Morgunblaðið - 12.10.1986, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. OKTÓBER 1986
Nadéshda Krúpskaja var ekki
bara eiginkona Leníns heldur
var honum líka pólitísk stoð og
stytta. Eftir dauða Lenins féll
Krúpskaja í ónáð hjá Stalín,
sem sendi henni þau orð að ef
hún hegðaði sér ekki sómasam-
lega að hans áliti „þá munurn
við leita að annarri ekkju fyrir
Vladimir Djitsj“.
rétt, að kona hefur þó einu sinni
gegnt embætti menntamálaráð-
herra í landi okkar, og hún átti líka
sæti í forsætisnefndinni: Þessi kona
var Ékaterina Púrtseva.
Öruggt merki
Þegar Fúrtseva var á ferðalagi
einhvers staðar erlendis og kom þar
fram fyrir hönd sovétstjómarinnar,
var vitanlega ætlunin að litið yrði
á hana sem fulltrúa sovézkra
kv'enna yfírleitt og þar með sýnt
fram á þá möguleika, sem allar
sovézkar konur hlytu að hafa til
frama og áhrifa í Ráðstjómarríkj-
unum. Fúrtseva var vissulega ekki
verr til fara en Raissa Gorbatsjova
— nema hvað tízkan í þá daga var
eins og gefur að skilja svolítið öðm
vísi heldur en hún er núna.
Þegar Ékaterina Fúrtseva var í
hópi nánustu vina og kunningja
heima fyrir í Sovétríkjunum, klædd-
ist hún stundum dragt frá Dior eða
Coco Chanel. Þegar hún á hinn
bóginn kom fram opinberlega
ásamt öðmm æðstu ráðamönnum
Sovétríkjanna og sat með þeim á
öndvegispöllunum, þá klæddist hún
jafnan karlmannsjakka.
Það má segja, að skrýtla nokkur
sem gekk um Fúrtsevu í hópi
sovézkra menntamanna á sínum
tíma, varpi nokkuð ským ljósi á það
álit sem hún annars vegar skapaði
sér almennt sem persóna og svo
hins vegar sem menntamálaráð-
herra Sovétríkjanna:
Þegar Fúrtseva dvaldist eitt sinn
í Frakklandi, buðu þarlendir leikar-
ar og aðrir listamenn henni til sér-
staks heiðursfagnaðar. Ékaterina
Fúrtseva kemur til boðsins og er
beðin um að sýna boðskortið sitt
við innganginn.
„Ég er menntamálaráðherra
Sovétríkjanna, en ég gleymdi óvart
boðskortinu mínu á gistihúsinu."
„Madame, það er nú ekki svo
alvarlegt. Fyrir skömmu birtist
Salvador Dali hér og hafði þá líka
gleymt aðgöngumiðanum sinum.
Með tveimur krúsidúllum dró hann
því upp þessa teikningu héma —
og við hleyptum honum strax inn.
Færið okkur einfaldlega sönnur á,
að þér séuð menntamálaráðherra
Sovétríkjanna, madame!"
„Já, ég skal reyna að gera það.
En verið svo vænn að segja mér
fyrst, hver hann er þessi Salvador
Dali?“
„0, madame! Þér eruð nú þegar
búnar að færa rækilega sönnur á
að þér eruð menntamálaráðherra
Sovétríkjanna. Gjörið svo vel að
ganga inn!“
Minning- Ninu Petrovnu
í heiðri höfð
Árin líða og hver mektarmaður-
inn innan Flokksins leysir annan
af hólmi, og engum verður svo
mikið sem hugsað til þeirra lengur
— allra sízt til þeirra kvenna, sem
eitt sinn stóðu í hinu pólitíska sviðs-
ljósi. Þó skal ein kona undanskilin:
Nina Khrúsjtsjova. Hún lét ekki
sauma á sig neina Parísarkjóla
heldur ferðaðist um á Vesturlöndum
ósköp látlaust klædd eins og hver
önnur hlédræg miðstéttarkona. En
hvorki Ékaterina Fúrtseva, sem nú
er látin, né frú Raissa Gorbatsjova
hafa haft það pólitíska áhrifavald
sem þessari móðurlegu rússnesku
konu var gefíð. Fjöldi fólks í Sovét-
ríkjunum minnist enn Ninu Petr-
ovnu með virðingu og þakklátum
huga. Menn muna henni það, að
hún tók oft með leynd á móti
sovézkum listamönnum og vísinda-
mönnum á heimili sínu, þótt þeir
hefðu áður fallið í ónáð hjá leið-
toganum Khrúsjtsjov. Hún kunni á
lagið á því að hafa góð og holl
áhrif á eiginmann sinn í slíkum
efnum og henni tókst vissulega að
gera hlutskipti margra þeirra skap-
andi listamanna léttbærara, sem
sovézk stjómvöld höfðu hrakyrt og
sýnt fyrirlitningu og andúð. Því
miður get ég þó ekki nefnt hér
nafn eins einasta manns af öllum
þeim Qölda, sem með þakklátum
huga minnast þessarar vitru og
hjartahlýju konu — það var hún,
sem veitti þessum mönnum þá
hjálp, sem dugði til að þeir gætu
þó lifað og starfað áfram í Sovét-
ríkjunum.
