Morgunblaðið - 26.02.1988, Blaðsíða 39

39
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 26. FEBRÚAR 1988
Minning:
GunnarL. Guðmunds
son — Steinstöðum
Fæddur 10. ágúst 1897
Dáinn 10. febrúar 1988
Þann 10. febrúar sl. lést í svefni
Gunnar L. Guðmundsson bóndi á
Steinstöðum, 90 ára að aldri. Útför
hans var gerð frá Akraneskirkju
16. febrúar að viðstöddu fjölmenni.
Gunnar Laurentíus Guðmundsson
hét hann fullu nafni. Fæddur var
hann í Kjalardal í Skilmannahreppi
þann 10. ágúst 1897. Foreldrar
hans vom Guðmundur Gísli, sonur
Gunnars Guðmundssonar í
Bakkabæ, og kona hans, Valgerður
Eggertsdóttir. Kona Guðmundar
Gísla, og móðir Gunnars, var Sig-
urlín Margrét Sigurðardóttir, Jóns-
sonar smáskammtalæknis og bónda
í Lambhaga, kona hans Margrét
Þórðardóttir.
Guðmundur Gísli var bóndi og
oddviti í Kjalardal 1896—99. En á
Steinstöðum bjó hann frá 1906 til
dd. 1953. Hann og kona hans áttu
3 böm, Gunnar, sem hér er minnst,
og tvær Margrétar, sú fyrri dó
þriggja ára, hin 46 ára. Hún var
vel menntuð yfirljósmóðir á Land-
spítalanum, tók kennarapróf og
stundaði nám í Danmörku, lést ógift
og bamlaus. Það urðu márgir
hryggir við fráfall þessarar dáðu
stúlku, sem vakti allstaðar á sér
athygii fyrir mannkosti og mann-
gæði.
Guðmundur Gísli var sagnasjór
og vinsæll, sem þau hjón bæði.
Hann átti tvo bræður, Gunnar
Gunnarsson, hans kona Jóhanna
Böðvarsdóttir, þau bjuggu víða hér
á hinu foma Akranesi, einnig aust-
ur í Laugardal. Hinn þriðji bróðirinn
hét Kaprasíus, hans kona hét Guð-
rún Jónsdóttir. Fyrir hjónaband átti
hann son, Gunnar Kaprasíusson,
hann var hér þekktur maður en dó
í blóma lífsins. Þessir bræður þóttu
setja svip á sína samtíð. Faðir þeirra
var formaður, hann bjó einnig í
Görðum. Allt vom þetta sjómenn,
meir og minna, dugnaðar menn,
sumum þótti gott í staupinu á þeim
ámm sem blóðið ólgaði í æðum.
Það hefur mörgum íslenskum dáða-
drengjum þótt gott að hressa upp
á sálina á góðri stund á milli stríða.
Steinstaðafeðgar vom miklir
hófsmenn og regiusamir á alla lund.
í gamla Steinstaðahúsinu, sem nú
er horfið en stóð við Kirkjubraut
36, bjuggu þeir feðgar með flöl-
skyldur sínar um áratuga skeið.
Gunnar byggði efri hæð á húsið,
sem hann bjó í með konu og böm
frá 1921—1954, að þau hjón flytja
á sitt nýbýli, sem þau byggja í
Garðalandi á svonefndu Garðaholti
og láta býli sitt heita Steinstaði.
Þau hafa haldið tryggð við þetta
nafn, sem má segja að fyrir löngu
sé orðið kenninafn þessarar stóm
flölskyldu. Þegar einhver úr §öl-
skyldunni þarf að segja deili á sér
er nóg að neftia Steinstaðahjónin,
þau era öllum Akumesingum og
nágrönnum kunn og það sem meira
er, þekkt drengskaparfólk sem allir
dá og bera virðingu fyrir.
Þann 31. október 1919 giftist
Gunnar sinni dásamlegu konu.
Guðríður Guðmundsdottir heitir
hún, tveim ámm yngri en Gunnar.
