Morgunblaðið - 14.08.1982, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. ÁGÚST 1982
Adorjan
er efstur
í Toluca
Tolura. Mexíkó, 13. áffÚMt. AP.
HandaríkjamaAur einn, Yasser
Seirawan, tefldi af mikilli festu til
sigurs gegn Ingverjanum Lajos
l’ortiseh í þriöju umferð millisvæða-
skákmótsins í Toluca í Mexikó í
gærkvöld. Varð Rortisch að gefast
upp eftir 39 leiki með gertapaða
stöðu.
í öðrum skákum, sem tefldar
voru í 3. umferðinni, sigraði Adorj-
an frá Ungverjalandi Júgóslavann
Hulak í 29 leikjum og Ivanov frá
Kanada sigraði Kouatly frá Líban-
on í 31 leik. Þá gerðu þeir Spassky
og Balashov jafntefli og sama varð
uppi á teningnum hjá Yusupov og
Torre. Tvær skákir, viðureignir
Nunn og Rodriguez og Rubinetti og
Polugajevski, fóru í bið eftir 41
leik. I báðum tilvikum var staðan
mjög tvísýn.
Adorjan er nú efstur eftir 3 um-
ferðir með 2'k vinning. Balashov
og Ivanov eru báðir með 2 vinn-
inga. Seirawan er með l'k vinning
og biðskák, sem hann ætti að
vinna.
Líbanon:
Forsetakosn-
ingar boðaðar
Jane Fonda sést hér syrgjandi ásamt ástvinum sínum, eftir að lát foður
hennar var tilkynnt, en mynd þessi var tekin fyrir utan hús fóður hennar og
stjúpmóður í Los Angeles í gærmorgun.
Beirut, Líbanon. AP.
BOÐAÐ hefur verið til forsetakosn-
inga í Líbanon hinn 19. ágúst nk.
Núverandi forseti, Elias Sarkis,
verður að víkja úr sæti eigi síðar en
23. september 1982 samkvæmt
stjórnarskrárlögum.
Eini frambjóðandinn til forseta
er 34 ára gamall lögfræðingur,
Bashir Gemayel, yfirmaður kristi-
legra hægrisinna, sem stutt hafa
Israelsmenn í baráttu þeirra gegn
PLO-samtökunum. Gemayel hefur
byggt kosningabaráttu sína til
þessa á slagorðunum „sterkt og
sameinað Líbanon".
Margt stendur í vegi fyrir for-
setakosningunum í Líbanon á
meðan Beirut er umkringd ísra-
elskum sveitum og þinghúsið stað-
sett á miðjum vígvelli. Flestir mú-
hameðstrúarmenn og margir
hinna kristnu berjast nú fyrir því
að forsetakosningum verði frestað
uns deilan á milli PLO og ísraels-
manna hefur verið leyst.
Argentína orðin að verslunar-
paradís erlendra ferðamanna
Buciwn Aires, 13. ágútrt. AP.
ARGENTÍNA er nú orðin aö
sannkallaðri verslunarparadís
erlendra ferðamanna, sem koma
inn í landið vel birgir af dollurum
og fara heim aftur með ferða-
töskur úttroðnar af fatnaði og
skóm, sem þeir hafa keypt á gjaf-
verði.
Gífurleg verðbólga ríkir í land-
inu. Nam hún 16,3% í júlímánuði
einum og hefur ekki verið svo há í
6 ár á mánaðargrundvelli. Kaup-
máttur hefur farið mjög rýrnandi
í landinu þannig að almenningur
þar nýtur ekki góðs af hinu lága
vöruverði nema að takmörkuðu
leyti.
Dæmið hefur snúist gersamlega
við á tveimur árum. Þá voru Arg-
entínumenn á meðal mestu
eyðsluseggja heims. Gengi pesoins
var hækkað upp úr öllu valdi og
fólk keypti dollara á mun hæg-
stæðari kjörum en áður. Utan-
landsferðir jukust stórkostlega og
Argentínumenn flykktust í hópum
til Miami, Rio de Janeiro, Madrid
og fleiri borga til þess að birgja
sig upp af fötum, rafmagns- og
hljómburðartækjum fyrir aðeins
Nýjar rannsóknir:
Geta útlimir sem
saxast hefur af
vaxið að nýju?
W ashinclon, 13. á|(ÚMt. AP.
