Morgunblaðið - 28.01.1964, Blaðsíða 6

MORCUNBLAÐIÐ
ÞriSjudagur 28. jan. 1954
9
„Island er 128. landið
sem ég heimsæki"
sagði Yoga-fræðarinn Swami Prana-
• vananda Saraswafi
Sunnudagur í New York
gamanleíkiir eflia* höfund
99Elsku Rhut66
LEIKFÉLAG Revkjavíkur frum-
sýnir í kvöld gamanleik-
inn „Sunnudagur ' New York“
eftir bandaríska leikritahöfund-
inn Norman Krasna, þann er
samdi „Elsku Rut“ sem sýnd var
hér við mikla aðsókn fyrir all-
löngu.
Þetta nýja Ieikrit Krasna hef-
ur notið mikilla vinsælda vestan-
hafs ’og einnig verið sýnt í
Evrópu unanfarið, m. a. í Vín,
Gautaborg og í París, þar sem
enn er að því metaðsókn.
Loftur Guðmundsson þýddi
leikritið, en leikstjóri er Helgi
Skúlason og leiktjöld gerði Stein
þór Sigurðsson. Leikendur eru
sex talsins: Guðrún Ásmunds-
dóttir, Gísli Halldórsson, Bryn-
jólfur Jóhannesson, Margrét 61-
afsótttir, Erlingur Gíslason og
Sævar Helgason.
„Það er orðið nokkuð langt síð-
an Leikfélag Reykjavíkur heíur
tekið hreinan gamanleik til með-
ferðar", sagði Sveinn Einarsisoon
leikhússtjóri, á fundi með frétta-
mönnum á föstudaginn. ,,Þetta er
léttur gamanleikur, í tveim þátt-
um, gerist á okkar dögum .. já,
og svo vildi ég helzt ekki segja
meira, hann er dálítið nýstáríeg-
ur ....“
Sveinn varðist líka allra frétta
af fyrirhugaðri sýningu á Rómeo
og Júlíu, en sagði að áformuð
hefði verið frumsýning í marz-
byrjun eða jafnvel fyrr. írski
leikstjórinn Thomas McAnna
vaeri kominm til landsins og haf-
inm undirbúningur að æifingum
á leikritinu. Það væri mjög baga-
legt, hve athafnasvæði væri tak-
markað í leikhúsinu, sagði
Sveinn, og eiginlega væri þetta
háimark þess er Iðnó þyldi. Að
visu hefði fengizt meira geymslu
rúm fyrir leiktjöld og áhorfenda-
salur væri allur annar em í gamla
daga enda sætanýtimg nú um
90% þrátt fyrir nokkuð færri
sæti (þau eru 230 núna). Varð-
andi áformað nýtt leikihús Leik-
félagsins sagði Sveinn, að ekkert
hefði verið ákveðið enn, en þeim
væri ekki vel við að fara laimgt
frá Miðbænum ....
„Það er mikið álag á leikur-
unum okkar“, sagði Sveinn og
þeir hafa svo mikið að gera
hérna hjá okkur, að þeir mega
oft ekki vera að því að lesa upp
í útvarp". Margir leikaranna fara
með hlutverk í fleiri en einu
leikriti, m. a. Brynjólfur Jó-
hannesson, sem leikur í öllum
þrem. Sævar Helgason fær amnað
hlutverk sitt hjá Leikfélaginu í
„Sunnudagur í New York“.
Já, það er mikið að gera !
gamla leikhúsinu við Tjörnina.
Á sunnudaginn er 10. sýnrng á
„Fangamir í Altona“, „Sunnu-
dagur í New York“ verður frum-
sýndur á þriðjudag og uppselt er
á „Hart í bak“. 105. sýningu.
„Fólk hlýtur að vera farið að
koma tvisvar“ sagði einn frétta-
manna og var Lugsi. „Amnað
hvort það,“ anzaði Sveinn, „elleg
ar þá, að með þessu leikriti hana
Jökuls höfum við náð til þeirra
sem ekki fara í leikhús yfirleitt.-
SWAMI Pranavananda Sara-
wati er Iæknir að mennt en
hefur numið Yoga og önnur
fræði af meistara einum hátt
nppi í fjöllum Himalaya. Hann
lagði land undir fót áríð 1955 til
þess, eins og stendur í pésa ein-
um litlum er hann skildi blaða-
mönnum eftir:
„1. Að efla ástundun, iðkun
og útbreiðslu Yoga í hinum !
ýmsu myndum þess.
2. Að efla bræðralag allra :
manna og stuðla að friði í heim-
inum.
