Morgunblaðið - 20.06.1991, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. JÚNI 1991
21
Margaret Thatcher Edward Heath
Bretland:
Margaret Thatcher og
Edward Heath deila
hart um Evrópumálin
London. Reuter.
HARÐVÍTUG deila hefur brotist út milli Margaret Thatcher
og Edwards Heaths, fyrrverandi leiðtoga breska íhaldsflokks-
ins, eftir að John Major forsætisráðherra hafði reynt að jafna
ágreining innan flokksins um Evrópumálin.
John Major kvaðst á þriðjudag
hafna hugmyndinni um sam-
bandsríki Evrópu og daginn áður
tókst Douglas Hurd, utanríkis-
ráðherra Breta, að koma í veg
fyrir að ákvæði þar að lútandi
yrði tekið upp í skjal um framtíð-
armarkmið Evrópubandalagsins
(EB) sem iagt var fyrir utanríkis-
ráðherrafund EB á mánudag.
Major sagði við umræður á
breska þinginu, að Bretar væru
afdráttarlaust mótfallnir því að
Evrópubandalagið yrði síðar meir
að sambandsríki, einhvers konar
bandaríkjum Evrópu. „Ég get
ekki samþykkt stofnun evrópsks
ofurríkis, ekki heldur þingið og,
að mínu áliti, heldur ekki þjóð-
in,“ sagði Major.
Margaret Thatcher fagnaði
þessum ummælum forsætisráð-
herrans í ræðu sem hún hélt í
Bandaríkjunum á þriðjudags-
kvöld. Nokkrir þingmenn breska
Ihaldsflokksins sögðu hins vegar
að hún hefði einnig látið orð falla
sem ekki hefðu komið sér jafn
vel fyrir Major. „Það er tíma-
bært að jafnvel þeir í Brussel
viðurkenni að stórveldistíminn er
liðinn. Ég hef enga trú á þröngri
alþjóðahyggju litla Evrópu-
mannsins, sem myndi grafa und-
an brýnni alþjóðasamvinnu á
víðari grundvelli og fullveldi
þjóða,“ sagði hún meðal annars.
Heath brást ókvæða við ræðu
Thatcher i sjónvarpsviðtali og
sagði hana „uppfulla af falsi, eða
eins og við segjum á venjulegu
máli, lygum“. Hann tók ummæli
hennar um „litla Evrópumann-
inn“ óstinnt upp, sagði að það
væri hún sem hugsaði eins og
„smámenni" og notaði hvert
tækifæri til að gagnrýna Evrópu-
bandalagið.
John Carlisle, þingmaður
íhaldsflokksins, sagði aftur á
móti að Heath væri „illkvittinn,
hleypidómafullur gamall kari
sem er löngu af sér genginn“.
„Hann ætti að hætta á þingi sem
fyrst,“ bætti hann við.
Margir þingmenn íhalds-
flokksins óttast að þessi ágrein-
ingur dragi verulega úr sigurlík-
um flokksins í komandi kosning-
um, sem verða að öllum líkindum
á næsta ári. Flokkurinn nýtur
nú tíu prósentustiga minna fylgis
en Verkamannaflokkurinn sam-
kvæmt skoðanakönnunum.
■ BUENOS AIRES - Áhöfn
spænsks togara yfirgaf skip sitt
eftir að þyrla argentínska sjóhers-
ins skaut á það þar sem það var
að veiðum innan argentínskrar
landhelgi og var skipið síðan tekið
í vörslu argentínska sjóhersins.
Þetta kom fram í fréttatilkynningu
sem sjóherinn sendi frá sér á þriðju-
dag. Fyrr þann sama dag hafði
spænska landbúnaðar- og sjávarút-
vegsráðuneytið kallað atvikið „óþo-
landi árás,“ þar sem alls ekki hefði
verið fullkannað hvort skipið hefði
verið innan argentínskrar landhelgi
eða ekki. „Það er engan veginn
hægt að réttlæta þessa árás, hvort
sem skipið var á alþjóðlegu haf-
svæði eða ekki, vegna þess að taka
verður tillit til mannslífa og hlýtur
það að hafa forgang," sagði tals-
maður ráðuneytisins. Áhöfnin held-
ur því fram að skipið hafi verið að
veiðum utan landhelgi Argentínu.
FUNDUR RAÐHERRA EB OG EFTA I LUXEMBORG
Finnar telja þróunarsjóð-
inn vera helsta vandamálið
Helsinki. Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins.
FINNAR teþ’a að enn eigi eftir að taka mikilvægar pólitískar ákvarð-
anir áður en unnt verður að undirrita samning Evrópubandalagsins
og aðildarríkja Fríverslunarbandalags Evrópu (EFTA) um Evrópska
efnahagssvæðið (EES). Aðalsamningamaður Finna, Pertti Salolainen
utanríkisviðskiptaráðherra, segir að kröfur EB-ríkja í Suður-Evrópu
um sérstakan þróunarsjóð, sem EFTA er ætlað að kosta, kröfur um
veiðiheimildir í Norður-Atlantshafi og um ótakmarkaða umferð flutn-
ingabifreiða um Sviss og Austurríki séu engan veginn tæknileg atr-
iði sem fela megi embættismönnum. Salonainen telur að ekki megi
líta svo á að samkomulagið sem náðist á ráðherrafundinum í Lúxem-
borg á þriðjudag jafngildi pólitískum milliríkjasanmingi um myndun
Evrópska efnahagssvæðisins.
