Morgunblaðið - 01.06.1975, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. JUNÍ 1975
Vesturheimspeningur
t JUNt n.k. kemur út hjá IS-
SPOR minnispeningur f tilefni af
100 ára afmæli landnáms lslend-
inga í Vesturheimi.
Peningurinn er teiknaður af
listamanninum Hringi Jóhannes-
syni og sýnir önnur hliðin land-
töku landnemanna en á hinni er
landakort er sýnir ferðina.
— Sjómanna-
dagur
Framhald af bls. 40
Skemmtiatriði hefjast svo að nýju
kl. 16 og þá við sundlaugina. Þar
verður farið í ýmiss konar leiki og
ávörp verða flutt.
I Hafnarfirði hefjast hátíða-
höldin með því að börnum verður
boðíð í skemmtisiglingu um fjörð-
inn fyrir hádegið. Eftir hádegi
verður sjómannamessa í Þjóð-
kirkjunni og síðan útihátíðahöld
við athafnasvæði Bæjarútgerðar
Hafnarfjarðar. Þar verða flutt
ávörp og skemmtiatriði fara fram.
Má þar nefna seglbáta-siglingu,
kappróður og koddaslag. Um
kvöldið halda sjómenn hóf í Skip-
hóli og dansleik í Alþýðuhúsinu.
A Akranesi hófust hátíðarhöld-
ir. í gær, með sundkeppní í
Bjarnarlaug, en f dag fer fram
kappróður, skrúðganga, messa og
íþróttakeppni.
Siglfirðingar halda sjómanna-
daginn hátíðlegan að venju og
hefjast hátíðahöldin kl. 13.30 við
hafnarbryggjuna, en þar fara
fram skemmtiatriði. Þeim verður
síðan framhaldið á íþróttavellin-
um kl. 17.
— Flensborg
Framhald af bls. 40
væri sögulegs eðlis. Séra Þórar-
inn Böðvarsson prestur í Görðum
og alþingismaður og maddama
Þórunn Jónsdóttir kona hans
stofnuðu Flensborgarskólann
1882 til minningar um son þeirra,
Böðvar Þórarinsson, sem lézt 19
ára gamall, en hann var fæddur 1.
júnf 1850. Einnig er 1. júní
afmælisdagur Hafnarfjarðar, því
1. júní 1908 hlaut hann kaup-
staðaréttindi. Var skólinn þá til
húsa í gamla Flensborgarhverf-
inu og síðan hefur hann haldið
þvf nafni þótt hann hafi flutt
aðsetur sitt.
I vetur stunduðu tæplega 550
nemendur nám í Flensborg og
auk stúdentanna 30 ljúka þaðan
námi 130 gagnfræðingar og 17
nemendur úr 6. bekk framhalds-
deildar. Skólaslit verða kl. 14 í
dag.
Svindl
London 31. maí — Reuter
ÞJÓFAFLOKKUR komst undan
með 40.000 sterlingspund með því
að skipta á pundum og fölsuðum,
kanadískum peningaseðlum í
ýmsum bönkum í Suðvestur-
London, að því er lögreglan
skýrði frá í dag. Var þetta þaul-
skipulögð svindlferð um banka á
þessu svæði og tók aðeins nokkrar
klykkustundir. Ekkert var vitað
um það, hvar seðlarnir voru
prehtaðir eða hvaðan svindlar-
arnirkoma.
Upplag peningsins er mjög tak-
markað. Stærð peningsins er 50
mm í þvermál. Hver peningur
verður númeraður en hámarks-
upplag verður aðeins 1000 stk.
bronspeninga og 500 stk. silfur-
peninga.
Byrjað er að taka á móti
pöntunum og er ætlazt til að
—Við erum nú að leggja niður
gaffalbita, sem eiga að fara á
Rússlandsmarkað. Segja má að
hér sé um að ræða hálfgerða
nauðungarsölu, að minnsta kosti
er verðið of lítið fyrir okkur, í
þessu dýra landi, þar sem allt er
uppsprengt, sagði Kristján Jóns-
son, framkvæmdast jóri niður-
suðuverksmiðju K. Jónssonar og
Co á Akureyri f viðtali við Morg-
unblaðið í gær.
Kristján sagði að áætlað væri að
leggja niður í 500 þúsund dósir og
megnið af því ætti að vera tilbúið
til afgreiðslu fyrir júnílok en út-
séð væri um að þaö tækist en svo
yrði tekið til við það í haust, sem
eftir yrði.
