Morgunblaðið - 18.10.1970, Blaðsíða 16

16
MORGTJNBLAÐIÐ, SUNflNUDAGUR 18. OKTÓBER 1970
Israelgerirtolla
lækkunarsamn-
ingviðEBE —
50% tollalækkun
á ísraelskum iðnvarningi
ÞANN 1. okt. sl. tók gildi
sérstakur ívilnandi viðskipta-
samningur sem gerður hefur
verið milli ísrael og Efna-
hagsbandalagsins. Sama dag
tók gildi sams konar samn-
ingur sem gerður var milli
EBE og Spánar, og getið var
hér um á síðustu markaðs-
málasíðu. Kjami þessa nýja
viðskiptasamnings ísraels er
að tollurinn á innfluttum
vörum frá ísrael lækkar um
ar eru tollaívilnanir á móti af
hálfu ísraelsmanna.
Eins og fyrr segir sýnir þessi
viðskiptasamningur hver kjör
það eru sem Efnahagsbandalag-
ið býður upp á, þegar um er að
ræða lönd utan bandalagsins,
sem ekki hafa í hyggju að gerast
þar aðilar.
Bæði þessi samningur og
Spánarsamningurinn veitiir hér
fróðlegt fordæmi fyrir þser þjóð-
ir, sem senm hefja viðræður í
Briissel þ.e. fslendinga, Finna og
Portúgala.
Frá Bahama.
Útflutningsmarkaður-
inn á Bahama
Fríhafnarsvæðið þar gefur
góða raun — Hvenær kemur
íslenzkt fríhafnarsvæði ?
50% í EBE-löndunum.
FRÓÐLEGT FORDÆMI
Hér er um athyglisverðan
samning að ræða, ekki síður en
Spánarsamningurinn fyrir lönd
sem hyggjast halda út í viðskipta
viðræður við EBE-löndin, eins
og íslands hyggst gera eftir rúm-
an mánuð.
Samningurinn við ísrael var
undirritaður 29. júní sl. Aðalefni
hans er það að 85% aUra iðn-
aðarvara sem fluttar eru inn til
EBE-landanna frá ísrael lækka
í tolli um 50%. Þessi tollalækkun
á sér þó ekki stað öll í einu,
heldur kemur til framkværnda á
5 ára tímabili. Þann 1. okt. sl.
var um mestu lækkunina að ræða
eða 30% en síðan kemur 5% á
ári_ næstu 4 árin.
Á ávöxtum lækkar tollurinn
heldur minna eða um 40%.
GAGNKVÆMAR LÆKKANIR
Á móti veitir ísrael vamingi
frá EBE-löndunum allveruleg
tollfríðindi þótt ekki séu þau
eins mikil og EBE veitir á móti.
Er um 30% tollalækkanir um
að ræða í ísrael á vorum frá
EBE-löndunum.
ÞÓTT undarlegt megi virð-
ast eru tveir eyjaklasar í og
nærri Karabiska hafinu orðn-
ir með beztu útflutnings-
mörkuðum Danmerkur að til-
tölu. Hér er um að ræða
eyjarnar Bahama og Ber-
muda. Munu margir hugsa
tii þess að ekki væri úr vegi
fyrir íslenzka útflytjendur
að bera niður á Bahamaeyj-
uni, en sem kunnugt er fljúga
Loftleiðir þangað nokkrum
sinnum í viku frá Luxem-
þangað vörur fyrir 14.4 milljónir
danekra króna sl. ár eða fyrir ca.
160 milljónir íslenzkra. Er það
um 800 kr á hvern íbúa Bahama-
eyja.
Þótt mannfjöldinn á eyjunum
sé ekki mikill þá breytir það
heildarmyndinini mjög að þang-
að koma 1,3 millj. ferðamanna á
hverju ári. Hafa Danir mjög hug
á því að auka sölu vamings síns
til þessara ferðamanna. Danir
hafa selt og telja sig geta selt
eftirfarandi vörur til Bahamaeyj
anma: Byggingarvörur, alls kyns
neyzluvörur, gigtihúsaútbúnað,
og alls kyns niðursuðuvörur og
annars konar matvöru, sem vel
geymist.
