Morgunblaðið - 22.09.1988, Blaðsíða 60

60
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. SEPTEMBER 1988
tTDSPBHl
„ ég víssi ekk'i hvernig éa átti o& scgjc^þkr
það fyrr. J-|Lindarinn hljopst á brott fyrir
árum."
... blindingsleikur.
TM Reg. U.S. Pat 0«.—all rights reserved
° 1988 Los Angetes Times Syndicate
Með
morgnnkafiinu
Á skattstofunni.
Skattlagning spariflár
Ágæti Velvakandi
í Velvakanda hafa birst síðustu
daga nokkrir pistlar, sennilega í
tilefni af þeim hugmyndum sem
fram hafa komið um skattlagningu
vaxtatekna. Þar hefur þessum hug-
myndum verið fundið flest til for-
áttu og jafnvel haft í hótunum ef
þær næðu fram að ganga. Þetta
hefur orðið mér nokkurt umhugsun-
arefni og vil ég gjaman leggja fá-
ein orð í belg.
Ef ekkert meira ranglæti en slík
skattlagning fyndist í heiminum
okkar, þá væri nú bæði gott og
gaman að lifa í honum. Hvers vegna
fmnst þessu fólki fjarstæðukennd-
ara að greiða skatt af vaxtatekjum
af því fé sem það hefur neitað sér
um að eyða, en af launatekjum
sínum?
í fyrra tilfellinu er það íjármag-
nið sem aflar þessara tekna, í því
síðara er það eigin vinna með holdi
og anda. Vill fólk setja fjármagnið
ofar eigin manngildi?
Það er hárrétt hjá áðumefndum
greinarhöfundum að ráðdeild og
spamaður voru dyggðir hér áður
fyrr og eru það að sjálfsögðu enn.
Núverandi erfiðleikar okkar þjóð-
félags stafa m.a. af skorti á þeim
dyggðum hjá alltof mörgum. Miklar
fjárfestingar, sem oft hafa reynst
rangar, eiga þar líka sinn þátt.
Þess vegna kemur það okkur, og
jafnframt þjóðfélaginu í heild, til
góða, ef við getum lagt eitthvað til
hliðar af launatekjum okkar. Þeir
fjármunir eiga að sjálfsögðu að
vera verðtryggðir. Fyrir slíkan
spamað á að sjálfsögðu ekki að
hegna neinum. Hins vegar er full
ástæða til að refsa þeim sem spenna
vexti langt upp fyrir þau mörk sem
heilbrigður atvinnurekstur og al-
mennir lántakendur geta borið. Það
er okur.
Þeir sem em á valdi fijálshyggj-
unnar munu svara því til að mark-
aðurinn eigi að ráða vöxtunum. Það
hefur hann líka fengið að gera í rúm
þijú ár, eða síðan Þorsteinn Pálsson
Qármálaráðherra í ríkisstjórn
Steingríms Hermannssonar til-
kynnti þann gleðiboðskap að vextir
væm gefnir fijálsir. Þjóðfélags-
ástandið í dag ber vitni um árangur-
inn.
Af þessari bitm reynslu ber okk-
ur að draga rökréttar ályktanir.
Peningamarkaðurinn, sá svarti,
grái, þarf í það minnsta að sæta
endurskoðun og honum þarf að
setja strangt aðhald. Líklega væri
ekki vanþörf á að fara ofan í saum-
ana á rekstri bankakerfisins í leið-
inni. Er ekki hægt að spara þar?
Nú má ekki skilja þetta svo að
meiningin sé að skattleggja hveija
krónu sem vaxtatekjur mynda. Vel
er hægt að hugsa sér þar einhver
skattleysismörk, hliðstætt persónu-
afslætti af launatekjum. Það væri
þá nokkurs konar lífeyrir. En vel-
fcrðarþjóðfélagið kallar á mikla
skattheimtu þó stilla beri henni í
hóf eftir föngum. Þess vegna á hik-
laust að skattleggja vaxtatekjur
sem em umfram eðlileg skattleysis-
mörk.
Á dögum Arons og Mósesar var
dansað í kringum gullkálfinn. Sá
dans er enn við lýði á vomm dögum.
Sigmar Hróbjartsson
Víkverji skrifar
Skattamálin em vinsælt um-
ræðuefni, enda kannski eðli-
legt, þar sem nýtt skattkerfi tók
gildi í upphafi ársins. Ýmsir brestir
hljóta því að koma í ljós í þessu
kerfi, sem nauðsynlegt getur verið
að beija í og lagfæra áður en nýtt
skattár rennur upp.
Nýlega varð Víkveiji vitni að
því, að misræmi getur komið upp.
Ungur maður, sem hefur verið og
er á fyrirframgreiðslu launa, fékk
lánaðan skattafslátt konu sinnar,
svo sem hann á rétt á. Þetta lán
stóð þó aðeins í nokkra mánuði eða
þar til kona hans fór aftur að vinna.
