Morgunblaðið - 02.06.1985, Qupperneq 24

í____________ _____MQRGUNBLAPIÐ, SUNNUDAGUR 2- JÚjNÍ 19g5_
FLUGLEIÐIR OG A TLANTSHAFSFLUGIÐ
Barist um farþega
með nýjum vopnum
og stærri boðum
— eftir Björn Bjarnason
i i
óe
iifl
í'tí
íirf
íip
ierf
•H
,n
siíi
íid
39I
í-ii
3
Fyrir fimm árum
var helst um það
rætt í umræðum
um íslensk flug-
mál, hvenær At-
lantshafsflug
Flugleiða myndi
leggjast niður.
Samkeppnin á leiðinni milli
Norður-Ameríku og Evrópu var
orðin svo hörð, að vafasamt var
talið, að Flugleiðir gætu haldið
velli. „Allt flugkerfi íslendinga
hefur í reynd verið lagt undir í því
samkeppnisspili," sögðu menn á
Alþingi Íslendinga haustið 1978.
Framtíð Flugleiða var talin í svo
stórkostlegri hættu að alveg á
næstunni þyrftu eigendur fyrir-
tækisins að láta undan kröfum
Lúxemborgarmanna um að eign-
ast stóran hlut í því. Þessi spá-
dómur hefur ekki ræst og ekki
heldur hinn, að samkeppnisspilið
á Norður-Atlantshafsflugleiðinni
myndi eyðileggja íslenska flug-
kerfið.
Stjórnendur Flugleiða létu ekki
svartsýni ná tökum á sér. Innan
fyrirtækisins var ólin hert.
Stjórnvöld í Lúxemborg og á ís-
landi hlupu undir bagga með af-
léttingu lendingargjalda og fyrir-
greiðslu af öðru tagi. Nú eru
Flugleiðir að færa út kvíarnar að
nýju í Bandaríkjunum. „Okkar
helsta vandamál hefur verið það
nú í vor, að við höfum ekki getað
annað öllum þeim símhringingum,
þegar fólk vill panta hjá okkur far
eða spyrjast fyrir um þjónustu
okkar,“ sagði Sigurður Helgason
yngri, sem nú tekur við starfi for-
stjóra Flugleiða, en hefur síðan
1983 verið forstöðumaður skrif-
stofu þeirra í New York og sölu-
starfseminnar í Bandaríkjunum.
Þegar gengið er um símasal
Flugleiða í Rockefeller-bygging-
unum við Fifth Avenue í New
York fer það ekki fram hjá gestin-
um, að þar er mikið um að vera.
Starfsfólkið situr þröngt með sím-
tólið spennt um höfuðið og tölvur
fyrir framan sig.
„Milli fjögur og fimm þúsund
manns hafa hringt til okkar á dag
undanfarið," sagði Sigurður
Helgason, þegar ég hitti hann i
skrifstofu hans i New York í byrj-
un maí.
„Símalínan er lífæð okkar hér í
Bandaríkjunum. Sá háttur tíðkast
hjá fjölmörgum fyrirtækjum, að
þau augiýsa símanúmer og til-
kynna um leið, að þeir sem hringja
í það þurfi ekki að greiða kostnað-
inn. Fyrir þetta greiddu Flugleiðir
um eina milljón dollara á síðasta
ári en tvær milljónir dollara í
auglýsingar," sagði Sigurður, en
bætti við: „Vandinn er hins vegar
sá, að við fáum ekki nógu góða
þjónustu hjá símafyrirtækjunum.
Tölvuskráning á símtölum sýnir,
að þó nokkrir gefast upp á því að
bíða eftir að við svörum. Símunum
er svarað allan ársins hring á
skrifstofu okkar nema þrjá daga,
jóladag, nýársdag og þakkargjörð-
ardaginn, sem er bandarískur há-
tíðisdagur. Símafólkið vinnur frá
Um þessa helgi verða forstjóraskipti hjá Flugleiðum.
