Morgunblaðið - 29.07.1986, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 29. JLJLÍ 1986
Hugleiðing um dans
eftir Niels Einarsson
Dans getur verið í mörgu formi,
allt frá því að menn slá takt með
höndum eða stappa takt með fótum
í allra mestu þolraunir sem í dag
eru notaðar til að þjálfa líkamann,
hvað svo sem dansinn er kallaður,
jass, diskó, akró eða samkvæmis-
dansar.
Samkvæmisdansar, sem hér er
fjallað um, skapa visst viðhald á
líkama og sál. Ef dans er rétt iðkað-
ur getur hann hjálpað og fyrirbyggt
ýmiss konar verki, t.d. bakverk.
Hér er sérstaklega um að ræða
reisn í dansi, sem hefur í för með
sér notkun ýmissa bakvöðva sem
hafa ekki verið notaðar í áraraðir,
sökum setu í skólum, heimahúsum,
vinnu og bílum.
En þrátt fyrir þetta er dans mun
meiri þáttur í félagslegum sam-
skiptum en almenningur gerir sér
grein fyrir. Það dæmi sem ég ætla
að tíunda hér er sláandi og ættu
foreldrar og aðrir að gefa því góðan
gaum.
Ungmennum sem ekki kunna að
dansa er hættara við að lenda utan-
garðs í þjóðfélaginu, verða Bakkusi
og vímuvinum hans að bráð. En
hvers vegna?
Látum staðreynd-
irnar tala
Frá 16 ára til 25 ára aldurs fara
ungmenni oft á dansleiki. Ef farið
er á dansleik einu sinni til þrisvar
í viku og dvalið þar í u.þ.b. 3-6 klst.
í einu, merkir að á 10 ára tímabili
er farið 520 til 1560 sinnum á dans-
leiki, og ef ungmennin eru 3 klst.
í hvert skipti dvelja þau samtals
1.560-5.680 klst. í danshúsum.
Ungmenni sem ekki kunna að
dansa lenda vafalaust til hliðar,
geta ekki tjáð sig, en gera samt
tilraunir, eftir töluverða aðstoð
vímugjafa, á sama tíma og þeir sem
kunna að dansa láta slíkt að mestu
eiga sig. Diykkjusiðir íslendinga
eru álíka frægir og verðbólgan.
Hagnaður skemmtistaðanna er ekki
ávallt vegna aðgangseyrisins, því
þótt auglýst sé ball, þá er ekki endi-
lega ætlast til þess að fólk dansi,
heldur drekki.
Þetta má glögglega sjá þegar
starfsmenn „stóra bróður" taka á
sig rögg og telja út úr danshúsun-
um, því þá kemur oft í ljós að á
sumum stöðunum er allt að 1.000
manns of margt inni. Oft þegar
talið er út úr húsunum að framan,
þá fara gestir út bakdyramegin, og
ekkert gert við því. Engin athuga-
semd frá eldvarnareftirlitinu, heil-
brigðiseftirlitinu né öðrum álíka
stofnunum.
„Dans“-skemmtanimar virðast
oft og tíðum ekki vera fyrir þá sem
dansa, því dansgólfin eru svo lítil
miðað við annað húsrými að þar
er vart hægt að hreyfa sig. 100 fm
dansgólf getur ekki verið nóg fyrir
700 til 1.400 gesti. Samt sem áður
lætur almenningur bjóða sér þetta.
Hjón sem fara út að borða, horfa
á skemmtiatriði og ætla einnig að
dansa, þurfa í flestum tilfellum að
flýja danshúsin, eftir að skemmtiat-
riðunum er lokið, því þá er oftast
tappinn tekinn úr innganginum og
ótakmarkaður fjöldi gesta kemur
inn. Þannig fá gestir, sem greitt
hafa fyrir mat og skemmtiatriði,
ekki að njóta kvöldsins, því aðkomu-
menn setjast í sætin og hjálpa til
við að losa glösin, óumbeðið að vísu.
Er þetta það sem við ætlum að
bjóða ungmennum okkar upp á í
framtíðinni? Er rétt að kaupa miða
á skemmtiatriði þessara húsa ef
húsin eru yfirfyllt eftir kl. 23.00?
Væri ekki rétt og þörf á að á miðan-
um stæði loforð um að ekki yrði
hleypt inn gestum eftir skemmtiat-
riði? Að minnsta kosti ekki þeim
flölda sem nú er gert. En nóg með
skemmtistaðina.
Danskennarar
Danskennarar þurfa að axla þá
ábyrgð og tryggja góða dans-
kennslu með því að takmarka
alfarið fjölda nemenda í hvem
danstíma. Miða þarf fjölda nemenda
við 26 nemendur í tíma.
Þegar nemendaíjöldi fer yfir 30
í tíma, má telja að allir þeir sem
eru umfram 30 fái takmarkaða
kennslu, sérstaklega þar sem um
böm er að ræða. Hver á 31. barn
í tímanum? Það em bömin sem
koma til með að byggja landið. Ef
kennslan er ekki fyrir þau, þá fyrir
hvem, og til hvers? Hvers vegna
senda foreldrar bömin í dansskóla?
Til að læra að dansa, auka sjálfs-
traust þeirra og til að þau læri að
skemmta sér á heilbrigðan hátt.
En hvaða kröfur gera foreldr-
arnir með fjölda nemenda i
danstímum og hvað má slíkt kosta?
Ef tekið er mið af kostnaði, þá
ættu nemendur þar sem fleiri en
30 em í tíma að fá 10-33% afslátt.
