Morgunblaðið - 24.03.1973, Blaðsíða 12

íz
MORGU'NBLAEHÐ, LAUGARDAGUR 24 MARZ 1973
Frægasti Oscarsverðlaunahafi síðari
ára George C. Scott. Af moldviðrinu,
sem hann skapaði með afþökkun
þeirra, hlaut hann gífurlega auglýs-
ingu.
Brando er talinn sigurstranglegastur
og A1 Pacino, som er með honum á
myndinni, er einnig útnefndur (í auka
hiutverki).
John Wayne hlaut Oscarinn 1970 fyr-
ir leik sinn í myndinni „Xrue Grit“.
Sæbjörn Valdimarsson:
Oscar s - ver ðlaunin
AÐ baiki ávissimnar að kvöldi afhend-
ingardags OSCARS-verðflaunanna hef
ur lönguim staðið ainmar leyndardóm-
ur: Hvenniig hafa hin lánsömu nöfn
komizt á blatðiið í hinurn eftirsóttu
unaslögum? Lausn hans er að finna
i furðulega flókniu kosnimgakerfi
kvikmyndaakademiunnai' bandarístku,
velhjúpuiðiu byzamfiísikri leyndardóms-
hulu. Verður hér gægzt á bak við
tjöidin og reynt að lýsa þvt sem
bezt sem þar fer fram.
Osoarmn er eimhver haldbezta
stjarna Hoiflyood og lífct mörgum
þeirra hefur hiann slegið í gégn í sjón-
varpinu. En Oscarsverðlauinaafhend-
iin'gin er sá viðburður, sém dregur
hvað flasta að imbakaissanum ár
hvert, bæði í Bandairíkjumum og
víðar.
Þessi gulMrenigur með zinkhjartað
hefur ekki tekið néimum breytingum
siðan hann „debuteraði" árið 1929.
Oscans-verðlaunin hafa verið kölluð
sköpuniairhvati, „eiturgjöf lástarimn-
ar“, „hin mikla ameríiska erfðavenja",
„brandiari". „Þau eru happdrættás-
viinningur,“ segir leikarinn Wailter
Mattihau, sem hafði mögufleiika á öðr-
um verðlaunum í fyrra fyrir „Koteh“.
„Þaiu eru einn af stórviðburðum lífs
míns,“ lét Gregory Peck hafa eftir
sér (bezti leikarinin árið 1962 fyrir
„To Kill a Mockingibdrd").
í ratmánni eru verðlaunin sjálf um
75 dolliana virði, en iðnaðurirun veit að
leikari eða leikstjóri með Oscar upp
á vasann getur „seflit sig“ á hundruð-
um þúsunda dwfllana hærra verði en
ella, og mynd, sem hefur hlotið þau
eða er jafnvel aðeiins tilnefnd til
þeirra, getur aukið aðsóknareyrinn
um milljónir dala. Þeir útnefndu berj-
ast blygðiunarlaust. Þeir auglýsa í
blöðum kviikmynidaiiðnaðariins og
heyja harða kosnlmgabaráttu bréflega
við hina 3078 kjörgenigu meðiimi
kvikmyndaakademlunniar.
1 eina tið gátu klókir framleiðend-
ur og toppar kviikmyn/daveranna nán-
ast keypt Oscars-verðiaunin. En ekki
lengur. Jöfrar kvikmyndaveranna
hafa ekki lengur vald tífl að skipa
laumiþegium sinum hvað eða hvern
þeir eigi að kjósa. Ef ni'ðurstöðumiar
í dag virðaist tiflvifljanakenndar, er
það vegna þess að verðlaun akademí-
unnar eru kjörfrjáls heiður. Sigur-
vegaramir eru valdir á lýðræðisleg-
an hátt með ölfliu því, sem það felur
í sér. Hugarfar, hlaypidómar (bæði
kynþátta- og pólitísikir), vinátta,
fjandskapur, fávizka eða bara hrein
lédðindi gefia ráðið jafn mifldiu og
skynsamleg viðurkenninig á verðleik-
um. „Fólk virðist vænta þess, að þrjú
þúsund manns stiarfi iikt O'g Nóbels-
ver ðlaunane fndin, “ segir einn aí
stjámarmeðflimum akademíunnar,
„en þvi er bara ekki þanniig farið.“
Það eru reyndar 3078 meðMmir i
akademíunni. Aðifld eiga þeir einir
að hljóta, sern skanað fliafá fram úr
á einhverju sviði kvikmyndagerðar.
En í raun og veru nægja meðmæM
tveggja meðlima og samþykki stjóm-
airáðs akademi unmar. Upp á síðkast-
iö hefur stjómin gert afllt, sem í henn-
ar validl stendur, tífl að fækka himum
óhæfari og áhugalausu, en reynt að
velja í þeirra stað yngri og virkari
meðhmi. „Að iokum,“ segir fráfar-
andi stjómarformaður akademiunn-
ar, Gregory Peck, „sé ég, að meðal-
afldurinn er kominn undir fimmtugt."
