Morgunblaðið - 31.05.1980, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 31. MAÍ1980
3
eins vel með störfum vinstri
meirihlutans í borgarstjórn og
ég, þarf ekki aðra hvatningu til
þess að vinna það verk.
Hvað væntanlega kosningabar-
áttu varðar þá lít ég svo á að hin
eiginlega kosningabarátta geti
ekki hafist síðar en í haust og
hljóti að vera stígandi allt til
lokauppgjörsins. Við munum því
nota sumarið til þess að undirbúa
allt j)að starf," sagði Davíð.
„Eg vona að mér takist í starfi
mínu að vera í jafn góðu sam-
bandi við samborgara mína hér í
Reykjavík eins og Birgi ísleifi
tókst og ég mun leitast við að
gera slíkt samband eins auðvelt
og verða má.“
Borgarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins. (Ljúsm. Mbl. Ól. K.M.
Ert þú ekki nokkuð ungur til að
taka starf sem þetta að þér?
„Það er alveg rétt að ég er
ungur, en það hefur verið venja
hjá okkur sjálfstæðismönnum í
borgarstjórn að velja unga menn
til forystu og er ég á mjög
áþekkum aldri og þeir Bjarni
Benediktsson, Geir Hallgrímsson
og Birgir Isl. Gunnarsson, þegar
þeir völdust til forystustarfs hjá
okkur í borgarmálum. Og nátt-
úrulögmálið segir jú, að þeir
annmarkar, sem kunna að fylgja
ungum aldri, hljóti að lagast með
tímanum,“ sagði Davíð Oddsson.
Birgir ísl. Gunnarsson:
og sýnt hæfileika til að geta veitt
slíku starfi forystu," sagði Birgir.
Hyggst þú starfa áfram innan
borgarstjórnarflokksins?
„Eg mun að sjálfsögðu starfa
áfram í borgarstjórn og a.m.k.
fyrst um sinn í borgarráði og ég
hyggst ekkert draga af mér í
störfum að borgarmálum."
Munt þú bjóða þig fram í næstu
borgarstjórnarkosningum?
„Sú ákvörðun verður tekin þeg-
ar þar að kemur,“ sagði Birgir ísl.
Gunnarsson.
Ég vænti mér mjög góðs af
starfi Davíðs Oddssonar, hann
hefur á þessum tveimur kjör-
tímabilum sem hann hefur setið í
borgarstjórn, starfað af lifandi
áhuga að borgarmálum, verið
hugmyndaríkur, lifandi og ötull
Davíð Oddsson:
„Eftir að ég tók sæti á Alþingi í
vetur, þá hef ég smám saman
styrkst í þeirri trú að nauðsyn-
legt sé að endurskipuleggja starf
borgarstjórnarflokks Sjálfstaeð-
isflokksins," sagði Birgir ísl.
Gunnarsson fráfarandi formaður
borgarstjórnarflokksins, þegar
Mbl. spurði hann um ástæður
afsagnar hans. „Ég tel að það sé
heppilegt að koma á annarri
verkaskiptingu innan flokksins
og milli þeirra fulltrúa sem þar
eiga sæti. Mér finnst að ekki fari
saman seta á Alþingi og veita
jafnframt borgarstjórnarflokki
Sjálfstæðisflokksins forystu. Því
tók ég þá ákvörðun að láta af
störfum sem formaður. Eftir að
ég tók þessa ákvörðun þá ræddi
ég við félaga mína í þessum hópi
og að þeim viðræðum loknum þá
var það ljóst í mínum huga að
Davíð Oddsson hefði traust allra
í borgarstjórnarflokknum til að
taka þetta starf að sér. Því gerði
ég tillögu um að hann yrði
kosinn. Olafur B. Thors sem verið
hefur varaformaður léði ekki
máls á því að vera inni í þeirri
mynd og óskaði jafnframt eftir
því að vera ekki lengur varafor-
maður. Varð þá samstaða um að
Magnús L. Sveinsson tæki sæti
hans sem varaformaður og að
Markús Örn Antonsson yrði rit-
ari,“ sagði Birgir.
