Morgunblaðið - 01.04.1960, Blaðsíða 3

Föstudagur 1. apríl 1960
M O R C IJ N Tt t JÐ1Ð
3
tm m 0-- 0-00 0000.000 0 0-001
ft
£INN stærsti húsgrunnur,
sem tekinn hefur verið í
Reykjavík, stendur nú nær
tilbúinn undir steypuvinnu
og blasir við frá Suður-
landsbraut, þá er ekið er á
brún Laugardals. Þetta er
grunnur hins mikla sýning
; ar- og íþróttahúss, sem
Reykjavíkurbær, sýningar
samtök atvinnuveganna,
íþróttabandalag Reykjavík
ur og Bandalag æskulýðs-
stærsfa
félaganna í Reykjavík
standa að og verða mun
mesta bygging höfuðborg-
arinnar.
^ Við grunninn
í gær bauð byggingarnefnd-
in ýmsum forráðamönnum
ofangreindra samtaka ásamt
blaðamönnum að skoða þenn-
an mikla gíg þar sem stór-
(hýsið á að rísa og var um leið
skýrt frá fyrirkomulagi þess
og framtíðarskipulagi um-
hverfis það.
Á barmi hins mikla grunns
dró Gísli Halldórsson arkitekt
upp skipulagsuppdrátt af
svæði umhverfis hina miklu
byggingu og lýsti staðháttum
á þessa leið.
Lokið er við að grafa grunn
aðalhússins og álmue úr því
fyrir búningsklefa. Grunnur
aðalhússins er 3200 fermetrar
að stærð óg búningsklefanna
420 fermetrar. Þetta verður
fyrsti áfangi byggingarinnar.
Síðar meir er gert ráð fyrir
álmu með veitingasal er rúma
á á fimmta hundrað manns
og verður 360 fermetra
að flatarmáli og loks kem-
ur eldhúss- og skrifstofu-
bygging, samtals 360 ferm. að
stærð.
Úr grunni fyrsta áfanga, þ.
e. aðalsýningar- og íþrótta-
hússins ásamt- búningsher-
bergjaálmu, er búið að ryðja
10 þúsund rúmmetrum af
jarðvegi og hefur orðið að
sprengja allmikið. Þó verður
ekki kjallari nema undir hálfu
húsinu. Má af þessu marka
— St/bja tillögu
Kanada
Frh. af bls. 1.
Islendingar teldu að greina
skyldi milli landhelgi og fisk-
veiðilögsögu. Tvær stefnur riktu
um stærð fiskveiðilögsögu. Sum
ríki vilja tryggja þegnum sínum
rétt til að stunda veiðar uppi í
landsteinum annarra ríkja. En
smám saman, þegar strandríkin
færu að sjá fram á eyðingu fisk-
stofnsins, snerust þau til varnar.
Þeim væri sagt að þau þyrftu
ekkert að óttast, því þau gætu
alltaf kallað saman friðunarróð-
stefnu. Rakti ráðherra í þessu
sambandi þá reynslu íslendinga
að ýsu- og kolaafli við landið
minnkaði um 80% milli heims-
styrjaldanna, og taldi brezki vís-
indamaðurinn Russel það áber-
andi dæmi um ofveiði. En þegar
verið hafi ákveðið að kalla sam-
an friðunarráðstefnu, hafi Bretar
I
húss h öfuðborgarirmar
hversu gífuriegt mannvirki
þarna rís.
Á svæðinu austur af grunn-
inum verður ætlað rúm fyrir
atvinnuvegina til að byggja
sýningarskála er þurfa þykir,
allt að 8 talsins. Þar verður
og stórt opið svæði til land-
búnaðar- og annarra sýninga.
Svæðið sem undir allt þetta
fer er 10—11 hektarar. Þar við
bæti'st að milli íþróttahússins
og leikvangsins í Laugardal
verða gerð bílastæði fyrir 2500
bíla sem verða sameiginleg
fyrir völlinn og höllina. Þau
taka 7—8 hektara lands svo
alls má segja að undir sýn-
ingar- og íþróttahúsið fari um
20 hektarar, þó hluti þess sé
sameiginlegur með leikvang-
inum
Byggingar í fyrsta áfanga,
sýningar- ' og íþróttahölhn
ásamt búningsklefaálmu verða
samtals um 60 þús. rúmmetr-
ar.
★ Nýjung í ísl. byggingum
Þak hins mikla sýningar-
og íþróttahúss verður nýjung
í byggingum hér á landi. Eftir
ítarlegar athuganir hefur orð-
ið að ráði að steypa það. Verð
ur það hvolfþak, tvíbogið og
þykkt plötunnar 10—12 cm.
Hefur þessi byggingarmati
gefið góða raun erlendis en
verður nýjung hér. Salur húss
ins er fimm sinnum stærri en
Hálogaland að flatarmáli og
lofthæð mest 20 m — er slag-
ar í hæð Landakotsturnsins.
Föst sæti verða fyrir 2500
manns en við leiksýningar og
hljómleika má koma 3500
neitað þótttöku. Því væri það
ljóst, að ef deilan yrði ekki leyst
með alþjóðasamkomulagi, yrðu
íslendingar að grípa til einhliða
aðgerða.
