Morgunblaðið - 24.04.1979, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. APRÍL 1979
Erfiðleikarnir byrja
í 39.000 fetum
FARÞEGAFLUGVÉLIN af gerðinni Boeing
727, sem fór að hringsnúast yfir Michigan í
39.000 fetum og flugmaðurinn Harvey Gibson
kom á réttan kjöl rétt áður en hún snart jörðu
(er hún hafði hrapað 24.000 fet á einni mínútu),
bjargaðist af þvíhún var frábærlega vel smíðuð
þótt hún væri 14 ára gömul og af því Gibson var
frábær flugmaður, segir fulltrúi í handarísku
flugmálastjórninni (FAA), Langhorne Bond,
samkvæmt frásögn Newsweek um atburðinn.
„Ég veit ekki nokkurt
dæmi þess að farþegaflug-
vél hafi snúizt 360 gráður
og komizt af,“ segir Bond.
Hann segir mikilvægustu
skýringuna þá, að Gibson
hafi þvert gegn reglum
sett niður lendingarbún-
aðinn, en til þess ráðs
greip hann á síðustu
stundu til að draga úr
ferðinni. Þetta tókst,
„kannski tveimur sekúnd-
um“ áður en þotan brot-
lenti að sögn Gibsons.
„Málið er það að gera
rétta hlutinn á réttum
tíma,“ sagði Gibsón.
Þeir sem rannsaka slys-
ið furða sig á því að
hljóðritanir af samtölum í
flugstjórnarklefanum
virðast hafa þurrkazt út,
en þeir vona að finna megi
skýringuna á orsökum
óhappsins í innsigluðum
flugrita sem fylgdist með
tækjum flugvélarinnar.
87 farþegar og áhöfn
flugvélarinnar höfðu ný-
lokið við að borða þegar
flugvélin fór að hringsnú-
ast og mikil skelfing greip
um sig, samkvæmt frá-
sögn Newsweek. „Fólk fór
að hrópa og flugfreyja fór
að gráta,“ sagði Chell
Roberts stúdent frá Utah.
Það fyrsta sem honum
datt í hug að gera var að
segja barnshafandi unn-
ustu sinni Louise að hann
elskaði hana. „Hún hlýtur
að hafa haldið að öllu
væri lokið," sagði hann.
„Hún fór að hrópa: Nei!
Nei! Nei!“.
Farþegi í hvíldarher-
bergi, Barbara Merrill var
við því búin að deyja.
„Hávaðinn hækkaði og
hækkaði og öll vélin hrist-
ist,“ sagði hún. Hún var
læst inni og eins og límd
Flugvél
Gibsons
var traust
og góð
Lendingar
búnaður
settur niður
15.000 fetum
við gólfið. „Ég sagði: „Ó,
guð, ég lifi þetta aldrei af“.
Þá flugu dyrnar upp á
gátt og hún þeyttist
fram á gang.
„Ég hrópaði á
hjálp og náði ekki andan-
um. Lungun ætluðu að
springa."
Þegar Gibson hafði
komið flugvélinni á réttan
kjöl og flaug áleiðis til
flugvallarins í Detroit í 90
km fjarlægð sagði hann
við farþegana: „Við skul-
um horfast í augu við það
illa farinn
____ a _ að enginn vissi
Detroit-flugvellihvort lendingin tækist.
Merrill farþegi sagði að
sögn Newsweek: „Það eina
sem ég gat hugsað um
eftir allt það sem við
höfðum orðið að ganga
gegnum var: flugvélin
brotnar í lendingu og eld-
ur læsir sig um hana.“ Við
þessu bjuggust allir í flug-
vélinni, en lendingin gekk
að óskum og aðeins sex
fengu skrámur.
að við höfum átt við smá-
vegis vandamál að stríða,
en nú virðumst við hafa
náð tökum á því.“ Erfið-
leikunum var þó ekki lok-
ið því að hægri vængurinn
var laskaður og lend-
ingarbúnaðurinn var svo
Vigfús B. Jónsson:
Fiskræktar- og veidimál bezt
komin í höndum þeirra sem að
þeim haf a staðið að undanf örnu
Yfir pistli nokkrum efst á for-
síðu Dagblaðsins hinn 28. marz s.l.
getur að líta eftirfarandi fyrir-
sögn: „Ræktaður lax getur kostað
allt upp í 120 þúsund krónur".
Ritsmíði þessu er beint að Fiskeld-
isstöðinni í Kollafirði og e.t.v.
fiskræktinni í heild og auðvitað
ekki á það minnst, hvað ræktaður
lax getur orðið dýr.
Fyrirsögnin er stór en pistillinn
lítill og minnir handbragðið óneit-
anlega á þá, sem einkum draga
fram dekkstu hliðar hlutanna og
fjalla um þá á neikvæðan hátt en
eigi jákvæðan. Það er að vísu ekki
nýlunda að spjótum sé beint að
Laxeldisstöðinni í Kollafirði því til
þess hafa ýmsir orðið allt frá því
hún tók til starfa. Það sem einkum
einkennir málflutning þeirra
manna er það, að þeir láta vart
sem þeir viti að stöðin er ekki
atvinnufyrirtæki heldur tilrauna-
stöð sem nauðsynlega vantar mun
meira fjármagn til að geta betur
valdið verkefnum sínum. Auk þess
hafa hinir sömu látið hjá líða að
rekja hvern þátt Kollafjarðarstöð-
in á í þeim stórkostlega árangri
sem náðst hefur í fiskrækt hér-
lendis á síðustu árum og áratug-
um. En af því að ég stakk niður
penna þá vil ég fara nokkrum
orðum um þann árangur og
hvernig að hefur verið staðið.
