Morgunblaðið - 26.07.1984, Side 51
51
prýði hvers heimilis eru þó góð og
mannvænleg börn og þau af-
sprengi þeirra, sem þau færa að
knjám foreldra sinna. 1 þvi hlut-
verki var Kristín í essinu sínu, svo
sem og heimili hennar og hjarta-
þel stóð ætíð opið ástvinum, gest-
um og gangendum.
Þetta teldist þó vart til afreka,
hefði það orðið án átaka. Liðin eru
hartnær þrjátíu ár frá því að
Kristín hreppti bráða liðagigt,
sem öll þekkt heilbrigðis- og lækn-
ingaráð fengu ekki unnið bug á,
heldur bæklaði hana því meir sem
frá leið, og þvingaði hana til fjöl-
margra sárra og örðugra læknis-
aðgerða. Þetta varð henni þó ekki
tilefni þess að sýta sárt, svo sem
vænta hefði mátt, heldur brást
henni aldrei glaðsinni og hlýja, og
hafði hún ætíð að gefa og miðla af
sér og sínu.
Bækluð hún gekk um beina
með blíðuorð á vörum.
Hjartans var þelið hreina
og hlýja í öllum svörum.
Fyrir samvistir og viðkynningu
við Kristínu hljóta allir að vera
þakklátir. Blessuð veri sál hennar
og minning og blessun fylgi öllum
hennar ástvinum.
Bjarni Bragi Jónsson.
Þegar við verðum að sjá á bak
einhverjum sem okkur er kær er
okkur gjarnt að staldra við og líta
til baka. Minningarnar þyrpast að
um samverustundir i erli daglegs
lífs, í sorg og í gleði, samveru-
stundir sem allar eiga það sameig-
inlegt að vera gefandi á einhvern
hátt.
Kynni okkar Kristínar Páls-
dóttur hófust fyrir aldarfjórðungi
þegar ég kom inn í fjölskyldu
hennar og var tekið af þeirri hlýju
og einlægni að mér fannst frá
upphafi sjálfsagt að ég væri hluti
af fjölskyldunni. Böndin hafa
styrkst í gegnum árin og hefur þar
aldrei borið skugga á.
Kristín átti við erfiðan sjúkdóm
að stríða, sem hún bar með ein-
stöku æðruleysi. Hún horfðist í
augu við þá staðreynd að batavon-
ir væru engar, en hélt engu að síð-
ur reisn sinni og léttri lund sem
hún miðlaði þeim sem áttu sam-
leið með henni. Hún var félags-
lynd og gestrisin með afbrigðum,
enda vinmörg alla tíð og náið sam-
band með henni og ættingjum
hennar.
Að leiðarlokum er mér söknuður
í huga, en jafnframt þakklæti
fyrir að fá að kynnast heilsteyptri
og góðri konu, sem reyndist mér
stoð og stytta sem tengdamóðir og
skilur börnunum mínum eftir
dýrmætar minningar um elsku-
lega ömmu, sem sárt er saknað.
Erla.
í dag verður til moldar borin
Kristín Pálsdóttir, sem lést í
Borgarspítalanum 17. júlí eftir
stutta en þunga legu. Um fáa hef-
ur mér þótt jafn vænt og Stínu,
móðursystur mína.
Kristín Pálsdóttir fæddist á
Eyrarbakka 29. júní 1908, dóttir
Páls Grímssonar bónda og hrepp-
stjóra í Nesi I Selvogi, var hann
formaður í fjörutíu vertíðir í Þor-
lákshöfn (d. 1928). En Páll var
sonur Gríms óðalsbónda í óseyr-
arnesi og konu hans Elínar
Bjarnadóttur. Kemur Grimur
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. JÚLl 1984
mjög við sögu Stokkseyrarhrepps,
en á hans dögum náði hreppsfé-
lagið yfir núverandi Eyrarbakka-
hrepp og Stokkseyrarhrepp. Frá
framtaki Gríms bónda og niðjum
hans hefur faðir minn, Guðni
Jónsson, sagt í bók sinni Grímur
Gíslason í óseyrarnesi (Rvík
1%1). Þá hefur Sigurgrímur í
Holti gert grein fyrir hlutdeild
Gríms í framfarasögu Stokkseyr-
arhrepps í Sunnlenskum byggðum
(Rvík 1981).
