Morgunblaðið - 25.06.1970, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ 1970
með heilbrigt f é
Viðtöl úr ferð blaðamanns Mbl.
um öskufallssvæðin nyrðra
GUÖJÓN Jósefsson, bóndi á
Ásbjarnarstöðum í Þorgríms-
staðadal, er formaður nefndar
innar, sem bændur í Húna-
þingi kusu ásamt bændum í
Bæjarhreppi á Ströndum til
þess að kynna neyðina á ösku
fallssvæðunum. Ásbjarnar-
staðir eru nyrzt á Vatnsnesi
og þar á Guðjón um 100 ær,
7 kýr og nokkur geldneyti.
Hann býr þar í tvíbýli við
mágkonu sína Margréti Guð
mundsdóttur og fjáreign
þeirra samanlagt losar um 200
fjár. Á ferð okkar um ösku-
failssvæðin nú fyrir skömmu
áttum við viðtal við Guðjón,
sem sagði:
— Hér hjá o'klkur hafa drep
izt 6 ær og lömb hafa týnt töl
unni. Ætli lömbin 6éu ekki
tæplega 2Ö, sem hafa drepizt.
Það þykja nú smámunir hér
um slóðir. Hér var aUt svart
fyrst eftir öskufallið og enn
rýkur askan, er gengið er um
túnið.
— Jú, samistarfsnefnd vís-
Gúðjón Jósefsson, bóndi,
Ásbjarnarstöðum
þær ganga allt of skammt —
sérstaklega þegar teikið er til
lit til að búast má við miklu
afur-ðatjóni í haust. Vísinda-
mennirnir tókiu sýnishorn af
gróðri um leið og þeir komu
hingað á fundinn um daginn,
sem haldinn var í Reykja-
skóla. Slæmt er að rannsótkn
irnar dragast nokkuð á lang-
inn — enda er fjöldi sýnis-
hornanna mikill.
— Jú, það hefur fremur lít
ið verið um þetta ástand rætt
í fréttamiðlum. Hér um slóðir
er fréttamennska yfirleitt lítt
stunduð. T.d. er enginn frétta
maður hér í sýslu sérsta’klega
ráðinn af útvarpinu. Ég slkil
því mætavel að fólk skuli
ekki hafa áttað sig á ástand-
inu hér og fréttirnar, sem nú
muniu berast munu eflaust
vekja furðu og tortryggni
landsmanna. Þess vegna hef-
ur fréttunuim sem fyrst sduð
ust út kannski verið varlega
trúað.
— Ég vonast til að bændur
flosni ekki upp. Það er sízt
til bóta að missa móðinn. —
Þetta öskufall er hins vegar
fyrirbrigði, sem enginn hefur
áður horfzt í augu við hér
og sannast að segja er það
mjög alvarlegt. Við vorum
farnir að hrósa ’happi yfir því
að hafísinn ætlaði nú ekki að
heimisækja oiklkur þetta vor,
svo sem undanfarið — þó
hefði maður nú heldur kosiíf
hann en þessi cisköp, sagð'
Guðjón Jósefsson.
Þorgríimisstaðadalur heitir
dalurinn. Innst í honuim eru
Þorgrímsstaðir, sem dalurinn
dregur nafn sitt af. Þar býr
Guöimundur Jóhannesson og
kona 'hans Þorbjörg Valdi-
marsdóttir. Á Þorgríimisstöð-
um eru uim 200 fjár og var það
allt inni er öskufallið skall á.
Elkki bar þar á krankleika í
fénu fyrr en morgunimn eftir
að asikan féll. Um 60 lönib
voru dauð, er við heimsóttum
þau hjón.