Fyrir um það bii 25 árum síðan
voru 60 laxveiðiár hér á landi en
eru nú orðnar 80 talsins. Þá hafa
veiðibakkar hinna íslenzku fall-
vatna verið lengdir um hundruð
km. með fiskvegagerð og lagfær-
ingum á árfarvegum. A sama tíma
hefur og laxveiðin meira en fjór-
faldast að tölunni til og gefur nú
af sér sívaxandi tekjur til bænda
og allra þeirra sem laxveiðihlunn-
indi eiga. En auðvitað njóta hér
fleiri góðs af, því að af afhlunnind-
um þessum greiða menn skatta og
skyldur og erlendir veiðimenn
borga nú sívaxandi upphæðir ekki
bara fyrir fveiðileyfi heldur og
ýmsa þjónustu, sem þeir njóta
hérlendis og eru það orðnar um-
talsverðar tekjur í gjaldeyri fyrir
þjóðina.
I landinu eru starfandi sex
fiskeldisstöðvar og er seiðafram-
leiðsla þeirra að langmestu leyti
notuð til fiskræktar. Auk fiskeld-
isstöðvanna eru þrjár fiskhalds-
stöðvar starfræktar hérlendis,
einnig er hafbeit og sjóeldi komið
verulega á tilraunastig. Starfandi
veiðifélög eru nú 130 talsins og
hefur fjöldi þeirra gengið í Land-
samband veiðifélaga, sem mjög
hefur eflst á síðari árum og veitir
nú fiskræktinni beinan fjárhags-
legan stuðning ásamt fleiru.
Veiðifélögin greiða vissan
VigfúsB. Jónsson
hundraðshluta tekna sinna til
Fiskræktarsjóðs og Landsam-
bands veiðifélaga. Þannig fer fram
veruleg tekjujöfnun meðal veiði-
réttareigenda innbyrðis.
Sú þróun, sem fram hefur farið í
fiskræktarmálum hér á landi á
síðari árum er vissulega jákvæð og
árangurinn gott vitni þess að vel
hefur verið að málunum staðið.
Umræddur árangur hefur fyrst og
fremst náðst fyrir mikil fjárfram-
lög og dugnað bænda, góða leið-
beiningaþjónustu Veiðimálastofn-
unarinnar og ágætan hlut stang-
veiðimanna, sem jafnan hafa haft
góða samvinnu við bændur, það ég
best veit.
Þrátt fyrir þá velgengni sem að
framan greinir hlaupa menn nú
gjarnan fram fyrir skjöldu og vilja
leggja nýtt vit til málanna og er
það útaf fyrir sig góðra gjalda
vert. Raddir þeirra manna hafa
heyrst bæði í sölum Alþingis og
utan þess og ber nokkuð á þeim,
sem oftrú hafa á því, aðr íkið setji
krumlur sínar sem allra mest í
þessi mál og nýir aðilar efldir þar
til áhrifa. Ef dæma má af mál-
flutningi þessara manna, þá eru
þeir margir hverjir harla fáfróðir
um þróun og framkvæmd fisk-
ræktar og veiðimála bæði nú og í
náinni fortíð.
Mín skoðun er sú, að mál þessi
séu best komin í höndum þeirra,
sem að þeim hafa staðið að undan-
förnu. Ég hygg að við þurfum
hvorki að fjölga stjórnunarliði né
stofnunum í sambandi við fisk-
ræktar- og veiðimál. Best mun
vera að efla það sem fyrir er og á
ég þar t.d. bæði við Laxeldisstöð-
ina í Kollafirði og Fiskræktarsjóð.
Ég vil svo að lokum geta þess,
mönnum til umhugsunar, að fram-
kvæmd og þróun fiskræktar og
veiðimála hérlendis vekur síaukna
athygli meðal erlendra þjóða og
þar telja menn sig geta margt af
okkur lært.
Laxamýri 10. apríl 1979.
Áhugamenn stofna
landafræðifélag
Nokkrir einstaklingar sem
tengdir eru landafræði sem
fræðigrein með háskólanámi,
boða til stofnfundar félags
áhugamanna um landafræði í
stofu 201 í Árnagarði, mánudag-
inn 23. apríl kl. 20.00. Allir þeir
sem áhuga hafa á landafræði eru
velkomnir á þennan stofnfund,
en á honum verða lögð fram
drög að lögum og tillögur um
starfshætti félagsins.
í fundarboði segir að sam-
gangdr milli landfræðinga og
annarra áhugamanna um landa-
fræði hafi verið í lágmarki fram
til þessa og hljóti formlegur
félagsskapur að geta bætt þar úr.
Þeir sem ekki sjá sér fært að
koma á fundinn geta gerst stofn-
félagar með því að hafa samband
við Eggert Lárusson, Birkimel 10,
síma 19586 í Reykjavík.