Ennþá er ekki vitað til að frú
Raissa Gorbatsjova hafí í kyrrþey
reynt að beita áhrifum sínum á
þessa lund, og þess er raunar vart
að vænta af konu með því hugar-
fari, sem helzt einkennir hana, og
hvergi virðist feimin við að láta sem
mest á sér bera við hvert það
tækifæri sem gefst.
Árslaun fyrir kjól frá
Saint Laurent
Sé litið nánar á þær ljósmyndir,
sem birzt hafa af frú Riassu Gor-
batsjovu í vestrænum tímaritum,
dylst manni ekki að þama er á
ferðinni tápmikil kona, greinilega
komin á þann aldur að hrukkumar
eru famar að segja til sín. Hún
brosir gjaman á báða bóga, getur
ekki talizt vemlega fríð sýnum,
ekki einu sinni reglulega hrífandi,
en hún er samt gædd ótvíræðum
þokka — þess háttar þokka, sem
svo oft. einkennir sjálfsánægðar,
fasmiklar konur. Hans-Ulrich
Kempski, aðalfréttaritari
Siiddeutsche Zeitungí Genf fylgdist
alináið með ferðum leiðtogafrúnna
meðan á fundum þeirra Gorbatsjovs
og Reagans stóð, og hann lýsti
Raissu Gorbatsjovu vel með eftir-
farandi orðum: „Hún er lagleg og
glaðvær, en hún er líka nokkuð
hvatvís og kvenlega hégómagjöm.
Hún hefur auðsýnilega ekki
minnsta hugboð um, hve hnökrótt
og lítt fáguð framkoma hennar á
stundum er.“
Það blandast víst engum hugur
um, að sá fatnaður sem félagi
Gorbatsjova klæðist, er hvorki
keyptur í Vömhúsi Ríkisins né í
Aðalvömhúsinu í Moskvu og hefur
heldur ekki verið saumaður á hana
á einhveiju tízkufataverkstæðinu
þar í borg — ekki einu sinni „hjá
Slava" Saijtsév, hinum mjög svo
dáða tízkufrömuði Moskvuborgar,
sem saumar gjaman á eiginkonur
og dætur æðstu sovézku valda-
mannanna. Raissa Gorbasjova hef-
ur önnur úrræði við að verða sér
úti um prýðilegan tízkufatnað: Hún
hefur undir höndum alþjóðlegt
greiðslukort — en það er nokkuð,
sem öðmm sovétþegnum er gjör-
samlega framandi — og framvísar
því í verzlunum á Vesturlöndum,
þegar hún þarf að fata sig upp eða
festa kaup á skartgripum og snyrti-
vömm. Það má deila um, hve góðan
smekk frú Gorbatsjova hefur; hinar
skarpskyggnu, miskunnarlausu
tízkudömur Parísar segja umbúða-
laust: „Ekki ennþá alveg nógu góð-
ur,“ jafnvel þótt flokksmeðlimurinn
Raissa Gorbatsjova bregði fyrir sig
vissum imperíalískum kæmleysis-
brag, þegar hún er á ferð erlendis.
Tízkufrömuðumir Pierre Cardin og
Yves Saint Laurent, sem efndu til
sýninga á nýjasta glæsifatnaði sín-
um fyrir hana í París, þegar hún
var þar á ferð, fengu líka allmargar
pantanir frá sovézku leiðtogafrúnni.
