Morgunblaðið - 08.04.1960, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐ1Ð
Föstudagur 8. apríl 1960
Bœtt aðsfaða smahata
i höfnínni til athugunar
AÐBÚNAÐUR smábátaútgerðar-
innar í Reykjavikurhöfn var til
umræðu á fundi bæjarstjórnar í
gær. Var þar komin fram tillaga
kommúnista um að sett yrði á
laggirnar 5 manna nefnd til þess
að athuga hvernig bæta mætti
afgreiðsluskilyrði smábátanna í
höfninni.
Geir Hallgrímssson, borgar-
stjóri upplýsti við það tækifæri,
að mál þetta væri nú til með-
ferðar í hafnarstjórn. Upplýsti
hann jafnframt, að fyrir nokkr-
um árum hefði 50 duflum verið
lagt í höfnina sem legufæri fyrir
smábáta. Björgu, félagi bátaeig-
enda, hefðu verið afhent þessi
dufl til umsjár og viðhalds. Nú
væri fyrirhugað að lagfæra eldri
duflin og fjölga þeim stórlega,
við Ægisgarð, Norðurgarð og
milli Ingólfsgarðs og Faxagarðs.
Leita álits Bjargar
En framtíðarlausn málsins
væri til athugunar hjá hafnar-
stjórn og lagði Geir fram tillögu
þess efnis, að bæjarstjórn fæli
hafnarstjórn að gera tillögur til
úrbóta og leggja fyrir bæjar-
stjórn, en leita álits bátafélagsins
Bjargar við athugun málsins.
Benti borgarstjóri jafnframt á
það, að vegna stöðugra fram-
kvæmda við Reykjavíkurhöfn og
vaxandi þarfa stærri skipa væri
óvarlegt að leggja út í mikla
fjárfestingu vegna smábátanna —
þ. e., að reisa einhver mann-
virki, sem yrðu síðan að víkja
eftir skamma hríð. Hefði verið
athugað hvort heppilegt yrði að
búa smábátaútvegnum góð skil-
yrði utan hafnarinnar, t.d. í
Vatnagörðum. En borgarstjóri
sagði, að Björg, félag smábáta-
eigenda, hefði lagzt gegn þeirri
lausn málsins, teldi það of langt
frá bænum.
Þörf á að hreinsa til
Þá minntist Geir Hallgrímsson
á það í þessu sambandi, að smá-
bátar, sem væru styttri en 6 m.,
væru ekki skrásetningarskyldir
og nauðsyn væri að gera sér
grein fyrir, hve margir bátar
væru að einhverju eða öllu leyti
gerðir út í atvinnuskyni. Tók
Gróa Pétursdóttir, fulltrúi Sjálf-
stæðismanna undir það og sagði
fulla þörf fyrir skrásetningu þess
ara báta. Benti hún m.a. á það,
að Slysavarnafélaginu bærist oft
beiðni um að svipast um eftir smá
bátum, en öll eftirgrennslan væri
skiljanlega erfiðari, þegar ekki
væri hægt að gefa upp nein ein-
kennismerki bátanna, þeir væru
hvergi skráðir.
Björgvin Fredriksen, fulltrúi
Sjálfstæðismanna,, var á sama
máli, Sagði hann jafnframt, að
þörf væri á að hreinsa til í höfn-
inni, því mikið væri þar af ó-
reiðufleytum, sem þrengdu at-
hafnasvæði þeirra smábátaeig-
enda,' sem þar stunduðu daglega
störf sín.
Hafnarstjórn ekki fjandsamleg
bátaeigendum
Einar Thoroddsen, fulltr. Sjálf-
stæðismanna, hélt því fram, að
stofnun sérstakrar nefndar til að
leysa þetta mál hefði litla þýð-
ingu. Fulltrúar Bjargar hefðu
ekki bent á neinar leiðir, sem
hafnarstjórn hefði ekki til athug-
unar. Hrakti hann fullyrðingar
Guðmundar J. Guðmundssonar,
fulltrúa kommúnista, um að hafn
arstjórn væri smábátaeigendum
fjandsamleg.
ítrekaði borgarstjóri, Geir Hall
grímsson, að tekið yrði fullt til-
lit til sjónarmiða smábátaeig-
enda. Hafnarnefnd fjallaði um
málið og ekki væri rétt að draga
úr ábyrgð hennar með því að
stöfna nefnd til viðbótar til að
fjalla um sama mál.
Tillaga kommúnista hlaut ekki
nægilega mörg atkvæði, en til-
laga Sjálfstæðismanna var sam-
þykkt.