En jafnframt þessu leggja
Danir áherzlu á varming fyrir
ferðamennina svo sem keramik
og húsgögn. Dönsku jólaplattarn
ir, komplett frá árinu 1897-1969,
kosta t.d. 1,2 mill. ísl. kr. settið!
BETRI SAMGÖNGUR HÉÐAN
Eins og kunmgt er munu fáar
þjóðir Evrópu hafa jafn góðar
samgömgur við Bahamaeyjarnar
sem fslendingar á leiðum lofts-
ins. Væri það ekki ómaksins
vert fyrir íslenzka útflytjendur
að kanna markaðsmöguleikana á
Bahamaeyjunum, aðallega varð-
aindi þær vÖrur, sem unnt er að
flytja flugleiðis, svo sem kera-
mik, silfurvörur, dýrar niður-
suðuvörur o.s.frv.? Og hvað um
allar ullarvörumar að vetrinum
tu?
FRÍHÖFNIN OG
ATVINNU S V ÆÐIÐ
Varla verður svo skilizt vi8
þetta nýja markaðs- og sölu-
svæði LfOftleiða — og vonandi
fleiri íslenzkra firma, að ekki sé
getið þess mikla snjallræðis sem
Bahamabúar framkvæmdu fyrir
15 árum.
Þá stofnúðu þeir til mikillar
fríhafnar og frihafnarsvæðis á
eyðiströnd á Grand Bahamaeýj-
unni. Firmu sem staðsettu oig
þar, fengu tollfrelsi og skattfrelsi
um alllangt árabil. Afleiðing-
im hefur verið sú að mú er risið
þarna svæði verksmiðja og verzl
ana, þar sem búa um 30.000
manns, en svæði þetta nefniflt
Freeport. Þar eru framleiddar
margs kyns vörur. Mikilvægast-
ur er þar lyfjaiðnaðurinn, sem-
entsframleiðsla og olíuhreinsun.
HVAB UM
KEFLAVÍKURSVÆÐIÐ
Reynslan áf þessari fríhafnar-
framkvæmd hefur því verið
mjög góð. Sú reynsla þessarar
litlu bjóðar ætti að ýta undir
Framliald á bls. 23
180% söluaukning fros-
inna flaka til Bretlands
Nú gildir 10% tollurinn ekki
lengur — Kostir EFTA-aöildar
f dag flytja ísraelsmenn inn
vörur frá EBE-löndunum fyTÍr
alls 3,5 milljarði á ári. Um tolla-
lækkanir samkvæmt samningn-
um er að ræða á vörum sem alls
nema tæpum milljarð að virði.
ísrael flytur út vörur fyrir
tæpa 2 milljarði til EBE-land-
anna. Tollalækkun verður á vör-
um, sem fluttar eru út að upp-
hæð um 500 millj. króna (iðn-
aðarvörur) en útflutningur
ávaxta til EBE-landannia frá ísra
el nemur um 550 millj. kr. Er
tollalækkunin 40% á þeirri vöru,
eins og fyrr segir. Af þessum töl
um sést að með þessum ívilnun-
arsamningi hefur ísraelskur út-
flutndngur fengið all hagstæð
kjör — að vísu gegn því að veitt
f JÚLÍ S.L. ákvað stjórnamefnd
Efnahagsbandalagsins að veita
Vestur-Þýzkalandi sérstakan
tollkvóta fyrir ísfisk. Með toll-
kvóta er átt við það að unnt sé
að flytja vöruna inn til landsins
á lægra tolli en ella.
Hér er um að ræða fiskkvóta,
sem hér segirr
Þorskur, ufsi, ýsa og karfi:
11.000 tonn. Tollur: 12,8%. Á
karfa: 9.2%.
Gráðlúða: 4.000 tonn. Tollur:
5.8%.
Tollkvóti þessi er nú í gildi og
bourg. Danir hafa aftur á
móti engar slíkar greiðar
samgöngur við þessar eyjar,
þótt þeim hafi tckizt svo vel
í sölumennskunni sem raun
ber vitni.
f einum af síðustu blöðum
tímarits dönsku utanríkisþjón-
ustunnar er greint frá því hve
mikilvægur þessi eyjamarkaður
er orðinn dönskum útflutningi,
einn mikilvægasti miðað við
fólksfjölda.
