Morgunblaðið - 18.11.1987, Blaðsíða 44

44
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVTKUDAGUR 18. NÓVEMBER 1987
AF ERLENDUM VETTVANGI
Hundrað milljónir sjónvarpsáhorfenda fylgdust með í beinni út-
sendingu er hin heimsfræga sjónvarpsstjarna Telly Savalas opnaði
dyrnar að penigaskápnum úr flaki Titanic. í ljós komu nokkrir
velktir peningaseðlar auk fáfengilegs glingurs.
I peningaskáp Titanic
var fáfengilegt glingur
Fyrir sjötiu og fimm árum, þann 12. apríl árið 1912, rakst Titanic
á ísjaka 500 mílur suður af Nýfundnalandi og sökk til botns. A
meðal 2.200 farþega skipsins sem átti að vera ósökkvandi voru
margir helstu auðkýfingar þeirra tíma. Löngum hefur menn dreymt
um sjóði þá sem lægju á hafsbotni engum til gagns. Fransk-banda-
rískur leiðangur bjargaði loks á þessu ári nokkrum munum úr
flakinu þar á meðal peningaskáp skipsins sem sagður var inni-
halda gull og gimsteina. A dögunum var skápurinn opnaður í
beinni útsendingu og kom þá annað á daginn.
Demantshringamir á fingrum
Tellys Savalas glóðu. „Kojak“
gekk til verks eins og atburðinum
sæmdi og reyndi að gera hann dram-
atískan: „Nei hvað er að tarna" og
„þetta er stórkostlegt". Vopnaðir
lögregluþjónar og aðstoðarmenn
Savalas með gúmmíhanska voru
ábúðarmiklir á svip.
Sýningin í lok október í „Cité des
sciences et de l’industrie“ sem eitt
sinn var risastórt sláturhús í útjaðri
Parísar var algerlega misheppnuð.
Fimmtíu virðulegir gestir og hundr-
að milljón sjónvarpsáhorfendur í
Bandaríkjunum, Suður-Ameríku og
Ástralíu vildu verða vitni að af-
hjúpun goðsagnakenndra fjársjóða
úr Titanic sem sökk fyrir 75 ámm.
Einn peningaskápur og ein leður-
taska vom opnuð í beinni útsend-
ingu. Þetta átti að verða lífsreynsla
svo um munaði fyrir áhorfendur. En
í stað demanta úr hirslum auðkýf-
inga eins og Astora og Guggenheima
kom einungis skran í ljós: Grannar
keðjur, smápeningar og rotnir doll-
arar. Sjaldan hefur Kojak litið jafn
aulaiega út.
En þýfið verður ef til vill ekki svo
lítið þegar allt kemur til alls. Fjöl-
miðlakóngar sjá tii þess. Saman-
saumaðir freistuðu þeir þess að fá
sem mest fyrir sinn snúð. Málið varð
að pókerspili um útsendingarrétt og
ieyfíshafa. Eftirmálin em þegar
komin til kasta franskra dómstóla.
Þýsku ríkissjónvarpsstöðvamar
tvær hættu við að kaupa útsending-
arrétt vegna svimandi fjárkrafna.
„Svo þegar við sáum hvemig fór þá
grétum við krókódílstámm," ískraði
í einum af forráðamönnum þýska
sjónvarpsins.
Leikstjórar Titanic-farsans sem
vom aðallega bandarískir græddu á
tá og fíngri. Ekki fer hjá því að það
hafí kastað rýrð á tæknilegt afrek
bandarískra og franskra vísinda-
manna er þeir björguðu um það bil
800 munum úr flaki skipsins sem
steytti á ísjaka árið 1912.
í 32 köfunarferðum sóttu grip-
armar djúpsjávarkafbátsins Nautile
munina af 3.800 metra dýpi. „Þetta
var meiriháttar vísindaleg reynsla,"
sagði Patrice Lardeau sem starfar
við Ifremer, franska stofnun fyrir
sjávarrannsóknir. Sú stofnun hefur
auk Nautile tíu rannsóknarskip á
sínum snæmm.
Frakkamir unnu að björgun mun-
anna í félagi við virt bandarískt
fyrirtæki sem heitir Woods Hole
Oceanographic Institution. Einn
starfsmanna þess Robert Ballard
varð fyrstur til að staðsetja flak
skipsins árið 1985.
Frökkunum fannst reyndar að
Bandaríkjamennimir ætluðu sér full-
stóran hlut í frægðinni af björgun-
inni en þó var álitið að samstarf
vísindamannanna væri gott.