Meðal þeirra, sem enn fliafa kosninga-
rétt, er Howard Hughes, hvar svo
sem hann er niðurkomiinn.
Tiinefningamiar eru ákveðnar í
fobrúar ár hvert og gerist það á hefð-
bumdinn hátt Ijeikarar útnefna leik-
ara, kvikmyndatökumenn kollega
sína o.s.frv. AMir meðlimimir hafa
rétt til að velja beztu myndina. Alfliar
tilnefnÍBgamiar berast endurskoðun-
arfyrirtækinu „Price Waterhouse",
sem í skjóh mikiJIa öryggisráðstaí-
ana og eftir seinvirkum talniingar-
aðferðum fækkar fjafllháum stöfflum
uppástumigtna niður í fjórar tíl fimm
titoefnimgar í hverri gneto. Þar sem
að akademían veit að eflcki hafa allir
meðliimir hennar séð hinar f jöimörgu
myndir, sem hlotið hafa titoefningv
(í fyrra vom þær 49), þá hefur hún
tvær sýniingar á hverri mymd í húsi
stou.
Sir Lawrence
Olivier og Michael C’aine koina báðir sterklega til greina í ár,
þó sérstaklega sá fyrrnefntli.
Atkvæðaseðilhnn með hinum fimm
tíitoefndu nöifnum er svo póstlagður
af P.W. tifl ahra meðlima ákademí-
unnar. Því nú, i lok þessanar at-
kvæðagreiðslu, hafa þeir ahir rétt tíl
að kjósa i öhum þeim þátflum kvik-
myndagerðarininiar, sem veitt eru
Oscars-verðiaun fyrir. Síðan senda
meðiimimir atkvæðaseðfla sina aftur
tífl P.W. og enn upphefst laumuspilið.
Ahir seðiamir eru geymdir og tafld-
ir innii í rammflega lœstu, litlu her-
bergi í sitofnuninni og eru aliir sflarfs-
menn henmar undir þagnareiði. Tii
að auka enn á öryggáð eru það edn-
unigis f jórir menn, sem vinna að þess-
airi lokatatotogu. Atkvæðin i aðafl-
þáttumium, leiksitjórar, leikarar og
myndir, eru ekki tahm fynr en á af-
hemdimgardegmum. Að liokum eru svo
nöfn sigurvegarainna setfl i umslögin
frægu og þau síðan flutt af öryggis-
vörðum i veiziusafl aikademiunnar í
Los Amgeles.
Fjöidi þeiirra akademíumeðlima,
sem árlega neyta atíkvasðaréttar síns,
er leyndarmál. Áætianir reikna frá
50% upp í þau 92%, sem kvisaðist
út að hefðu koisið fyrir fáum árum.
(P.W. segir engum neiitt). Atkvæða-
seðlamir eru því niæst innsiglaðir í
skáp hjá P.W. og geymdir þar í eitt
ár. Síðan verða þeir eidinum að bráð.
Að lokum birtíist hér hstinn yfir
titoefninigaimar til aðalverðiaunanna
í ár. Ég set upp til gamams nöfnin
i þeirri röð, að efst er sú mynd eða
sá leikari, sem ég tel Miklagastan tíl
sigurs, nr. 2 það næstííkilegasta
o.s.firv. Svo er að bíöa og sjá hvað
sannast reynist — 27. marz.
BEZTA MYND ÁRSINS:
„The Godfather", Paramount.
„Sounder", 20th Century-Fox.
„Dehverance", Warner Bxos.
„The Emigranits“, Wamer Bros.
„Cabaret", Alhed Artist.
BEZTA ERLENDA MYND ARSINS:
„The Discreet Charm Of The
Borgeoise", Frakkland.
„The Diawns Here Are Quiet“,
Rússiamd.
„The New Land“, Sviþjóð.
„I Love You Rosa“, Israei.
„My Dearetsf Semorita“, Spánin.
Black Is beutiful . . . 1 ár eru tvær
negraleikkonur tilnefndar: Söngkon-
an fræga Diana Ross (Supremes) er
önnur.
BEZTI KARLLEIKARINN:
Marlon Brando, „The Godfatíher".
Sir Lnwrence Olivier, „Sleut!h“,
20th Century-Fox.
Michael Catoe, „Sleuitíh“.
Paul Wmfield, „Sounder".
BEZTI KVENNLEIKARINN:
Cicely Tyson, „Sounder".
Liza Mineflii, „Caibaret".
Liv UJÍimianm, „The Emigrants“.
Diana Ross, „Lady Sings The
Blues", Paramnoumit.
BEZTI LEIKSTJÓRINN:
Franciis Ford Coppola, „The
Godfather".
Josepih L. Mankiewicz, „Sieuth".
John Boorman, „Deliverance“.
Jan Troel, „The Emigranits“.
Bob Fosse, „Cabaret".
BEZTI LEIKARI
f AUKAHLUTVERKI:
Eddie Alb ert, „The Heartibreak
Kid“, 20th Century-Fox.
Afl Pacinio, „The Godfiaither“.
James Caan, „The Godfather".
Joel Gray, „Cabaret".