Aflinn jókst við friðunina
Landgrunnslögin frá 1948
heimiluðu ríkisstjórninni að
draga fiskveiðitakmörkin. Þegar
svo íslendingar víkkuðu land-
helgi sína í fjórar mílur, sögðu
Bretar að það mundi stórlega
minnka afla brezkra skipa. Þetta
reyndist rakalaust, því með frið-
uninni jókst aflinn utan mark-
anna. Brátt varð þó ljóst að
vegna fjölgunar togaranna og
nýrrar tækni, var þessi aukning
ekki nægileg. Samt biðu íslend-
ingar í þeirri von að alþjóða-
lausn fengist. Þegar þetta brást
á siðustu ráðstefnu, gátu þeir
ekkj beðið lengur. íslendingar
eru þess fullvissir að tólf sjó-
mílna fiskveiðilögsaga brýtur
ekki í bága við alþjóðalög. Tutt-
manns i sæti í salinn með laus
um stólum á gólfi.
Langur aðdragandi
Siðan var líkan að sýn-
ingarhöllinni skoðað að Sku’a
túni 2. Þar skýrði formaður
byggingarnefndar Jónas B.
Jónsson fræðslustjóri ítarlega
frá gangi mála varðandi bygg-
ingu þessa mikla húss, allt frá
því að hugmyndin um Æsku-
lýðs- eða tómstundahöll kom
fyrst fram fyrir nær tveimur
tugum ára og þar til nú að
fjórir aðilar eru sameinaðir
um bygginguna fyrir forgöngu
Gunnars Thoroddsen fjármá'.a
ráðherra, fyrrum borgar-
stjóra. Rakti Jónas helztu
atriði málsins og störf þeirrar
nefndar er Gunnar Thorodd-
sen skipaði til að kanna mögu.
leika á byggingu mikils huss
er nota mætti jöfnum höndum
til íþróttaiðkana, bæði fyrir
íþróttafélög og skóla, vöru-
sýningar ýmiss konar, svo og
hljómleika, fyrirlestra, fund-
arhalda, listsýninga, leiksýn-
inga o. fl .
Það samkomulag komst á að
bærinn yrði aðili að slíkri
byggingu að 51 hundraðshluta,
sýningarsamtök atvinnuveg-
anna að 41 hluta, ÍBR að 4
hundraðshlutum og BÆR að
sams konar hlut. Húsið verður
í notkun bæjarins, ÍBR og
BÆR frá 1. okt til 30 apríl ár
hvert en í notkun atvinnuveg-
anna frá 1. maí til 30. sept. ár
hvert. Þessi samtök hafa feng
ið fjárfestingarleyfi fyrir 1,5
millj. kr. byrjunarfram-
kvæmdum, en vonir og óskir
allra standa til að sem minnst
ur dráttur verði á að þessi
ugu og fimm ríki hafi 12 mílna
lögsögu. Þó hafa nokkur ríki ve-
fengt rétt íslendinga, en aðeins
Bretar leyft sér að senda her-
skip til að verja togara sína og
jafnvel hótað að skjóta niður ís-
lenzk varðskip. Það væri athygl-
isvert að Bretar beita enga hinna
tuttugu og fimm 12 sjómílna
þjóða þessu ofbeldi, nema íslend-
inga. En íslendingar hafa marg-
sinnis mótmælt þessum aðförum
án árangurs.
Drengur fyrír
bíl í
SÍÐARI hluta dags í gær varð lít-
ill drengur fyrir bíl inni í Blesu
gróf. Hlaut hann allþungt höfuð-
högg, fékk heilahristing. Var
hann lagður í sjúkrahús meðan
hann var að jafna sig.
mikla höll, sem verða á verð-
ug atvinnuvegum og menn-
ingu bæjarfélagsins og lands-
ins í heild, eins og Jónas B
Jónsson komst að orði, kom-
ist í notkun.
if Aðild atvinnuveganna
Sveinn Guðmundsson vara-
form. byggingarnefndar lýsti
aðild atvinnuveganna að bygg
ingunni. Hann kvað 'Sýningar-
samtök atvinnuveganna hí
hafa verið stofnuð 6 júní 1957
með einnar millj. kr. hlutafé
og jafnháu lánsfjárloforði að-
ildarfélaganna. Tilgangurinn
væri að reisa í samvinnu v;ð
bæinn, ÍBR og BÆR sýningar-
og íþróttahús og auk þess að
skipuleggja svæði fyrir sýn-
ingar og skapa aðstöðu fyrir
einstök aðildarfélög samtak
anna til að koma upp sýning-
arskálum. Aðild að samtökun.
um eiga 12 fyrirtæki og félög
sem eru höfuðaðilar á sv'ði
sjávarútvegs, landbúnaðar,
verzlunar og iðnaðar.
Sveinn drap á þýðingu slíks
sýningarhúss fyrir allan iðnað
og framleiðslu. Bygging þess
yrði vafalaust erfið fjárhags-
lega en myndi ómetanleg.
