Morgunblaðið - 25.06.1970, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. JÚNÍ 1970
15
kitekt
ögn
íma
lum
nota viðkomandi íbúð, hvort
sem það eru börn, gamal-
menni og fatlaðir eða fólk
sem er ekki af þeirri stærð-
argráðu sem flestir hús-
gagnaframleiðendur virðast
gera ráð fyrir. Það er nauð-
synlegt að athuga vandlega
hvemig húsgögnin fara
þeim, sem eiga eftir að
nota þau á sama hátt og við
mátum flík í búð. Og ef við
finnum hvergi húsgögn sem
við getum fellt okkur við,
þá er alltaf hægt að fá þau
klæðskerasaumuð, eða sér-
teiknuð.
En hvers getum við með
sanngimi krafizt af nútíma
húsgögnum?
Flest húsgögn þurfa að upp-
fylla þrjár meginkröfur:
í fyrsta lagi þurfa þau að
vera þægileg ef við notum
þau til að sitja eða liggja á
þeim. Þau þurfa einnig að
vera falleg, og í þriðja lagi
þurfa þau að vera sterk.
Það skiptir höfuðmáli að
þau húsgögn sem við notum
daglega, og e.t.v. margoft á
dag, jafnvel rnörg þúsund
sinnium á ári séu vel úr
garði gerð. Smávægilegir
gallar, sem okkur sést yfir í
fljótu bragði, t.d. þegar við
feaupum hægindiastól geta
Hér mynda veg'gir og gólf öll þau hósgögn sem á þarf að halda.
orðið þess valdandi að þeg-
ar við fömm að nota stólinn
komumst við að því að
hann hefur óþolandi galla.
Einnig er það mikilvægt að
þau húsigögn sem við um-
göngums't dagíega á heimil-
um séu falleg, bæði þegar
litið er á hvert húsgagn
fyrir sig, og eihis í heild.
Sarnt vill formsköpunar-
gleðin oft ná vf'irhöndinni
þannig að úr húsgagninu
verður höggmynd, sem t.d.
er hægt að sitja eða sofa á.
Við gerum auk þess þá lág-
markskröfu til húsgagna, að
þau faili ekki saman, þeg-
ar við setjumst á þau og að
þau liðist ekki sundur á
nokkrum vikum. Það er
líka æskilegt að það sé
hæigt að sitja á stólarmi, án
þess að hann brotni af. Flest
húsgögn komast líka ein-
hvern tímann í snertingu
við börn, sem hafa gaman
af því að athuga hvað hús-
gögnin þola og jafnvel
spræna svolítið á þau þeg-
ar enginn sér til.
Húsgögn hafa einnig alltaf
gegnt öðrum hlutverkum,
en því sem lýtur að beinu
notagildi. Þau hafa gefið
einistaklingum bost á að
skapa sér persóniulegt um-
hverfi, sem auðveldlega er
hægt að breyta í samræmi
við breyttan smekk, innan
þess rarnma, sem íbúðir
óhjákvæmi'lega setja fólki.
Það verður því að telja
óæskilegt að fastákveða
niðurröðun húsgagna um of,
m.a. vegna þess að sýnt
hefur verið fram á að það
er sálfræðilega nauðsyn-
legt fyrir fólk að geta sjálft
haft áhrif á og mótað það
uimhverfi sem það byggir.
Þó má ef til vill halda því
fram að það sé forsvaran-
legt að steypa rúm og bekki
ef elcki verður komið í veg
fyrir að þau braki með öðni
móti.
Það er talsvert algengt að
sjá eingöngu nýtízku hús-
gögn á íslenzkum heimilum,
en oft eru þessi heimili
frebar kuldaleg og minna
meira á mynd í tízkublaði
heldur en umhverfi þar sem
fólki getur liðið vel og ver-
ið hamingjusamt. Fyrir flest
okkar eru nokkur tengsli
við fortíðima mikilvæg, í
hvers konar menningu og
listum, og ekki sízt í hús-
gagnailist. Og það er ekki
heldur mein ástæða til þess
að henda gömlum, fallegum
húsgögnum, einungis vegna
þess að þau eru gömul.