Síldin sem nú er lögð niður var
keypt frá Færeyjum og er sæmi-
legt hráefni. Að vfsu er hún
Er gullborg
Inka fundin?
London 31. maí-Reuter.
TVEIR brezkir landkönnuðir,
sem komu til London frá Suður-
Afrfku í gær, telja sig hafa fundið
hina týndu borg Inka, Pukara, og
segja þar vera milljóna punda
virði af gulli, að því er Daily Mail
segir f forsíðufrétt f dag. Dr.
Davis, mannfræðingur við Lund-
únaháskóla, og Ross Salmon, í-
þróttafréttamaður, höfðu með-
ferðis axarblöð úr gúlli, styttur og
gullmola til að sanna mál sitt.
Þeir vildu ekki gefa upp ná-
kvæma staðsetningu borgarinnar,
en sögðu hana vera handan við
háan steinvegg, byggðan á klett-
um á mörkum Amazonfrumskóg-
arins og Andesfjalla. Samkvæmt
frétt blaðsins hyggjast þeir
Davies og Salmon fara aðra ferð
til borgarinnar með þyrlu í stað
þess að fara gegnum frumskóginn
og um fjalllendi eins og þeir urðu
að gera f þetta sinn.
Karpov teflir
í Júlí í Júgóslavíu
Moskvu, 30. maí. AP.
ANATOLI Karpov heimsmeistari
í skák mun taka þátt í fyrsta
mótinu, síðan hann var skipaður
heimsmeistari, f Júgóslavíu í
næsta mánuði, að þvf er TASS-
fréttastofan sagði í dag. Nánar
var ekki frá því móti skýrt, en
haft eftir Karpov að hann fagnaði
því að geta teflt aftur..
frá Is-spor
greiðsla fylgi ef staðfesta á
pöntunina. Pantanir verða
afgreiddar f þeirri röð, sem þær
berast, á meðan upplag endist.
Verð er kr. 9.500.000 pr stk. f
silfri og kr. 4.500.000 f bronsi.
Innifalið f verðinu er söluskattur
og askja fyrir peninginn.
smærri en Hornafjarðarsildin,
sem verksmiðjan á einnig, en
ekkert verri til átu.
Um 100 manns starfa nú hjá K.
Jónsson og Co.
Húsi Guðmundar
skálds berst gjöf
BRAGI Þórðarson, bókaútgefandi
á Akranesi, og Elín Þorvaldsdótt-
ir kona hans færðu nýlega húsi
Guðmundar Böðvarssonar skálds
á Kirkjubóli höfðinglega bóka-
gjöf, alls 72 bindi. Þar á meðal er
blaðið Akranes f vönduðu bandi,
öll blöð, sem út komu, en blaðið
var gefið út frá því í apríl 1942
þar til í mars 1959. Ritstjóri þess
og útgefandi var Ólafur B.
Björnsson. Blaðið er hin merk-
asta heimiid um sögu Akraness
og Borgarfjarðarhéraðs yfirleitt.
Stjórn Minningarsjóðsins og
fulltrúar úr stjórn Rithöfunda-
sambands Islands ásamt nefnd
þeirri, sem undirbjó kynninguna
„Kyssi mig sól“ í Norræna húsinu
hinn 1. mars s.l., komu saman til
fundar í húsi skáldsins að Kirkju-
bóli 10. maí. Færðu rithöfundar
húsinu myndarlega málverka- og
bókagjöf. Húsið er mjög vistlegt
og luku listamennirnir lofsorði á
allan búnað þess. Því hefur nú
verið ráðstafað til 15. sept. n.k.,
en eins og kunnugt er gefst rit-
höfundum og öðrum listamönnum
kostur á að vinna þar að hugðar-
efnum sínum. Þeir listamenn,
sem hafa hug á að dvelja þar, eru
beðnir að snúa sér til skrifstofu
Rithöfundasambands Islands með
skriflegar umsóknir.
Opinberir háskóla-
fyrirlestrar
DR. Peter Dronke frá Cambridge
flytur tvo fyrirleStra í boði heim-
spekideildar Háskóla tslands.
Mánudaginn 2. júní n.k. flytur
hann fyrirlestur er nefnist: Latin
Lyric and Vernacular Ballad og
þriðjudaginn 3. júní n.k. flytur
hann fyrirlestur er nefnist:
Abelard and Heloíse. Báðir fyrir-
lestrarnir verði í stofu 201, Arna-
garði, og hefjast kl. 17.15. Öllum
er heimill aðgangur að fyrirlestr-
um þessum. (Frá Háskóla Is-
lands.
