Morgunblaðið - 06.07.1974, Blaðsíða 20

20 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JÚLl 1974
I íhlílÍTIAHIHIIi! MnBBIIWBI AHSII^S
„Súperstjarnan Cryuff”
Hann er sonur fátæks kaup-
manns í austurhluta Amster-
dam. Fimm ára gamall kynntist
hann knattspyrnunni. Nú er
hann 27 ára og af mörgum
álitinn bezti knattspyrnumaður
í heimi.
Jóhann Cryuff er fyrirliði
hollenzka knattspyrnulands-
liðsins, sem í dag mætir
því vestur-þýzka í úrslitaleik
heimsmeistarakeppninnar.
Hollendingar eru álitnir sigur-
stranglegri og fari svo, að þeir
verði heimsmeistarar í fyrsta
skipti, má þakka Jóhanni
Cryuff fyrir sigurinn. Hann er
maðurinn á bak við hollenzka
liðið, hann er maðurinn, sem
skipuleggur leik liðsins og er
allt í öllu hjá Hollendingunum.
„Ég á mér aðeins eína fyrir-
mynd í knattspyrnunni“, segir
Cryuff. Það er Di Stefano. Mér
lfkar hvernig hann lék knatt-
spyrnuna. Auk þess sem hann
var vinnsluhestur fyrir lið sitt,
hafði hann óhemju góða knatt-
meðferð. Ég reyni að leika eins
og hann gerði, en fer þó mínar
eigin leiðir“.
Argentínumaðurinn Di
Stefano var maðurinn á bak við
stjörnulið Real Madrid á sfnum
tíma. Eins og Di Stefano hefur
Cryuff nú gerzt leikmaður með
spænsku liði. Ekki Real Madrid
heldur höfuðandstæðingnum,
Barcelona. Er Cryuff kom til
Barcelona var liðið fjorða frá
botni í 1. deildinni á Spáni.
Tæpum fimm mánuðum síðar
hafði liðið unnið spænska
meistaratitilinn eftir 14 ára
baráttu. Sigurinn var óvenju
glæsilegur. Þegar fimm urn-
ferðir voru eftir hafði liðið
þegar tryggt sér tihlinn og á
endanum munaði átta stigum á
Barcelona og næsta liði.
Cryuff er vanur velgengni.
Með sínu hollenzka félagi,
Ajax, hafði Cryuff unnið öll
meiri háttar knattspyrnumót,
sem liðið hafði tækifæri til að
taka þátt í. Liðið hafði unnið
hina óopinberu heimskeppni
félagsliða þrisvar sinnum,
hollenzka meistaratitilinn
þrisvar og Evrópumeistara-
keppnina jafn oft.
Spænsku knattspyrnufélögin
eiga mikla peninga og á síðasta
keppnistímabili keyptu þau 59
erlenda knattspyrnumenn fyrir
miklar upphæðir. Mest var
borgað fyrir Cryuff, en hann
hefur víst örugglega verið
peninganna virði.
Á vegum Barcelona eru
iðkaðar flestar greinar íþrótta
og áður en Cryuff kom til
félagsins voru meðlimirnir 52
þúsund. Eftir að Hollendingur-
inn kom til félagsins steig
meðlimafjöldinn mjög og nú
eru 66 þúsund manns á
meðlimaskrá félagsins. Fyrir
komu Cryuffs voru tekjurnar
ekki miklar og að margra dómi
tóku forráðamenn félagsins
mikla áhættu er þeir keyptu
B'ollendinginn fljúgandi.
Ahættan átti þó eftir að verða
ávinningur og Cryuff hefur
fyrir löngu borgað sig fyrir
félagið. Hann gerði það raunar
áður en hann hóf að keppa f 1.
deildinni á Spáni. I fyrsta
leiknum, . vináttuleik við
belgískt félag, fylltust allir
áhorfendabekkir og tekjurnar
af leiknum borguðu 4/5 af
kauDverði Crvuffs.