„Runólfur“
Stœrsti bátur við Breiða-
fjörð, 115 lesta stálhátur
GRUNDAFIRÐI, 7. apríl. — Fyr-
ir nokkru kom til Grundarfjarð-
ar nýr 115 lesta stálbátur, Run-
ólfur, smíðaður hjá skipasmíða-
stöð Linstöl, Risör í Noregi. Bát-
urinn er fluttur inn á vegum fyr-
irtækis Magnúsar Jónssonar h.f.
í Reykjavik.
Þetta er stærsti bátur, sem nú
er gerður út við Breiða-
— Genf
Akureyrarmót
í körfuknattleik
AKUREYRI, 7. apríl: — Meist-
aramót Akureyrar í körfuknatt-
leik hefst í íþróttahúsi Mennta-
skólans á Akureyri á morgun kl.
7,30 e. h. Fjögur lið taka þátt í
mótinu, ÍMA, Þór og tvö frá
KA. Þetta er í fjórða sinn, sem
Akureyrarmót fer fram í körfu-
knattleik, og hefur KA ávallt
borið sigur af hólmi. Keppt er
um bikar, er Þór gaf sl. ár.
Dagskrá Alþingis
BÁÐAR deildir Alþingis koma
saman til fundar í dag kl. 13,30
og eru dagskrár sem hér segir:
Efri deild: 1. Jöfnunarsjóður
sveitarfélaga, frv. — 2. umr. Ef
leyft verður. — 2. Lánasjóður ís-
lenzkra námsmanna erlendis, frv.
— 2. umr. Ef leyft verður.
Neðri deild: Tekjuskattur og
eignarskattur, frv. — 2 mnr. Ef
leyft verðúr.
Framhald af bls. 1.
markinu. Auk þess megi ríki,
sem hefir minni landhelgi en
12 mílur, þó beita 12 mílna
reglunni gegn þeim ríkjum öðr-
um, sem hafa Iýst yfir 12 mílna
landhelgi hjá sér.
— ★ —
Ljóst virðist, að þessi tillaga
hefir engan möguleika til að ná
samþykki, en hún getur orðið
sá þröskuldur, sem hindri fram-
gang kanadisk-bandarísku til-
lögunnar.
• „FRAMSÖGURÆÐUR"
Við almennar umræður í heild-
arnefndinni árdegis í dag töluðu
Bouziri, fulltrúi Túnis, Bakri frá
Súdan, Radouilsks frá Búlgaríu
og Fattal frá Líbanon. — Þrír
ræðumanna voru meðal flytjenda
Asíu og Afríkutillögunnar, og
urðu ræður þeirra því eins kon-
ar framsöguræður fyrir henni. Sá
fjórði, Búlgarinn, lýsti fylgi við
tillöguna. — Allir lýstu þeir því
yfir, að þeir gætu ekki fallizt á
6 mílna ladhelgi, því að það
mundi takmarka rétt, sem mörg
ríki hefðu þegar tekið sér og
myndu aldrei afsala sér. Slík
regla gæti því aldrei orðið al-
þjóðalög. Sérstaklega réðust þeir
allir gegn „söguréttinum“, og
kváðu þar aðeins um að ræða rétt
þess sterka á kostnað hins veik-
ari og smærri.
• STRANDRÍKI
ÓSKORÐAÐAN RÉTT
Túnismaðurinn sagði, að það
væru engjn rök, að segja, að van-
þroska ríki gætu ekki nýtt þann
afla, sem fjarlægum ríkjum yrði
bægt frá. 1 slíkum tilfellum, að
strandríki skorti tækni, gæti það
leitað aðstoðar hjá tækniþróuð-
um ríkjum, sem víða hefði gefizt
vel. — Fulltrúi Súdans kvað land
sitt reiðubúið að leyfa erlendum
aðilum að koma upp fiskistöðv-
um á ströndinni og hjálpa inn-
fæddum þannig við veiðarnar,
svo að heildarafli heimsins minnk
aði ekki. Hann kvaðst mótfallinn
Frv. um Jöfnunar-
sjóð komið til Ed.
FRUMVARP rikisstjórnarinnar
um Jöfnunarsjóð sveitarfélaga
var afgreitt frá Neðri deild í gær.
Allmiklar umræður fóru fram
um málið á tveim fundum deild-
arinnar og voru þingmenn sam-
mála um að hér væri stigið merki
legt spor sveitarfélögunum til
stuðnings. Fyrsta umræða um
málið í Ed. fór svo fram snemma
í gærkvöldi en að henni lokinni
var málinu vísað til nefndar. —
Það er enn á dagskrá deildarinn-
ar í dag.
því að setja ákvæði um söguleg
réttindi í almenna samþykkt —
réttara væri, að strandríki fengi
óskorðaðan rétt á fiskveiðisvæð-
inu, og gæti síðan samið við fjar
læg ríki um að leyfa þeim veiðar
á miðum sínum ákveðinn tíma.
