileika til auðssöfnunar, stálu
hugmyndum Samúels, seldu þær
og urðu ríkir, á meðan Samúel
sjálfur hafði aðeins til hnífs og
skeiðar og naumlega það.
Ég veit hvað það var, sem
beindi sporum hans í Salinas-dal-
inn. Það var undarlegur staður
fyrir mann, sem kom frá hinu
græna górðurríki írlands. En hann
kom um þrjátíu árum fyrir alda-
mótin og hafði litlu konuna sína
með sér, harðlega, einþykka, smá-
vaxna konu, sem ekki var gædd
hinni minnstu kímnigáfu. Hún
var kona strangtrúuð og fylgdi
fjölmörgum siðferðisboðum, sem
dæmdu næstum allt það syndsam-
legt, er gaman var að.
Ekki veit ég hvar leiðir Samú-
els og hennar höfðu legið saman í
fyrstu, eða hvernig hann bað henn
ar og kvæntist henni. Ég held að
hann hljóti að hafa geymt mynd af
annarri stúlku í hjarta sínu, því
að hann var maður, sem virtist al-
veg skapaður fyrir ástir og konan
hans var ekki ein af þeim sem
flíkuðu tilfinningum sínum. En
allt um það, þá varð þess aldrei
vart að Samúel Hamilton gengi
til fundar við aðrar konur.
Þegar þau Samúel og Liza komu
í Salinas-dalinn, var búið að ráð-
stafa öllu bezta jarðnæðinu þar,
hinum frjósama dalbotni, fagur-
grænu gróðu rblettunum á milli ás-
anna og skóglendinu. En í útjöðr-
unm var enn óunnið land jg Samú
el Hamilton tók sér bólfestu uppi
í efstu hæðadrögunum, autan við
það, sem nú er King City.
Hann fylgdi hinum venjulegu
siðvenjum, mældi út sex hundruð
ekrur lands handa sjálfum sér,
sex hundruð ekrur handa konunni
sinni og þar sem hún var kona
ekki einsömul, þá mældi hann einn
ig út sex hundruð ekrur lands
handa barninu. Þegar fram liðu
stundir, urðu börnin níu að tölu,
fjórir drengir og fimm stúlkur og
við hverja fæðingu var sex hundr
uð ekrum lands bætt við jarðeign-
ina, svo að hún varð alls sex þús-
und og sex hundruð ekrur.
Ef landið hefði verið til einhvers
nothæft, þá hefði Samúel getað
orðið ríkur maður. En beitilöndin
voru hrjóstug og þurr. Þar sást
hvorki lækur né lind og moldarlag
yfirborðsins var svo þunnt, að hin
tinnuharða möl stakkst upp úr
grassverðinum. Jafnvel beitilyng-
ið átti erfitt með að vaxa þar og
gróa og eikurnar voru kræklótt-
ar og visnar af vatnsskorti. Jafn-
vel í góðu árferði var beitin svo
rýr, að kýrnar misstu holdin og
rásuðu eirðarlaust fram og aftur
í leit að æti.
Frá beru og hrjóstrugu ásunum
sínum hafði Samúel hið bezta út-
sýni til vesturs og þaðan gat hann
horft yfir hinar frjósömu jarðir í
botni dalsins og gróðurríku gras-
lendurnar meðfram Salinas-fljót-
inu.
Samúel reisti íbúðarhús sitt með
eigin höndum og hann kom sér
einnig upp bæði þreskilofti og
smiðju. Hann sannfærðist brátt
um það, að jafnvel með sextíu þús
und ekrum hins þurra lands, hér
uppi í hlíðunum, gæti hann ekki
aflað sér og sínum nægilegs lífs-
viðurværis. Þess vegna neytti
hann nú, sem oftar, handlagni
sinnar, bjó sér brunnborunarvél
og boraði brunna fyrir fólk,
sem hafði verið honum heppnara
í jarðavali.
Einnig fann hann upp og smíð-
aði þreskivél og með hana fór
hann frá einu býlinu til annars,
neðar í dalnum, og þreskti það
korn, sem ekki vildi vaxa á hans
eigin landareign.