„Ég fagna því mjög að innan
borgarstjórnarflokksins náðist
alger samstaða um þetta mál og
ber það vott um að þessi hópur sé
staðráðinn í að vinna saman, hér
eftir sem hingað til.
Höfum verk að vinna
- að koma á heilsteyptri og skynsamlegri stjórn í Reykjavík
Aðalfundur Krabbameinsfélags íslands
„Ég er mjög ánægður með þá
eindrægni og samstöðu sem kom
fram á fundi borgarstjórnar-
flokksins þegar þessi vandasama
ákvörðun var tekin,“ sagði Davíð
Oddsson í samtali við Mbl. en
Davíð var í gær kjörinn til
formennsku í borgarstjórnar-
flokki Sjálfstæðisflokksins. „Það
var ekki létt átak að finna mann í
stað Birgis Isl. Gunnarssonar,
eftir að hann ákvað að láta af
störfum sem formaður borgar-
stjórnarflokksins. Það er ekki
síður erfitt fyrir mig að gangast
undir að taka slíku kjöri. Ég vildi
gjarnan mega í mínum störfum
beita svipuðum starfsaðferðum
og Birgir hefur beitt og samræma
festu, lagni og samningalipurð,"
sagði Davíð.
„Það verður mér mjög mikil
hvatning í þessu starfi að finna
samhug og baráttuvilja félaga
minna og ég hygg gott til sam-
starfs við þá Magnús L. Sveins-
son og Markús Örn Antonsson,
sem með mér voru kjörnir til þess
að veita flokknum forystu. Við
höfum verk að vinna, þ.e. að
koma á heilsteyptri og skynsam-
legri stjórn í Reykjavíkurborg á
nýjan leik og sá sem hefur fylgst
Davíðs Oddssonar
Vænti mér góðs af starfi
Center for Defence Information:
Hernaðarlega óvarlegt að hafa
ekki kjarnorkuvopn á íslandi
þó ekkert sem staðfestir tilvist þeirra
Morgunblaðinu barst í gær frá
Washington yfirlýsing frá stofn-
uninni Center for Defence In-
formation um kjarnorkuvopna-
mál og ísland, en stofnun þessi
hefur dregist inn i umræður um
varnarmál hér á landi nú síðast
fyrir tilstuðlan fréttastofu hljóð-
varps, sem hafði samband við
hana í síðustu viku.
Yfirlýsing stofnunarinnar nú er
gefin fyrir eftirgrennslan frá íslensk-
Dr. Gunnlaugur drap á nokkur
atriði sem ofarlega hafa verið á
baugi hjá félaginu. Þar má nefna
aukið leitarstarf, ekki aðeins hóp-
skoðun kvenna með tilliti til
legháls- og brjóstkrabbameins,
heldur einnig krabbameinsleit
meðal karla. í því sambandi hefur
verið rætt um leit að krabbameini
í blöðruhálskirtli, endaþarmi og
ristli. Dr. Gunnlaugur sagði brýnt,
að brjóstkrabbameinsrannsóknir
verði efldar.
Alls voru skoðaðar á öllu land-
inu rúmlega 10.800 konur á síðasta
ári. Greindar voru 19 konur með
brjóstkrabbamein við leit. Heildar
nýgengi var 67. Alls fundust 33
konur með frumstigsbreytingar í
leghálsi, — það er áður en krabba-
mein náði að festa rótum. Með
leghálskrabbamein voru greindar
5 konur við hópskoðun en alls voru
greindar 16 konur með krabba-
mein í leghálsi.
Alls voru skoðuð 13.459 sýni á
árinu 1979 í Frumurannsókna-
stofu Krabbameinsfélagsins en
húsnæðisskortur og fólksfæð hef-
ur háð starfsemi rannsóknarstof-
unnar. Fyrir skömmu voru rann-
sóknarstofunni gefnar tvær smá-
sjár af Kiwanisklúbbnum Heklu.
Fréttabréf um heilbrigðismál, sem
Krabbameinsfélagið gefur út, kom
út fjórum sinnum á síðasta ári
eins og undanfarin ár. Upplag
tímaritsins er nú sjö þúsund
eintök. Hjá krabbameinsskrá fé-
lagsins var unnið að rannsóknum
á áhættuþáttum krabbameina auk
skráningar nýrra tilfella.
