Morgunblaðið - 11.04.1987, Blaðsíða 58

°98
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. APRÍL 1987
Um tvö hundruð manns á kappræðum SUS og SUJ á Hótel Borg
Er betra að vera sérfræðingur
í tekjujöfnun en tekjuöflun?
UM TVÖ HUNDRUÐ manns
sóttu kappræður á milli Sam-
bands ungra sjálfstæðismanna
og Sambands ungra jafnaðar-
manna sem haldnar voru á Hotel
Borg síðastliðið miðvikudags-
kvöld. Góð stemmning var i
salnum og hvöttu stuðningsmenn
sína menn hetjulega.
Það var Sigurbjörn Magnússon,
fyrsti varaformaður Sambands
ungra sjálfstæðismanna og 10.
maður á lista Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík sem flutti fyrstu fram-
söguna. Sigurbjörn byijaði á því að
riija upp heimsókn danskrar þing-
konu, Connie Hedegaard, sem
dvaldist hér nokkra daga fyrr í vet-
ur í boði Sambands ungra sjálfstæð-
ismanna. Meðal þess sem hún hefði
frætt okkur íslendinga sagði Sigur-
bjöm hafa verið að ríkisstjóm Pouls
Schluters hefði tekist að lækka
hæsta skatthlutfall úr 73% í 68%.
Sigurbjöm sagði að „ógnarskatt-
heimta" af þessu tagi viðgengist í
löndum eins og Danmörku og
Svíþjóð þar sem sósíaldemókratar
hefðu verið hvað áhrifaríkastir um
margra áratuga skeið. Þessi
„kratíska ógnarskattheimta" hefði
valdið skemmdarverkum á hag-
kerfum þessara þjóða. Skattstofn-
amir hyrfu vegna of hárra skatta.
Þetta væri grundvallarágreining-
urinn milli krata og sjálfstæðis-
manna. Kratar legðu áherslu á
tekjujöfnun og væm sérfræðingar
í því að skipta gæðunum en sjálf-
stæðismenn legðu aftur á móti
áherslu á tekjuöflun. Þeir vildu vera
sérfræðingar í því að auka það sem
til skiptanna væri. Ef skipta ætti
öllum gæðunum jafnt þá fengi fólk
jafnmikið, hvort sem það aflaði lítils
eða mikils en þá yrði þróunin sú
að engin vildi leggja það á sig sem
þyrfti til þess að skapa verðmætin
og ekki yrði neitt til skiptanna til
þess að standa undir því velferðar-
þjóðfélagi sem við vildum byggja
upp hér á landi.
Háir skatta drægju ennfremur
úr sjálfstæði manna og skertu
þannig möguleika þeirra til þess að
ráða framtíð sinni þar sem sífellt
hærra hlutfall af tekjum væri feng-
ið opinberum aðilum til ráðstöfunar.
En þótt sjálfstæðisstefnan legði
áherslu á sjálfstæða einstaklinga
sem kjölfestu í frjálsu atvinnu- og
viðskiptalífí þá bæri að gæta þess,
að allir ættu einhvers staðar höfði
sínu að halla í sjúkdómum og fá-
tækt og þeim væri hjálpað til
sjálfsbjargar. Þetta byggðist á þeim
mannúðarsjónarmiðum sem sjálf-
stæðismenn vildu að einkenndu
þjóðfélagið en ætti ekkert skylt við
tekjujöfnun.
Ungir sjálfstæðismenn vildu
einnig tryggja öryggi þjóðarinnar
út á við og tækju því þátt í varaar-
samstarfí vestrænna lýðræðisþjóða.
Ungir jafnaðarmenn hefðu hinsveg-
ar hvað eftir annað ályktað um
brottför varnarliðsins og úrsögn
íslendingar úr Atlantshafsbanda-
lagsins. Spurði Sigurbjöm hvort
stefna Alþýðuflokksins í vamarmál-
um væri eitt af þeim atriðum sem
þeir væru tilbúnir til þess að semja
um kæmust þeir í nýja vinstristjórn
með Alþýðubandalaginu.