Tökum dæmi: Ef 30 nemendur em
í tímanum og það borið saman við
50 nemendur í tíma, þá er dæmið
þannig að sami kostnaður er við
rekstur skóians, en rúmlega 66%
meiri tekjur, og 66% lakari kennsla.
Gott er að vita að það tilheyri gam-
alli tíð að 60 til 100 nemendur séu
í tíma. Enda gat það ekki talist
skynsamlegt?
Gjöld dansskólanna em að vísu
Niels Einarsson
„Ungmennum sem ekki
kunna að dansa er hætt-
ara við að lenda utan-
garðs í þjóðfélaginu,
verða Bakkusi o g vímu-
vinum hans að bráð.“
miðuð við 40 nemendur í tíma, en
því þarf að breyta, ef kennsla er
33% iakari með þessu fyrirkomu-
lagi. í meira en 30 ár hafa dans-
kennarar miðað við bíómiðaverð í
útreikningi á kostnaði við dans-
kennslu, en alltof mörgum hefur
verið hrúgað saman. Hefur verið
of mikið hugsað um tekjur, en ekki
gæði kennslunnar? Dansskólamir
þurfa að gera sér grein fyrir því,
að það sama gildir í dansi og ann-
arri kennslu, að betri árangur næst
með færri nemendum í hveijum
tíma.
MEIRA
EN
VENJULEG
MÁLNING
STEINAKRÝL
hleypir raka mjög auöveldlega í
gegnum sig, tvöfalt betur en
heföbundin plastmálning.
STEINAKRÝL er mjög veðurheldin
málning og hefur frábaert alkalíþol
og viöloöun viö stein.
STEINAKRÝL stendur fyrir sínu.
CSA/SÍA
Kennsla á lands-
byggðinni
Víðast hvar á landsbyggðinni er
danskennslu ábótavant. Oftast er
kennsla samfleytt í eina viku nema
á Suðvesturlandi þar sem lögð hef-
ur verið áhersla á að kennsla fari
fram einu sinni í viku. Þar sem
kennt er vikulega hefur árangur
nemendanna verið miklu meiri.
Hægt er að auka þessa þjónustu á
landsbyggðinni, aka lengra í hverri
viku, og dreifa kennslunni yfir
lengri tíma. Þetta kostar skipulag,
og ætti það að koma sér margfalt
betur fyrir íbúana. Kennsla á
landsbyggðinni ætti ekki endilega
að þurfa að kosta svo miklu meira
en kennsla á höfuðborgarsvæðinu,
en þó eitthvað meira ef tekið er
með í dæmið fjarlægð og langur
akstur vikulega á kennslustaðina.
Sá kostnaður er þó ekki nema brot
af betri árangri. Betri kennsla
kostar meira.
Skipuleggja þarf einnig kennslu
á Austur-, Vestur- og Norðurlandi,
þannig að kennsla gæti verið einu
sinni í viku með akstri á milli staða.
Veður getur að vísu raskað tíma-
töflu í þessu skipulagi en ekki
þyrfti sú röskun að vera mikil, sér-
staklega ef með henni væri reiknað
í upphafi.
Fjölmiðlar
Hvað gera fjölmiðlar til að byggja
upp dans. Takmarkað. Að vísu hafa
blöðin, sérstaklega Morgunblaðið,
ritað eitt og annað um dans, en
betur má ef duga skal. Nýbylgju-
dansar hafa fengið meiri umfjöllun
en aðrir dansar. Hvers vegna?
Gæti ástæðan verið sú, að með
umfjöllun um nýbylgjudansa eigi
að auka sölu á plötum og ala al-
menning á einfeldninni? Oft álítur
maður sem svo. Undanfarið hefur
tango fengið töluverða umfjöllun í
fjölmiðlum. En tango er sígildur
dans, og álit margra er að verið sé
að leita að nýrri bylgju í plötuút-
gáfu í staðinn fyrir diskótakt. Gæti
það verið tango sem verður næsta
bylgja? Oft hefur tango verið spilað-
ur undanfarið, og nýrri verk verið
nefnd tango en spiluð í diskótakti.
Vita hljómlistarmenn ekki betur?
Með tilkomu nýrra stjómenda í
sjónvarpi, má búast við breytingu,
þannig að dans fái þar meira inni.
Það á eftir að koma í ljós. Ennþá
hafa ekki sést mörg dæmi þess, því
það virðist sem mennta eigi almenn-
ing öðruvísi. Mikið hefur verið rætt
um hversu takmarkað efni tengt
dansi er í sjónvarpinu og furða sig
margir á því, þar sem mikið er
gert fyrir áhugamenn ýmissa ann-
arra greina. Má ég til með að nefna
listdans á skautum, sem hefur feng-
ið töluverðan tíma undanfarin ár í
sjónvarpi. Hvemig ætli hlutföllin
séu milli þeirra sem stunda listdans
á skautum og þeirra sem stunda
sígildan dans sem list/íþrótt eða sér
til ánægju? U.þ.b. 20.000 íslending-
ar stunda dans árlega í dansskólum.
Hve margir ætli það séu sem stunda
listdans á skautum? 200? Ekki má
skilja þetta svo að verið sé að ráð-
ast á listdans á skautum, sú íþrótt
er bæði heilbrigð og falleg, en
það er einnig sígildur dans. Hver
var upphaflega tilgangurinn með
opnun sjónvarpsins?
Höfundur er danskennari tyá Nýja
dansskólanum.

Fróóleikur og
skemmtun
fyrirháasemlága!