★
Hinum almennu umræðum í
heildarnefndinni lauk í kvöld
með ræðum Koretsky, fulltrúa
Úkraínu, Gros, Frakklandi og
Shukairy, Saudi-Arabíu. — A
morgun verður haldinn stuttur
fundur til þess að ákveða, hvenær
ráðstefnunni skal ljúka.
• SKIPTAR SKOÐANIR UM
NÝLENDUSTEFNU
Frakkinn sagði, að úthafið ætti
enginn — allir mættu nota það.
Skip fjarlægra fiskiþjóða veiddu
fisk, sem enginn ætt. Hann líkti
þeirri stefnu strandríkja að
víkka landhelgi og fiskilögsögu
við nýlendustefnu — þau vildu
eigna sér svæði, sem enginn hefði
hingað til átt eignartilkall til.
Shukairy flutt harðorða ræðu,
þar sem hann sýndi fram á að
veiðar fjarlægra þjóða á miðum
strandríkja hefðu ávallt verið
yfirráðastefna og ein hlið ný-
lendustefnunnar. —- Fram til
þessa voru það nokkrir „keisar-
ar“, sagði hann, sem ákáðu reglur
við sína strönd — og við okkar
strönd. Nú eru það yfir 80 þjóðir,
sem ákveða skulu sameginlega
fjörð. Skipið er smíðað eftir
ströngustu kröfum „Norsk Veri-
tas“, og auk þess styrkt til ís-
ha'fsveiða. Það er búið Viekmann-
vél, 300—340 hestöfl og gengur
um 10 sjómílur. Auk þess er bát-
urinn búinn kælikerfi í lest. Sigl-
ingar- og fiskileitartæki eru af
nýjustu gerð. Báturinn er með
tvöfaldan björgunarbáta-útbún-
að, þ. e. a. s. plastbát fyrir 12
menn, með vél og dýptarmæli,
og 12 manna gúmmíbjörgunarbát.
í káetu eru 2 herbergi, fyrir
vélamann og stýrimann, og í há-
setaklefa, sem búinn er öllum
nýtízku þægindum, er rúm fyrir
6 menn. Sérstakur klefi er fyrir
skipstjóra í brú skipsins, og þar
er auk þess kortaklefi og tal-
stöðvarklefi. Bátnum fylgdi kraft
blökk til síldveiða og bátauglur
til þeirra hluta.
Lestar 14—1500 mál
Vegna byggingarlags skipsins,
er búizt við að hann lesti ekki
minna en 120 lesta skip, þ. e. a. s.
14—1500 mál af síld.
Þá er það nýlunda í þessum
bát, að lestin er klædd innan með
plasti. Mun þetta vera fyrsti bát-
urinn, sem afgreiddur er frá
Noregi til Islands, þannig útbú-
inn. Þessi útbúnaður ryður sér
mjög til rúms í Noregi.
Eigendur bátsins eru 3, Guð-
mundur Runólfsson, sem er skip-
stjóri, Guðmundur Kristjánsson,
vélstjóri og Jón Kristjánsson,
stýrimaður.
Bátnum sigldi heim Þorsteinn
Bárðarson, skipstjóri í Grundar-
firði, og tók heimsiglingin tæpa
5 sólarhringa.
Mikill mannfjöldi fagnaði
komu þessa nýja báts, þegar
hann sigldi fánum skrýddur til
Grundarfjarðar í góðu veðri. —
Hann er byrjaður með þorskanet.
slíkar reglur. — E. M.

NA /5 hnúiar S V 50 hnútar ¥ Snjókoma 9 ÚÓi ■ V Skúrir ÍC Þrumur HÍX Kuldaskil ZS* Hiiaski! H Hai L Latqi
EINS og sést á kortinu er mjó
lægðarrás norðan frá Jan
Mayen og suðvestur yfir Is-
land, enda er veður mjög tví-
átta hér um slóðir. Norðan
lands er eindregin NA-átt, en
sunnanlands er eindregin SV-
átt. Hiti er um frostmark á
Vestfjörðum, en 5—8 stiga hiti
syðra. — Djúp lægð suðvestur
af Grænlandi þokast norðaust
ur eða austur eftir og mun
ráða mestu um veðurlag hér
á landi næstu daga.
Veðurhorfur kl. 22 í gær-
kvöldi: SV-land og Faxaflói,
SV-mið og Faxaflóamið: Hæg
viðri fram á nóttina, en vax-
andi SA eða Aátt á morgun,
allhvass eða hvass síðdegis og
rigning. Breiðafjörður til NA-
lands og Breiðafjarðarmið til
NA-miða: Hægviðri í nótt en
vaxandi A eða NA-átt á morg-
un, skýjað en úrkomulítið.