Hún er dóttir Guðmundar Illuga-
sonar bónda í Stóra-Lambhaga og
konu hans, Sesselju Sveinsdóttur
frá Saurbæ á Kjalamesi. Sesselja
missir Guðmund mann sinn í sjóinn
1899 áður en dóttir þeirra, Guðríð-
ur fæðist. Þau áttu þijú böm, að
auki Sigurð smið í Deildatungu á
Akranesi og Guðrúnu húsmóður í
Reylq'avík. Síðari maður Sesselju
var Sveinbjöm Oddsson verkalýðs-
foringi á AÍkranesi, þau áttu einnig
þijú böm, Guðmund, þekktan fé-
lagsmálamann á Akranesi, Amór
kaupmann og Ragnheiði húsmóður
búandi hér á Akranesi.
Allt er þetta stór ættbogi í kring-
um Steinstaðahjón hér á Skaga og
víðar. Þeim hjónum Gunnari og
Guðríði varð níu bama auðið sem
öll lifa, þekkt fólk að góðum mann-
kostum og vinsældum, svo sem þau
eiga kyn til.
Böm þeirra em í aldursröð þessi:
Guðmundur, hans kona Hulda Jó-
hannsdóttir, Svava, hennar maður
Jón Eyjólfsson, Halldóra, hennar
maður Einar Ámason, Sigurlín
Margrét forstöðukona Borgar-
sjúkrahússins hjúkmnarfræðingur,
ógift, Gunnar, hans kona Jóhanna
Þorleifedóttir, Ármann, hans kona
Sólveig Bjamadóttir, Sveinbjöm,
hans kona Margrét Reimarsdóttir
og Guðrún, hennar maður Jón Sig-
urðsson. Við þessa upptalningu
bætist stór hópur niðja, ungt fólk
og efnilegt, margt nú þegar vakið
á sér athygli fyrir glæsilegt fram-
tak, dugnað og aðrar góðar dyggðir.
Það má kannski segja að verið
sé að bera í bakkfullan lækinn, að
skrifa meira um Gunnar. Undirrit-
aður skrifaði allítarlega um hann
85 ára, sem verður lítt upprifjað
hér og síðastliðið sumar skrifaði
Daníel Ágústínusson um Gunnar
níræðan mjög sanna og góða af-
mælisgrein. En vissulega er margt
enn ósagt um langan ævidag þessa
mæta manns. Gunnar gerðist Ungur
sjómaður, sem alltítt var í þá daga.
Það þótti sýna kjark og manndóm
hjá ungum mönnum að takast á við
erfið verkefhi. Læra vel til verka
og verða eftirsóttur til ábyrgðar-
starfa. Gunnar tók próf í mótorvél-
fræði eftir námskeið og varð orð-
lagður og eftirsóttur vélstjóri á
mótorbátunum, sem rém fyrst lengi
vel frá Sandgerði á vetrarvertíð,
síðar frá Akranesi. Hann var alltaf
í góðu skiprúmi með þekktum afla-
mönnum. Þegar Gunnar hættir á
sjónum gerist hann vélstjóri í
Síldar- og fískimjölsverksmiðju
Akraness, þar er hann samfellt í
18 ár Við góðan orðstír.
Þrátt fyrir að Gunnar væri eftir-
sóttur úrvals sjómaður og allsstaðar
eignaðist hann tiygga vini, því hann
var orðlagður öðlingur sem allir
virtu og lofuðu, þá var það svo að
sveitarómantíkin átti djúpar rætur
í eðli hans. Hann komst ungur í
kynni yið sveitalífið og varð heillað-
ur af. Ég minnist þess þegar fund-
um okkar Gunnars bar oft saman
fyrir fjölda mörgum ámm hve inni-
lega hugur hans stóð til þess að
kaupa góða bújörð og flytja á hana
alfarið í eitt eigið ríki eins og bónda-
starfið var oft nefnt. Þetta umræðu-
efni var okkur báðum kært, því
bóndaeðlið blundaði í bijóstum
beggja. Gunnar stundaði búskap
hér langa tíð, þó ekki væri það
nema að framleiða fyrir heimilið
sitt. Eftir að hann reisti nýbýlið
stækkaði allt í sniðum svo hann
hafði sitt lifibrauð af búskapnum.
