Morgunblaðið - 02.11.1977, Blaðsíða 30

30 MORGUNBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 1977
AIMÍUfl
Starfsaðstaða eða markaðssvæði:
Hvað liggur til gnmdvall-
ar greiðslu aðstöðugjalds?1 fe>
RAGNA
Vegið aö tekjustofnum Reykjavíkur, segir Albert Guðmundsson um tiUögu Ragnars Arnalds
Ragnar Arnalds (Abl) mælti nýlega í efri deild
Alþingis fyrir frumvarpi til breytinga á lögum um
tekjustofna sveitarfélaga, þess efnis að þar til-
greindum félögum, er annast rekstur á landsmæli-
kvarða, verði gert að greiða landsútsvör (framlög til
Jöfnunarsjóðs sveitarfélaga) í stað aðstöðugjalda til
þeirra sveitarfélaga, sem þau eru staðsett í og þiggja
aðstöðu og þjónustu af. Jafnframt er gert ráð fyrir
að þetta nýja gjald verði ákvarðað með sama hætti
og aðstöðugjald nú — í hlutfalli af rekstrarútgjöld-
um.
Alhcii (juðmundsson (S)
taldi frumvarpi þessu stefnt
gegn hagsmunum Heykjavikur-
borgar. Hann sagði að frum-
varpið væri frávik frá gildandi
lagaákvæðum um gjaldstofn
landsútsvara, sem til þessa
hefðu verið miðuð við alít ann-
an útreikning en aðstöðugjöld.
Aðstöðugjöld væru ranglátur
skattur — eins og það væri á
lagt — en hefði verið réttlætt
með því, að eðlilegt væri að
fyrirtæki greiddu til sameigin-
legra þarfa þess sveitarfélags,
sem búið hefur þeim aðstöðu og
þjúnustu til starfrækslu. Míkill
meirihluti fyrirtækja spönnuðu
hins vegar stærra viðskipta-
svæði en aðseturssveil, og fjöl-
mörg landið allt. Hann tók sem
dæmi hótel á Húsavik. Öum-
deilt væri að hótelið starfaði
aðeins á Húsavík og þægi þar
alla staðbundna þjónustu og að-
stöðu. íbúar Húsavíkur væru
hins vegar ekki helztir við-
skiptavinir þess, heldur aðkom-
ið fólk. Hvar Iiggja mörkin um
viðskiptasvæði slíkra fyrir-
lækja spurði Albert.
Meginhugsunin lögum um
tekjustofna sveitarfélaga er sú,
að þai' skuli fyrirtæki greiða
aðstöðugjald, sem þau fá fyrir-
greiðslu af hálfu sveitarfélags.
Hins vegar er rétt að taka
tekjuöflunarkerfið lil heildar-
endurskoðunar — og kann
raunar að vera óhjákvæmilegt í
sambandi við þá endurskoðun á
verkefnaskiptingu ríkis og
sveitarfélaga, sem nú stendur
yfir.
Albert gat þess að þau fyrir-
tæki, sent fruntvarpið næði til,
hefðu yfirleitt starfsaðstöðu i
mörgum sveitarfélögum. Sum
þeirra væru með útibú eða um-
boðsskrifstofur víða um land.
Af þeirri starfsemi væri greitt
aðstöðugjald til viðkomandi
sveitarfélaga. Flugleiðir greiði
t.d. aðstöðugjald á Keflavíkur-
flugvelli, Isafirði, Akureyri og
Egilsstöðum. Eimskipafélagið
1 ÞINGSINS RÓSAGARÐI — I bakgarði þinghúss mátti líta
blómskrúð fram á haustnætur. Gróandinn er meiri innanhúss en
utan, vetrarlangt, ef að líkum lætur.
rekur vörugeymslu í Hafnar-
firði og slík aðstaða er fyrirhug-
uð á Akureyri. Eflaust gildi það
sama um aðstöðugjald af þeirri
starfsemi. Umboðsaðilar
vátryggingarfélaga séu og efa-
lítið skattskyldir hver í sinni
heimasveit. Eg fæ hins vegar
ekki séð að frumvarp R.A. geri
ráð fyrir að undanskilja þessa
aðila greiðslu aðstöðugjalds,
sagði Albert.
