Morgunblaðið - 14.11.1963, Blaðsíða 23

F Fímmtudagur 14. nóv. 1963
MORCUNBLAÐIÐ
23
Oróinn í Arabalöndum
— veröur stofnað nýtt Araba-
ríki, án þátttöku Egyptalands?
B YLTIN G ARTILR AUN
sú, sem gerð var í írak í
gærmorgun, mistókst, að
því er síðast hermdi í frétt-
um í gær. Frásagnir um
aðdraganda og einstök
atriði eru enn óljósar, en
allt bendir þó til, að Saadi,
aðstoðarforsætis- og upp-
lýsingamálaráðherra, hafi
verið framarlega í hópi
þeirra, sem að tilrauninni
stóðu. Þá herma óstaðfest-
ar fréttir, að varnarmála-
ráðherrann, Saleh Madhi
Ammash, hafi einnig stutt
byltingarsinna.
Saga grannríkjanna, ír-
aks og Sýrlands, hefur um
margt verið lík að undan-
förnu. Fyrr á árinu voru
gerðar byltingar í báðum
löndunum, er Baath-sósíal-
istar komust þar til valda.
í fyrradag urðu stjórnar-
skipti í Sýrlandi; í gær var
gerð byltingartilraun í ír-
ak. Að baki þessum stjórn-
málaóróa býr afstaða ein-
stakra ráðamanna Araba-
ríkjanna til sameiginlegra
málefna. Deilan hefur að
miklu leyti snúizt um
stefnu Nassers, Egypta-
landsforseta, og tilraunir
hans til stofnunar Araba-
ríkis — sem andstæðingar
forsetans halda fram, að
hann einn vilji ráða.
8. febrúar sl. var gerð bylt-
ing í frak, og Karim Kassem,
þáverandi forsætisráðherra,
tekinn af lífi. Hann hafði kom
izt til valda með byltingu
1958, og sat, unz fyrrverandi
samherji hans hafði forystu
um að koma honum frá völd-
um. Það var Abdul Salem Ar-
ef, sem steypa átti af stóli í
gær, ásamt forsætisráðherran-
um, A1 Badr.
NASSER — verður hann að
lúta i lægra haldi
Er Aref komst til valda á sl.
vetri, var stofnað í írak sam-
steypustjórn Baath-sósíalista
og fylgismanna Nassers,
Egyptalandsforseta.
í apríl, er bylting í Sýr-
landi hafði fært Baath-sósíal-
istum völdin, náðist samkomu
lag milli íraks, Sýrlands og
Egyptalands um stofnun
Arabalýðveldis. Mánuði síðar,
í maí, urðu Baathistar í írak
fylgismönnum Nassers þar yf-
irsterkari, og áætlunin um
nýtt lýðveldi var úr sögunni.
Allt frá þeirri stundu hafa
ráðamenn íraks og Sýrlands
tengzt traustari böndum og
áætlanir um fulla sameiningu
ríkjanna, án þátttöku Egypta-
lands, verið ákaft ræddar.
Fyrir nokkrum vikum lýstu
stjórnir beggja landanna því
yfir, að komið yrði á fót sam-
eiginlegri yfirstjórn herja
þeirra. Sýrlenzkir hermenn
tóku síðan höndum saman við
hermenn íraks í baráttu
þeirra síðarnefndu við Kúrda,
en hún hefur staðið yfir í N-
írak um langt skeið.
2. nóv. sl. tilkynntu stjórnir
landanna, að innan tíðar yrði
hafizt handa um sameiningu
efnahagskerfa beggja land-
anna.
Þessi sameiningarstefna hef
ur mætt andstöðu, úr tveimur
áttum aðallega. Annars vegar
hafa egypzkir ráðamenn talið
hana ögrun við stefnu Nass-
UTAN UR HEIMI
ers; fylgismenn Nassers í ír-
ak og Sýrlandi hafa því sýnt
mótspyrnu. Hins vegar eru
þeir margir í hópi kaupsýslu-
manna beggja landanna, sem
telja, að sósíalisk stefna Baath
ista gangi of langt.
Stjórnarskiptin í Sýrlandi
eru ekki talin tákna breytta
afstöðu til sameiningar við
frak. Amin Hafez, sem tekið
hefur við embætti Salah Bit-
ar, er sennilega ákafari stuðn
ingsmaður þeirrar stefnu en
fyrirrennari hans. Flestir ráð-
herrarnir eru sagðir sama
sinnis.
Byltingartilraunin í frak í
gær kann því að tákna kafla-
skipti í sameiningarsögu
Arabaríkjanna. Sitji ráða-
menn Sýrlands og fraks áfram
er ekki annað sjáanlegt, en
stofnað verði nýtt ríki, án
þátttöku Egyptalands, og það
yrði vissulega ósigur fyrir
Nasser og stuðningsmenn
hans.