Og í smiðjunni hvessti hann
plógjárn, gerði við herfi, logsauð
gamla hjólöxla og járnaði hesta.
Menn flykktust til hans úr öllum
áttum með verkfæri og tæki, sem
þeir báðu hann að lagfæra og
bæta. Þar að auki höfðu allir hina
mestu skemmtan að því, að heyra
Samúel segja frá heiminum, utan
dalsins og hugmyndum sínum,
skáldskap og heimspeki, sem að
mestu var mönnum óþekkt í Salin-
as-dalnum.
Hann hafði djúpa, hreimsterka
rödd, sem hljómaði vel, bæði í söng
og tali og enda þótt hreimurinn
væri ekki fullkomlega írskur, þá
var samt eitthvað í málfari hans,
er hann talaði, — hljóðfall og
hreimur — sem hinir fátöluðu
bændur dalsins löðuðust að og
þóttu þægilegt að hlusta á. Þeir
höfðu líka með sér viskí og þegar
vandlætingarfull augu frú Hamil
ton gátu ekki fylgzt með þeim, úr
eldhúsglugganum, tóku þeir sér
drjúgan teyg úr flöskunni og
tuggðu grænan villianís, til þess
að deyfa viskílyktina. Það kom
varla sú stund dagsins, að ekki
stæðu þrír til fjórir menn um-
hverfis smiðjuna og hlustuðu á
sleggjuhögg Samúels og alúðlegt
rabb hans. Þeir kölluðu hann sann
an snilling og tóku sögurnar hans
heim með sér, en það var furðu-
legt hversu mjög þær misstu gildi
sitt á leiðinni, því að þær voru á-
vallt sínu lakari, er þær voru end-
ursagðar heima í eldhúsum þeirra
sjálfra.
Samúel hefði getað grætt stór-
fé á brunnborunartækinu, þreski-
vélinni og smiðjunni, en hann var
ekki gæddur hæfileikum kaupsýslu
mannsins. Viðskiptavinir hans,
sem sjálfir áttu fátt peninga, hétu

1
BABY er einasta borðstrauvélin sem stjórnað er met
fæti og því hægt að nota báðar hendur við að hagræða
þvottinum.
BABY ER AFKASTAMIKIL
Vegna fótstýringarinnar verður þrýstingurlnn melrl
en á handstýrðum borðstrauvélum.
Jfekla
Austurstræti 14 — Sfml 1687
Slœður
Litir: silfurgrátt, ljósblátt, lillablátt og svart.
Einnig hvítar slæður fyrir fcrmingartelpur.
DDÝRI
M A R KAÐ URINN
..... I ! i ■■■■■
Templarasundi 3 — Sími 80369

M A R K Ú S Eftir Ed Dodd
Miðvikudagur 3. apríl:
Fastir liðir eins og venjulega.
12,50 Við vinnuna: Tónleikar af
plötum. 18,00 Ingibjörg Þorbergs
leikur á grammófón fyrir unga
hlustendur. 18,30 Bridgeþáttur
(Eiríkur Baldvinsson). 18,45
Öperulög (plötur). 19,10 Þing-
fréttir. — Tónleikar. 20,30 Dag-
legt mál (Arnór Sigurjónsson rit-
stjóri). 20,35 Erindi: Ferðafélagi
til fyrirheitna landsins (Sigurður
Magnússon fulltrúi). 21,00 „Brúð
kaupsferðin". Sveinn Ásgeirsson
hagfræðingur stjórnar þættinum.
22.10 Passíusálmur (39). 22,20
Upplestur: Elínborg Lárusdóttir
rithöfundur les kafla úr óprent-
aðri sögu. 22,35 Létt lög (plötur).
23.10 Dagskrárlok.
1) Láki veit nú að lögreglan er
á hælum hans, vegna þess að hann
skaut á Indíána-Jóa. Hann lætur
Anda ganga bundinn með sleðan-
um.
2) Hann hvetur hundana allt
hvað af tekur og lætur keyrið
riða á þeim.
3) En að því kemur, að hundarn
ir eru orðnir ærir af barsmíðinnl,
— Hví ekki að lóta þennan
stóra hund hjálpa til við dráttinn?
segir Láki.