En þá kom babb í bátinn. Þar sem
eiginmaðurinn var á fyrirfram-
greiðslu hafði hann nýtt skattaf-
slátt konunnar fyrir þann mánuð,
sem hún fékk fyrsta kaupið sitt
fyrir. Niðurstaðan var sú, að hún
átti engan skattafslátt fyrsta vinnu-
mánuð sinn og varð því að greiða
full 35,2% af launum sínum.
Ekki nóg með það, heldur segja
lögin svo, að láni maki skattafslátt
megi hann aðeins nýta 80% af
skattafslættinum, sem tekinn er að
láni. Nú hélt konan, að fyrir þá
mánuði, sem hún hafði lánað skatt-
afsláttinn, ætti hún uppsöfnuð 20%
fyrir sig sjálfa á lánstímanum eða
um 3.200 krónur á mánuði. Nei,
svo var alls ekki. Við þetta lán
hafði fjármálaráðherrann sem sagt
tekið 20% lánsgjald af ungu hjónun-
um og það þýddi ekkert fyrir þau
að múðra. Er þetta alls kostar sann-
gjarnt?
XXX
ýlega fékk Víkveiji heim-
sendan reikning frá Vatns-
veitu Reykjavíkur. Ástæða þess var
að rétt eftir miðjan febrúar gerði
asahláku í Reykjavík á talsverðan
snjó og var jörð frerin undir snjón-
um. í hlákunni tók því allt í einu
að renna vatn inn í kjallara húss
Víkveija. Honum brá að vonum, og
það, sem fyrst laust niður í huga
hans, var, að vatnsveiturör hefði
sprungið utan við inntakið í húsið.
Nú voru góð ráð dýr. Hringt var í
Vatnsveituna og að vörmu spori
kom vaktmaður á bíl frá stofnun-
inni og kvað upp þann úrskurð, að
vatnið, sem plagaði húseigandann,
væri ekki Gvendarbrunnavatn,
heldur ósköp ómerkilegt regnvatn.
Gaf hann síðan góð ráð um úrbæt-
ur, en hvarf af vettvangi án þess
að gera nokkuð. Hafði hann um það
bil 10 mínútna viðdvöl á staðnum
og var allur hinn þægilegasti.
Líður nú og bíður. Víkvetji hafði
látið lagfæra lekann samkvæmt til-
sögn vatnsveitumannsins og var
löngu búinn að gleyma áðurnefndu
atviki. Þá er það nú nýverið að
húseigandinn var rækilega minntur
á atvikið í febrúar. Frá innheimtu-
deild borgarinnar kom sem sé reikn-
ingur inn um bréfalúguna, sem á
stóð skrifað stórum stöfum „aðstoð
vegna leka innanhúss". Það var þó
kannski ekki óeðlilegt, ef ekki hefði
verið upphæðin, hátt á 9. þúsund
króna. Húseigandinn gerði að sjálf-
sögðu athugasemd við reikninginn.
Kom þá hálfum mánuði síðar leið-
rétting og nú kostaði „aðstoðin"
aðeins 3.300 krónur, ijögurra
klukkustunda vinna, 825 krónur á
hveija klukkustund.
Nú er það svo að í öllum venjuleg-
um kjarasamningum kostar það að
jafnaði fjögurra klukkustunda út-
kall að kalla mann til vinnu í sínum
frítíma. Það þarf Vatnsveitan sjálf-
sagt að greiða vaktmanninum, hafi
hann ekki þurft að sinna neinum
öðrum viðskiptavini hennar þennan
úrhellisdag í febrúar. En hafi fleiri
kvatt til mann og óskað eftir aðstoð
Vatnsveitunnar á þessum fjórum
klukkustundum, sem hann veitti
„aðstoðina" góðu og hann hafi alls
staðar haft jafnlítið erindi sem í
þessu tilviki má kannski margfalda
þessa 3.300 króna upphæð með 16.
Myndu þá tekjur Vatnsveitunnar
nema 52.800 krónum á þessum fjór-
um klukkustundum. Er nema von
að mönnum svelgist á vatninu frá
Vatnsveitunni, þegar reikningar
sem þessir detta inn um blaðalúg-
una?
xxx
Idálki Víkvetja í gær var haft orð
á því, að Þorsteini Pálssyni hefði
ekki verið boðið að taka þátt í
umræðum stjórnmálaforingja í
fréttatíma Stöðvar 2 sl. föstudags-
kvöld. Nú hefur Víkveiji fengið
upplýsingar um, að Stöð 2 bauð
Þorsteini að taka þátt í þessum
umræðum. Hann aíjiakkaði það á
þeirri forsendu, að tillögur hans
væru trúnaðarmál, sem ekki væri
búið að fjalla um í ríkisstjórninni.
Þetta leiðréttist hér með. í sama
dálki var sagt að vísitölufjölskyldan
væri fjögurra manna fjölskylda. Hið
rétta er, að hún er 3,48 einstakling-
ar.