— Byltingartilraun
Framhald af bls. 1.
Baathistar væru að drepa Baath-
ista, og var það fyrsta staðfest-
ingin á þeim orðrómi að Ali Sal-
eh el Saadi, fyrrum aðstoðar-
forsætisráðherra, sem vikið hafði
verið úr stjórninni, stæði fyrir
uppreisninni.
„FJANDMENN
ÞJÓÐARINNAR"
„Eining Baathista er í hættu,“
eagði forsætisráðherrann. „Til-
raunir hafa verið gerðar til
skemmdarverka, og til að fá
Baathista til að drepa Baathista.
Xúfi þúsunda hefur verið stefnt
í voða. Við verðum að leysa
ágreiningsmálin á friðsamlegan
hátt.“ Sakaði el Bakr uppreisn-
armenn um að vilja sundra þjóð-
inni, og sagði þá vera heims-
valdasinna, undirróðursmenn og
fjandmenn þjóðarinnar.
Nú tóku að berast nánari frétt-
ir af bardögunum. Kom í ljós að
nokkrar sprengjuþotur úr flug-
her íraks höfðu gert loftárás á
forsetahöllina og á Alrashid her-
stöðina, þar sem fyrir voru her-
menn hliðhollir stjórninni. Ein-
hver lítill hluti hersins hafði
gengið í lið með uppreisnarmönn
um. En meginhluti hersins reynd
ist stjórninni trúr, og smám sam-
an komst aftur á kyrrð í höfuö-
borginni.
Sífellt jukust líkurnar fyrir
iþví að það væri Saadi, sem stæöi
fyrir uppreisninni, en einnig
munu erlend öfl hafa átt þar
nokkurn þátt, eí til vill stuðn-
ingsmenn Nassers forseta Egypta
lands. Óþekkt útvarpsstöð tók að
senda út áskoranir til íbúa Bag-
dad um að rísa gegn stjórn Baath
ista, og minntist útvarpið í því
sambandi Jassem Alway, fylgis-
manns Nassers, sem nú situr í
fangelsi í Sýrlandi fyrir tilraun
til að steypa stjórn Baathista þar
frá völdum í sumar sem leið.
SAADI FI.ÝR LAND
Útvarpið í Kairó varð fyrst til
að skýra frá því, eftir að kyrrð
var komin á í Bagdad, að Saadi
hafi flúið land og væri kominn
til Madrid á Spáni. Var sú fregn
seinna staðfest. Kom Saadi til
Madrid með herflugvél frá írak,
og í fylgd með honum nokkrir
aðrir leiðtogar uppreisnarinnar.
Sagði Kairóútvarpið að Saadi og
félagar hans hafi engan farangur
flutt með sér, og bendir það til
þess að þeir hafi verið á hraðri
ferð við brottförina.
Útvarpið í Bagdad hóf send-
ingar sínar að nýju nokkru eftir
hádegið, og flutti ávörp til íbú-
anna frá forsætisráðherranum, en
lék þess á milli þjóðlög og her-
göngulög. Var þá tilkynnt að út-
göngubanninu væri aflétt frá kl.
20 um kvöldið, en öllum her-
mönnum fyrirskipað að mæta
þegar í stað í herstöðvum sínum.
★
f Damaskus var tilkynnt að
fjögurra manna nefnd stjórnar
Sýrlands, undir forustu al Hafez,
forsætisráðherra, sé lögð af stað
til Bagdad til viðræðna við stjórn
el Bakr og yfirmenn hersins. En
frak og Sýrland hafa gert með
sér samninga um sameiningu
herja landanna og vinna nú að
samningum um stjórnmálaein-
ingu landanna.
(Sjá grein um írak og Sýrland
á bls. 23).
Frystihússilnna
Viljum ráða nú þegar nokkra röska menn
til starfa í frystihúsi okkar í Keykjavík.
Sláturfélag Suðurlands
Fœrð
þyngist
nyrðra
Akureyri, 13. nóv.
FÆRÐ á vegum hér í nágrenn-
inu er nú óðum að þyngjast. —
Vegurinn í Öxnadal og um heið-
ina er orðinn mjög erfiður yfir-
ferðar. Áætlunarbíllinn, sem fór
héðan í morgun kl. 9,30 kom til
Varmahlíðar kl. 6 í kvöld og
hafði notið aðstoðar bíls frá Vega
gerðinni.
Ennfremur sendi Vegagerðin
bíl til aðstoðar nokkrum Reykja-
víkurbílum, sem áttu í miklum
erfiðleikum í Öxnadal síðdegis í
dag.
Dalvíkurvegur er nú ófær öðr-
um en trukkum og vegurinn út
með Eyjafirði að austan er ófær
öðrum en bílum með drifi á öll-
um hjólum.