Þá skýrði dr. Gunnlagur frá því,
að Krabbameinsfélagið hafði ný-
lega veitt íslenzkum lækni í
Svíþjóð, Snorra Ingimarssyni, 1
milljón króna styrk til að ljúka
doktorsritgerð, sem hann vinnur
að við Karólínska sjúkrahúsið í
Stokkhólmi.
Dr. Gunnlaugur Snædal var
endurkjörinn formaður Krabba-
meinsfélags íslands. Úr stjórn
áttu að ganga Jónas Hallgrímsson
prófessor og Ólafur Örn Arnarson
læknir. Prófessor Jónas gaf ekki
kost á sér, en í hans stað var
Sigurður Björnsson, læknir kos-
inn. Ólafur Örn var endurkosinn.
Aðrir í stjórn eru Tómas Árni
Jónasson, Hjörtur Hjartar, Vigdís
Magnúsdóttir, dr. Friðrik Einars-
son, Erlendur Einarsson og
Matthías Johannessen.
um stjórnvöldum og öðrum aðilum
hér á landi og í henni skýrir stofnun-
in, hvernig hún hafi komist að þeirri
niðurstöðu, að ýmislegt bendi til þess
að kjarnorkuvopn séu hér á landi.
Nefnir stofnunin sérstaklega í yfir-
lýsingu sinni tilvist P-3C kafbáta-
varnaflugvélanna og F-4 Phantom
orrustuflugvélanna auk þeirrar til-
vísunnar í handbók landgönguliða-
deildar varnarliðsins, sem fyrst var
nefnd í ofangreindri útsendingu út-
varpsins. En íslenska utanríkisráðu-
neytið skýrði frá því s.l föstudag, að
slíkum handbókum sé dreift til allra
mikilvaegra stöðva bandaríska flotans
um allan heim. í lok yfirlýsingar
sinnar segir stofunin: „Skynsamleg
hernaðarleg áætlanagerð fyrir styrj-
öld við Sovétríkin krefst þess, að
kjarnorkuvopnum sé fyrir komið ná-
lægt þeim tækjum, sem eiga að bera
þau eins og gert er í öðrum Evrópu-
löndum.“
Hér fer yfirlýsing stofnunar.innar
um ísland í heild:
„Center for Defence Information
hefur um nokkurra ára bil haft
sérstakan áhuga á kjarnorkuvopnum
og beitingu þeirra í styrjöld. Dreifing
kjarnorkuvopna af hálfu Bandaríkj-
anna, Sovétríkjanna, Frakklands,
Kína og Bretlands og tenging kjarn-
orkuvopna inn í herafla annarra
þjóða, eykur líkurnar á notkun þeirra.
Við rannsóknir okkar á kjarnorku-
vopnum höfum við reynt að ákvarða,
hvar þau er að finna í heiminum.
Rannsóknir okkar, sem hafa einvörð-
ungu byggst á heimildum, sem eru
öllum opnar, hafa leitt í ljós skýrar
sannanir fyrir tilvist kjarnorkuvopna
í mörgum aðildarlöndum Atlants-
hafsbandalagsins og þær hafa í flest-
um tilvikum verið staðfestar með
opinberum yfirlýsingum bandaríska
varnamálaráðherrans. ísland hefur
algera sérstöðu innan Atlantshafs-
bandalagsins, þar sem ekki er fyrir
hendi nein staðfesting bandaríska
varnamálaráðherrans fyrir því hvort
þar er að finna kjarnorkuvopn eða
ekki. NATO flotastoðin á íslandi er
einn þeirra staða, þar sem ýmislegt
bendir til, að finna megi kjarnorku-
vopn.
Eftirfarandi eru nokkur atriði, sem
bent gætu til, að á íslandi væru
kjarnorkuvopn:
1. NATO stöðin á Keflavíkurflug-
velli er helsta eftirlitsstöð Banda-
ríkjamannna og kafbátavarnastöð á
sjóleiðunum á Norður-Atlantshafi.
Liðsafli í stöðinni mundi hafa það
verkefni að finna, þekkja, staðsetja
og eyðileggja skip sovéska flotans.
