Morgunblaðið - 14.06.1988, Blaðsíða 2

w i t / t r \ r t :i\' n <tiii ( t < t a j r 4 t ■; > q c
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 14. JÚNÍ 1988
Forsetakosningarnar:
Vigdís hafnar áskorun
um kappræður í sjónvarpi
Viðhorf Vigdísar andlýðræðislegt
segja stuðningsmenn Sigrúnar
VIGDÍS Finnbogadóttir, forseti íslands, hefur með bréfi dagsettu 11.
júní hafnað áskorun mótframbjóðanda sins, Sigrúnar Þorsteinsdóttur,
um kappræður i sjónvarpssal vegna forsetakosninganna. í bréfi sinu
segir Vigdís að báðar hafi þær fallist á að flytja hvor um sig 10
minútna ávarp í sjónvarpi 23. júní nk. og telji hún að þessi ávörp séu
til þess fallin að koma málstað beggja frambjóðenda til skila og ekki
sé frekari þörf á að þær komi persónulega fram i sjónvarpi.
Stuðningsmenn Sigrúnar Þor- ars að viðhorf Vigdísar sé „andlýð-
steinsdóttur hafa brugðist hart við ræðislegt og í því komi fram dramb-
bréfi forsetans og í yfirlýsingu, sem læti gagnvart þjóðinni og mótfram-
þeir gáfu út í gær, segir meðal ann- bjóðandanum sem hæfí ekki sönnum
Átta ára fangelsi
fyrir að bana konu
DÓMUR var kveðinn upp í gær
í Sakadómi Reykjavíkur yfir
Braga Ólafssyni, 52 ára, sem var
fundinn sekur um að hafa orðið
konu sinni, Grétu Birgisdóttur,
26 ára, að bana þann 10. janúar
síðastliðinn. Bragi var dæmdur i
8 ára fangelsi. Dómurinn áfrýj-
ast sjálfkrafa til Hæstaréttar,
þar sem fangelsisvistin er lengri
en 5 ár.
Að morgni sunnudagsins 10. jan-
úar fannst Gréta látin í íbúð hennar
og Braga á Klapparstíg 11 í
Reykjavík og voru áverkar á höfði
hennar og hálsi. Bragi var einnig í
íbúðinni og var hann handtekinn.
Við yfirheyrslur hjá Rannsóknar-
lögreglu ríksins viðurkenndi Bragi
að til átaka hefði komið með þeim
hjónum, en neitaði því hins vegar
að það hefði verið ásetningur hans
að svipta hana lífí.
í niðurstöðu Sakadóms segir að
telja verði sannað að konan hafí
Austurlandsmótið:
Sævar vann
Zsuzsu
Egilsstöðum.
Sævar Bjarnason sigraði Zsuzsu
Polgar í 7. umferð Opna Austur-
landsmótsins í gær. Önnur helstu
úrslit urðu að Þröstur Þórhallsson
vann Hannes Hlífar en Karl Þor-
steins og Orr gerðu jafntefli.
Helstu úrslit í B-flokki urðu að
Zsofi Polgar vann Viðar Jónsson og
Amar Ingólfsson vann Lazlo Polgar.
Helgi OLafsson stórmeistari hætti
þátttöku sinni um helgina af persónu-
legum ástæðum.
Björn
kafnað þegar ákærði vafði bönd úr
dyrahengi fast um höfuð og háls
konunnar. Ákærða hlaut að vera
ljóst, að lang líklegast væri að Gréta
hlyti bana af því að hann vafði
köðlunum fast um háls hennar.
Telst ákærði því brotlegur við 211.
grein almennra hegningarlaga með
því að verða Grétu að bana með
þeim hætti. Pétur Guðgeirsson
sakadómari kvað upp dóminn.
lýðræðissinna," eins og það er orðað.
„Sigrún Þorsteinsdóttir er ekki að
bjóða sig fram á móti forsetaembætt-
inu eða forseta íslands. Sigrún er
að bjóða sig fram á móti Vigdísi
Finnbogadóttur sem frambjóðanda
en ekki sem forseta. Kosningar í lýð-
ræðisríki eru milli jafningja og ætti
að heyja þær á jafnréttisgrundvelli.
Þjóðin þekkir störf Vigdlsar sem for-
seta en er hins vegar l(tt kunnug
viðhorfum hennar til lýðræðisákvæða
stjómarskrárinnar en þessar kosn-
ingar snúast um þau ákvæði. Þær
snúast því ekki um fortíðina heldur
um það hvort lýðræði eigi að þróast
hér á landi í framtíðinni," segir m.a.
í yfírlýsingu stuðningsmanna Sig-
rúnar.