María Kjartansdóttir, formaður
Sambands ungra jafnaðarmanna,
sagði menn hafa um þijá valkosti
að velja í stjórnmálum til þess að
leysa þau vandamál sem við væri
að etja í heiminum: Kommúnisma,
kapítalisma og jafnaðarstefnu.
Kommúnisminn væri ekki væn-
legur kostur þar sem hann byggði
á ofbeldi og kúgun og væri því
hættulegur heimsfriðnum. Kóm-
múnistum hefði heldur ekki tekist
nógu vel að leysa þau efnahaglegu
vandamál sem við væri að stríða.
Kapítalismi aftur á móti hefði það
sér til lösts að hann byggðist um
of á ofurtrú á markaðinum. Ekki
væri hugsað um þá sem undir yrðu
í lífsbaráttuni.
Á Norðulöndunum, þar sem jafn-
aðarmenn hefðu fengið að ráða,
væri aftur á móti jöfnuður efnis-
legra gæða hvað mestur, launakjör
hvað best, velferðarþjónustan ríku-
legust og friður á vinnumarkaðinum
fádæma góður. Kostir markaðarins
hefðu hinsvegar ekki beðið hnekki.
Sagði hún unga sjálfstæðismenn
ganga með sömu meinloku og kom-
múnistar. Kommúnistar kölluðu
alla sem andmæltu þeim kapítalista
og kapítalistar alla sem andmæltu
þeim kommúnísta. Hvorugur sæji
hinn gullna meðalveg jafnaðar-
stefnunnar. Við þyrftum bæði kosti
markaðarins og ríkisins. Okkur yrði
ekki stjómað eftir einu lögmáli,
maðurinn væri ekki ein fruma með
eina lífsskoðun.
Jafnaðarmenn sagði María að
berðust fyrir velferð fólksins, þeirri
velferð sem byggðist á réttmætri
hlutdeild launafólks í þjóðartekjum
og samráði stétta um skipulags-
breytingar og markvissar framfarir.
Jöfn skipting efnislegra gæða
myndi stuðla að friði á vinnumark-
aðinum og raunverulegu frelsi allra,
án efnahagslegs öryggis væri engin
maður frjáls.
Það væri óþolandi óréttíæti að
efnahagsleg forréttindi réðu því að
sumir næðu ríkidæmi, völdum og
virðingu meðan þeir sem fæddust
inn í fátækt yrðu gjörsamlega und-
ir í lífsbaráttunni. Þessu vildu ungir
sjálfstæðismenn ekki breyta, sagði
María. Þeir hefðu afbakað frelsis-
hugtakið og misskilið hvað feldist
í orðinu lýðræði. Raunverulegt lýð-
ræði feldist í jöfnun pólítískum,
félagslegum og lagalegum rétti
allra þjóðfélagsþegna. Frelsi gæti
aldrei grundvallast á öryggisleysi.
Sólveig Pétursdóttir, sjöundi
maður á lista Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík, sagði jafnaðarstefnuna
vera byggða á sósíalisma. Alþýðu-
flokkurinn vildi þjóðnýtingu lífeyr-
issjóðanna í einn stóran lífeyrissjóð
fyrir alla landsmenn. Það væri
hörmulegt fyrir Alþýðúflokkinn að
hafa fjarlægst svo verkalýðshreyf-
inguna að hann skyldi ekki taka
gildar ákvarðanir fólksins sjálfs í
hreyfingunni.
Sjálfstæðismenn hefðu haft
frumkvæði og forustu í lífeyrismál-
um landsmanna á síðustu áratugum
en krataforustan ekki sýnt neitt
raunverulegt frumkvæði á þessu
sviði hin síðari ár. Sjálfstæðismenn
vildu sameina lífeyrisréttindi þann-
ig að öllum þegnum landsins væru
tryggð ákveðin lágmarks lífeyris-
réttindi.