2. Kafbátavarnir eru framkvæmdar
með því að beita ýmsum kerfum og
skotpöllum, þ.á.m. kjarnorkuvopnum.
Unnt er að 'eyðileggja sovéska kaf-
báta (einkum þá, sem búnir eru
landrægum eldflaugum) bæði með
venjulegum vopnum og kjarnorku-
vopnum, en kjarnorkudjúpsprengjan
er árangursríkasta vopTtið og for-
gangsvopn.
3. Bandaríska P-3C Orion kafbáta-
varnaflugvélin (en níu slíkar eru
starfræktar í NATO stöðinni) hefur
venjulega kjarnorkuvopn til taks til
nota á stríðstímufn. Þó hugsanlegt sé,
að þær vélar af P-3C gerð, sem eru á
Islandi, hafi engin kjarnorkuvopn til
taks, mundi slík takmörkun á getu
þeirra mjög draga úr áhrifamætti
þeirra á stríðstímum, í þessu sam-
bandi má vekja athygli á því, að 1962
þegar F-102Á flugvélar, sem gátu
borið kjarnorkuvopn, komu til
íslands, voru í opinberum yfirlýsing-
um tekin af öll tvímæli um það, að
fyrir þessar vélar yrði ekki komið
fyrir neinum kjarnorkuvopnum. Eng-
in sérstök viðbótarskýring hefur ver-
ið útgefin síðan þá af íslensku
ríkisstjórninni, sem snertir P-3C vél-
arnar, er geta borið kjarnorkuvopn.
4. F-4 Phantom orrustuvélarnar,
sem geta borið kjarnorkuvopn, komu
í stað F-102 vélanna í apríl 1973, þær
eru einnig starfræktar frá Keflavík
og veita Islandi loftvernd og fljúga í
veg fyrir sovéskar flugvélar á Norð-
ur-Atlantshafssvæðinu. Orrustu-
flugvélar, sem ætlað er að fljúga í veg
fyrir aðrar flugvélar í mikilli fjar-
lægð, eiga venjulega kost á því að
geta notað kjarnorkueldflaugar, sem
unnt er skjóta á skotmörk á flugi.
5. Rannsókn, sem framkvæmd var
nýlega til að svara beiðni íslenska
ríkisútvarpsins, leiddi einnig til þess,
að nýjar upplýsingar fundust, sem
snerta kjarnorkuvopnamál. í kynn-
ingarriti um stöðina, sem flotinn
gefur út, er lýst er undir liðnum um
landgönguliðadeild flotans hlutverki
hennar m.a. með eftirfarandi hætti:
„Landgönguliðadeildin sjái stöðinni
fyrir öryggisvörðum samkvæmt
fyrirmælum yfirstjórnar sjóhersins
C5510-83b um að bregðast við óvænt-
um atburðum, sem upp kunni að
koma ... „I skrá yfir rit á vegum
sjóhersins eru þessi fyrirmæli yfir-
stjórnar sjóhersins flokkuð sem trún-
aðarmál og nefnd: „Handbók sjóhers-
ins um kjarnorkuöryggismál."
Ofangreint bendir til þess, að
kjarnorkuvopn kunni að vera á
íslandi eða að þau kunni að verða
flutt til íslands á hættu- eða
stríðstímum.
Til þess að unnt sé að framkvæma
frumskyldur stöðvarinnar í Keflavík
þarfnast flugvélarnar, sem þar eru,
kjarnorkuvopna á stríðs- eða hættu-
tímum. Við hernaðarlega áætlana-
gerð mætti reikna með því, að unnt
yrði að fljúga með kjarnorkuvopn til
Islands frá Bandaríkjunum á hættu-
tímum, en það væri hernaðarlega
óvarlegt að reikna með því, að unnt
yrði að fljúga með kjarnorkuvopn frá
Bandaríkjunum til íslands eftir að
styrjöld við Sovétríkin hefði byrjað.
Skynsamleg hernaðarleg áætlanagerð
fyrir styrjöld við Sovétríkin krefst
þess, að kjarnorkuvopnum sé fyrir
komið nálægt þeim tækjum, sem eiga
að bera þau eins og gert er í örðum
Evrópulöndum.“