Austfirðir og Austfjarðamið:
Hægviðri og víðast bjartviðri
í nótt, en vaxandi SÁ-átt og
rigning síðdegis á morgun.
SA-land og SA-mið: SV-gola
í iiótt, en allhvass SA og rign
ii.’g, þegar líður á morgun-
daginn.
— Guðmundur í.
Frh. af bls. 1.
Iegt að ráðstefnunni ljúki án
árangurs, fáist 12 mílna land-
helgi ekki viðurkennd.
Ágreiningur jafnaður
Þjóðir þær, sem vilja 6 mílna
landhelgi og meira ekki, hefur
hingað til greint á um fiskveiði-
lögsöguna, og viðleitni þeirra er
sú, að reyna að ná samkomulagi
til að treysta aðstöðu sína í bar-
áttunni gegn 12 mílna kröfunni,
er nú svo komið, að full ástæða
er til að ætla að þær hafi komið
sér saman um að jafna þennan
ágreining sinn. Bandaríkin og
Kanada munu sennilega á morg-
un taka aftur sértillögur sínar
en leggja í staðinn fram sameigin
lega tillögu. í þeirri tillögu verð-
ur gert ráð fyrir 6 mílna land-
helgi og 6 mílna fiskveiðisvæði
að auki, en með fiskveiðiréttind-
um um nokkurt tímabil fyrir þær
þjóðir, sem undanfarin 5 ár hafa
veitt á miðum strandríkis, og í
þessu sambandi er talað um að
það tímabil verði 10 ár.
Getur oltið á örfáum atkvæðum
Um afgreiðslu þessara tillagna
allra er það að segja, að ljóst ligg
ur fyrir að 12 mílna landheljji
getur ekki náð tilskildum meiri-
hluta á allsherjarfundinum. Einn
ig er Ijóst að hvorki sértillaga
Kanada né Bendaríkjanna hefði
getað fengið nauðsynlegan meiri-
hluta. Hver breyting verður í því
efni, er þessi ríki bera fram sam-
eiginlega tillögu eins og ég vék að
áðan, skal ekki fullyrt, og ef
til vill kann þar að velta á ör-
fáum atkvæðum. En eins og nú
stendur má telja ólíklegt að hún
nái auðsynlegum meirihluta. Rétt
í þessu var verið að leggja fram
till. 15 Asíu- og Afríkuríkja um
12 mílna landhelgi. Haldi þessi
ríki fast vð kröfu sína um þetta,
má telja mjög líklegt að ráðstefn
unni ljúki án árangurs, þar eð
vitað er að Austurevrópuríkin 9
víkja ekki frá kröfunni um 12
mílna landhelgi, og svipuðu máli
er talið gegna um fjögur Suður-
Ameríkuríki, hvað sem öðru líð-
ur. Er þar kominn nægilega stór
hópur, sem getur komið í veg
fyrir að nauðsynlegur meirihluti
myndist um annað en 12 milna
landhelgi, þótt hann geti hins
vegar ekki fengið sínar tillögur
samþykktar.
Afstaða fslands ótvíræð
Aróðurinn er hins vegar mjög
harður hér á ráðstefnunni, og
skal ekkert fullyrt um niðurstöð-
ur, fyrr en þær liggja fyrir, enda
má segja að afstaðan breytist nú
frá degi til dags, og enginn veit
hvað gerast kann í páskahléinu.
Afstaða fslands til allra
þeirra tillagna, sem fram eru
komnar og væntanlegar eru,
er skýr og ótvíræð. Við miðum
allt okkar starf að því að
tryggja 12 mílna fiskveiðilög-
sögu og stöndum gegn öllu,
sem skemmra gengur. Við
munum berjast gegn öllum frá
drætti, hverju nafni sem nefn-
ist, tímatakmörkun eða öðru,
gegn öllu sem veitir öðrum
þjóðum fiskveiðiréttindi innan
12 mílna við ísland. Þegar
fram er komin sameiginleg
tillaga Bandaríkjanna og
Kanada, munum við gera til-
raun til að koma henni í það
horf að ákvæðið um 10 ára
tímabil svonefndra „sögulegra
réttinda" taki ekki til íslands.
★
Samstarf hefur verið ágætt i ;-
lenzku sendinefndinni hér á r<-„-
stefnunni. Nefndin hefur jafnan
samráð, og nefndarmenn haxa
verið mjög samhentir í störfum.
Að sjálfsögðu er það mikið hags-
munamál allra Islendinga að það
komi glöggt fram ekki síður
heima en hér í Genf, að íslenzka
þjóðin sé einhuga í þessu máli,
sem varðar svo miklu hag allra
landsmanna".