Gunnar bjó með kýr, kindur, hesta
og kartöflugarða, færði upp mó til
eldiviðar og heyjaði sín tún fyrir
sinn bústofn. Þannig var vel fyrir
framfærslu flölskyldunnar séð og
svo bættist sjófangið við, því hefur
aldrei þekkst þurrð í búi þeirra
hjóna.
Nútíma kröfugerðarfólki gæti
verið hollt að hugleiða hversu mikl-
ar frístundir þetta fólk bjó við, rauð-
sokkur nútímans ættu að setja sig
í sporin hennar Guðríðar á Stein-
stöðum og annarra slíkra fyrritíða
kvenna. Þá þótti stórt hlutverk og
göfugt að vera margra bama móð-
ir og húsmóðir á mannmörgu heim-
ili, það er stórt framlagið sem slíkt
fólk og hjónin á Steinstöðum hafa
Minning:
Sigurjón S. Júlíus-
Fæddur 9. október 1929
Dáinn 20. febrúar 1988
Hafnarfirði
í dag, 26. febrúar, verður jarð-
settur í Fríkirkjunni í Hafnarfirði
Siguijón Steinþór Júliusson, Vest-
urvangi 36.
Siggi, eins og við systkinin köll-
uðum hann, var seinni maður móð-
ur okkar. Tilkynningin um andlát
Sigga var harmafregn þegar hún
barst okkur þennan síðasta dag
þorra. Að vísu hafði Siggi átt við
sjúkdóm að stríða síðustu árin, en
þá viðureign hafði hann háð að
mestu í hljóði og með sjálfum sér
og gerði jafnan lítið úr því máli
væri hann spurður fregna af heilsu
sinni. Það þýðir ekkert að liggja
með tæmar upp í loft uppi í rúmi,
var oft svar hans við eftirgrennslan
vina og ættingja er þeir spurðu
hann um heilsufar hans. Þetta var
dæmigert fyrir allt atferli Sigga,
hann var maður sem aldrei linnti
látum, vinnan var honum allt, snún-
ingamir í kringum bátinn og fisk-
verkunina var hans lífe yndi og
vinnandi var hann fram á síðustu
stund síns lífs og að sjálfsögðu við
lífsáhugamál sitt, útgerðarstörfín.
Það má þó ekki skilja svo að
ekkert hafi komist að hjá Sigga
annað en vinnan í kringum útgerð-
ina, því ávallt hafði hann tíma fyrir
bömin okkar litlu, sem litu til hans
sem Sigga afa, þó svo þau vissu
að hann væri ekki afi þeirra í raun-
vemleikanum. Þetta var og gagn-
kvæmt af hálfu Sigga, hann tók
að sér afahlutverkið gagnvart böm-
unum okkar rétt eins og þau væm
hans eigin afaböm. Þetta var dýr-
mætt atriði í framkomu Sigga við
bömin og varð til þess að skapa
honum virðingarsess jafnt í augum
bama okkar sem og í augum okk-
ar, foreldra þeirra, því oft var erf-
itt að vera í hlutverki heimilisföður-
ins og afans, en gæta um leið sann-
gimi og réttlætis í öllum háttum
gagnvart bömunum úr tveim flöl-
skyldum sem mættust í lífehlaupi
og á heimili Sigga og móður okk-
ar, Amdísar. Okkur systkinunum
ijóram, af fyrra hjónabandi móður
okkar, tók Siggi á sama hátt og
bömunum okkar, sem fyrr er lýst,
og tvö af okkur systkinunum vom
á heimili hans. Fyrir jafnaðargeð
og prúða framkomu og síðast en
ekki síst fyrir afahlutverkið gagn-
vart bömunum okkar og fyrir sam-
fylgdina þökkum við Sigga nú af
heilum hug við leiðarlok. Minningin
um Sigga mun lifa með okkur
áfram. Við biðjum góðan guð að
styrkja móður okkar, bömin þeirra
tvö, Rósu og Júlíus, í djúpri sorg
sinni þegar þau fylgja eiginmanni
og föður síðustu sporin, og bömum,
bamabömum og tengdabömum
Sigga af fyrra hjónabandi þeirra
biðjum bið Guðs blessunar S þeirra
sorg við missi ástkærs föður, afa
og tengdaföður.