Meira máli skiptir að útlit
húsgagnanna sé samræman-
legt. Á smekkliegum heimil-
um er yfirleitt alltaf um að
ræða ákveðið „tema“ eða
ákveðinn smekk, sem gerir
það að verkum, að úr ólík-
um húsigögnum, sem geta
komið siitt úr hverri áttinni
verður ein heild. Ef þessa
er ekki gætt, má búast við
að í versta tilviki verði
árangurinn sá að heimilið
líti út eins og lítil húsgagna
verzlun.
Það sem skiptir höfuðmáli
er að húsgögn séu vel hönn-
uð, hvert í sínu lagi og
myndi saman eina heild.
Á síðari árum hafa ný efni
og ný tækni gert algerlega
nýjar tegundir húsgagna
mögulegar. Við höfum einn-
ig verið að reyna að búa til
ný form, sem tilheyra nú-
tíma iðnmenningu og nú-
tíma þjóðfélagsvenjum. Við
höfum verið að reyna að
losna við hefðbundin form
og tegundir húsgagna, sem
ekki eru lengur í samræmi
við breytta lifnaðarhætti og
sem erfitt og kostnaðarsamt
er að fjöldaframleiða. Ekki
nauðsymlega vegna þess að
gríiskar súlur og drekafæt-
ur á bo'rðum séu t.d. ljótir
í sjálfu sér, heldur vegna
þess að áframhaldandi sjálf-
stæð formsköpun er okkur
nauðsynleg.
Mig larngar að lokum til að
leggja áherzlu á nokkur
atriði í sambandi við hús-
gögn og hús'gagnaval. Þessi
atriði eru að vísu ekki frek-
ar algild en annað í heimin-
um, heldur aðeins skoðun,
grundvölluð á nokkurri
reynslu, sem ég hef í þess-
um efnum.
í fyrsta lagi: Kaupið aldrei
húsgögn, bara vegna þess
að þau eru ódýr. Það er
betra að hefja búsfcap með
fáurn, smekklegum og góð-
um húsgögnum, heldur en
fyl'la allt af dóti sem þið
verðið strax óámægð með.
Reynið að ákveða með góð-
um fyrirvara hvernig, hve
stór, hvernig lit og hvernig
lit og hvernig áferð þið vilj-
ið hafa á þeim húsigögnum
sem þið viljið kaupa, áður
en þið farið að leita í hús-
gagnaverzlunum. Takið til-
lit til ykkar eigin smekks,
þeirra húsgagnia sem þið
eigið fyrir og þess umhverf-
is sem þið viljið skapa. Forð
izt að taka of mikið tillit til
tímabundinnar tízku. Far-
ið fyrst að leita í húsgagna-
verzlunum, þegar þið hafið
ákveðið hvað þið viljið
kaupa og ef þið finnið ekk-
ert sem ykkur líkar þá
mætti athuga hvort ekki
væri hægt að panta hús-
gögnin erlendis frá — eða
fá þau teifcnuð og smíðuð
hér á landi, sem oft kann að
vera bæði ódýrasta og bezta
leiðin.
Kaupið aldrei mikinn hluta
af innbúi í einu, án þess að
ráðfæra ykkur við einhvern
kunmáttumamn á þeissu sviði
— innanhúsisarkitekt eða
arkitekt. Húsgögn sem eru
keypt í húsgagnaverzlun
líta alltaf öðru vísi út í
umhverfi viðkomandi heim-
ilis.
Og að endingu — hlustið
varlega á hönnuði og arki-
tekta sem segja ykkur að
svona, svona og svoma eigi
húsgögnin að líta út, og
hérna eigi þau skilyrðislaust
að vera. Þetta fólk hefur
margt mikla reymslu og
þekkingu og góðan smekk
og það er sjálfsagt að færa
sér ráðleggingar þeirra í
nyt. En hafið hugfast að
þegar allt kemur til alls, þá
eruð það þið sem takið við,
borgið reikninginn og búið
í íbúðinni eftir að sérfræð-
ingarnir eru farnir.
Gestur Ólafsson.
Spánski arkitektinn Antoni Gaudi teiknaði þetta snyrtiborð
fyrir velunnara sinn Eusebio Giiell um síðastliðin aldamót. Hvað
sem annars er hægt að segja um borðið þá er það varla í samræmi
við ströngustu siðareglur þarfastefnunnar. 1