— Algjört hrun
Framhald af bls. 1
gróða næsta hálfsárstímabil á
undan.
Fulltrúar fiskiðnaðarins
hafa þegar hafið nýjar við-
ræður við embættismenn ríkis-
stjórnarinnar um áframhald-
andi og stóraukna fjárhags-
aðstoð, en viðræður við ráð-
herra hennar geta ekki hafizt
fyrr en eftir EBE-
þjóðaratkvæðagreiðsluna.
Blaðið segir að nú þegar
Norðmenn hyggi á útfærslu
fiskveiðilögsögu sinnar í 50 eða
jafnvel 200 mílur, Islendingar
Sovétmenn og Kanadamenn
fylgi einnig 200 mílna fiskveiði-
lögsögu blasi sú staðreynd við
brezku útgerðinnii að afli
hennar á miðunum við þessi
lönd muni dragast saman um
a.m.k. 400.000 tonn á ári.
Fiskiðnaðurinn telur að eini
mótleikurinn við þessu sé að
Bretar taki sér sjálfir 200 mílna
fiskveiðilögsögu undan eigin
ströndum, og innan þessara
marka verði togurum frá öðr-
um Efnahagsbandalagslöndum
haldið utan við 100 mílna mörk.
Þó að þetta sé í andstöðu við
Rómarsáttmálann, sé það engu
að síður nauðsynlegt til að
bjarga útgerðinni. Og Austen
Laing bendir á i þessu sam-
bándi: „Vió veiðum 400.000
tonn af fiski árlega á okkar
eigin miðum á meðan togarar
annarra þjóða veiða 600.000
tonn.“
„Við erum stærsta fiskveiði-
þjóðin f Efnahagsbandalagi
Evrópu, en samt höfum við jafn
lítil áhrif á fiskveiðistefnu
bandalagsins og Luxemborgar-
ar,“ segir Laing, og ástæðuna
segir hann vera þá, að brezkir
ráðherrar þori ekka að taka af
skarið í umræðum um fiskveiði-
mál. Afleiðingin verði sú að
skriffinnarnir í Brússel telji að
fiskveiðar skipti Breta litlu
máli. Laing segir að skozkir
fiskimenn krefjist útfærslu í 50
mílur þegar í stað, þar eð þeir
muni ekki þrauka árið út án
hennar.
Að lokum segir í frétt Daily
Telegraph að núverandi fjár-
hagsstyrkur stjórnarinnar til
fiskiðnaðarins dugi ekki einu
sinni til að vinna á móti lækk-
andi markaðsverði á fiski, hvað
þá hækkandi kostnaði. Og verð
á nýjum fiskiskipum hafi
tvöfaldazt á síðustu 18
mánuðum.
— Stórt skref
Framhald af bls. 1
viðræðurnar milli fulltrúa
grfskra og tyrkneskra Kýpurbúa
yrðu hafnar á ný í næsta mánuði.
Þegar ráðherrarnir komu til
hallarinnar, — sem er frá 18. öld,
vildu þeir ekkert við fréttamenn
tala. Var haft eftir góðum
heimildum í upphafi fundarins að
menn væru svartsýnir á árangur,
útlitið væri ekki bjart þvl að
hvorugur aðilinn hefði hvikað frá
fyrri afstöðu.
Haft væri eftir grískum og
tyrkneskum sendimönnum, að
það bezta, sem þeir gerðu sér von-
ir um.væri, að unnt reyndist að
skapa það andrúmsloft, er gerði
frekari viðræður hugsanlegar. Og
líkurnar fyrir því sögðu þeir
50:50, úr þvf Gerald Ford forseta
Bandarikjanna hefði ekki orðið
neitt ágengt I viðræðum sfnum
við þá Karamanlis og Demirel.
I yfirlýsingu ráðherranna eftir
fundinn í morgun var lögð á það
áherzla, að vandamál rfkja þeirra
yrði að leysa með friðsamlegum
samningaviðræðum. Sagði þar og,
að þeir Karamanlis og Demirel
hefðu lagt heildarlínur þess
grundvallar, sem byggja skyldi á
frekari fundi fulltrúa stjórna
þeirra.
