Morgunblaðið - 07.10.1983, Blaðsíða 12

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 7. OKTÓBER 1983
12
Á ad gefa afgreiðslu-
tíma verslana frjálsan?
í tilefni af fyrirætlun Hagkaups um aö breyta afgreiðslu-
tíma sínum á þann veg sem brýtur f bága við gildandi reglugerð
leitaði Mbl. álits nokkurra kaupmanna, neytenda og afgreiðslufólks
á því hvort gefa ætti afgreiðslutíma verslana frjálsan
EINS og Morgunbladid hefur skýrt
ítarlega frá undanfarna daga hyggst
fyrirtækið Hagkaup breyta af-
greiðslutíma í verslun sinni í Skeif-
unni á þann veg, í stuttu máli, að
opið verði til sjö á kvöldin frá mánu-
degi til fimmtudags, til níu á fostu-
dögum og til fjögur á laugardögum.
Verði þessi fyrirætlun að veruleika
eins og líkur benda til, brýtur það í
bága við gildandi reglugerð Reykja-
víkurborgar um leyfilegan verslun-
artíma í Reykjavík.
I reglugerðinni er kveðið á um
að verslunum sé heimilt að hafa
opið frá átta að morgni til sex að
kvöldi á virkum degi og á milli
átta og tólf á laugardagsmorgni.
Þó mega verslanir hafa opið leng-
ur á tveimur virkum dögum, en
aðeins til tíu. Eins hefur sú regla
verið viðhöfð að á laugardögum
fái tvær verslanir í sömu grein að
hafa opið til fjögur. Þurfa verslan-
ir að sækja um leyfi fyrir þessum
afgreiðslutíma eftir hádegi á laug-
ardögum til sérstakrar úthiutun-
arnefndar, sem hefur það hlutverk
að jafna þessum tíma niður á
verslanir.
Stjórnendur Hagkaups hugðust
koma þessari breytingu á í byrjun
þessa mánaðar, en þá kom babb í
bátinn, um 40 manns af því 60
manna starfsliði Hagkaups sem
þessi breyting mundi snerta, gátu
alls ekki fellt sig við hana og leit-
uðu eftir aðstoð Verzlunarmanna-
félags Reykjavíkur til að hindra
þessa fyrirætlun eða komast að
öðru samkomulagi. Yfirmenn
Hagkaups ákváðu þá að fresta
breytingunni og síðan hafa við-
ræður farið fram á milli starfs-
fólks og yfirmanna Hagkaups
annars vegar og starfsfólks Hag-
kaups og VR-manna hins vegar.
Síðasti viðræðufundurinn var á
miðvikudaginn og náðist þá sam-
komulag á milli starfsfólksins og
yfirmanna Hagkaups þess efnis að
þeir einir þyrftu að vinna til sjö
sem treystu sér til þess, en hinum
væri frjálst að hætta klukkan sex.
Var jafnframt ákveðið að nýi af-
greiðslutíminn yrði tekinn upp á
morgun, laugardag. Þá hafa
Kaupmannasamtökin óskað eftir
viðræðum við Verzlunarmannafé-
lag Reykjavíkur um afgreiðslu-
tíma verslana í Reykjavík al-
mennt.
Jónas Gunnarsson kaupmaður í versluninni Kjötborg:
á ef verslanir taka
að hafa opið til sjö“
Jóhannes Jónsson verslunarstjóri hjá SS á Háaleitisbraut 68.
Morgunblaðiö/Friðþjófur
Jóhannes Jónsson verslunarstjóri hjá SS:
„Borðum ekki meira
þótt lengur sé opið
u
„Líst illa
upp á því
„MÉR LÍST mjög illa á þad ef versl-
anir taka almennt upp á því aö hafa
opið til sjö á kvöldin. Það þýddi ekki
annað en klukkutími í viðbót í eftir-
vinnu og þar með aukinn kostnað,“
sagði Jónas Guðmundsson kaup-
maður í versluninni Kjötborg á As-
vallagötu 19.
„Ég hef alltaf verið hlynntur því
að hafa reglugerðarákvæði um af-
„AÐ MÍNUM dómi eru þessi mál
öll í miklum ógöngum. Það kerfi
sem verið hefur er að brotna niður,
sambyggð sveitarfélög hafa tekið
upp ólíkan verslunartíma, sem er
óhæft. Það gengur ekki að mis-
munandi reglur gildi um verslanir
sem standa hvor sínu megin götu.
Það er hálfvitagangur, og ekki
sæmandi okkur sem sæmilega sið-
menntaðri þjóð,“ sagði Árni Jóns-
son eigandi verslunarinnar Kúnst
á Laugavegi 40.
