Morgunblaðið - 29.11.1978, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 29. NÓVEMBER 1978
Hvaö segja þeir um „kauprán“ ríkisstjórnarinnar?
MORGUNBLAÐIÐ leitaði í gær til talsmanna atvinnu-
rekenda og spurði þá álits á frumvarpi ríkisstjórnarinn-
ar um efnahagsaðgerðir I. des. nk. og kröfu ASÍ í
sambandi við frumvarpið: — Svör þeirra fara hér á eftir.
Árni Benediktsson,
framkvæmdastjóri:
„Of stór hluti laun-
anna ferannað en
beint í vasa launpega“
„Þó að éfí hafi að
sjálfsöðgu ekkert
á móti félagsleg-
um umbótum
finnst mér að of
stór hluti laun-
anna fari annað
en beint í vas-
ann,“ sasði Arni
Benediktsson,
framkvæmda-
stjóri hjá frystihúsum SIS,
aðspurður um efnahafísfrumvarp-
ið og kröfugerð ASÍ í sambandi við
það.
„Mér finnst það vera vafasöm
stefna að auka þetta en ef
launþegahreyfingin óskar eftir
slíku hlýtur það að stafa af því að
hún vilji það og það er ekki mitt að
segja til um það hvort verkalýðs-
hreyfingin vill frekar fá launin í
peningum en einhverju öðru.“
„Það dregur að sjálfsögðu veru-
lega úr verðbólgu aö launa-
hækkunin verður ekki nema 6,13%
núna 1. desember í staðinn fyrir
14,13%. Sjávarútvegurinn er
þannig staddur núna að hver
launahækkun og hver fiskverðs-
hækkun, sem leiðir í kjölfar
launahækkunar leiðir nákvæmlega
til hlutfallslegrar gengislækkunar,
þannig að þetta hefur að þessu
leyti aðeins þau áhrif að laun
lækka minna og gengið lækkar
minna og þar með verður verð-
bólgan minni.
Það kemur hins vegar ekki fram
í lögunum hvert framhaldið verð-
ur. Veröi það niðurstaðan að
launin hækki ekki nema 5% hinn
1. marz n.k. hefur það einnig áhrif
til þess að draga úr verðbólgunni í
bili en það er óljóst ennþá hvort
það gerir það til langframa. Það
fer eftir því hvort verðbólgu-
valdarnir sjálfir verða skildir eftir
í kerfinu, m.a. eftir því hvernig
þeim 3%., sem eiga að fara til
félagslegra ráðstafana, verður
varið og hvenær og hvernig
fjáröflun verður til 2‘/2% niður-
greiðslunnar og fleiri þátta, sem
eru enn óráðnir að því er virðist.
Þetta mál verður skoðað nánar á
næstunni og það verður reiknað
hvaða áhrif þessar ráðstafanir
hafa á verðbólguna út næsta ár.“
Páll Sigurjónsson, formaóur Vinnu-
veitendasambands íslands:
„Lagaboð sett um atriöi, sem
samið hefur verið um í frjálsum
samningum?“
„Það er því miður
staðreynd, að
atvinnuvegirnir
geta ekki tekið á
sig neinar
hækkanir eins og
stendur ef
forðast á rekstr-
arstöðvun,“ sagði
Páll Sigurjónsson
formaður Vinnu-
veitendasambands Islands í gær,
aðspurður um efnahagsfrumvarp
ríkisstjórnarinnar.
Páll kvaðst að öðru leyti vísa til
fréttatilkynningar Vinnuveitenda-
sambandsins, sem birt er á bls. 2,
nema hvað hann vildi sérstaklega
taka fram, að í greinargerð með
frumvarpinu væri gert ráð fyrir
fjölmörgum lagaboðum um atriði,
sem hiftgað til hefði verið fjallað
um í frjálsum samningum og
aðilar vinnumarkaðarins hefðu
hingað til ekki viljað að löggjafinn
fjallaði um. Væri hér m.a. um að
ræða málefni lífeyrissjóða,
fæðingarorlof, veikinda- og slysa-
bætur, uppsagnarákvæði o.fl.
Um svonefndan „kröfupakka"
Alþýðusambands Islands kvaðst
Páll ekki vilja tjá sig að svo komnu
máli.
Hjalti Geir
Kristjánsson, form.
Verzlunarráðs ísl.:
„Frumvarpið bæði tímabundið
og vafasamt viðnám gegn verð-
bólgu“
Hjalti Geir
Kristjánsson,
formaður
Verzlunarráðs ís-
lands, hafði eftir-
farandi að segja
er Mbl. innti eftir
áliti hans á efna-
hagsfrumvarpi
stjórnarinnar og
„kröfupakka“ASÍ
„í júní í fyrra, þegar niðurstöður
sólstöðusamninganna lágu fyrir,
spáði Verzlunarráðið því, að verð-
iag mýndi hækka um 75% frá 1.
júní út samningstímabilið. Þessi
spá er nú að rætast.