Ljóst er, af yfirlýsingunni, að
tyrkneski forsætisráðherrann
hefur gefið eftir í veigamiklum
atriðum. Hann hefur til þessa
krafizt þess að deilan um réttindi
á Eyjahafi verði leyst með tví-
hliða samningum en ekki viljað
að hún fari fyrir alþjóðadóm-
stólinn. Sömuleíðis hefur tyrk-
neska stjórnin verið þeirrar skoð-
unar, að Kýpurdeiluna ætti fyrst
og fremst að reyna að leysa með
beinum samningaviðræðum
stjórna Grikklands og Tyrklands
frekar en beinum samningum
fulltrúa þjóðarbrotanna sem Kýp-
ur byggja.
Loks segir í tilkynningu þeirra
Karamanlis og Demirels, að báðir
aðilar skuli leggja sig fram um að
koma á og viðhalda góðu sam-
bandi rfkjanna, til þess að unnt sé
að leysa þau vandamál, sem risið
hafa þeirra i milli og til þess að
rfkin tvö geti komið aftur á sam-
vinnu, er báðum geti verið til
hagsbóta.
Að fundinum loknum — sem er
hinn fyrsti, sem leiðtogar land-
anna tveggja eiga með sér eftir
innrás Tyrkja á Kýpur í júlí 1974
— leyfðu þeir Karamanlis og
Demirel að teknar yrðu myndir,
þar sem þeir tókust í hendur og
brostu hvor til annars.
— Fundur Fords
Framhald af bls. 1
Spánn axlað ásamt Bandaríkjun-
um og Evrópu þær byrðar, sem
þvf hafa fylgt að stuðla að velsæld
og öryggi landsvæðanna við
Atlantshaf og Miðjarðarhaf,"
sagði forsetinn. Vísaði hann þar
til herstöðva Bandaríkjanna á
Spáni, er þeir hafa haft frá þvf
1953. Ford hefur undanfarið
reynt að fá Atlantshafsbandalagið
til að viðurkenna formlega hlut-
deild Spánar í vörnum Vestur-
Evrópu, m.a. á leiðtogafundinum
í Brússel nú f vikunni, en í þvf
hefur honum ekki orðið ágengt;
aðildarríki bandalagsins óska
ekki eftir nánari tengslum við
Spán. Viðræður Fords og Francos
í dag fjalla fyrst og fremst um
endurnýjun herstöðvasamninga,
sem renna út í september nk.
Samkvæmt Reuters-frétt mátti
greina á Franco hershöfðingja
merki elli og sjúkleika, en hann
var alvarlega veikur sl. sumar.
Málrókur hans var veikur, viprur
við varir hans og hægri hönd hans
titrandi.
Frá flugvellinum var ekið I
fylgd ríðandi riddaraliðs og við
komuna til Madrid beið gestanna
borgarstjórinn þar, Miguel Angel
Garcia Lomas, og afhenti Ford
forseta gulllykil að höfuðborg
Spánar.
Að sögn AP-fréttastofunnar var
Ford forseti yfirleitt ánægður
með leiðtogafund Atlantshafs-
bandalagsrfkjanna f Brússel og
þær viðræður, sem hann átti við
forystumenn aðildarrfkjanna, þó
ekki væru niðurstöður þeirra
alltaf sem hann vildi, svo sem af
viðræðunum við forsætisráðherra
Grikklands og Tyrklands.
Hinsvegar segir brezka blaðið
„Daily Telegraph" f dag, að ein-
ungis þeir, sem haldnir séu
ólæknandi bjartsýni, geti haft
nokkra huggun af niðurstöðum
leiðtogafundarins. Blaðið segir,
að enda þótt aðildarríkin hafi í
hinni sameiginlegu yfirlýsingu
sinni í lokin fullvissað heiminn
með venjulegum hætti um ein-
ingu sína og staðfestu í sameigin-
legu varnarstarfi, hafi engar
raunhæfar ákvarðanir verið tekn-
ar með það fyrir augum að efla
varnir Vesturlanda, sem blaðið
segir „hörmulega veikar.“
— Fyrsti dagur
í fangelsi
Framhald af bls. 2 6
hundrað, tekur fangelsið
toll sinn.
Þá áttu endur-
minningar, staðreyndar-
skýrslur, staðreyndir og
enn fleiri staðreyndir,
skemmtilegar og hrylli-
legar, fráhrindandi og
hjartnæmar. En fangelsi
er ekki aðeins staðreynd.
Fangelsi er maður, sem
hefur verið afklæddur
inn að skinni á fyrsta
degi. Sá sem getur lýst
þessu er aó lýsa fangelsi.
Ég kann ekki að greina
frá þessu
en við getum rætt það
endalaust,
hvernig allt veróur
síðar meir.
En í dag
er fyrstur dagur.
Leggja niður í 500 þús.
dósir á Rússlandsmarkað