Hollendingurinn fljúgandi
hefur fengið sinn skerf af fénu,
sem streymt hefur til
Barcelona. Auk þess sem félag-
ið borgar honum svimandi upp-
hæðir fær hann milljónir fyrir
viðtöl, greinar og auglýsingar.
Ekki sér Cryuff sjálfur um fjár-
mál sín. Þau annast tengdafaðir
hans. „Vissulega þéna ég mikla
penina," segir Cryuff, „en mað-
ur lifir ekki á knattspyrnunni
endalaust. Því er um að gera að
nota tímann meðan hægt er til
að tryggja fjölskyldu sinni
sómasamlegt líf, þegar ég get
ekki lengur leikið knattspyrnu.
Ég fæ fjöldann allan af tilboð-
um en flestum verð ég að neita.
Ég verð að hugsa fyrst um
félagið mitt, en ekki aðeins um
eigin hag. Svo verð ég að fá
tíma til að hvílast eins og aðrir
menn. Ég er ekki mikið þrek-
menni, aðeins 67 kíló.“
Síðan Cryuff hóf að leika með
Barcelona hefur stjarna Ajax
farið lækkandi. Liðið, sem var
nær ósigrandi meðan Cryuff
lék með því, náði ekki einu
sinni að sigra í hollenzku
meistarakeppninni. Stefan
Kovacs var þjálfari Ajax meðan
vel gekk, en fór frá félaginu
skömmu á eftir Cryuff. Hann
segir: „Ajax án Cryuffs er eins
og kór án stjórnanda og ein-
söngvara."
Frú Cryuff er dóttir skart-
gripasala frá Sviss. Tvær dætur
eiga þau hjón og í febrúar
síðastliðnum eignuðust þau
son, Johann Cryuff jr. Son, sem
Cryuff hafði lengi beðið eftir.
„Drengur. Þetta er fullkomið.
Nú er ég hættur, og þó, maður
veit aldrei," sagði Cryuff er
hann frétti, að kona hans hafði
alið honum son. Er Cryuff leik-
ur ekki knattspyrnu dvelst
hann ætíð heima hjá sér. Hjá
fjölslyldunni segir hann að sér
líði bezt og erfitt er fyrir hann
að láta sjá sig á almennum stöð-
um, aðdáendurnir þyrpast að
honum og gef a engin grið.
Cryuff er ekki vinamargur. I
rauninni á hann ekki nema
einn reunverulegan vin. Það er
Johann Neeskens, félagi hans
frá Ajax. Neeskens hefur aldrei
öfundað Cryuff af velgengni
hans, eins og svo margir aðrir.
Margt bendir til þess, að Neesk-
ens fari til Barcelona í haust og
þeir félagarnir leiki saman
næsta vetur. I dag og á morgun
munu þeir þó ekki hugsa um
Barcelona, heldur Holland og
úrslitaleikinn gegn V-Þjóðverj-
um á morgun. Knattspyrnu-
áhugamenn alls staðar f heim-
inum bíða eftir leiknum á
morgun, bíða eftir því að sjá
hvað „súperstjarnan“ Cryuff
gerir ásamt félögum sínum
gegn Beckenbauer keisara og
hans mönnum.
„Beckenbauer keisari”
BECKENBAUER keisari er
hann kallaður af löndum
sínum. Hans fulla nafn er
Franz Beckenbauer. Hann er
fyrirliði þýzka knattspyrnuliðs-
ins Bayern Múnchen og jafn-
framt fyrirliði þýzka landsliðs-
ins, sem á morgun leikur til
úrslita í heimsmeistarakeppn-
inni gegn Hollendingum. Hann
er sá maður, sem Þjóðverjar
treysta til að leiða lið V-Þjóð-
verja til sigurs í heimsmeistara-
keppninni. Hann mun víst
örugglega leggja sitt af mörk-
um ásamt félögum sínum, sem
eru nánast goðsagnapersónur í
heimalandi sínu. Enginn er þó
eins dáður og keisarinn sjálfur,
Franz Beckenbauer.