Á hinn bóginn reyndust sam-
starfsmenn úr heimi fjármála og
fjölmiðla vafasamir. Björgunarað-
gerðimar kostuðu sex milljónir
Bandaríkjadaia. Franska stofnunin
Ifremer tók á sig 2.5 milljónir vegna
„vísindalegs áhuga“ eins og tals-
maður fyrirtækisins orðaði það.
Afganginn lögðu ýmsir til sem vildu
hagnast á goðsögninni um Titanic.
Þar vom á ferðinni bandarísku
sjónvarpsstöðvamar LBS Commun-
ications og Westgate Entertainment.
Auk þess breskt fyrirtæki, Oceanic
Research Exploration Ltd., sem
starfar samkvæmt lögum Gíbraltar
og franskt fyrirtæki sem heitir Taur-
us Intemational.
Lagaleg ágreiningsefni reyndust
þó ekki fullfrágengin: Ekki hafði
verið gengið frá markaðssetningu
ljósmynda- og kvikmyndaréttar.
Fjölmiðlakóngamir bytjuðu að sc-lja
réttindin í gríð og erg. Viðskiptavin-
imir fengu ónákvæmar eða rangar
upplýsingar um höfundarréttinn að
öllu saman.
Eitt af fómarlömbunum var vest-
ur-þýska tímaritið Stem. Það keypti
myndir fyrir frásögn sína af Titanic-
málinu af umboðsfyrirtækinu
Stygma í París með því fororði að
einungis þetta fyrirtæki gæti selt
réttinn af myndum sem Bandaríkja-
mennimir tóku við björgunina.
í París reyndust svo vera í um-
ferð aðrar ljósmyndir og þær
neyddist Stem til að kaupa líka.
Kostnaðurinn nam fímm milljónum
íslenskra króna. Eins og stendur
deila Stygma og Westgate Enterta-
inment Ltd um hvort fyrirtækið hafí
haft einkarétt á ljósmyndunum.
Ýmsir aðilar buðu sjónvarpsstöðv-
um víðs vegar um heim myndir af
björguninni og opnun peningaskáps-
ins. Stundum kostaði allur pakkinn
400.000 dali, stundum hver hluti
hans 100.000 dali.
Illa var farið með frönsku stöðina
„La 5“. John Joslyn forseti West-
gate trúði forráðamönnum sjón-
varpsstöðvarinnar fyrir því að með
mikilli leynd hefði skápurinn verið
opnaður og því væri ekki hægt að
lýsa með orðum sem blasað hefði við.
Þessar upplýsingar ollu því að „La
5“ beit á agnið einungis nokkrum
stundum áður en útsending hófst
úr sláturhúsinu. í raun hafði skápur-
inn verið opnaður fyrirfram; það
sýndi snyrtilegt og niðurraðað inni-
hald hans. Með öðrum orðum,
kaupahéðnamir vissu að hvaða vöru
þeir voru að selja.
Þó Joslyn segist hafa selt 200
sjónvarpsstöðvum rétt til að vera
með í beinu útsendingunni segist
hann nú hafa haft einungis 3.5 millj-
ónir dala upp úr krafsinu. En
kannski ekki að ófyrirsynju því
laumuspilið heldur áfram og fjöl-
miðlakóngamir vantreysta hver
öðmm.
Þeir segja að Carlos Piaget, hinn
svissneski forstjóri Oceanic Rese-
arch, hafí auðgast á kostnað félaga
sinna. Kóngamir hyggjast kæra Pia-
get því nú liggur lífið við. Peningam-
ir em rétt byrjaðir að streyma inn.
Nú tekur við sala á bókum um mál-
ið og minjagripum úr flakinu.
Spekúlantamir sameinast þó í
ótta við eitt. Það er að einhver þeirra
sem lifðu Titanic-slysið af gefí sig
fram sem eigandi þeirra hluta sem
fundist hafa í flakinu. Franska blað-
ið Le Monde segist þá sjá fyrir sér
„ótrúlegan lögfræðilegan rembi-
hnút".
(Heimild: Der Spiegel)
Brids
Arnór Ragnarsson
Bridsfélag Siglufjarðar
Þijár umferðir af fjómm em
búnar í Siglufíarðarmótinu í
tvímenningi og er allt í jámum.