,3. Að leggja sinn skerf til þess
að mennirnir öðlist skilyrði til
heil'brigðis og hamingju.
Swami Pranavananda var með
stóra svarta bók meðferðís og
í henni blaðaúrklippur viða
vegu að. Flestar úrklippurnar
hafði hann frá Suður-Ameríku,
en þar eru nú starfandi mörg
Yoga-félög, sem hann hefur
komið á fót, en einnig voru i
bókinni úrklippur frá Kína,
Algeríu, Mexikó, Kaupmanna-
höfn, Moskvu, Nígeríu, Ástra-
ISu .... en þetta er ekki nema
brot af því sem ég á af þessu",
sagði fræðarinn afsakandi. ,,Ég
get ekki verið að burðast með
það allt saman."
Fyrir réttum 10 dögum var
Svami Pranavananda Sarawati
í Moskvu og birti Pravda þá við
hann all-langt viðtal. Frá
Moskvu lá leið hans um Helsinki,
Stokkhólm, Oslé, Kaupmanna-
höfn og hingað til Reykjavikur,
en héðan fer hann til fyrirlestra-
haillds í London.
Swami Pranavanada kom hing
að aðeins snögga ferð og á sjálfs
sín vegurn, en þegar hann leit
inn til okkar um ellefu-leytið
í gærmorgun hafði hann þegar
hitt að máli ýmsa mektarmenn
í Utanríkis- og Menntamála-
málaráðuneytinu og gerði ráð
fyrir að heimsækja Háskólann
síðdegis.
Seinna um daginn hringdi
hann svo til að segja okkur að
svo hefði talazt til að.hann héldi
Framhald á bls. 15.
Margir óttaslegnir
Að undanförnu hafa borizit
hingað allmörg bréf frá Vest-
mannaeyjum þar sem eyjar-
skeggjar lýsa ótta og ugg
vegna náttúruhamfaranna. Ég
hef lagt þau til hliðar af ótta
við að gera annað fólk enn
skelkaðra en það virðist hafa
verið. Ég vildi a.rn.k. ekki eiga
frumikvæðið. En nú hefur for-
maður útvegsbænda í • Eyjum
lýst því yfir í útvarpi, að vönt-
un á vertíðarfólki í Eyjum megi
m.a. rekja til óttang við elds-
umbrotin svo að ég er senni-
lega ekki sá eini, sem fengið
hef bréf frá Eyjum. Þess vegna
— og lítka af því að Surtur virð
ist nú stöðugt kraftminni —
gerir víst ekkert til þótt við
lítum á þessi bréf í sameiningu.
Litlar öryggis-
ráðstafanir
í byrjun desemiber sagði kona
ein í bréfi: „Vissulega er það
óhugnanlegt, þegar sprenging-
ar lýsa allt upp að næturlagi —
og sótig og vikurinn flæðir um
allt. En ekki megum við láta
neinn ótta koma í ljós vegna
barnanna. Mig langar hins veg-
ar til að spyria, hvort nokkru
sinni hafi verið fyllilega rann-
sakað hvort Helgafell sé með
öliu útdautt eldfjall, eða hvort
búast má við að það vakni aft-
ur. Mér finnst lítið hafa verið
gert til öryggis okkur Vest-
mannaeyingu.m. Við gerum ok'k
ur ekki ánægð með þetta enda
þótt það mundi e.t.v. taka fljótt
af og við fengjum skjótan dauð
daga og sársaukaMtinn.“
Annar bréfritari segir
skömmu síðar: „Almennt er
fólk hér uggandi sem vonlegt
er“, og hann leggur áiherzlu á
að það geti gert illt verra, ef
blöðin færu að tala um hinn
aknenna ótta. Samt ætlaðist
háttvirtur bréfritari til þess að
ég birti bréfið, sem nægt hefði
til að gera margar gamlar kon-
ur í Eyjum andvaka í heilan
mánuð.
„Merkir draumar“
Enn annar segir: „Hvað kom-
ið getur fyrir veit enginn, en
gott er að vera við öMu búinn.
Ég er húsmóðir — og á börn
mín hér. Þegar ég horfi á þau
og önnur börn hér í nágrenn-
inu, þá finnst mér það ófyir-
gefanlegt bugsunarleysi af okk
ur fúllorðna afólkinu að hugsa
ekki um það, sem gæti gerzt —
og hvað fyrir þau gæti komið
af völdum sjávargossins....