FJÖLDI FERÐAMANNA
Bahamaeyjarnar toýggir þjóð,
sem er jafnstór íslendingum, tel-
ur 200 þús. manns. Danir fluttu
mun halda gildi sínu til 1. nóvem
ber n.k. en þá gemgur hin sam-
eiginlega fiskimálastefna banda-
lagsins í gildi eins og hér hefur
áður verið ítarlega rakið. Ef ein
hver töf verður á því að stefnan
taki gildi þennan dag, halda tolla
lækkanir þessar áfram allt til
áramóta.
Þessar tollalækkanir geta
haft nokkra þýðingu fyrir ís-
lenzkan sjávarútveg, en ekki
liggja fyrir tölur enn um það á
hvern hátt þeir hafa verið not-
færðir af okkar hálfu.
EINS og kunnugt er var ein
meginröksemd þess að Islend
ingar gengu í EFTA í marz
mánuð s.l. sú, að nauðsynlegt
væri fyrir íslenzkan sjávar-
útflutning að fá tollfrjálsan
markað fyrir afurðir sínar
og gerast þannig samkeppn-
isfær á mörkuðum, sem
böfðu verið nær lokaðir til
þessa. Eitt mikilvægasta atr-
iðið í því sambandi var að ná
aftur fótfestu á brezka mark-
aðnum, sem hafði verið stór
og góður markaður fyrir
frystan fisk, ekki síður en
ferskan áður, en fallið nær
alveg saman eftir að íslenzkir
innflytjendur þurftu þar að
yfirvinna 10% toll á innflutta
íslenzka fiskinum, sem keppi
nautarnir í Noregi og öðrum
löndum þurftu almennt ekki
að greiða.
GEYSILEG AUKNING
Nú liggja fyrir ákaflega
merkilegar tölur um aukningu
útflutnings okkar á frystum
fiskflökum til Bretlands fyrstu
sex mánuði þessa árs, þ.e.a.s.
eftir að tollinum var aflétt. Kem
ur í Ijós að innflutningur ís-
lenzkra flaka til landsins hefur
aukizt um hvorki meira né
minrta en 180% á þessu tímabili,
frá því sem áður var. Á fyrra
helmingi ársins 1969 seldu ís-
lendingar 204 tonn^ af þessari
vöru til Bretlands. Á f.yrstu sex
mánuðúm þessa árs seldum við
þangað alls .573 tonn af vörunni.
EFTA-AÐILD MEGINORSÖK
Að vísu er rétt að geta þess að
fleiri ástæður geta verið til þess-
arar gífurlegu söluaukningar til
Bretlands en EFTA-aðildin ein
saman. En það dylst engum að
hún er þaT meginþáttur, — Ijós
röksemd í verki um hagræðið
af því að hafa gerzt aðilar að
þessu víðtæka efnahags- og tolla
lækkunarsamstarfi.
37% ALMENN AUKNING
Ef litið er á heildarmyndina
varðandi fiskflakainnflutniinginn
til Bretlands lítur hún þannig út
í stórum dráttum:
Alls nam heildarinnflutningur-
inn fyrstu sex mánuði ársins
26.463 tonnum. Er það 37% aukn
ing frá því sem áður var, á
sama tímabili í fyrra, en þá var
heildarinnflutningurinn alla
19.370 tonn. Nú flytja Norður-
löndin inn alls 92% allra frystra
flaka til Bretlands, en var á sama
tíma í fyrra alls 80%.
Noregur er hér langhæsta
landið með 19.846 tonn og þar
næst kemur Danmörk. Til fróð-
leíks skal hér birtur list yfir
þennan innflutndng og gerður
samanburður við fyrri ársheim-
inginm 1969:
jan.-júní jan.-jum
1969 1970
Danmörk 3.156 3.529
Færeyjar 341 614
ísland 204 573
Noregur 11.813 19.846
Önnur lönd 3.856 1.900
Samtals 19.370 26.463
Tollalækkun á ísfiski
í Vestur-Þýzkalandi