Stuðningsmenn beggja frambjóð-
enda hafa nú opnað kosningaskrif-
stofur í Reykjavík. Stuðningsmenn
Vigdísar hafa opnað skrifstofu í
Garðastræti 17 og í bígerð er að
opna kosningaskrifstofu í Hafnar-
fírði og Kópavogi og jafnvel víðar
um land. Stuðningsmenn Sigrúnar
opnuðu kosningaskrifstofu Í Templ-
arasundi 3 í gær. Að sögn Áshildar
Jónsdóttur, blaðafulltrúa Sigrúnar,
verður skrifstofan I nánu sambandi
við stuðningsmenn víða um land.
Sjálf er Sigrún nú stodd á Norður-
landi þar sem hún heimsækir vinnu-
staði.
Viðbrögð við þörungafaraldrinum
Sarah Walker og Roger Vignoles eftir tónleikana í íslensku
óperunni.
Listahátíð:
Sarah Walker 1
Islensku óperunni
BRESKA mezzosópran söng-
konan Sarah Walker hélt ljóða-
tónleika í íslensku óperunni í
gærkvöldi. Undirleikari var
Roger Vignoles. Á efnisskránni
voru lög eftir Schubert, Mend-
elssohn, Schönberg, Britten og
Gershwin.
Sarah Walker hefur sungið í
mörgurn helstu óperuhúsum Bret-
lands, Evrópu og Bandaríkjanna,
auk þess að hafa sungið óperu-
hlutverk á hljómplötum og mynd-
böndum. Hún er einnig vinsæll
einsöngvari og hafa tónleikar
hennar með Roger Vignoles jafn-
an þótt takast með miklum ágæt-
Boðað tíl aukaþings Norður-
landaráðs um umhverfismál
Á SUNNUDAG og mánudag var
haldinn í Kaupmannahöfn auka-
fundur forsætisnefndar Norður-
landaráðs og samstarfsráðherra
Norðurlanda ásamt ráðherrum
er fara með mengunarmál í haf-
inu. Tilefni fundarins var „þör-
ungafaraldurinn" svokallaði,
sem heijað hefur á lífríkið við
strendur Noregs og Danmerkur
undanfarnar vikur. Fundurinn
ákvað að boða til aukaþings
Norðurlandaráðs í nóvember,
sem sérstaklega mun fjalla um
umhverfis- og mengunarmál. Þá
var lögð áhersla á að fyrir 15.
september hefði ráðherranefnd
Norðurlandaráðs sett saman
samstarfsáætlun um mengunar-
varnir og umhverfismál. Fundur-
inn samþykkti einnig tillögu
Matthíasar Á. Mathiesen, sam-
gönguráðherra og samstarfsráð-
herra Norðurlanda, um að Norð-
urlönd taki málið fyrir á 10. árs-
fundi Parisarsáttmálans um
vamir gegn mengun sjávar frá
landsstöðvum, sem haldinn verð-
ur i Lissabon i siðari hluta þess-
arar viku. Þar verður gerð grein
fyrir ástandinu í lifriki Norður-
Atlantshafsins og lagt til að hrað-
að verði setningu reglna um los-
un næringarsalta, köfnunarefnis
og fosfórs i sjó.
Að sögn Matthíasar Á. Mathiesen
var það samdóma álit fundarins að
þörungablóminn bæri vott um al-
varlega mengun í sjónum. Þótt hún
hefði ef til vill komið mönnum á
óvart, krefðist hún skjótra úrræða
og fjármuna til aukinna rannsókna
á lífríki hafsins. Var meðal annars
lögð til stofnun sérstaks mengunar-
80 milljónir til fóðurstöðva
Ríkissljórnin ræðir fjárveitingar til landbúnaðar í dag
ÁKVEÐIÐ hefur verið að lána
80 milljónir króna til fóðurstöðva
sem framleiða loðdýrafóður.
Stöðvamar hafa átt í miklum
rekstrarerfiðleikum undanfarið
og standa frammi fyrir gjald-
þroti að óbreyttu. Ekki hafa enn
verið teknar ákvarðanir um aðr-
ar fjárveitingar til landbúnaðar,
en ríkisstjórnin mun fjalla um
þær á fundi sinum í dag. Þar er
um að ræða hækkun niður-
greiðslna og 400 milljónir króna
til útflutningsbóta.
Hópur þriggja embættismanna
hefur unnið við að yfirfara tillögur
landbúnaðarráðherra um framlög
til landbúnaðarins, reikna kostnað
og yfirfara möguleika. Að sögn
Guðmundar Sigþórssonar, skrif-
stofustjóra í landbúnaðarráðuneyt-
inu, eins þremenninganna, hefur
engin ákvörðun verið tekin enn um
annað en að 80 milljónir skuli lánað-
ar til fóðurstöðvanna. Hvorki hefur
verið ákveðið á hvaða kjörum þeir
fjármunir verði lánaðir né til hve
langs tíma. „Að minnsta kosti er
reiknað með að það verði til þess
tíma sem fóðurstöðvamar ráða við,
eða von til þess að þær ráði við,“
sagði Guðmundur.