Kristinn, Ásta,
Tryjrgyi. Sólveig, mak-
ar og böm.
fært þjóð sinni, afkomendahópur
þeirra hjóna er orðinn stór og stend-
ur allstaðar vel fyrir sfnum ábyrgð-
arstörfum, margbreytilegum og
vandasömum, það er dýrmæt þjóð-
areign.
Oft hefur Guðríður á Steinstöð-
um borið bam undir belti og átt
önnur ung í kringum sig, þegar hún
þurfti, ekki einungis að gegna
margþættum heimilisstörfum held-
ur gripahirðingu að auki. Þegar
bóndi hennar mátti gegna kalli til
sjóferða, að kvöldi dags, þegar land-
fólk tók á sig náðir, þá mátti land-
róðrasjómaðurinn halda til hafe út
f myrkur og ótiyggt veðurútlit á
litlu vanbúnu skipi. Hvemig skyldi
ungu konunni heima hafa verið inn-
anbijósts á mörgum slíkum kvöld-
um þegar hún gekk til hvílu. Gæti
verið að sjómannskonan hafi haft
kynni af andvökustundum. Hún
Guðríður á Steinstöðum á sér fáa
líka. Hvenær skyldi hún bregðast
vinum sínum, þ'að vita þeir sem
heyrðu um umhyggju hennar fyrir
veikum eiginmanni og það fýrir
fáum vikum. Það heyrðist að hún
hefði andvara á sér og væri alltaf
í viðbragðsstöðu, alltaf tilbúin til
að ljá líknarhönd. Það er með ólík-
indum hvað kona að verða níræð
getur afkastað, séð um heimilið,
farið til innkaupa í búðir og margt
fleira. Þessi kona á þó langan og
-jstrangan starfsdag að baki. Þessa
konu hefur aldrei vantað viljann til
að fást við verkefnin. Það sannast
kannski best á henni orð skáldsins
„Viljinn er allt sem þarf".
Fyrir stuttu kom ég f heimsókn
til gömlu hjónanna, viðtökumar og
viðmótið var sem ætíð hlýtt og inni-
iegt, þar ríktu góðir andar innan
veggja. Það var fróðlegt og lær-
dómsríkt að hlusta á þessi vel gefhu
hjón segja frá. Það er mikil saga
að baki hjá níræðu fólki, þau vom
bæði sérlega minnug og hafsjór af
fróðleik. Þegar þau gengu með mér
til dyra og við kvöddumst, þökkuðu
þau hlýlega fyrir komuna og spjall-
ið og sögðu: Það er alltaf svo gam-
an að fá gesti til að spjalla um
gamla tíma. Hann var þeim kær.
Margs var að minnast frá einu til-
breytilegasta tfmaskeiði íslendinga.
Já, minningamar vom þessum heið-
urshjónum kærar, sem áttu samtíð-
arfólkið að vinum. Gunnar var fé-
lagslyndur og fylgdist vel með mál-
um á hveijum tíma. Hann var
þekktur góður söngmaður, hafði
sérlega fallega rödd á sinni fyrri
tíð. Hann var prúður maður, stilltur
vel og vingjamlegur í viðmóti, þétt-
ur undir hönd og þrekvaxinn, beinn
og samsvaraði sér vel, fríður sýnum,
góðmannlegur með norrrænt yfir-
bragð, ljós á hár ungur maður.