Páll var þríkvæntur og eignað-
ist 11 börn með þremur konum.
Kristín var af miðhjónabandi,
móðir hennar var Valgerður Hin-
riksdóttir frá Ranakoti í Stokks-
eyrarhreppi og er Kristín síðust
alsystkina sinna, sem burtkölluð
er, hin voru Jónína Margét, móðir
mín, Víglundur Bjarni og Kristín
yngri, er dó í fyrra. Á lífi eru
Grímheiður Elín og Guðný af
fyrsta hjónabandi og Páll og Val-
gerður af hinu síðasta. Þetta er
Bergsætt og vísast til bókar föður
míns um þá ætt (Rvík 1966).
Kristín var tvígift. Fyrri maður
hennar var Þórður skipstjóri
Þorsteinsson útvegsbónda á
Meiðastöðum í Garði. Var Þórður
kominn í beinan karllegg frá
Snorra presti og skáldi á Húsa-
felli. Börn þeirra Kristínar og
Þórðar eru Kristín og Valur Páll.
Kristín er húsfrú í Keflavík og er
maður hennar Magnús Axelsson
framkvæmdastjóri og eiga þau
fjögur börn. Páll Valur er deildar-
stjóri hjá Hafskip, kvæntur Erlu
Þórðardóttur félagsráðgjafa og
eiga þau einnig fjögur börn.
Síðari eiginmaður Kristínar var
Jón Bjarnason aðalféhirðir hjá
Sláturfélagi Suðurlands. Jón var
sonur Bjarna læknis Jenssonar
rektors, bróður Jóns Sigurðssonar
forseta, af þeirri ætt eru ýmsir
þjóðkunnir menn. Jón Bjarnason
féll frá 1975 og áttu þau Kristín
eina dóttur barna, Þórhildi, sem
er skrifstofumaður. Hún bjó með
móður sinni og var samband
þeirra einkar náið.
Jón Bjarnason átti einn son frá
fyrra hjónabandi, sem ólst upp
hjá föður sínum og stjúpmóður,
Jens að nafni, og er hann hús-
gagnabólstrari. Hann er kvæntur
Valdísi Kristmundsdóttur og eiga
þau þrjú börn.
Kristín var svo lánsöm að eiga
góð börn, sem hafa hjartahlýju
móður sinnar, og mannvænleg
barnabörn, sem voru yndi hennar
og gleði.
Þórður, fyrri maður Kristínar,
var skipstjóri á togaranum Verði,
sem var í eigu þeirra Vatnseyr-
arbræðra, sem voru kunnir at-
hafnamenn á sinni tið. Þau hjónin
bjuggu því um tíu ára skeið á
Patreksfirði og reistu sér þar veg-
legt hús. Þórður sigldi hvað eftir
annað skipi sínu til Englands á
stríðsárunum og má nærri geta
hvernig hinni ungu konu hefur oft
liðið, þegar hún beið eftir því með
óþreyju að hann kæmi heill á húfi
úr beim háska.
Arið 1943 hugðist fjölskyldan
flytjast búferlum suður til
Reykjavíkur og fór Þórður á und-
an fjölskyldu sinni og tók sér far
með vélskipinu Þormóði frá Bfldu-
dal og flutti Þórður búslóð fjöl-
skyldunnar. Þetta var í febrúar-
mánuði. Mörgum mun eflaust í
fersku minni að þessi óhappa-
fleyta týndist í hafi og komst eng-
inn lífs af. Þar fórst margur góður
drengur, og Þórður skipstjóri sem
ávallt hafði stýrt sinu skipi heilu i
höfn fórst nú sem farþegi á ann-
arra skipi. Þetta var kaldhæðni
örlaganna. Það þarf ekki að hafa
mörg orð um það hvílíkt reiðar-
slag það var að sjá á eftir manni
sinum í djúpið á svo sviplegan
hátt. En lífið heldur áfram hvað
sem á dynur. Flutti hún nú ein
suður ásamt börnum sinum og
settist að i eignaríbúð sinni á
Kaplaskjólsvegi 11 og bjó þar alla
ævi siðan. Þar var gott að koma,
og var mjög gestkvæmt þar. Allir
hændust að húsfreyju jafnt ungir
sem gamlir. Það var oft glatt á
hjalla á Kapló i þá daga. Og hús-
freyjan hrókur alls fagnaðar.