En hvað er til ráða? Árni
sagði um það:
„Alþingi þarf að setja lög um
verslunartíma á öllu landinu,
greiðslutíma verslana," sagði Jón-
as, „og held raunar að sú regla
sem nú er á málunum sé ágæt,
skili góðri þjónustu. Ef afgreiðslu-
tíminn verður lengdur eykst
kostnaðurinn jafnframt, og fáir
geta tekið þessa kostnaðaraukn-
ingu á sig án þess að hækka vöru-
verð, sem kaupmenn vilja helst
ekki gera, og mega alls ekki í sum-
eða að minnsta kosti á Stór-
Reykjavíkursvæðinu. Þetta þarf
að vera skynsamleg og sann-
gjörn rammalöggjöf, sem gefur
ákveðið svigrúm. Það væri síðan
á valdi fógeta á hverjum stað að
veita undanþágur innan þess
ramma ef sérstök ástæða væri
til, svo sem þjónustu við ferða-
menn. Þessi mál komast aldrei í
viðunandi horf ef sveitarfélögin
fara með þau. Það leiðir til
ósamræmis, sem er óréttlátt og
heimskulegt.
Nú má ekki skilja orð mín svo
að ég sé á móti því að koma til
móts við þarfir fólksins. Alls
um tilfellum vegna verðlags-
ákvæða.
Ef til þess kæmi að reglugerðin
væri afnumin, eins og ýmsir tala
um — og jafnvel er talið að það sé
meirihluti fyrir því í borgarstjórn
— mundi það skapa algera ring-
ulreið. Því kaupmenn neyðast til
að fylgja samkeppnisaðilanum og
hafa opið þótt þeir kæri sig ekkert
um það.
Nú skilst mér að Hagkaup hafi í
hyggju, þvert ofan í ríkjandi
reglugerð, að hafa verslun sína í
Skeifunni opna til sjö á kvöldin.
Það er auðvitað eins víst að fyrir-
tækið græði á þessu, en það er þá á
kostnað þeirra sem fara að lögum.
Auðvitað á fyrirtækjum ekki að
haldast uppi að hafa opið á öðrum
tímum en þeim sem reglugerðin
gerir ráð fyrir. Lögreglan á að
loka verslunum sem gera sig seka
um slíkt. En það verður að segjast
eins og er, að lögreglan hefur verið
heldur slöpp við að framfylgja
þessum lögum, látið duga að
standa í dyrum og segja fólki að
það sé lokað, en hleypt því eigi að
síður inn.“
ekki. En það er hægt að gera það
án þess að gefa allt frjálst. Ein-
faldlega með skynsamlegri sam-
ræmdri reglugerð sem tekur til-
lit til allra aðila. Og í rauninni
væri neytandanum enginn hagur
„LENGING verslunartíma eykur
ekki veltu í greininni. Fólk tekur
ekki upp á því að borða meira þótt
opið sé lengur í verslunum. Og stað-
reyndin er sú að við höfum einfald-
lega ekki efni á því að lengja af-
greiðslutímann. Það þýddi óhjá-
kvæmilega meiri mannafla og þar
í því þegar fram í sækti ef þjón-
ustutíminn væri gefinn frjáls.
Því ég er ansi hræddur um að
lenging afgreiðslutima kæmi
fram í hækkuðu vöruverði fyrr
eða síðar."
með hærra vöruverð um síðir, sem er
nokkuð sem enginn kærir sig um,
kúnninn allra síst. Það er engum
blöðum um það að flétta að þeir
kaupmenn sem berjast fyrir leng-
ingu verslunartíma gera það vegna
þess að þeir sjá sér hag í að hafa
opið á meðan aðrir hafa lokað,“
sagði Jóhannes Jónsson, verslunar-
stjóri hjá Sláturfélagi Suðurlands á
Háaleitisbraut 68.
„Annars finnst mér að þeir
stjórnmálmenn sem leggja hvað
harðast að verslunarstéttinni að
hafa lengur opið ættu að byrja á
því að sýna gott fordæmi og reyna
að stuðla að lengri þjónustutíma í
opinberum stofnunum. Líta í eigin
barm, með öðrum orðum. Bankar
eru til dæmis aðeins opnir til fjög-
ur og engum dettur í hug áð amast
við því. Og ég get nefnt annað
dæmi. Af þeim 600 manns sem hjá
okkur vinna geri ég ráð fyrir að
helmingurinn þyrfti að fá frí í
vinnunni til að fara með bílinn
sinn i skoðun.
En aðalmálið er þetta: er það
þjóðhagslega hagkvæmt að lengja
opnunartíma verslana? Ég held
ekki. Auk þess tel ég að það sé
óþarfi, þar sem í rauninni skortir
ekkert á þjónustu í borginni. Fólk
á yfirleitt ekki í neinum vandræð-
um með að komast í búðir, að
minnsta kosti ekki þeir sem vinna
til fjögur og fimm á daginn. Það er
helst verslunarfólk sem á erfitt
með að finna sér tíma til að
versla,“ sagði Jóhannes Jónsson.
Jónas Gunnarsson kaupmadur. Morgunblaðis/Friðþjéfur.
Árni Jónsson eigandi verslunarinnar Kúnst:
„Þörf á samræmdri
löggjöf um verslunar-
tíma á landinu öllu“
Árni Jónsson í verslun sinni Kúnst á Laugavegi 40. Morgunbiaðið/Friðþjðfur.