Beckenbauer er nú 28 ára
gamall og stendur á hátindi fer-
ils síns sem knattspyrnumaður.
Hann er fæddur 11. september
1945 í útborg Mtinchen, sonur
póstmanns, sem ekki hafði úr
miklu að moða. I barnæsku
varð knattspyrnan strax hans
eina áhugamál og síðar atvinna.
Hann ákvað ungur að helga
knattspyrnunni krafta sína og
hæfileika, sem voru ótvíræðir.
Hann hóf atvinnumannsferil
sinn hjá félaginu Mtlnchen
1906 strax að loknu skyldu-
námi. Síðan lá leiðin til Bayern
Mtinchen og með því félagi
hefur hann leikið síðastliðin
átta ár. Félagið var þá ekki
þekkt utan síns heimalands og
átti ekki sæti f Bundesligunni.
En hamingjuhjólið fór brátt að
snúast með félaginu og Franz
Beckenbauer. Félagið hefur á
undanförnum árum unnið
þýzku deildakeppnina og þýzku
bikarkeppnina og vann svo auk
þess Evrópukeppni bikarmeist-
ara fyrir þremur árum. Vissu-
lega hefur Beckenbauer átt
stóran þátt í öllum þessum sigr-
um.
Franz Beckenbauer tekur nú
í þriðja skipti þátt í heims-
meistarakeppni. 1966 var hann
í silfurliði Þjóðverjanna eftir
úrslitaleik við Englendinga á
Wembley, og í Mexíkó var
hann fyrirliði liðs Þjóðverja,
sem varð í þriðja sæti. Á
morgun eiga Þjóðverjar mikla
möguleika á að ná í gullverð-
launin, en þau hafa þeir einu
sinni unnið. Það var árið 1954 f
Sviss.
Enginn efast um, að Becken-
bauer er einn bezti knatt-
spyrnumaður Þjóðverja, en
hvað er það sem gerir hann að
yfirburðamanni? Beckenbauer
leikur miðvörð og í þeirri stöðu
á hann fáa eða enga jafningja.
Hann er góður stoppari, harður
í skallaeinvígum og hefur ein-
stakt lag á að gefa frá sér knött-
inn á nákvæman hátt. Flestar
sóknarlotur Þjóðverjanna hefj-
ast hjá Beckenbauer. Til hans
er knötturinn sendur og hnit-
miðaðar sendingar keisarans
koma andstæðingunum hvað
eftir annað í opna skjöldu.
Enn er ótalinn einn hæfileiki
Beckenbauers. Hann er ein-
stakur leiðtogi, hann er hers-
höfðingi, sem stjórnar liði sínu
til orustu af festu og krafti.
Með sína 86 landsleiki og
mörg hundruð félagsleiki að
baki er Beckenbauer viður-
kenndur knattspyrnusnill-
ingur. Mörg félög hafa boðið í
hann háar fjárhæðir, en hann
hefur afþakkað þau boð jafn-
óðum. „Ég er fæddur í
Mtinchen og vil hvergi annars
staðar búa,“ segir hann. Tryggð
hans við fæðingarborg sína
hefur aflað honum mikilla vin-
sælda og aukið álit hans sem
góðs drengs og hann hefur
alveg sloppið við að vera
kallaður fégráðugur ævintýra-
maður eins og ýmsir aðrir
knattspyrnumenn.
Beckenbauer er kvæntur
konu frá nágrenni MUnchen og
búa þau á landssetri í GrUn-
waldskóginum. Þar segist
Beckenbauer kunna bezt við sig
hjá konu sinni og þremur
sonum. „Það er aðeins á einum
stað, sem ég kann betur við mig
en knattspyrnuvellinum. Það
er heima hjá Birgitte og
strákunum."