Kjólarnir hjá þeim kosta annars um
og yfír 100.000 franka (590.000 ísl.
kr.)= — einn slíkur kjóll kostar
þvi sem nemur árslaunum félaga
Gorbatsjovu en hún er kennari í
marxísk-lenínískum fræðum í
Moskvu.
Mér hefur aldrei verið um það
gefið að velta þvi fyrir mér hvað
annað fólk kunni að hafa i kaup
eða aðrar tekjur yfírleitt; en núna
þegar í gangi er um gjörvöll Sovét-
ríkin þmmandi áróðursherferð fyrir
sparsemi, nýtni og fyllstu aðgát í
ijárútlátum, þá hefði ég þó gjaman
viljað spyija Raissu Gorbatsjovu:
„Hver borgar allt þetta? Það skyldi
þó ekki vera sú hin sama sovézka
alþýða, sem þér emð einmitt að
uppfræða í pólitískri hagfræði, og
þér hvetjið eindregið til að velta
þrisvar í hendi sér hveijum kópeka
í ríkiseign.
Því miður er enginn þess umkom-
inn í Sovétríkjunum að leggja slíka
spumingu fyrir Raissu Gorbatsjovu.
57
Handavinnupokinn
Bangsastelpa
með svuntu
Um 36 sentimetrar.
Hér kemur október-leikfangið
sem ég hafði lofað ykkur. Þið
getið notað allskonar afganga.
Þessi er úr jersey-velúr, en trýnið
og innanverð eymn úr satínfóðri.
í bangsastelpuna þarf um 40
sm efnisbút og í svuntuna fara
um 30 sm. Þá þarf einlitan bút í
trýni og innanverð eym, og
ísaumsgam til að sauma með
kringum augun. Smá fílt-bút þarf
í augu, nef og tungu. Það má fá
litla búta af fílti á sanngjömu
verði í Litum og föndri á Skóla-
vörðustíg. Svo þarf silkiborða í
slaufur, og að sjálfsögðu fylling-
arefni.
Leiðarvisir:
Klippið búk (108) tvisvar á
samanbrotið efni. Klippið höfuðið
(109) tvisvar, fram og aftur-
stykki. Klippið út trýnið og augun.
Eymn (110) klippast tvisvar úr
sama efíii og búkurinn og tvisvar
úr sama efni og trýnið (að inn-
an). Munið að bæta við sniðið 1
sm fyrir saumfar.
Saumið búkinn saman rétt
móti réttu, en skiljið eftir op á
hálsi. Snúið við og troðið í.
Saumið trýnið á framhlið höf-
uðs með fínu sig-sag spori. Klippið
út augu, nef og tungu úr filti eða
öðm heppilegu efni og límið á
með taulími. Saumið kringum
augun með ísaumsgami. Auðvitað
getið þið sem emð flinkar að
sauma saumað út bæði auga-
steina, tungu og nef.
Saumið saman eymn á röng-
unni, og gerið smá lek — x leggst
á o — látið smávegis af tróði í
eyrun. Þræðið síðan eymn á bak-
stykki höfuðsins þar sem merkt
er fyrir þeim og saumið svo sam-
an höfuðið og eymn um leið. Snúið
við og fyllið.
Höfuðið saumað á búkinn í
höndunum með sterkum tvinna. •
Setjið slaufu um hálsinn.
Það er sennilega óþarfí að gefa
einhveija uppskrift af svuntunni,
hana geta svo til allir saumað
eftir eigin smekk, en ég læt hér.
fylgja til gamans þessi mál. Málin
em án saumfars.
Svunta: Lengd 42 sm, breidd
8 sm. Pífa að neðan 55 sm og 4
sm breið. Mittislíning 30 sm,
smekkur 9x4 sm. Hlírar um 16
sm langir. Pífan á þá 20x3 sm.
Ein smella að aftan. Bindið svo
slaufur um ökla og arma, og
bangsastelpan er tilbúin.
Góða skemmtun,
Jórunn.
Snið getið þið fengið með því
að skrifa eftir þeim. Utanáskriftin
en
Dyngjan,
c/o Morgunblaðið,
Aðalstræti 6,
101 Reykjavík.