Staðan:
ísak Ólafsson —
ViðarJónsson 381
Anton Sigurbjömsson —
Bogi Sigurbjömsson 379
Björk Jónsdóttir —
Steinar Jónsson 350
Ásgrímur Sigurbjömsson —
Jón Sigurbjömsson 350
Sigfús Steingrímsson —
Sigurður Hafliðason 347
Guðmundur Amason —
Níels Friðbjamarson 339
Bjöm Þórðarson —
Jóhann Möller 339
Birgir Bjömsson —
Þorsteinn Jóhannesson 333
Rögnvaldur Þórðarson —
Þorsteinn Jóhannsson 330
Bridsfélag Borgarness
Vetrarstarfíð hófst með eins
kvölds tvímenningskeppni og tóku
8 pör þátt í keppninni. Röð efstu
para varð sem hér segir:
Sigurður Magnússon —
Jón Ágúst 108
Dóra Axelsdóttir —
SigurðurMár 91
Ólöf Sigvaldadóttir —
Rúnar R. 89
Meðalskor var 84 stig.
Næsta keppni hefst miðvikudag-
inn 18. nóvember með þátttöku
Borgfirðinga. Spilaður verður
„barometer“-tvímenningur og verð-
ur spiiað á Hvanneyri. Gamlir og
nýir félagar em eindregið hvattir
til að taka þátt í skemmtilegri
íþrótt. Þátttaka tilkynnist fyrir
helgi til eftirfarandi manna: Sigurð-
ur Már Einarsson (heima) 71528
og (vinna) 71197. Tryggvi Gunn-
arsson (heima) 71766. Jón Ágúst
Guðmundsson (heima) 71419 og
(vinna) 71317.
Bridsfélag Selfoss
og nágrennis
Þann 24. október hélt Bridsfélag
Selfoss sitt árlega stórmót, sem
kennt er við Einar Þorfinnsson. í
mótinu tóku þátt 72 valinkunnir
bridsspilarar, en stjómandi var
Hermann Lámsson frá Bridssam-
bandi íslands.
Mótið var bæði skemmtilegt og
spennandi enda var spilaður svo-
kallaður barometer, þar sem
skammt getur verið milli stórra
sigra og óþægilegs taps.
Efstir á mótinu urðu þessir spil-
arar:
Ragnar Hermannsson —
Einar Jónsson 266
Karl Sigurhjartarson —
Sævar Þorbjömsson 222
Stefán Pálsson —
Rúnar Magnússon 214
Ármann J. Lámsson —
Vilhjálmur Sigurðsson 168
Aðalsteinn Jörgensen —
Ragnar Magnússon 165
Anton R. Gunnarsson —
Hjördís Eyþórsdóttir 159
Jacqui McGreal —
Þorlákur Jónsson 158
Hjalti Elíasson —
Jón Ásbjömsson 109
Gestur Jónsson —
Friðjón Þórhallsson 105
Bragi Hauksson —
Sigtryggur Sigurðsson 99
Sigfús Þórðarson —
Gunnar Þórðarson 95
Landstvímenningur var spilaður
22. október og þar urðu efstir:
Kristján — Vilhjálmur 137
Sveinbjörn — Helgi 125
Valdimar — Stefán 116
Sigurður — Haraldur 115
Garðar — Hörður 115
Eins kvölds tvímenningur var
spilaður 29. október. Efstir urðu:
Sigurður — Haraldur 132
Sigfús — Gunnar 126
Kristján — Vilhjámur 124
Úlfar — Garðar 121
Höskuldarmótinu lauk nýlega.
14 pör spiluðu og efst urðu:
1. Vilhjámur — Kristján
2. Sigfús — Gunnar
3. Guðjón — Runólfur
Morgunblaðið/Arnór
Þeir hafa löngum þótt erfiðir viðureignar siglfirzku bræðurnir og
eins og lesa má í meðfylgjandi frétt eru þeir allir í toppbaráttunni.
Úr umferðinni í Reykjavík
mánudaginn 16. nóvember 1987
Árekstrar bifreiða vom 30 og í einu tilfelli varð slys. Farþegi var
fluttur á slysadeild eftir þriggja bíla árekstur á mótum Sogavegar og
Bústaðavegar kl. 08.35.
Radarmæling: 18 ökumenn kærðir. Eftir Sætúni fóm 10 of hratt
og vom kærðir. Hraðinn mældist 80-97 km/klst. í Ártúnsbrekku var
kært fyrir 98 km/klst. hraða, Kringlumýrarbraut fyrir 90 km/klst.
hraða, Kleppsvegi 72-84 km/klst hraða og 72 km/klst. hraða eftir
Háaleitisbraut.
Akstur á móti rauðu ljósi á götuvita: 7 ökumenn kærðir.
Kranabifreið fjarlægði 13 ökutæki vegna ólöglegrar stöðu og klippt
vom númer af 17 bifreiðum fyrir vanrækslu á að færa þær til skoðunar.
Frétt frá lögreglunni í Reykjavík.