Hann var hvers manns hugljúfi,
vandaður til orðs og æðis. Samtíð-
arfólkið, vinir og kunningjar, bera
hlýja þökk í btjósti til þessa heiðurs-
manns á kveðjustund. Hans minn-
ing mun lengi lifa, minning sem við
blessum öll, slíkir voru mannkostir
Gunnars á Steinstöðum.
Samúðarkveðjur sendum við
hjónin og Qölskylda aðstandendum.
Valgarður L. Jónsson
frá Eystra-Miðfelli.
Ásdís K. Einars-
dóttir - Kveðjuorð
Með þessum orðum langar mig
að kveðja hana ömmu mína, Ásdísi
K. Einarsdóttur, sem var mér og
okkur öllum svo kær. Amma, eða
Dísa á Læk, eins og hún var oftast
kölluð var fædd á lsafirði 22. októ-
ber 1895 og var því orðin háöldmð
er hún lést á sjúkrahúsinu á ísafírði
eftir 7 ára langa vem þar. Em hér
með færðar þakkir til lækna, hjúkr-
unarfólks og annars starfefólks fyr-
ir hlýja og góða umönnun í veikind-
um hennar.
Amma var næstelst í stómm
systkinahópi og era nú aðeins tvær
systur eftirlifandi og búa þær báðar
á Isafirði.
Þann 7. október 1924 giftist hún
Jóni Ingigeir Guðmundssyni og
bjuggu þau öll sín ár á Isafirði,
lengst af í Króksbæ, og síðar á
Læk. Það hús er nú horfið, en það
var rétt fyrir neðan húsið okkar á
Engjaveginum. Eignuðust þau 6
böm, sem öll komust til fullorðins-
ára, nema einn sonur er lést ung-
ur. Móðir mín Guðríður var þriðja
í röðinni og lést hún langt um aldur
fram, eða aðeins rúmlega þrítug
og vomm við bræðumir þá mjög
ungir. Þetta var rétt fyrir jólin eða
21. desember 1961. Amma var þá
orðin ein og búin að koma sínum
bömum upp einsömul, því afí hafði
stundað sjó á ýmsum skipum f
mörg ár og lést hann langt um ald-
ur fram eða 25. febrúar 1958. Það
verður úr að amma flytur til okkar
bræðranna og föður á Engjaveginn
og er þar til við emm allir uppkomn-
ir og má sjá af þvi hvað fómfús
hún var við sína nánustu. Það var
mikil huggun í okkar stóra og þung-
bæm sorg að fá eins hjartahlýja
konu eins og hún amma var. Á
kvöldin þegar við vomm ein, las
hún mikið fyrir mig. Aldrei sat hún
aðgerðarlaus og hafði þá oft pijóna
í hendi, sokkar og vettlingar fylgdu
méð í öllum jólapökkum ásamt
ýmsu öðm, því það var hennar yndi
að gleðja aðra. Því miður hafði ég
allt of lítið af henni að segja sfðustu
árin þar sem ég hef búið erlendis
í mörg ár.
Hafí amma þökk fyrir allt og allt.
Blessuð sé minning hennar.
Níels Jón Þórðarson
t
Elsku eiginmaður minn, faðir, stjúpfaðir, tengdafaöir og afi,
SIGURJÓN STEINÞÓR JÚLÍUSSON
skipstjóri,
Vesturvangi 38,
verður jarösunginn frá Fríkirkjunni í Hafnarfirði föstudaginn 26.
febrúar kl. 15.00.
Arndfs Kristinsdóttir,
Rósa Sigurjónsdóttir, Júlíus Sigurjónsson,
Einar Sigurjónsson, Halla Sigurjónsdóttir,
Dóra Sigurjónsdóttir, Kolbeinn Sigurjónsson,
Hrefna Sigurjónsdóttir,
stjúpbörn, tengdabörn og barnabörn.