í greininni er rœtt við Sigurð Helgason verðandi
forstjóra fyrirtœkisins og kynnt starfsemi þess í
Bandaríkjunum sem hann hefur stjórnað síðan 1983.
Morgunblaðið/Bill Coonors
Nú um helgina hættir Sigurður Helgason (t.v.) sem forstjóri Flug-
leiða en starfar áfram sem stjórnarformaður. Við forstjórastöðunni
tekur Sigurður Helgason (t.h.). Myndin var tekin af þeim nýlega í
Rockefeller Center í New York.
8 á morgnana til 9 á kvöldin
mánudaga til föstudaga, en 9 til 5
laugardaga og sunnudaga."
Flugleiðir hafa 150 til 160
starfsmenn í Bandaríkjunum um
þessar mundir. Þeir eru ekki í
neinu verkalýðsfélagi, sem þykir
mikill kostur þar i landi og veitir
fyrirtækjum svigrúm til að bregð-
ast við breyttum rekstrarforsend-
ur með skjótari hætti en ella.
Nú fljúga vélar Flugleiða til
fimm flugvalla í Bandaríkjunum
New York, Baltimore (skammt frá
Washington-borg), Chicago, De-
troit og Orlando í Flórída. Þrír
helstu sölustjórar félagsins í
Bandarikjunum eru Einar Gúst-
afsson í New York, Símon Pálsson
í Baltimore og Tom Lockery i
Chicago.
Sölustarfsemin byggist einkum
á því að hafa samband við ferða-
skrifstofur. Þjónustan er kynnt
með auglýsingum í dagblöðum og
tímaritum sem sérhæfa sig í
ferðaþjónustu. Hvorki er auglýst í
útvarpi né sjónvarpi.
Á fundi með
sölustjórum
í New York gafst mér tækifæri
til að sitja hluta fundar sem Sig-
fús Erlingsson, framkvæmdastjóri
markaðssviðs Flugleiða, efndi til
með sölustjórunum í Bandaríkjun-
um og auglýsingastjórum fyrir-
tækisins þar. Sigfús var forstöðu-
maður skrifstofunnar í New York
frá 1979 til 1983.
Vegna styrkleika dollarans hef-
ur ferðum Bandaríkjamanna til
Evrópu fjölgað mjög mikið undan-
farið. 1984 fluttu Flugleiðir
248.349 farþega á Norður-Atl-
antshafsleiðinni, sem var 20,3%
aukning frá 1983, eða 35,1% af
heildarfarþegafjölda félagsins,
sem var 707.371 farþegi. Það sem
af er þessu ári hefur verið
17—18% aukning á farþegafjöld-
anum í heild og einnig yfir Atl-
antshaf. Nú er fullbókað fram í
júlí á Atlantshafsleiðinni, það er
frá Bandaríkjuhum. En það er að
nokkru leyti sýnd veiði en ekki
gefin. Viðskiptavinir leita fyrir
sér hjá flugfélögunum. ódýrustu,
almennu fargjöldin eru svonefnd
APEX-fargjöld, en þá verða menn
að greiða farseðla 21 degi áður en
þeir hefja ferðina. Töluvert er um
afföll frá bókunum. Miðað við
reynslu bóka Flugleiðir yfirleitt
um 10% fleiri farþega í hverja vél
en þar rúmast, en DC-8 þoturnar á
Atlantshafsleiðinni taka 249 far-
þega. Verði engin afföll er farþeg-
um séð fyrir sætum hjá öðrum
flugfélögum.
Sölustjórarnir fylgjast náið með
keppinautunum hver á sínum stað
og þá einkum því verði sem þeir
bjóða hverju sinni. Þeir vilja hafa
svigrúm til að bregðast við, verði
veruleg afföll vegna harðnandi
samkeppni, markmiðið er að nýta
flugvélarnar sem mest. Nokkuð’
hefur borið á því yfir vetrartím-
ann, að vélar Flugleiða eru sendar