Kristín átti við heilsuleysi að
stríða á efri árum. Þegar hún var
hálffimmtug fékk hún liðagigt,
sem ágerðist með árunum. Þessum
sjúkdómi fylgdu að sjálfsögðu
þjáningar, tíðir uppskurðir og
mikil lyfjanotkun, sem smám
saman braut niður þrótt líkam-
ans. En Kristín bar þennan kross
eins og hetja, aldrei lét hún bug-
ast, var ætíð hugrökk, glöð og full
af lífsvilja. Frá henni stafaði
hlýja og ástúð, sem yljaði öllum i
návist hennar. Hún var með af-
brigðum ósérhlífin og henni var
það skapfelldara að gefa en
þiggja. Kærleikurinn var ríkur
þáttur í fari hennar.
Kristín trúði staðfastlega á
annað líf, og ég treysti því að al-
máttugur guð muni veita henni þá
líkn, sem hún vænti sér.
Við Stína vorum miklir mátar, í
vissum skilningi var hún mér eins
og móðir. Með þessum fátæklegu
orðum kveð ég hana með sárum
söknuði.
Gerður Guðnadóttir.
Lífshlaup Kristínar Pálsdóttur
er á enda. Hún er gengin á vit
ástvina, sem á undan eru gengnir.
Endurfundir hinum megin, í landi
hinnar eilífu sælu.
Eftir stöndum við hin og vitum
að einhvern tímann kemur röðin
að okkur. Hvenær og hvar veit
enginn fyrr en kallið kemur. Á
meðan ættum við öll að reyna að
láta eitthvað gott af okkur leiða.
Þannig yrði mannlífið allt fallegra
og betra. En æði er það misjafnt
hvað hver og einn skilur eftir sig.
Eitt er víst að Kristín amma
mín hefur skilið mikið eftir sig.
Nær allar samverustundir með
henni mörkuðu djúp spor í huga
minn og get ég nærri um að svo
hafi verið með flesta þá sem um-
gengust hana. Enda var hún, með
mildi sinni, heiðarleika og sann-
girni, ein af þeim, sem bættu og
fegruðu mannlífið f kringum sig.
Lífsreynsla hennar var lærdóm-
ur út af fyrir sig og kennir þeim er
til þekktu, að meðlæti í lífinu er
ekki sjálfsagður hlutur.
Öldur mótlætisins urðu henni
oft háar og gátu virst óyfirstígan-
legar. Hún missti mikið og marga
í lífinu, en þeim mun meira gaf
hún af sjálfri sér með manngæsku
sinni og mildi. Hún missti líka lík-
ama sinn, stig af stigi, á vald
sjúkdóma, sem settu lífi hennar
svo ótal takmörk. Og hún, sem
öðrum fremur unni að starfa og
lifa. Kahlil Gibran segir í Spá-
manninum:
„Til eru þeir sem eiga lífið og gefa það
allt. Þetta eru þeir sem trúa á lífið og
nægtir lífsins, og þeirra sjóður verður
aldrei tómur.
Til eru þeir sem gleðjast þegar þeir
gefa, og gleðin er laun þeirra."
Gleðin var laun hennar, þó því
sorgin hafi svo oft knúið dyra hjá
henni, náði gleðin alltaf yfirhönd-
inni að lokum. Gleðin yfir að
gleðja aðra og sjá aðra gleðjast.
Gleðin yfir að sjá að afkomendum
og öðrum ástvinum farnaðist vel,
því alltaf var hún vakandi yfir vel-
ferð þeirra.
Nú hefur almættið líknað henni
og hafið sálina úr hrjáðum líkama
hennar. Nú getur hún ferðast um
sársaukalaust, þvi eins og Kahlil
Gibran segir ennfremur:
„Því hvað er það að deyja annað en að
standa nakinn í blænum og hverfa inn í
sólskinið?
og hvað er að hætta að draga andann
annað en að frelsa hann frá friðlausum
öldum lífsins, svo að hann geti risið upp
í mætti sínum og ófjötraður leitað á
fund guðs síns?
Aðeins sá, sem drekkur af vatni þagn-
arinnar, mun þekkja hinn volduga söng.