Sæmilega er greiðfært enn um
Eyjafjörð að vestan, en horfur
eru á að færðin þyngist óðfluga
á öllum vegum á næstunni.
í kvöld er hér mikil snjókoma,
en stillt veður.
— Sv. P.
Bíll útaf
f FYRRAKVÖLD lenti bíll á
leiðinni frá Selfossi útaf í neðstu
beygjunuim í Kömbum. í bíln-
um voru fjórir Bandaríkjamenn,
og höfðu þeir tekið bilinn, sem
er Vol-kswagen, á leigu í Reykja
vík. Ökumaðurinn segir, að lok-
ið á farangursgeymsiu bílsins
hafi hrokkið upp, og byrgt út-
sýni. Fór bíllinn vig það útaf
veginum, lenti á stórum steini,
kastaðist til baka og rann aftur-
ábak útaf veginum. Ökumaður-
inn skarst í augabrún í óhappi
þessu. Lögreglumenn úr Reykja
vík fóru á staðinn. Grunuðu þeir
ökuimanninn um ölvun við akst
ur og var hann færður til blóð-
rannsóknar.
Innbrot í sölu-
skála
BROTIZT hefur verið inn i sölu
skálann við þjóðveginn undir
Ingóifsfjalli, liklega í nótt.
Ekki er fullkannað Ihiverju hef-
ur verið stolið, en m.a. var tekið
nokkurt magn af tóbaki, vefn-
aðarvöru og sælgæti og einnig
útvarpstæki.
Hafi einlhver orðið varir
mannaferða við skélann í fyrri-
nótt eru þeir beðnir að gera Sel
fosslögreglunni aðvart.
80 m.
veggur
byggður í
jStraumfirði
i EINS og Mbl. skýrði frá sl.
I mánudag fór nefnd manna
/ frá Danmörku til Narssassuq
j í síðustu viku til að kanna
I hvað hægt væri að gera í flug
| skýlismálum staðarins. Fór
I Þorsteinn Jónsson, flugstjóri,
með Dönunum sem ráðu-
nautur. Þorsteinn hefur nú
skýrt Mbl. frá því að endan-
leg ákvörðun hafi verið tek-
in um að byggja á staðn-
um bráðabirgðaskjólvegg
gegn SV veðrum, sem þarna
eru oft hörð. Verður veggur-
inn 9 metra hár og 80 metra /
langur, og er hann er kom- I
Íinn upp telur Þorsteinn hægt»
að staðsetja Skymaster í 1
Narssassuaq. 7
Leiðrétting
í MBL. sl. mánudag var skýrt
frá atvikum varðandi strand
brezka togarans Lord Stanhope
við Ingólfshöfða. Var í fréttinni
sagt að það hefði verið brezki
togarinn Kingston Diamond, sem
látið hefði vita um strandið til
Vestmannaeyjaradíós. Var þetta
byggt á misskilningi. Það var
ekki Kingston Diamond heldur
annar brezkur togari, sem gerði
aðvart til Reykjavíkurradiós.
Leiðréttist þetta hér með.
— Happdrætti DAS
Framh. af bls. 22
36991 37394 38541 39038 39500
39525 41112 42168 42802 43351
44104 44366 45161 46404 47013
47053 47481 47613 47680 47807
49128 49301 49354 50121 50406
50929 52366 52558 52636 52722
53150 53368 53716 54020 54777
55545 55645 56324 56362 57371
58441 58694 59184 59679 60230
61162 61825 62163 63810 64061
64261 64321 64567 64796
(Birt án ábyrgðar)
— Gunnar G.
Framb. af bls. 6
og Björgvin Vitanundarson hagfr.
meðstjórnandi. Varastjórn skipa:
Þórður Gröndal, verkfr., Gunnar
Ragnars viðskiptafr., Benedikt
Blöndal hdl., Gy'lfi Guðmunds-
son, Ihagfr. og Tómas Karlsson,
fréttastjórL
Hinn 30. nóvemlber mun Stú-
dentafélagið gangast fyrir full-
veldisfagnaði að venju og verður
hann haldinn að Hótel Borg og
mjög vandað til dagskrár. Síðar
verður getig um frekari starf-
semi félagsins á þessu tarfsári.
(Fréttatilkynning frá
Stúdentafélagi Reykjavíkur).
Svampfóðraðir nælon frakkar
hlýir, léttir, regnheldir.
Fallegt sniö. — Mikið úrval.
Hagstætt verð.
Verzlunin SEL
Klapparstíg 40.
Enskanám í Englandi
Nemendur sem hugsuðu sér að stunda nám í Eng-
landi á vegum Scanbrit síðari hluta vetrar eða í
vor ættu að sækja um sem fyrst. Uppl. gefur:
SÖLVI EYSTEINSSON.
Sími 14029.