• 47 ÆR DAUÐAR
OG 40 LÖMB
Frá Þorgnímsstöðum
var ferðinni heitið í Bjarg-
hús til Jóns bónda Ámunda-
sonar. Hann átti áður en ask-
an féll tæplega 200 fjár og
þegar við heimsóttum hann
voru 47 ær dauðar og tæplega
20 lágu inni, veilkar. Við rædd
um við Jón, sem sagði:
— Þetta heftur gengið og
gengur mjög illa. Þessar ær,
sem nú eru veikar geta farið
hvenær sem er og eins getur
verið að eitthvað sé dautt í
högunuim. Eitt er víist að marg
ir bændur verða öreigar —
eiga minna en ekki neitt eftir
þetta harðæri. Lyfja- og fóð-
urlkostnaður er gííublegur. —
Lömbin hrynja niður og hef
ég nú rnisst um 40. Mörg lömb
eru og móðuriaus og nú eru
hér 7 heimaalimgar.
Jón Ámundason, bóndi í Bj arghúsum í Vesturhópi ásamt
syni sínum Daða. Fyrir neð an þá er gröf tekjustofns þeirra
— fjárins, sem H.skla lagði að velli. (Ljósm.: m.f.)
— Féð var úti, er öskufall-
ið var. Sauðburður var að
byrja og erfitt að hýsa kind-
urnar. Þær sem báru fyrstar
áttu allar dauð löimb. Þá kast
aði hryssa þessa nótt og lifir
folaldið. DýraWkninum tókst
að bjarga merinni, sem var
illa farin. Annars tóku hross-
in ek'ki jörð fyrst á eftir, og
hryssa bóndams á Hörgshóli
drapst hér nýlega rétt fyrir ut
an bæinn. Hún var fiimim vetra
og alveg komin að því að
kasta. Það getur verið að hún
hafi verið nærmari fyrir eitr
uninni, vegna þess að hún var
fylfiull. Bændur hafa efeki haft
tiima til þess að sinna vasal-
ings hrossunum nú um sauð-
burðinn og því verða þau út-
undan. —
— Ég býst við því að þessi
skepnudauði hjá mér stafi
einkum af því að yfirborðs-
vatn komst í brunninn hjá
fjárhiisunum. Ég hætti strax
að brynma úr homum og er nú
búinn að flytja 12 til 14 hundr
Sigurður J. Líndal, bóndi,
Lækjarmóti
indamanna hefur tvisvar vei
ið hér á ferð. Ég er hins veg-
ar formaður fyrir annarri
nefnd hreppanna, sem kynna
á ástandið fyrir stjórnvöldum
og öðrum aðilum, sem það
varðar. Leggjum við höfuð-
áherzlu á að aðstoð, sem veitt
verður verði í formi óaftur-
kræfs framlags, því að ástand
ið meðal bænda er þannig að
lítil bót er að lánum, þótt
hagstæð séu.
• ÓTTAST FREKARI
LAMBADAUÐA
— Það er ökannað mál,
hve tjómið er mdkið og trú-
lega verður það ekki ljó-st til
fullnustu fyrr en með haust-
inu. Við óttumst mjög að tjón
ið eigi eftir að aukast síðar
og lömb deyi í stærri stíl, því
að miíkil aska er í graslendi
og útlit því mjög alvarlegt.
— Tillögur harðæriisnefnd-
ar eru í sjálfu sér góðar, en
I þessa túnspildu var sáð i lyrravor og síðastliðið haust va r hún iðgræn. Rótin var þi>
ekki orðin það burðug að hún þyidi öskuna, scm yfir hana iagðist. — Nú er þessi nýrækt
bónd ans í Bjarghúsum kolsvart mol darflag.
Af ösku-
falls-
svæðunum
uð lítra á 'hverjuim degi í féð
úr öðrum brunni, en sá brunn
ur taeimdist fljótt.
— Ég held að ástandið sé
einna verst hér í Vasturhóp-
inu. Þó er ebkert að sjá nú
miðað við það sem var í
fyrstu. Það veiktist hver ein-
asta kind og þær snertu ekki
mat og voru gjörsamlega
sinnulausar. Svo fór eirestaka
kind að narta í hey og síðan
smáskánaði þeim. Ég hef gef
ið sama fóðrið í allan vetur,
svo að ég held að ekki sé því
um að kenna.
— Svo er það, hvort askan
hefur áhrif á fiskinn hér í án
um. Vatnið í Vesturhópinu
var á ísi, er asfcan féll og í
vcfeunum var eins og olíu-
Fáir bændur hér um slóðir