Sólveig sagði að menn ættu að
muna það að lífeyrissjóðimir væru
sjálfstæðar stofnanir, eign fólksins
sem greiddi í þá. Sjálfstæðismenn
vildu standa vörð um sjálfstæði
sjóðanna gegn miðstýringaröflun-
um úr Alþýðuflokknum sem vildu
einn sameiginlegan lífeyrissjóð og
þar með taka fjármagnið suður til
Reykjavíkur.
Nýja húsnæðislánakerfið sagði
Sólveig auðvelda ungu fólki að eign-
ast þak yrir höfuðið. Þetta kerfí
hefði aðeins verið við lýði í nokkra
mánuði þegar Jóhanna Sigurðar-
dóttir hefði hrópað: „Kerfíð er
sprungið". Hún hefði eins og aðrir
alþýðuflokksmenn verið fljót að
gleyma því hvemig gamla kerfið
var þegar unga fólkið gat ekki eign-
ast eigið húsnæði. Nú vildi Jóhanna
stórauka framlög ríkissjóðs í kerfíð
en hvaðan vildi hún taka pening-
ana, spurði Sólveig. Ætti að stór-
auka skattheimtu eða taka erlend
lán?
Hún hvatti menn til þess að íhuga
vel sinn gang áður en þeir greiddu
atkvæði 25. apríl nk. Góður ásetn-
ingur og kosningaloforð dyggðu
nefnilega .skammt til þess að stýra
lýðveldinu íslandi farsældlega. Ein-
ungis stór og öflugur Sjálfstæðis-
flokkur gætti tryggt það að áfram
yrði haldið á sömu braut og undan-
farin ijögur ár.
Magnús Á. Magnússon, Sam-
bandi ungra jafnaðarmanna, sagð-
ist á unga aldri hafa trúað á
„ameríska drauminn" og ekki séð
neina ástæðu til þess að halda uppi
einhveiju „vöggustofuþjóðfélagi
fyrir aulana". Það sem hefði ráðið
úrslitum um að hann skipti um
skoðun og gerðist jafnaðarmaður
hefði verið að faðir hans hefði
skyndilega orðið 75% öryrki. Þá
hefði hann fengið að kynnast af
eigin raun því velferðarþjóðfélagi
sem hann hafði bölvað áður.
Magnús sagði hér á landi vera
mikið af fólki sem þrælaði myrk-
ranna á milli án nokkurs sýnilegs
árangurs. Þetta væm fórnarlömb
sjálfsteignarstefnu Sjálfstæðis-
flokksins. Nú ætlaði Sjálfstæðis-
flokkurinn að láta launþega borga
kostnaðinn af verðbólgusukkinu.
„Breiðu bökin“ myndu hinsvegar
sleppa.
Sagði hann það bera vott um
hina mikla „forheimskan“ hjá þeim
hópi sem „hefði þann sjúkdóm að
kjósa Sjálfstæðisflokkinn“ að halda
því fram að þeir væru á réttri leið.
Margir hefðu þó leitað sér lækning-
ar hjá Alþýðuflokknum.
Alþýðuflokksmenn sagði Magnús
vilja skilgreina hlutverk ríkisins upp
á nýtt. Hætt yrði að styrkja at-
vinnuvegina til tapreksturs, ríkið
ætti að selja hlutabréf sín í fyrir-
tækjum sem einstaklingar gætu af
hagkvæmniástæðum rekið betur.
Leyfa ætti markaðinum að hafa
sinn gang og láta fyrirtækjum að
„fara á hausinn". Þannig gæti ríkið
innt betur því hlutverki sem það
ætti að gegna. Það ætti að sjá til
þess að allir gætu stundað nám við
sitt hæfi óháð efnahag, allir gætu
komið sér þaki yfir höfuðið án þess
að lenda í skuldasúpu, sjá til að
allir hefðu jafnan rétt til heilbrigðis-
þjónustu og styðja ætti við bakið á
ýmiskonar menningarstarfsemi og
íþróttamennsku.
Ámi M. Mathiesena, formaður
Stefnis, félags ungra sjálfstæðis-
manna í Hafnarfírði, sagði tilburði
alþýðuflokksmanna hafa verið at-
hyglisverða undanfama mánuði.
