Morgunblaðið - 22.10.1983, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. OKTÖBER 1983

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aöalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Að-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 250 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 20 kr. eintakiö.
Enginn veit hvað
átt hefur fyrr en
misst hefur"
Fíkniefnasala í leiktækjasal til umræðu í borgarstjórn:
Hef reynt að koma í veg
fyrir fíkniefnaneyslu hér
— og hef fengið hótanir um morð og líkamsmeiðingar, segir Gylfi
Snædal Guðmundsson, eigandi leiktækjasalarins Gagn og gaman
„ÉG ER BÚINN að tala við Guðrúnu Jónsdóttur, sem sagði þetta og hún
neitar því alfarið að hafa sagt þetta þannig, að fíkniefnasala færi sérstaklega
fram hér,“ sagði Gylfi Snædahl Guðmundsson, en hann er eigandi leiktækja-
salarins Gagn og gaman, sem áður hét Billa-grill. Á borgarstjórnarfundi á
Fimmtudagskvöld kom það fram í ræðu eins borgarfulltrúa, Guðrúnar Jóns-
dóttur, fulltrúa Kvennaframboðs, að á fyrrgreindum stað væru seld fíkniefni.
Veiðar og vinnsla hafa lengi
verið og eru undirstöðuat-
vinnuvegir Islendinga. Drýgstur
hluti þjóðartekna og meginhluti
gjaldeyristekna eru til sjávar-
útvegs sóttir. Hann er óumdeil-
anlega helzti hornsteinn lífs-
kjara í landinu.
Enginn veit hvað átt hefur
fyrr en misst hefur, segir mál-
tækið. Við höfum, sem betur fer,
ekki fullmisst þennan gilda þátt
úr þjóðarbúskapnum. En það
hefur „saxazt á limina hans
Björns míns". Síldarstofninn
hrundi. Loðnustofninn fór sömu
leið. Nú bendir margt til þess að
þorskafli verði 150 til 200 þúsund
tonnum minni en hann var fyrir
tveimur árum, en þorskurinn
hefur verið gjöfulastur nytja-
fiska okkar.
Þrátt fyrir minnkandi fiski-
stofna höfum við efnt til vaxandi
veiðisóknar. Fleiri og fleiri skip
hafa verið gerð út á færri og
færri fiska. Þetta hefur leitt til
þess að kostnaður á hvert afla-
tonn hefur orðið mun meiri en
vera þurfti — og rýrt hlut útvegs
og sjómanna.
Þorskafli hefur að vísu verið
misjafn í tímanna rás, „árgang-
ar“ misstórir eftir breytilegum
skilyrðum, bæði til klaks og
vaxtar stofnsins. Fiskifræðingar
tala hinsvegar um ofveiði. Og
ýmislegt bendir til þess — á líð-
andi stund — að við höfum verið
offarar í samskiptum okkar við
lífsbjörgina.
Hættuboða er víða að sjá:
• Sextíu og fimm fastráðnum
starfsmönnum Hraðfrystistöðv-
arinnar á Eyrarbakka og fimm-
tán lausráðnum hefur verið sagt
upp störfum.
• Hraðfrystihús Stokkseyrar
hefur sagt upp tuttugu og sjö
fastráðnum og álíka mörgum
lausráðnum starfsmönnum.
• Ástæður þessara uppsagna
eru aflatregða og gæftaleysi að
sögn heimamanna.
• Blikur eru á lofti í útgerð á
Patreksfirði, Þorlákshöfn, Eyr-
arbakka, Stokkseyri og víðar.
Togaranum Bjarna Herjólfssyni
hefur verið lagt vegna rekstrar-
örðugleika, svo dæmi sé nefnt.
• Halldór Ásgrímsson, sjávar-
útvegsráðherra, segir í viðtali
við Morgunblaðið í gær, „að
þetta séu hlutir sem maður geti
átt von á hvenær sem er á all-
mörgum stöðum á landinu".
Minnkandi afli heimafyrir og
harðnandi sölusamkeppni á
helztu sjávarvörumörkuðum
okkar hafa komið fram í sam-
drætti þjóðarframleiðslu, þjóð-
artekna, lífskjara og kaupmátt-
ar.
Þessi þróun kemur harðast
niður hjá þeim, sem starfað hafa
í kviku framleiðslunnar. Einn
viðmælenda Morgunblaðsins á
Stokkseyri komst þannig að orði:
„Atvinnuástandið hérna er
slæmt og jafnvel enn verra í
nágrenninu, svo sem upp á Sel-
fossi. Þetta fólk fer því beint á
atvinnuleysisskrá, og vafalaust
verður nú erfitt hjá mörgum, því
oft er um hjón að ræða, sem
misst hafa vinnuna, og nú nálg-
ast jólin, og skattar og gjöld oft
ógreidd."