Byggingarnefndina skipa
auk Jónasar og Sveins þeir
Björgvin Frederiksen og
Böðvar Pétursson af hálfu
bæjarins, Harry Frederiksen
og Sveinn Valfells af hálfu
atvinnuveganna og Sigurður
Magnússon af hálfu ÍBR
og BÆR. Framkvæmdastjóri
nefndarinnar er Páll Líndal
en arkitektar hússins Gísli
Halldórsson og Skarphéðmn
Jóhannsson.
Grindavík-radío
tekið til starfa
UM síðustu helgi var tekin í notk
un talstöð, sem hefir samband
við fiskiflotann og
Grindavík-radíó. Starfrækslu
stöðvarinnar annast Daníel Har-
aldsson og Bragi Guðráðsson, og
er stöðin opin daglega frá kl. 10
að morgni og til kl. 9 að kvöldi,
og lengur ef þurfa þykir.
Kostnaðinn við rekstur stöðv-
arinnar greiða fiskvinnslustöðv-
arnar í Grindavík. — Síðan stöð-
in var opnuð hefir hún komið að
ómetanlegu gagni og þykir mik-
ið hagræði að henni. — Nú fyrir
skömmu tók sams konar stöð til
1 starfa í Keflavík.
Bágborið ástai d
f fréttabréfi ,sem birtist hér i
blaðinu í fyrradag frá Drangs-
nesi í Strandasýslu, er m.a. kom-
izt að orði á þessa leið:
„Togskipið Steingrímur Trölli,
sem hreppurinn hér á lA hluta í
og átti að verða lyftistöng at-
vinnulífsins hér, hefur algerlega
brugðist vonum manna og eru
menn hér farnir að bera kvíð-
boga fyrir afkomu skipsins og
hlutdeild hreppsins í því. Hlutur
frystihússins hér úr afla skipsins
síðan á áramótum hefur einungis
orðið 9 lestir og finnst mönnum
hér að það hefði mátt fiska á
minna skip með minni tilkostn-
aði“.
Bréfritari skýrir frá því í þessu
sama bréfi, að atvinna i kauptún
inu hafi nær engin verið í vetur
| og lítil von um að úr rætist. Er
! vissulega engin furða, þótt hann
sé frekar svartsýnn á framtíð-
ina.
Sannleikurinn er sá, að hvergi
á öllum Vestfjörðum hefur undan
farin ár verið jafn dauft yfir at-
vinnulífinu eins og í þorpunum í
Strandasýslu, Hólmavik og
Drangsnesi. Atvinnutekjur verka
manna og sjómanna á þessum
stöðum hafa verið furðulega íág-
ar.
Sjálfshól
F ramsóknarmanna
En ekki vantar að Framsókn-
armenn, sem þótzt hafa haft
giftusamlega félagsmálaforystu í
þessum byggðalögum, hafi hælt
sér af framkvæmdium sínum og
forsjálni í þágu almennings á
þessum stöðum. En það hefur
ekki dugað fólkinu á Drangs-
n«si og á Hólmavík. Það hefur
ekki bætt úr atvinnuskortinum
og kyrrstöðunni, sem ríkt hefur
í þessum byggðalögum.
Sannleikurinn er sá, að undan-
farin ár hafa orðið stórkostlegar
framfarir í öllum hinum vest-
t firzku sjávarþorpum nema ein-
mitt í þorpunum í Strandasýslu,
þar sem Framsóknarmenn hafa
verið einráðir um forystuna. At-
vinnutekjur almennings á Pat-
reksfirði, Flateyri, Suðureyri,
Bolungarvík, Hnífsdal og ísafirði,
svo aðeins örfáir staðir séu nefnd
ir, eru gersamlega ósambærilegar
við tekjur almennings á Hólma-
vík og Drangsnesi. Á Vestfjörð-
um má yfirleitt segja að atvinnu-
lífið hafi staðið með blóma og
afkoma almennings hafi farið
mjög batnandi.
Fátækleg rök
Tíminn heldur því nú fram
dag eftir dag, að aukin framlög
til almannatrygginga og hækk-
aðar niðurgreiðslur á verðlagi
nauðsynja þýði það, að framlög
til verklegra framkvæmda hafi
lækkað.
Vitanlega er hér um hreina
blekkingu og fjarstæðu að ræða.
; Hækkun fjölskyldubóta um 150
Samkvæmt fjárlögum yfir-
standandi árs, sem nýlega hafa
verið samþykkt, hafa framlög til
nýrra þjóðvega og viðhalds þjóð
vega, einmitt verið stórlega hækk
uð. Röksemdafærsla Tímans um
hlutfjkiflslega lækkun framlaga
til verklegra framkvæmda er
þess vegna gersamlega út í blá-
inn.
En Tímamenn eru ákaflega
hræddir um þessar mundir. Þeir
finna að leggja að sér kulda úr
öllum áttum, ekki sízt utan úr
i sveitum landsins,

*m*m
K0i0'n00)0t0m0t0a
IVctllclit
framlög til bygginga nýrra þj(
vega.