Albert sagði og að þau fyrir-
tæki, sem frumvarpið næði til,
greiddu i ár 321.7 m.kr. í að-
stöðugjald til Reykjavíkur. Mið-
að við ákvæði frumvarpsins
myndi tekjumissir borgarinnar,
sem Ragnar teldi „örlítinn",
nema 149 m.kr. — og á næsta
ári ekki undir 200 m.kr. Frum-
varpi þessu virtist þvi fyrst og
fremst stefnt gegn Reykjavík,
sem þó ætti undir högg að
sækja vegna sýnilegs samdrátt-
ar framleiðsluatvinnugreina á
næst liðnum árum og minni
tekjuaukningar almennra
skattborgara af þeim sökum en
orðið hefði í öðrum skattum-
dæmum landsins.
Hann sagðist þvi leggja til að
þetta aðfararfrumvarp að hags-
munum Reykvíkinga verði
fellt. Hér er um nýjan „auð-
lindaskatt“ að ræða, sem leggja
á á fyrirtæki i Reykjavik: Ég
hvet þingmenn Reykvíkinga til
að verja hagsmuni kjördæmis
sins og þess fólks, sem sýnt
hefur þeim traust til þingsetu.
Bifreiðahlunnindi frá fyrri stjórn — 400
sveitabæir og fiskifloti án sjónvarpsþjónustu
Þjóðleikhúsið og landsbyggðin —
r
Afengisvamir í skólum og ríkis-
fjötmiðlum — Fóstureyðingar og
kynlífsfrœðsla — Spumingar
þingmanna og svör ráðherra
Reglur frá vinstri stjórn
um bifreiðahlunnindi.
Matthfas A. Mathiesen fjármálaráðherra svaraði fyrirspurn frá
Stefáni Jónssvni (Abl) um bifreiðahlunnindi ráðherra, laun
bifreiðastjóra ráðherra og starfstilhögun þeirra sem hér segir:
„1. Sérmeðferð á bifreiðum bifreiðakaup ráðherra, þegar
ráðherra að því er tekur til
greiðslu aðflutningsgjalda er
ákveðin með lögum. sbr. 14. tl.
3. gr. tollskrárlaga. Þessi
ákvæði voru fyrst sett með toll-
skrárlögum á árinu 1970. en
verið endursett siðan. síðast i
árslok 1976. Efnislega byggjast
þessi ákvæði á bilareglum frá
1970, sem settar voru, þegar
verið var að afnema bilaeign
ýmissa ríkisstofnana til einka-
afnota fyrir forstjóra stofnan-
anna. Þá var ákveðið. að ráð-
herrar gætu fengið rikisbif-
reiðar til afnota. en þá ein-
göngu opinberra nota. Kysu
þeir það ekki ættu þeir kost á
að fá keypta bifreið i upphafi
ráðherraferils án greiðslu
aðflutningsgjalda og söluskatts.
Sú hefð hafði þá lengi gilt um
þeir létu af embætti. Bifreiðin
yrði þá notuð sem embættisbif-
reið ráðherra. Jafnframt var
gert ráð fyrir láni að tiltekinni
fjárhæð til 10 ára og með 5%
vöxtum til bifreiðakaupanna.
Frá upphafi var gert ráð fyrir,
að ríkið greiddi að fuilu
rekstrarkostnað ráðherrabif-
reiða. I tíð fyrri ríkisstjórnar
var ákveðið að ráðherrum skuli
heimilt að endurnýja bifreiðar
sínar með sama hætti að þvf ef
varðar aðflutningsgjöld eftir
þriggja ára samfellt starf og að
sú heimild standi allt að einu
ári eftir að ráðherradómi lýkur.
2. Árið 1976 voru greidd laun
til átta bifreiðastjóra ráðherra
auk afleysinga sem samtals
nam kr. 16.927.352. Launin vor
mjög mismunandi vegna mis-
mikillar yfirvinnu, frá 1567
þús. kr. upp í 2.607 þús. kr.
3. Starf bifreiðastjóranna
felst í akstri og umsjón með
bifreið ráðherra. Að auki sinna
þeir ýmsum sérstörfum og út-
réttingum í þágu ráðuneytanna
eftir þvi sem þörf krefur."