Alþýðuflokkurinn hefði lagt mikið
á sig til þess að gylla sjálfan sig í
augum borgaralegra kjósenda og
hefði formaðurinn sjálfur gefið
hverri frjálshyggjuhugmyndinni á
fætur annarri undir fótin, og ekki
hikað við að ganga í smiðju ungra
sjálfstæðismanna í þeim tilgangi.
Þetta væri gert í því skyni að afla
flokknum atkvæða fijálslyndra
kjósenda sem kosið hefðu Sjálf-
stæðisflokkinn, enda verið látið að
því liggja að ný viðreisnarstjóm
yrði mynduð að loknum kosningum.
Ámi sagðist hafa heyrt þennan
fagurgala fyrr og lestur stefnuskrár
Alþýðuflokksins fyrir þessar kosn-
ingar og ályktana Sambands ungra
jafnaðarmanna væm ekki til þess
fallnar að draga úr efasemdum. Þar
stangaðist hvert gmndvallarsjónar-
miðið á annað. Öryggis- og vamar-
málin væm gott dæmi þar um.
Fyrir kosningamar 1978 hefði
Alþýðuflokkurinn reynt að höfða til
kjósenda á svipaðan hátt og nú en
að loknum kosningum hefðu „erki-
kratarnir" haft fmmkvæði að
myndun enn einnar vinstristjómar-
innar. Ámi sagði Jón Baldvin hafa
kallað þetta pólítískt umferðarslys
en hann væri ekki sannfærður um
að þar fylgdi hugur máli. Jón Bald-
vin hefði líklega ekki verið stuðn-
ingsmaður viðreisnarstjómarinnar
en það sem meira væri þá hefði
hann stutt bæði vinstristjórnina
sem fór á undan og þá sem fór á
eftir. Að vísu hefði hann verið í
mismunandi stjómmálaflokkum en
það væri nú hans háttur.
Ámi sagði að í síðustu bæjar-
stjómarkosningar hefðu kratar
unnið nokkurn sigur í Hafnarfirði
og þá leitað eftir samstarfsaðilum
hjá Alþýðubandalaginu. Einnig
minnti hann á að í kosningunum í
Háskóla Islands nú í vetur hefðu
þau Guðmundur Árni Stefánsson
og Lára V. Júlíusdóttir sem skipaði
fjórða sæti lista Alþýðuflokksins í
Reykjavík skrifað undir áskomn til
stúdenta um að kjóga Félag vinstri-
manna í kosningunum. Aðrir sem
hefðu skrifað undir þetta plagg
væru Steingrímur J. Sigfússon,
Kristín Ólafsdóttir og Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir.
Guðmundur Árni Stefánsson,
bæjarstjóri Hafnarfjarðar, sagði
Sjálfstæðisflokkinn vera klofín og
allt tal um festu og stöðugleika því
út í bláinn. Sagðist hann ekki vera
viss um það hvað Sjálfstæðisflokk
andmælendur hans væru fulltrúrar
fyrir. Þó ætti að hafa samúð með
þeim, þau væru leitandi sálir og að
því gæti komið að þau myndu fóta
sig á „glerhálu svelli Sjálfstæðis-
flokksins".
„Afrekaskrá íhaldsins í frelsis-
hjali sínu“ sagði hann vera að þeir
hefðu komið á kvótakerfí í land-
búnaði og sjávarútvegi í tíð þessarar
ríkisstjómar. Alþýðuflokkurinn
hinsvegar vildi sveigjanlega veiði-
leyfastjómun sem setti veiðileyfi á
útgerðir í stað skipa og taka á land-
búnaðarkerfínu.
Fulltrúar Sambands ungra jafnaðarmanna þau María Kjartansdóttir, Guðmundur Árni Stefánsson og
Magnús Á. Magnússon.
Fulltrúar Sambands ungra sjálfstæðismanna þau Sigurbjöm Magnusson, Sólveig Pétursdóttir og Ami
M. Mathiesen.