Morgunblaðið - 20.02.1985, Síða 45

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. FEBRÚAR 1985
45
Hefndarsuðri
Steve Martin á mörg óborganleg at-
riði í All of Me, gamanmynd Regn-
bogans sem miklum vinsældum hef-
ur náð vestanhafs.
betri en nokkru sinni og Tomlin
gerir eins vel við skrýtið hlut-
verk og unnt er að ætlast til.
Urmull af skemmtilegum auka-
persónum koma líka til hjálpar.
Þar ber hæst Richard Libertini
sem gúrúinn og Dana Elcar sem
hinn kvensama yfirmann Mart-
ins. All of Me hefur þannig sitt-
hvað til síns ágætis. Myndin er
dágóð afþreying en fullnægir
ekki öllum þeim skilyrðum sem
hún sjálf setur sér.
Tónabíó: Hefndin — Utu. ☆ ☆
Ný-Sjálensk. 1984.
Handrit: Geoff Murphy, Keith
Aberdein.
Leikstjóri: Geoff Murphy.
Aðalhlutverk: Anzar Wallace, Wi
Kuki Kaa, Bruno Lawrence, Kelly
Johnson.
Andfætlingar okkar, Ástralir
og Ný-Sjálendingar, eru um
þessar mundir meðal þeirra
þjóða sem gera hvað athyglis-
verðastar kvikmyndir. Ástralir
eru reyndar fyrir löngu komnir í
fremstu röð á þessu sviði í heim-
inum. Ný-Sjálendingar hafa ver-
ið lengur, a.m.k. að koma sínum
myndum út fyrir landsteinana.
Til íslands hafa fáar borist. Ég
man í svipinn aðeins eftir tveim-
ur sem sýndar voru í sjónvarp-
inu. önnur þeirra var fyrsta
mynd Geoff Murphy, höfundar
Utu. Sú hét Goodbye Pork Pie,
ný-sjálensk „road-movie“ um
skrykkjótt ferðalag þriggja rót-
leysingja um þjóðvegina, frísk-
lega gerð og skemmtileg afþrey-
ing. Jafnvel útjaskaðar kvik-
myndahefðir sem einkum
Bandaríkjamenn hafa þvælt
sundur og saman geta fengið
nýja merkingu í nýju samhengi,
öðrum og óplægðum jarðvegi.
Utu er einmitt þess háttar
mynd. Hún er í eðli sínu vestri,
matreidd að hætti og með hrá-
efnum Ný-Sjálendinga. Við-
fangsefnið er viðureign breskra
nýlenduhermanna og ný-sjá-
lenskra frumbyggja af ættbálki
Maóría á síðari hluta 19. aldar.
Utu er hefndarvestri („utu“
merkir „hefnd") um útlagann Te
Wheke, sem i upphafi hefur
gengið til samvinnu við breska
herliðið sem segir sig úr lögum
við það þegar Bretar jafna
heimaþorp hans við jörðu. Rétt
eins og bandaríski indíáninn eða
jafnvel íslenski útlaginn Gísli
Súrsson segir hann umhverfi
sínu stríð á hendur og hyggst
fullnægja réttlætinu gegnum
hefndina. Sem fyrr, — og það
kemst fullvel til skila í endalok-
um Utu — fullnægir hefndin
engu réttlæti; hún þjónar aðeins
málstað ofbeldisdýrkunar. En í
sumum kringumstæðum koma
menn einfaldlega ekki auga á
annan málstað.
Þetta mun vera fyrsta myndin
sem Ný-Sjálendingar gera um
baráttu frumbyggja landsins við
hina hvítu herraþjóð, Breta.
Ástralíumenn hafa hins vegar
gert margar samsvarandi mynd-
ir og stundum minnir Utu á eina
slíka, The Chant of Jimmy
Blacksmith eftir Fred Schepisi
sem Háskólabíó sýndi fyrir
nokkrum árum. Murphi, leik-
stjóri og handritshöfundur, set-
ur mörg atriði myndarinnar
prýðilega á svið. Hann lendir á
hinn bóginn í talsverðu basli
með heildarbygginguna. Þar
kemur einkum tvennt til. í
fyrsta lagi ruglar hann tímaröð
meira og minna að óþörfu, og
skreytir atriði sarnan svo bratt
að samhengi og stígandi glutrast
niður. í öðru lagi fá persónurnar,
sem eru margar, ekki þá undir-
byggingu sem nægir til að gefa
þeim einstaklingseinkenni og
þar með samúð eða skilning
áhorfanda. Margt annað tekst þó
ágætlega, eins og lýsingin á
kostulegri og framandi kímni-
gáfu Maóríanna.
Utu er þannig athyglisverð
mynd, en gölluð. Vonandi er sýn-
ing hennar í Tónabíói (og Tóna-
bíó virðist eiga von á ýmsum for-
vitnilegum myndum, eins og
bandaríska þrillernum Blood
Simple sem nú er á döfinni ytra
og slatta af frönskum myndum)
til marks um það að uppsveiflan
í ný-sjálenskri kvikmyndagerð
fari að berast hingað. Til dæmis
þyrftum við að fá að sjá myndir
frægasta leikstjóra Ný-Sjálend-
inga, Roger Donaldsons, eins og
Smash Place og The Bounty, eða
Constance eftir Bruce Morrison
sem ég sagði aðeins frá hér í
blaðinu á sunnudaginn. Eða Vig-
il eftir Vincent Ward sem er nýj-
asta og að margra áliti merkasta
framlag Nýja-Sjálands til
kvikmyndagerðar hingað til.
Kvikmyndin
„Texas“,
París“
frumsýnd
HÁSKÓLABÍÓ hefur nú hafið sýn-
ingar á mynd Wim Wenders, sém
hlaut „gullpálmann" á kvikmynda-
hátíðinni í Cannes í fyrra og nefnist
„París, Texas“.
Myndin er gerð í samvinnu við
enska, franska og þýska aðila og
er handritið eftir Sam Shepard.
Efni myndarinnar er að einmana
göngumaður er á ferð suðvestan
til í USA. Hann gengur beint af
augum án þess að hirða um um-
hverfið og hrægammar gera ráð
fyrir að hann verði auðveld bráð
er hann hnígur niður i vatns-
lausri auðn ...
MITSUBISHI

nytt yfirbragd
itthvaö fyrir alla
/elur COLT vegna þess hve han
g sportlegur.
elur COLT af því hann er svo ót
öluverðiö er svo hátt.
r colt sökum pess hv'e gangvi
gur í snúningum.
>eir sammáia um
rwm sé vel varíö í Miti
Verð frá kr. 375.000,-
f Mitsubishi COLT