Meginástæða þessarar verð-
bólguöldu var sá óraunhæfi kaup-
máttur, sem sólstöðusamningarnir
vísitölubundu og síðan þá hefur á
víxl hækkað laun og verðlag.
Frumvarpi ríkisstjórnarinnar er
ætlað að taka á þessum vanda.
Frumvarpið er þó bæði tíma-
bundið og vafasamt viðnám gegn
verðbólgu. Því er ætlað að afstýra
27 milljarða launahækkun á næsta
ári í skiptum fyrir 7 milljarða
launahækkun á næsta ári í skipt-
um fyrir 7 milljarða ný útgjöld
ríkissjóðs, sem ekki rúmast á
fjárlögum án niðurskurðar eða
nýrra skatta, og lenda því senni-
lega á endanum, sem skuldaaukn-
ing hjá Seðlabankanum. Þegar svo
langt er gengið, hefði verið hrein-
legra að fella niður launahækkun-
ina 1. desember, án útgjalda úr
ríkissjóði, enda greiða landsmenn
sjálfir útgjöld ríkissjóðs á endan-
um.
Ef frumvarpið verður samþykkt
óbreytt, veitir það vissan gálga-
frest, sem rennur út 1. marz. Þá er
sennilegt, að viðfangsefnið verði
11% kauphækkun í stað þeirrar
5%., sem minnst er á í athuga-
semdum frumvarpsins. Mismunur-
inn, 6% , verður þá nýtt viðfangs-
efni ásamt þeirri gengisbreytingu
og fiskverðshækkun, sem virðist
verða í upphafi næsta árs. Við-
námið er því tímabundið.
Vegna þessa frumvarps hefur
A.S.I. að sjálfsögðu sett fram
kröfur um meiri völd í þjóðfélag-
inu, en það hefur nú þegar. A.S.Í.
gerir sér Ijóst, að menn vilja fórna
jafnvel allri kauphækkuninni 1.
desember til að verðbólguholskefl-
an fjari út. Ríkisstjórnin virðist
hins vegar ekki ætla að nýta þann
meðbyr, sem hún nú hefur til að
afstýra launahækkuninni 1.
desember án útgjalda úr ríkissjóði.
Slík aðgerð væri þó verulegur
sigur í baráttunni við verðbólguna
og mundi styrkja atvinnulífið í
landinu, sem nú er hættulega
veikt.“
Kristján Ragnarsson, formaður LÍÚ:
„Finnst undrum sæta að sjó-
mannasamtökin skuli bera fram
óskir í þessu formi“
„Mér finnst undr-
um sæta að sjó-
mannasamtökin
skuli bera fram
óskir í þessu
formi við ríkis-
stjórnina," sagði
Kristján
Ragnarsson for-
maður LÍÚ,
aðspurður um
þau atriði „kröfupakka" ASÍ, sem
lúta að sjómannasamtökunum og
útgerðinni.
„í kjarasamningunum í fyrra
varð að samkomulagi að setja upp
sérstaka nefnd til þess að kanna
aðbúnað og hollustuhætti í fiski-
skipum. Sú nefnd er um það bil að
ljúka störfum og miðað við að
samkomulag verði um þau atriði
höfum við ekkert á móti því að þau
atriði verði lögfest. En um önnur
atriði svo sem fæðisgreiðslur, sem
í dag eru háðar sérstöku sam-
komulagi, um greiðslur í veikinda-
og slysatilfellum, sem hingað til
hefur verið samningsatriði, um
frídaga, sem einnig hefur verið
samningsatriði, öll þessi þrjú
atriði hafa samtök sjómanna
hingað til talið mál sjómanna og
útgerðarmanna en ekki löggjafans.
Ég teldi það stórfellda afturför í
samskiptum aðila vinnumarkaðar-
ins ef Alþingi fer að hafa íhlutun í
mál eins og þessi, sem eru hrein
kjaraatriði og á að fjalla um í
kjarasamningum milli atriða.