Hann sagði að ekkert hefði verið
ákveðið til að leysa vanda refarækt-
enda. Þeirra starfsemi er nú rekin
með miklu tapi. „Það var verið að
tala um að reyna að hjálpa hluta
þeirra í það minnsta, til að komast
yfír þetta, eða að minnsta kosti að
lifa þetta af. Eg veit ekki hvað
verður úr því. Það er fyrst og fremst
verið að huga að því að skipta
kannski yfír í minkaræktina." Um
kostnaðinn við að skipta yfir í
minkarækt sagði Guðmundur: „Það
þarf auðvitað að breyta búrunum
og kaupa dýr.“ Hann hafði ekki
tiltækar tölur um þann kostnað
þegar Morgunblaðið ræddi við hann
í gær.
varnasjóðs Evrópuríkja. Þá var
rætt um aukið eftirlit með þömnga-
vexti í sjó með hliðstæðum hætti
og fylgst er með olíumengun á
grundvelli Kaupmannahafnarsamn-
ingsins frá 1970.
„ísland hefur átt áheymarfull-
trúa á fundum aðildarríkja Kaup-
mannahafnarsamningsins en ég vék
að því á fundi í Færeyjum fyrir
stuttu, að mér sýndist full ástæða
til þess að ísland gerðist fullgildur
aðili að samningnum vegna æski-
legs samstarfs um varnir gegn
mengun sjávar," sagði Matthías I
samtali við Morgunblaðið. Hann
sagði að á fundinum hefði einnig
verið vikið að því að ákveðið hefði
verið að auka upplýsingastreymi
um mengunarmál milli Norðurland-
anna og hefur sérstök nefnd verið
skipuð um þau mál.
„Það er ljóst að dómi sérfræðinga
að aukið magn næringarsalta í sjó
má rekja meðal annars til aukinnar
áburðamotkunar í landbúnaði, fóð-
urgjafar til að örva eggjahvíturíka
framleiðslu, loftmengunar frá bílum
og skólps frá almannaveitum. Þá
er talið að mikil úrkoma hafí valdið
því að óvenjumikið af næringarsölt-
um hafi skolast úr jarðvegi til sjáv-
ar og valdið vexti þörunganna,"
sagði Matthías. „Það er því brýnt
að halda áfram öflugu samstarfí á
öllum sviðum mengunarvama. ís-
land hefur tekið virkan þátt í því,
og þar hafa átt hlut að máli Sigl-
ingamálastofnun, sem fer með
mengunarmál í sjó, Hafrannsókna-
stofnun, Hollustuvemd ríkisins og
Geislavamir. Fulltrúi landbúnaðar-
ráðuneytisins, dýralæknir fisksjúk-
dóma, hefur nú komið inn í þetta
samstarf með sérstöku tilliti til
áhrifa þörungablómans á fískeldi."
Stækkun álversins:
Viðræður í dag
FUNDUR íslensku álviðræðu-
nefndarinnar við fulltrúa Alu-
suisse auk þriggja annarra evr-
ópskra álfyrirtælya verður í
London í dag. íslensku nefndina
skipa þeir dr. Jóhannes Nordal,
Garðar Ingvarsson frá Seðla-
bankanum, Halldór Kristjánsson
frá iðnaðarráðuneytinu og Guð-
mundur G. Þórarinsson alþingis-
maður.
Ekki er reiknað með neinni sér-
stakri niðurstöðu á fundinum en
fastlega búist við að þessir aðilar
muni hittast á fslandi í næsta mán-
uði.
Hin álfyrirtækin þijú eru Alum-
ined Beheer í Amsterdam, Gránges
í Stokkhólmi og Austria Metall I
Austurríki.
Verkalýðsfélög'in um
ISAL-samninginn:
Samningur-
innbindandi
Verkalýðsfélögin tíu, sem að-
ild eiga að kjarasamningnum við
ÍSAL, skiluðu í gær greinargerð
til stjórnvalda um lögmæti samn-
ingsins, en ríkislögmaður hafði
komist að þeirri niðurstöðu að
kjarasamningurinn, sem undir-
ritaður var 2. júní, bryti í bága
við bráðabirgðalög ríkisstjórnar-
innar um aðgerðir í efnahags-
málum frá 20. maí síðastliðnum.
I greinargerðinni er rakinn að-
dragandi samningsgerðarinnar og
bent á að umræddur kjarasamning-
ur hafí verið samþykktur í viðkom-
andi verkalýðsfélögum og af Vinnu-
veitendasambandi Islands, sem hafi
farið með samningsumboðið fyrir
ÍSAL. Þvi líti félögin svo á að bind-
andi kjarasamningur hafi komist
á. Síðan segir: „Við samningsgerð-
ina var lagatúlkun ekki til umræðu
og með hliðsjón af framansögðu
teljum við ekki forsendur til þess
að leggja mat á greinargerð ríkis-
lögmanns."
Búist er við að Vinnuveitenda-
samband íslands skili lögfræðilegri
greinargerð til ríkisstjórnarinnar í
dag vegna álits ríkislögmanns.