Betra er seint en ekki að
bregðast rétt við. Brýna nauðsyn
ber til þess að draga úr veiði-
kostnaði, þ.á m. veiðisókn, og
auka vöruvöndun og framleiðni
vinnslunnar. Það þarf að stefna
markvisst að því að byggja
helztu fiskistofna upp tií há-
marksnýtingar. Samhliða þarf
að ýta duglega undir hverskonar
nytja-fiskeldi.
Það er of mikið í húfi: atvinnu-
öryggi, afkomuöryggi, lífskjör og
efnahagslegt sjálfstæði þjóðar-
innar, til þess að hægt sé að láta
skeika að sköpuðu um framvindu
veiðisóknar og stofnstærðar
helztu nytjafiska okkar.
„Litla þjóð
sem átt í vök
að verjast ... “
Eyland, sem byggir á fisk-
veiðum og er háð samgöng-
um á sjó, bæði um út- og inn-
flutning, hlýtur að treysta á eig-
in skipasmíðar.
Skipasmíðastöðvar, sem sjá
um óhjákvæmilegt viðhald veiði-
flotans, þurfa jafnframt verk-
efni í nýsmíði, til að hafa rekstr-
arlega möguleika.
Endurnýjun veiðiflotans hefur
ekki — í tímanna rás — verið
dreift á langt árabil, sem stuðlað
hefði að traustari uppbyggingu
íslenzks skipasmíðaiðnaðar.
Endurnýjunin hefur verið í
„stökkum" og komið fyrst og
fremst útlendri framleiðslu til
góða.
Jafnvel hin síðari árin, þegar
ljóst var að veiðiflotinn var of
stór, höfum við flutt inn skip er-
lendis frá, sum hver gömul og
úrelt. Þetta flas hefur ekki verið
til fagnaðar.
Þær fréttir berast nú frá Ak-
ureyri að verkefnaskortur hjá
Slippstöðinni þar kunni að leiða
til uppsagnar 150 starfsmanna.
Það er von að staldrað sé við
og spurt, hvort ekki sé tímabært
að flytja viðhald og endurnýjun
skipastólsins, sem alltaf er
eitthvert þrátt fyrir stærð hans,
inn í landið.
Þjóðin tekst nú á við erfitt ár-
ferði, í efnahagslegu tilliti, og
vanrækslusyndir pólitískrar
stjórnsýslu. — Þá er hollt að
hafa í hyggju að ef við hjálpum
okkur ekki sjálfir, þá gera aðrir
það ekki.
„Litla þjóð, sem átt í vök að
verjast, vertu ei við sjáifa þig að
berjast."
Tilefni umræðna þessara í borg-
arstjórn var tillaga um leyfisveit-
ingu til tveggja leiktækjasala, að
Laugavegi 118 og Hverfisgötu 105,
en tillögurnar voru báðar sam-
þykktar. Önnur var samþykkt með
13 atkvæðum gegn 7, en hin með
12 atkvæðum gegn 9.
Á fundinum vöruðu fulltrúar
Alþýðubandalags og Kvennafram-
boðs við því að samþykkja um-
rædd leyfi og greiddu þeir atkvæði
gegn leyfisveitingunum. Meiri
andstaða var gegn leiktækja-
salnum á Hverfisgötunni en þeim
á Laugavegi, en þar greiddu allir
fulltrúar minnihlutaflokkanna at-
kvæði gegn leyfinu. í umræðum
kom m.a. fram að fíkniefnasala
færi fram á stöðum sem þessum
og var fyrrnefnt Billa-grill nefnt í
því sambandi.
Gylfi Snædahl Guðmundsson
sagði að 1. mars hefði hann tekið
við rekstri leiktækjasalarins og
hefði sér þá orðið ljóst að staðinn
IÐNKYNNING allra iönfyrirtækj-
anna í Vík í Mýrdal, itta að tölu, var
opnuð i Kjarvalsstöðum ( gær að
viðstöddum fjölda gesta, en sýningin
verður opin til sunnudagskvölds.
Þorsteinn Pilsson alþingismaður
opnaði sýninguna með ivarpi og kór
kvenna úr Vík í Mýrdal söng laga-
syrpu. Sýningargestum er boðið að
smakka blóðmör, lifrarpyl.su og
sviðasultu og rajólk eða mysu með.