Það kom fram i svari Ólafs
Jóhannessonar bankamálaráð-
herra og Ingólfs Jónssonar,
form. stjórnar Framkvæmda-
stofnunar, að bankastjórar og
forstjórar Framkvæmdastofn-
unar njóti hliðstæðra bifreiða-
hlunninda (um kaup bifreiða)
og ráðherrar.
Karvel Pálmason (SFV) taldi
ráðherra eiga að standa undir
bifreiðakostnaði af launum sin-
um, sem aðrir þjóðfélagsþegn-
ar. Þó væri fremur hægt að
afsaka að þeir nytu slíkra
hlunninda en bankastjórar eða
forstjórar Framkvæmdastofn-
unar.
400 SVEITABÆIR OG
FISKVEIÐIFLOTI
AN SJONVARPS
Vilhjálmur Iljálmarsson
menntamálaráðherra svaraði
fyrirspurn frá Steingrimi
Ilermannssyni (F) um dreif-
ingu sjónvarps. í svari ráðherra
kom m.a. fram:
1) Helztu framkvæmdir
lídandi árs eru þessar Fram-
lenging örbylgjukerfis frá
Akureyri til Gagnheiðar
austur, sem er dýr framkvæmd.
Reistar eru endurvarpsstöðvar
á Breiðdalsvik og Staðarborg i
Breiðdal í Stöðvarfirði. Endur-
nýjaður verður fyrir áramót
gamall sendir i sjónvarpsstöð
að Hnjúkum við Blönduós. í
Vestmannaeyjum verður sett
upp endurvarpsstöð. Endur-
nýjaður tækjabúnaður endur-
varpsstöðvar að Höfn í Horna-
firði (fyrir áramót). Lítil
endurvarpsstöð verður sett upp
í Ólafsfirði. Þá hefur nokkrum
milljónum verið varið til undir-
búnings byggingu nýrra stöðva
á næsta ári.
Tolltekjur af innfluttum
sjónvarpstækjum (þ. á m. lit-
sjónv.t.) voru áætlaðar 200
m.kr. 1977, sem m.a. renna til
þessara framkv. Kostnaður við
litvæðingu sjónvarps i ár hefur
numið 80 m.kr.
2. Fyrirhugaðar framkvæmd-
ir á næsta ári: Nýjar sjónvarps-
stöðvar i Hörgárdal, Öxnadal,
Blöndudal og Svartárdal. Á
Almannaskarði, tengistöð fyrir
Lón og i Borgarhöfn i Suður-
sveit, i Drangsnesi, við Kolla-
fjörð i Strandasýslu og við
Bakkaflóka. Endurnýja þarf
bráðabirgðastöð í Grundarfirði.
I Hegranesi i Skagafirði er
áætlað að endurnýja 1Ö ára
gamlan sendi. Endurbæta á
stöðvar á Lágafelli í Mosfells-
sveit og i Langholti.
Þá eru fyrirhugaðar fram-
kvæmdir við örbylgjukerfi á
leiðinni Reykjavík-Vestfirðir.
Tolltekjur af sjónvarpstækjum
á næsta ári eru áætlaðar 340
m.kr.
Fjöldi þingmanna tók til
máls, einkum strjálbýlisþing-
menn, sem lýstu óánægju með
seinagang í dreifingu sjón-
varps, en um 400 sveitabæir
munu enn án móttökuaðstöðu.
Pétur Sigurðsson (S) boðaði
flutning þingsályktunartillögu
um sjónvarpsefni til sjómanna,
m.a. með myndsegulböndum,
sem viða væru nýtt þar sem of
kostnaðarsamt reyndist að
koma sjónvarpsefni á framfæri
með venjulegum hætti. Gvlfi Þ.
Gtslason (A) ræddi nýja mögu-
leika, sem sending sjónvarps-
efnis um gervitungl byðu upp
á.
FÖSTUREYÐINGAR —
KYNLÍFSFRÆÐSLA.
Matthías Bjarnason. heil-
brigðisráðherra, svaraði fyrir-
spurn frá Sigurlaugu Bjarna-
dóttur (S): hvenær sett yrði
reglugerð um framkvæmd
fóstureyðinga, eftir nýlegum
lögum þar um, sem og , hvern
veg tilskilinni kynlifsfræðslu
Framhald á bls. 19.