Og þegar þú hefur náð ævitindinum, þá
munt þú fyrst hefja fjallgönguna.
Og þegar jörðin krefst líkama þíns,
munt þú dansa í fyrsta sinn.“
Svo mörg voru þau orð og hvað
er dauðinn annað en upphafið að
öðru betra?
Þökk sé elsku ömmu, fyrir allar
stundirnar, elsku hennar og um-
hyggju og allt og allt.
Hvíli hún í friði.
Margrét
In memoriam:
Anna Erna Friðriks-
dóttir f. Zierke
Fædd 22. júní 1913
Dáin 16. júlí 1984
Nú er hún farin, blessuð Erna.
Rósin úr Svartaskógi bliknuð. Eft-
ir lifir minningin um litlu síð-
hærðu kórtelpuna. Dökka yfirlit-
um, fallega.
Fædd var hún í Berlín. Móður-
ættin þýsk. Faðirinn Spánverji af
sígaunaættum. Bar hún þess suð-
ræn einkenni. Eldur í æðum. ólst
mest upp hjá móðurafa og ömmu,
strangtrúarfólki af gamla skólan-
um. Var þó um tíma sem barn á
Spáni.
Svo komu slæmu árin — stríðs-
árin. Henni þung í skauti. Missti
þá ung unnusta sinn. Fáum árum
síðar tvíburasyni þeirra. Yndis-
lega drengi. Syrti þá að.
í stríðslok komum við til ís-
lands. Fyrsti hópur Þjóðverja til
vinnu hér. Vann hún þá fyrir sér á
mörgum stöðum í misjöfnum vist-
um. Þar til hún kynntist manni
sínum, Sigurjóni Kristjánssyni
matsveini. Hún var líka útlærð
matreiðslukona. Þau giftust 1954.
Missti hann árið 1972 eftir 18 ára
sambúð. Umhyggju hennar fyrir
honum var viðbrugðið. Aðhlynn-
ingin heimafyrir frábær. Heim-
sótti hann daglega í löngum veik-
indum hans. Tíður gangur að leiði
hans sýndi ást hennar og tryggð.
Á stærstu hótelum borgarinnar
vann hún lengi. Fyrst með manni
sínum á Loftleiðum. Siðan nú
mörg seinustu árin við eftirlit með
kvennasnyrtingu á Sögu. Minnast
hennar margir þaðan fyrir elsku-
legheit og hjálpsemi. Gekk hún
þar um sem prinsessa, vel búin,
síung og fögur. Vakti athygli og
aðdáun.
Erna var einstök sál. Svo gegn-
góð og blíð. Átti þó annað til, væri
henni misboðið. Stolt, stygg og
skapmikil. Hún fann gleði sína í
hinu smáa. Heima, í litlu íbúðinni
sinni á Ásvallagötunni, frá glaumi
fjölmennis, naut hún friðsælla
stunda. Hlustaði mikið á úrvals
músík. Spilaði sjálf og söng fyrir
fuglinn sinn, sem hún gældi og
hjalaði við sem barn. Skildi hans
mál. Ræktaði garðinn sinn. Gaf
þar fuglum að vetri. Allir hændust
að henni. Menn og málleysingjar.
Ekki síst börn og gamalmenni.
Gjafmild með afbrigðum. Mokaði
snjó frá eigin og annarra dyrum.
Granna átti hún góða. Tók spretti
á hjólinu sínu. Eða gekk. Oft bara
í portinu heima, en oftast með-
fram sjó. Þráði stundum út, á
heimaslóð. Fór sjaldan.
Nú er hún flogin til fegri heima.
Megi hún finna þar fagnendur.
Fari hún vel á Guðs síns fund.
K.
Alltaf á fostudöguin
„Mála undir óperusöng
alla daga“
— Rætt við Guðrúnu Tryggva-
dóttur listakonu í Munchen.
„Persónulega kemur
mér þetta ekki viö“
— segir P.W. Tibbits, sem varpaði
sprengjunni á Hiroshima.
Hvaö kostar sami hlutur
hér og þar?
— Samanburður á verölagi í 20
heimsborgum
Föstudagsblaðid er gott forskot á helgina
ÍH MVNIiSMM VJOJSVQNISAlOnV