Hvað varðar greiðslur fyrir fæði
er því þannig háttað í dag að
áhafnadeild aflatryggingasjóðs
fær 1,62% af andvirði útfluttra
sjávarafurða og gengur þetta fé til
greiðslu á fæðiskostnaði á fiski-
skipum en mismunandi mikið eftir
úthaldi og stærðum skipa. Nú eru
þetta 1396 krónur á mann á dag
fyrir skip yfir 131 rúmlest, 1046
krónur fyrir skip 12—130 rúmlest-
ir og 653 krónur fyrir skip undir 12
lestir. Þetta nægir í langflestum
tilfellum til greiðslu á fæðiskostn-
aði en hins vegar greiða sjómenn
það sem umfram er, ef fæði er
óvenjulega dýrt. Um þetta hefur
verið ágætt samkomulag og því
þykir okkur furðu sæta að þessar
óskir séu nú fram komnar."
Aðspurður kvaðst Kristján ekki
vilja tjá sig um efnahagsfrumvarp
ríkisstjórnarinnar en vísaði til
fréttatilkynningar Vinnuveitenda-
sambands íslands, sem birt er á
bls. 2 í blaðinu í dag.
MÓÐIR MÍN — húsfreyjan
Fyrra bindi þessarar bókar seldist mest allra bóka okkar á síðasta ári.
Hér er að finna eftirtalda fimmtán nýja þætti um nýjar mæður skráða
af börnum þeirrat
Sólveig Þórðardóttir frá Sjöundá eftir
Ingimar Jóhannesson, Jóhanna Kristín
Jónsdóttir frá Alfadal eftir Jóhannes
Davíðsson, Steinunn Frímannsdóttir frá
Helgavatni eftir Iluldu Á. Stefáns-
dóttur, Hansfna Benediktsdóttr frá
Grenjaðarstað eftir Guðbjörgu J.
Birkis, Björg Þ. Guðmundsdóttir frá
Höll eftir Sigurð S. Haukdal, Hlíf
Bogadóttir Smith frá Arnarbæli eftir
Sigríði Pétursdóttur, Svanhildur Jör-
undsdóttir frá Syðstabæ eftir Guðrúnu
Pálsdóttur, Aðalbjörg Jakobsdóttir frá
Húsavík eftir Guðrúnu Gisladóttur,
Jakobína Davíðsdóttir frá Hrísum eftir
Davíð Ólafsson, Sigríður Jónsdóttir
Bjarnason eftir Hákon Bjarnason, Ásdís
Margrét Þorgrímsdóttir frá Hvítár-
bakka eftir Þorgrím Sigurðsson,
Kristín Sigurðardóttir frá Skútustöðum
eftir Hall Hermannsson, Þórdís Ásgeirs-
dóttir frá Knarrarnesi eftir Vernharð
Bjarnason, Dóra Þórhallsdóttii frá
Laufási eftir Þórhall Ásgeirsson og
Grethe Harne Ásgeirsson eftir Evu
Ragnarsdóttur.
Móðir mín — Húsfreyjan er óskabók allra kvennai ömmunnar,
mömmunnar, eiginkonunnar og unnustunnar. Hver þáttur bókarinn-
ar er tær og fagur óður um umhyggju og ljúfa móðurást.

/ minningu hennar, sem eldinn fól aó b/eldi og blós i
glæóurnar aó morgni, hennar, sem breytti ull i fat og
mjólk i mat, sem einatt var fræóandi og uppalandi
og allan vanda leysti i önn og erli dagsins - hlverþáttur
þessarar bókar er tær og fagur óóur um móóurást.
SKUGGSJÁ
BHM mótmælir þaki
á veröbótunum
„Að því er
varðar ASÍ þá
er sá munur á
þessu kaupráni
og því fyrra að
nú er ASI sum-
part ábyrgt
fyrir þessari
ríkisstjórn og
því í aðstöðu til
að semja um
atriði, sem þeir geta metið. En
að því er varðar BHM og ég
hygg fleiri samtök, sem ekki eru
í aðstöðu til að hafa áhrif á gang
þessara mála, þá er munurinn á
þessu kaupráni og því fyrra
enginn,“ sagði Jón Hannesson
formaður launamálaráðs
Bandalags háskólamanna. Að
öðru leyti vísaði Jón til bréfs,
sem hann og Valdimar Kr.
Jónsson, nýkjörinn formaður
BHM, hafa sent Ólafi Jóhannes-
syni forsætisráðherra, en það
bréf er svohljóðandi:
„Bandalag háskólamanna
mótmælir vinnubrögðum ríkis-
stjórnarinnar, að ekkert samráð
skuli haft við BHM, þrátt fyrir
fögur orð um samráð við aðila
vinnumarkaðarins og hefur
ítrekuðum beiðnum launamála-
ráðs BHM um fund með ráð-
herranefnd þeirri. sem falið var
að hafa samráð við aðila vinnu-
markaðarins ekki verið sinnt.
Þá vill bandalagið einnig
mótmæla því harðlega, að enn
skuli gert ráð fyrir þaki á
verðbætur, þótt almennt sé nú