NYJIJSTU rannsóknir á dýrum sýna
að spendýr, þ.á m. menn, geta
endurnýjað hluta af Bngrum og tám
ef ekki er gert að sárunum með
skurðaðgerð.
Dr.Richard B. Borgens, lífeðlis-
fræðingur sem starfar við dýra-
læknaháskóla, sagði í daga að til-
raunir hans á músum hafi leitt í
Ijós að endurvöxtur fingurbrodda
á spendýrum fari eftir því hversu
mikið hefur fallið brott og hvernig
meðferð sárið hlýtur.
Á undanförnum áratug eru
mörg dæmi þess að fingur hafi
verið græddir á fólk með góðum
árangri á nokkrum mánuðum, en
ekki hafa farið fram neinar víð-
tækar rannsóknir fyrr á því
hvernig sjálfkrafa endurnýjun fer
fram, sagði Borgens í viðtali.
Vísindamenn eru mjög áhuga-
samir um þessar nýju tilraunir
þar sem þeir sjá fram á það, að ef
til vill verði hægt að hjálpa fólki
til að endurnýja útlimi, eða hluta
þeirra, og Iíkamshluta sem hafa
tapast í slysum eða vegna sjúk-
dóma.
Borgens sgir að „allar líkur
bendi til“ að réttara sé að græða
ekki skinn framan á fingur er
misst hefur verið framan af, ef
það er fyrir ofan fyrstu kjúkuna á
fingrinum.
„Nú eru mikla deilur um það
meðal lækna hvort réttara sé að
sauma skinn framan á fingurinn
eða láta hann gróa í friði, sér-
staklega hvað varðar börn,“ sagði
Borgens. „Rannsóknir mínar miða
að því að styðja þá sem telja rétt-
ara að láta sárið eiga sig og sjá
síðan hvort sá hluti sem á vantar
vaxi ekki bara aftur.“
brot af því sem hliðstæður varn-
ingur kostaði heima fyrir.
Nú eru verslanir í Buenos Aires
fullar af útlendingum, aðallega
frá nágrannalöndunum Uruguay,
Brasilíu og Chile, klyfjuðum pökk-
um og pinklum. Hægt er að kaupa
góða skó fyrir 15 Bandaríkjadali
parið og herrajakkaföt kosta inn-
an við 100 dollara, leðurjakkar
fást fyrir 40 dollara, lúxusmáltíð
með víni á veitingahúsi 3 dollara
og þannig mætti telja áfram.
„Ég get keypt fimm skyrtur hér
fyrir verð einnar heima," sagði
Brasilíumaðurinn Sergio da Silva
er rætt var við hann. Hann er
kennari að mennt og brá sér í
fjögurra daga verslunarferð til
Argentínu ásamt konu sinni. Da
Silva keypti sér þrjú pör af skóm í
leiðinni og lét þess þá getið að
fyrir þá upphæð, sem hann greiddi
fyrir skóna, 45 dollara, fengi hann
einn sambærilegan skó í Brasilíu.
Skýringin á þessari gerbyltingu
er fyrst og fremst sú að hver geng-
isfeilingin hefur fylgt í kjölfar
annarrar í Argentínu frá því í
apríl á síðasta ári. Samtals nema
þær um 1500%. í fyrra var dollar-
inn 2.400 pesosa virði. Stærsta
gengisfellingin, sem hleypti ferða-
mannastraumnum af stað, var
gerð í síðasta mánuði. Þann 5. júlí
voru 15.000 pesos í einum dollara.
Degi síðar voru þeir orðnir 30.000.
Á svörtum markaði er verð dollar-
ans 60.000 pesos.
„Við gerum ekki betur en að
skrimta út mánuðinn á þeim laun-
um, sem maðurinn minn vinnur
sér inn,“ sagði Ida Randazo, eig-
inkona manns, sem vinnur í plast-
verksmiðju, sem framleiðir hluti í
bifreiðir. Tengdasonur hennar,
sem vinnur við tölvufyrirtæki,
hefur neyðst til að taka að sér
kvöld- og helgarvinnu til þess að
brauðfæða konu sína og barn.
Laun voru hækkuð á bilinu 20-
30% í síðasta mánuði, en sú hækk-
un hrekkur hvergi til að mæta
kauprýrnuninni.
Þeir, sem á hinn bóginn ekki
kvarta yfir þessari skyndilegu
söluaukningu, eru kaupmennirnir.