Þorsteinn Pálsson sagði í ávarpi
sínu að miklar framfarir hefðu
orðið í íslenzkum iðnaði á undan-
förnum árum og margt hefði verið
vel gert, svo vel að á sumum svið-
um hefðu menn náð svo langt að
það væri á vitorði hvers einasta
Islendings. Á hinn bóginn, sagði
sækti fólk sem hann hefði ekki
áhuga á að hafa innandyra. „Þess
vegna hafði ég fljótlega samband
við fíkniefnalögregluna og hef ég
verið í fullri samvinnu við hana
síðan í vor. Þetta var að minu eig-
in frumkvæði og hef ég skapað
lögreglunni aðstöðu hér til þess að
fylgjast með fólki og hjálpað lög-
reglunni til þess að fylgjast með
fólki sem fer hér inn og út úr saln-
um,“ sagði Gylfi.
„Ég hef haft samband við úti-
deild félagsstofnunar, sem ég hef
haft góða samvinnu við og starfs-
menn þar þverneita því að þeir
hafi nokkurn tímann nefnt þenn-
an stað sérstaklega á nafn, hvorki
við Guðrúnu Jónsdóttur eða nokk-
urn annan. Þannig að Guðrún hef-
ur ekki orðróm þaðan um fíkni-
efnasölu hér. Ég álít að ástæðan
fyrir því að þessi staður var sér-
staklega nefndur sé sú, að ég er
líklega sá eini sem unnið hefur að
því af fullri hörku að útiloka fíkni-
Þorsteinn, hefði einnig verið unnið
mikið og merkilegt starf f iðnað-
armálum sem minna hefði látið
yfir sér, en þau sýnishorn fjöl-
breyttrar iðnaðarframleiðslu frá
litlu bæjarfélagi eins og Vík í
Mýrdal, sýndu að það væri hægt
að vinna stórvirki á þessu sviði
þótt það væri ekki stórt í sniðum.
Síðan rakti Þorsteinn ýmsa þá
erfiðleika sem steðja að iðnrekstri
á landsbyggðinni og minnti á að
Víkurbúar hefðu í sinni iðnaðar-
framleiðslu mætt erlendri sam-
keppni með lægra verði og betri
gæðum og nú væru þeir að feta
fyrstu sporin til útflutnings. Að
lokum lagði Þorsteinn áherzlu á
að þessi sýning myndi opna augu
manna fyrir möguleikum þeim
efni hér. Þess vegna hefur orðróm-
ur komist á kreik, en á þessum
stað eru um 40 manns útilokaðir
og fá ekki að vera hér inni. Þar á
meðal eru menn sem vitað er, að
eru í tengslum við fíkniefnasölu og
fíkniefnaneyslu og ég hef fengið
frá sumum þessara manna bæði
morðhótanir og hótanir um
líkamsmeiðingar. Það hefur verið
eyðilagður fyrir mér bíllinn af
þessu fólki og frá einum fékk ég þá
hótun að hann væri í aðstöðu til
þess að koma því á framfæri, að ég
leyfði fíkniefnasölu hér innan-
dyra,“ sagði Gylfi.
„Úr því að Guðrún segist ekki
hafa fullyrt í sinni ræðu að hér
fari fram fíkniefnasala, en ég hef
upplýsingar um annað, þá kemur
hún til með að þurfa að standa
fyrir máli sínu. Ég neita því að hér
fari fram fíkniefnasala eða neysla
því ég hef engar sannanir fyrir
þar að lútandi. Ég hef reynt að
koma í veg fyrir áfengis- og fíkni-
efnaneyslu hér og ég hef farið eft-
ir reglugerð sem er ókomin um 14
ára aldurstakmark og haldið ung-
um krökkum utan staðarins,"
sagði Gylfi Snædahl Guðmunds-
sem væru fyrir iðnaðaruppbygg-
ingu á landsbyggðinni.
Þórunn Sigríður Þorgrímsdóttir
leikmyndateiknari setti sýninguna
upp, en þar eru sýnishorn af fram-
leiðslu á húsgögnum, peysum og
jökkum úr ull, sokkum frá stærstu
sokkaverksmiðju landsins, raf-
magnsofnum, rafhitakötlum,
sturtuvögnum og bílkerrum, hurð-
um, rafmagnstöflum og fleiru, en
Sláturhúsið í Vík og Matkaup hf.
bjóða upp á skaftfellskt slátur-
smakk og sviðasultu. Anna
Björnsdóttir stjórnaði kórsöngn-
um sem vakti mikla hrifningu
gesta, en kórinn söng m.a. vísur
um öll fyrirtækin eftir Reyni
Ragnarsson á Höfðabrekku.
son.
Frá opnun iðnkynningar Víkur í Mýrdal á Kjarvalsstööum, Þorsteinn Pálsson alþingismaöur flytur opnunarávarp.
Iðnkynning Víkur í Mýrdal á Kjarvalsstöðum:
„Opnar augu manna fyrir iðnaðar-
uppbyggingu á landsbyggðinni“
— sagði Þorsteinn Pálsson, alþingismaður