Heyrt hef ég líka, að fólk hér
i Eyjum hafi dreymt stórmenka
drauma i sambandi við þetta
gos. Það á að hafa séð sjávar-
gos byrja, eyju rísa úr sæ og
flóðbylgju koma æðandi og
svipta hálfum Vestmannaeyja-
kaupstað út á sjó.“
Viðvörunarkerfi
Ágúst Valfells og Svend
Aage Malmberg fá þakkir bréf
ritara fyrir að gefa góð ráð.
Segi í einu bréfi, að þeir hafi
verið einu mennirnir, sem lar,t
hefðu eitthvað skynsamlegt til
málanna. Aðrir hefðu látið sér
naégja að róa fólk og reyna
að gera lítið úr hættunni —
og lítið hafi verið um raunveru
legar varúðarráðs'tafanir.
Þessi bréfritari leggur til að
vörður verði settur syðst á
Heimaey — á vöktum allan sól
arfaringinn — til þess að fylgj-
ast með náttúruhamförunum
og gera viðvart, ef sæist til flóð
bylgju. Ætti sá að hafa sendi-
tæki og láta Vestmannaeyja-
radáó vita, en radiómenn síðan
að gefa þetta samstundis til
kynna með einihverjum hljóð-
merkjum, sem heyrðust um all-
an bæinn. Yrðu þetta fyrirfram
ákveðin merki með bruna-
lúðri eða einhverju samibæri-
legu — þannig, að eklki færi
fram hjá neinum.
Enginn þyrfti að eta
skósólana
Þetta eru raddir nokkurra
Vestmannaeyinga. Það er greini
legt, að mikils ótta hefur gætt
þar um tíma, en eitthvað hefur
dregið úr honum við að rostann
lækikaði í Surti. Hins vegar
geri ég rág fyrir, að þorri ís-
lendinga geri sér ekki grein
fyrir því, að Vestmannaeying-
ar hafa ekki horft á Surtsey
með hrifningu, heldur ugg.
Fyrr á öldum boðuðu eldgosin
oft eymd og hungur, en nú á
miðri tutrtugustu öld lyftist
brúnin á fslendingum, þegar
frétt berst um nýtt eldgos.
Menn flykkjast á vettvang til
að horfa á náttúruundrin, ferða
skrifstofur skipuleggja hópferð
ir, flugfélög auglýsa gosferðir.
Prentsmiðjumar senda frá sér
tugi ef ekki hundruð þúsunda
póstkorta með gosmyndum.
Engum dettur lengur í hug
hungur og mannfellir eins og
hér áður og fyrr, nú hrópar
fólk aðeins: „Stórfenglegt".
„Furðulegt." — „Hefurðu séð
gosið?“ Og hver er ástæðan?
Einfaldlega sú, að leggðist aska
yfir landið og niðurskurður bú
penings yrði nauðsynlegur að
einlhverju marki imindum við
ekki þurfa að éta skósóla okkar.
Við mundum borða danskt
smjör og, flytja inn breakar
niðursuðudósir. Að vísu yrSi líf
ið á íslandi erfitt á ýmsum stöð
um, en nú eru ótal ráð til bjarg
ar.
Hafa sýnt stillingu
En nálægðin við eldinn getur
orðið óþægilega mikill. Sérstak
lega, ef fólk á bús sitt svo að
segja á barmi gígsins. Fótks-
flutningar frá Eyjum vegna
náttúruhamfaranna hafa víst
ekki verið miklir. Ég heyrði,
að ein fjölsikylda hefði flutt
skömmu fyrir jólin.
En ætli hún sé ekki farin
aftur — á vertið.
Þegar á allt er litið verður
því að viðurkenna, að Vest-
mannaeyingar hafa sýnt mikla
stillingu. Víða annars staðar i
heiminum hefði sennilega brost
ið almennur flótti í liðið — en
svo var ekki í Eyjnm. Hins veg
ar er skiljanlegt, að þeim í Eyj
um gremjist hve aðrir lands-
menn hafa tekið Surtsey með
miklu gamni.
En hver er sjálfum sér næst-
ur, eins og þar stendur. Mér
þætti trúlegt, að Vestmanna-
eyingar hefðu glott, ef Surtsey
hefði skotið upp kollinum á
Eyjafirði, og sagt: „Jæja.ætli
það fari nú ekki mesti vindur-
inn úr þeim þama fyrir norð-
an.“. Svo hefðu Flugfélagið og
Bjöm Pá'lsson skipulagt ferðir
frá Vestmannaeyjum um helg-
ar norður yfir gosstöðvarnar.
Og Eyjaskeggjum hefði þótt
það rnikil upplyfting.