„Fyrir mánuðum var ég með 18
pelsa hérna í búðinni, sem ég gat
ekki með nokkru móti selt,“ sagði
einn kaupmaðurinn. „Núna hef ég
ekki undan að fylla hengin."
Managua:
Prestur
neyddur til
að fækka
fötum
Managua, Niraragua, 13. ágúst. AP.
KAÞÓLSKl'R prestur sagði í
dag að lögreglan hefði neytt
hann til að ganga nakinn um
götur borgarinnar eftir að árás-
armaður hafði neytt hann til að
fækka fötum. Hins vegar kemur
fram í skýrslum hins opinbera
að presturinn hafi verið staðinn
að verki á stefnumóti með konu
annars manns.
Hin ríkisrekna sjónvarps-
stöð Sandinista sýndi síðan í
gærkvöldi myndbandaupptök-
ur af prestinum, Bismarck
Carballo, nöktum á götum
borgarinnar og skýrði uppá-
komuna þannig að presturinn
hefði verið rekinn út á götur
borgarinnar af afbrýðisömum
eiginmanni.
Carballo skýrir farir sínar
hins vegar þannig að hann
hafi verið að snæða hádegis-
verð heima hjá vinkonu sinni á
miðvikudag, er ráðist var á
þau og þau neydd til að fækka
fötum af manni sem hann ekki
þekkti. Síðan hafi birst fjórir
lögregluþjónar og rekið þau út
úr húsinu.
Presturinn kveðst síðan
hafa verið fluttur í fangelsi,
þaðan sem hann sá síðan árás-
armann sinn hverfa á braut
greinilega án refsingar.
Grænfriðungar gefast upp
Anurterdam, 13. ágúst. AP.
HÖLLENSKIR grænfriðungar
beygðu sig í dag fyrir réttarúrskurði
breskra kjarnorkuyfirvalda og ætla að
láta af mótmælaaðgerðum þeim er
þeir hafa haldið uppi til að reyna að
stöðva losun kjarnorkuúrgangs á
austanverðu Atlantshafi.
Lögmaður Greenpeace-samtak-
anna í Hollandi sagði í dag að félög-
unum sex yrði þegar í stað tilkynnt
um úrskurðinn og fjarlægðir frá
borði breska skipsins sem er statt
um 430 mílur undan strönd Spánar.
Þeir hafa verið þar hlekkjaðir við
losunarútbúnað skipsins síðan á
þriðjudag til að koma í veg fyrir að
unnt væri að koma tunnum með úr-
ganginum fyrir borð.
Litlar undirtektir við tillögu finnska ráðherrans
um að taka til fyrirmyndar forsetakjör á íslandi
Frá llarry Granberg, fréttaritara Mbl. í Hel.sinki.
FINNSKI dómsmálaráðherrann, Christoffer Taxell, hefur lagt til, að
þegnarnir, en ekki stjórnmálaflokkarnir, velji eftirleiðis forsetaframbjóð-
endur í Finnlandi. Hann kveðst grundvalla tillöguna á því fyrirkomulagi
sem viðhaft sé á íslandi. Tillagan kom fram í þeim umræðum sem nú fara
fram í Finnlandi um hlutverk forseta og tilhögun kosninga.
„Þegar ég kom þeirri hugmynd
á framfæri að þegnarnir en ekki
stjórnmálaflokkar kæmu með
uppástungur um frambjóðendur
til forsetaembættis í því skyni
að hugmyndin yrði rædd, vísuðu
stjórnmálamenn og flokksmál-
gögn henni á bug og telja hana
óyfirvegaða, frumlega, róttæka,
hallærislega og svo framvegis,"
segir Taxell.
„Þeir sem gagnrýna mig vita
greinilega ekki, að slíkt fyrir-
komulag er á Islandi. Þetta er
vissulega dæmi um þekkingar-
skort á málefnum grannríkja
okkar, en réttlætir ekki þess
vegna að hugmyndinni skuli vís-
að á bug umræðulaust. Á Norð-
urlöndunum öllum eykst al-
mennur áhugi á því að þegnarnir
fái aukna hlutdeild í ákvörðun-
um. I Finnlandi kemur þessi
áhugi m.a. fram í kröfum um
beint þjóðkjör forsetans og um
allsherjaratkvæðagreiðslur í
málefnum ríkis og sveitarfélaga.
Stjórnmálaflokkarnir ættu að
bregðast við þessum kröfum með
ráðstöfunum sem þeir telja rétt-