Morgunblaðið - 11.04.1984, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 11. APRÍL 1984
55
Islándskt máleri
med fárg och kraft'
Arbetet/Frec
ilslándskt
imáleri i
ikonsthallen
1 islándska kon^Uá
i □ Av
Úrklippur úr tveimur sænskum blödum um sýninguna í Lundi.
Tvær íslenskar
myndlistarsýn-
ingar í Svíþjóð
Laugardaginn 17. mars sl. var
opnuð í Konsthallen í Lundi sýning
á verkum sjö ungra íslenskra list-
málara, þeirra Erlu Þórarinsdóttur,
Gunnars Arnar Gunnarssonar,
Helga Þorgils Friðjónssonar, Jóns
Axels Björnssonar, Kjartans Olafs-
sonar, Valgarðs Gunnarssonar og
Vignis Jóhannssonar. Ber sýningin
heitið „Málverk": Ungt islánskt
málcri frán 80-talet“ og eru á henni
67 málverk, flest mikil um sig.
Aðalsteinn Ingólfsson, listfræð-
ingur, setti sýninguna saman að
beiðni Konsthallen, og skrifar inn-
gang í sýningarskrá sem jafn-
framt er tímarit og Konsthallen
og forleggjarinn Sune Nordgren
standa að.
Sýningin í Lundi var opnuð af
sendiherra íslands í Svíþjóð,
Benedikt Gröndal, og við opnun
var flutt Sónatína eftir Jón Nor-
dal, af Binari Sveinbjörnssyni,
konsertmeistara í Málmey og
sænskum píanóleikara.
Sýningin vakti talsverða at-
hygli. Blöð sögðu frá henni í löngu
máli, aðstandendur ræddu um
hana við útsendara sænska út-
varpsins, galleríeigendur og
safnafólk lýsti yfir áhuga á að
skipuleggja frekari sýningar með
ungu íslensku myndlistarfólki, og
aðsókn á opnunardegi var hátt á
annað þúsund, sem er mjög
óvenjulegt þar um slóðir, jafnvel
þótt þekktir listamenn eigi í hlut.
Stendur sýningin til 23. apríl og
eru listamennirnir á henni kynnt-
ir næstum daglega fyrir sýn-
ingargestum, af starfsfólki safns-
ins.
Þann 24. mars var opnuð önnur
sýning á íslenskri myndlist í
Konsthallen í Malmö. Var sú sýn-
ing valin af þeim Magúsi Pálssyni
og Ingóri Erni Arnarsyni, mynd-
listarmönnum, og eru á henni þeir
Árni Ingólfsson, Daði Guðbjarts-
son, Jóhanna Yngvadóttir, Helgi
Þorgils Friðjónsson, Tumi Magn-
ússon, Valgarður Gunnarsson,
Kristinn G. Harðarson og Stein-
grímur Eyfjörð, auk tveggja al-
þýðumálara, þeirra Eggerts
Magnússonar og Stefáns frá
Möðrudal.
Sýningin í Málmey stend-'
fram í maí.
lok síðasta árs, þegar hafist var
handa við að koma bandarisku
flaugunum fyrir. Þrátt fyrir ítrek-
aðar tilraunir hefur ekki tekist að
taka upp þráðinn að nýju. Eftir að
nýju NATO-eldflaugarnar komu
til sögunnar hafa leiðtogar vest-
rænna ríkja gengið fram fyrir
skjöldu og hvatt eindregi til þess
að stórveldin hefji afvopnunarvið-
ræður að nýju. Sovétmenn töpuðu
áróðursstríðinu og barátta frið-
arhreyfinganna bar ekki þann
árangur að hindra framkvæmd
NATO-ákvörðunarinnar frá 1979.
í riti Alberts Jónssonar er lítið
fjallað um pólitíska hlið gagn-
virkrar fælingar, enda fellur hún í
raun utan ramma þess. Þeim mun
meiri áhersla er lögð á tæknilega
og fræðilega hlið kjarnorkuvíg-
búnaðarins og meðal annars skýrð
frá þeim sjónarhóli ástæðan fyrir
hræðslu þeirra sem óttast að hin-
ar nýju kjarnorkueldflaugar í
Evrópu auki líkur á að kjarnorku-
stríð verði háð, af því að þau leiði
ekki óhjákvæmilega til gjöreyð-
ingar, heyja megi takmarkað
kjarnorkustríð.
Vegna þess hve skammur tími
er liðinn frá því að hinar nýju
eldflaugar komu til sögunnar er
unnt að hafa uppi getgátur um að
þær kunni að breyta viðhorfi til
kjarnorkustríðs. Áf riti Alberts
Jónssonar má ráða að fælingar-
gildi kjarnorkuvopna sé ótvírætt
ef notkun vopnanna leiðir til gjör-
eyðingar en notkun kjarnorku-
vopna sé hugsanleg ef þau má
nota til að heyja takmarkað
kjarnorkustríð. Eins og kunnugt
er hafa áróðursmenn Sovétstjórn-
arinnar hamrað á þvi að tilkoma
nýrra bandarískra meðaldrægra
kjarnorkueldflauga í Vestur-
Evrópu séu því til staðfestingar að
NATO búi sig undir takmarkað
kjarnorkustríð. Með þessum hætti
hafa Sovétmenn reynt að hindra
að einokun þeirra á fullkomnum
meðaldrægum kjarnorkueldflaug-
um í Evrópu væri rofin. Það er
fastur liður í þessum sovéska
áróðri að kjarnorkustríð sé á
næsta leiti. Til hans má rekja að
„friðarsinnar" á Vesturlönduir
telja kjarnorkuvarnir eigin lar
hættulegri heimsfriðnum er
éskan vigbúnað.
„Stríð og friður eru fyrst og síð-
ast pólitísk fyrirbæri. Um leið og
styrjaldir eru óhugsandi án ein-
hvers konar vopna, valda vopnin
ein ekki styrjöldum," segir Albert
Jónsson réttilega. Af þessu leiðir
að í vangaveltum um líkur á
kjarnorkustríði verða menn að
gera það upp við sig, hvort meiri
líkur séu á þvi að kommúnísku
einræðisherrarnir eða stjórnendu-
lýðræðisríkjanna færðu sér kjar •
orkuvopna í nyt til takmarl ,ös
ávinnings.
Útgáfa þessa rits öryggismála-
nefndar er tímabær. Texti Alberts
Jónssonar er á stundum torskilinn
enda viðfangsefnið flókið. Engu að
síður ætti þessi bók að vera tiltæk
nemendum í öllum framhaldsskól-
um og forystumenn friðarsamtaka
gegn kjarnorkuvopnum ætti að
skylda til að lesa hana. Fram hjá
þeim staðreyndum sem í bókinni
er lýst verður ekki gengið á atóm-
öld hvort sem okkur líkar betur
eða verr.