Sú krafa Evrópubandalagsins að
stofnaður verði sérstakur þróunar-
sjóður í þágu Spánverja og annarra
Suður-Evrópuþjóða kemur Finnum
spánskt fyrir sjónir. Á undanförnum
sex mánuðum hefur riðið yfir Finna
alvarleg efnahagskreppa, sú erfið-
asta allt frá lokum seinni heims-
styrjaldarinnar. Því er talið hæpið
að finnskir þingmenn séu reiðubún-
ir að styrkja EB-ríkin í álfunni
sunnanverðri og greiða á þann hátt
fyrir aðgang að Evrópska efna-
hagssvæðinu. Finnum þykir nóg
komið ef þeim verður ásamt öðrum
aðildarríkkjum EFTA gert að greiða
niður vexti á hugsanlegum lánum
til ríkja í Suður-Evrópu.
Formleg afstaða finnsku ríkis-
stjórnarinnar til viðræðnanna um
EES er óbreytt. Ráðamenn finnskir
eru hlynntir því að EB og EFTA-
ríkin ljúki þessum viðræðum. Yfir-
lýsing sænsku ríkisstjórnarinnar frá
í síðustu viku þess efnis að sótt
verði um aðild að Evrópubandalag-
inu um næstu mánaðamót hefur,
að sögn finnskra ráðamanna ,engu
breytt. Vitað er að Mauno Koivisto
Finnlandsforseti hefur hafnað um-
ræðu um EB-aðild að sinni. Helstu
stjórnarflokkarnir eru tvístígandi.
Miðflokksmenn sem sækja fylgi til
sveita eru uggandi en hægri menn
samþykktu fyrir skömmu stefnu-
skrá þar sem hvatt er til þess að
Svisslendingar samþykktu fyrir
nokkru í þjóðaratkvæðagreiðslu að
banna umferð flutningabila yfir 28
tonn í gegnum landið og auka held-
ur flutninga með lestum. Þetta kem-
ur EB-ríkjunum illa þar sem stór
hluti flutningabíla þeirra er 40 tonn
að þyngd. Svissneska ríkisstjórnin
bauðst nýlega til að veita 50 40-
tonna bifreiðum með viðkvæmar
vörur undanþágu á degi hvcrjum
þangað til járnbrautakerfið gæti
annað meiri flutningum. Samninga-
Finnar sæki um aðild að Evrópu-
bandalaginu. Á þingi flokksins var
Pertti Salolainen kjörinn formaður
en samkvæmt sérstakri ósk hans
var stefnuskráruppkastinu breytt á
þann veg að hægri menn krefðust
þess ekki að tekin yrði ákvörðun
um inngöngu í EB þegar á þessu
ári. Salolainen taldi að það myndi
veikja stöðu hans í samningavið-
ræðunum við EB ef alkunna væri
að hann færi með formennsku í
flokki sem vildi að Finnar sæktu
þegar um aðild að Evrópubandalag-
inu.
menn EB afþökkuðu þetta boð á
mánudag og vilja undanþágu fyrir
fleiri bíla. Næsti samningafundur
verður á föstudag. Ogi gaf til kynna
að Sviss myndi ekki láta kúga sig
og benti á að EB þyrfti á Sviss að
halda til þess að flutningar á mark-
aði bandalagsrikjanna gætu gengið
eðlilega fyrir sig. Hann sagði að
boltinn væri hjá EB og vonaði að
samningamennirnir ættu góðan leik
á föstudag.
Svisslendingar verða
ekki við óskum EB
Ziirich. Frá Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
SVISSNESKA rikisstjórnin ákvað í gær að standa föst fyrir og verða
ekki við óskum Evrópubandalagsins (EB) um heimild fyrir akstur
fleiri en 50 flutningabifreiða yfir 28 tonn í gegnum landið á degi
hverjum. Alfred Ogi samgöngumálaráðherra sagði á blaðamanna-
fundi að ríkisstjórninni væri ljóst að hún stofnaði samningum EB og
Fríverslunarbandalags Evrópu (EFTA) um Evrópska efnahagssvæðið
(EES) í hættu með þessu en Sviss gæti ekki boðið betur.
Norskir stjómmálamenn ánægð-
ir með niðurstöðu fundarins
GRO Harlem Brundtland, forsætisráðherra Noregs, segir við dagblað-
ið Aftenposten í gær að eftir fund utanríkisráðherra Evrópubanda-
lagsins (EB) og Fríverslunarsamtaka Evrópu (EFTA) í Lúxemborg á
þriðjudag sé hún fullvissuð um að samningar náist um Evópskt efna-
hagssvæði (EES).
Kaci Kullman Five, formaður
Hægriflokksins, segir það vera
ánægjulegt að náðst hafi samstaða
í fiskveiðimálunum en tvær norskar
ríkisstjórnir hafi sett þau mál á
oddinn. Carl I. Hagen, formaður
Framfaraflokksins, segir niðurstöð-
una vera gleðitíðindi fyrir byggðir
við strendur Noregs. Það að flokkur
hans samþykki endanlegan EES-
samning á norska þinginu sé hins
vegar háð því hver heildarútkoman
verði og nefnir hann sérstaklega hve
mikið Norðmenn muni þurfa að
borga í þróunarsjóðinn. Aðrir norsk-
ir stjórnmálamenn sem blaðið ræddi
við_ voru einnig mjög ánægðir.
í frétt i síðdegisútgáfu Aftenpost-
en í gær segir að eftir harða og
einarða baráttu norska utanríkis-
ráðherrans og viðskiptaráðherrans
hafi tekist að ná samstöðu um fisk-
veiðimálin. Einnig segir að Norð-
menn fái tollfrjálsan aðgang að
markaði Evrópubandalagsins fyrir
sjávarafurðir sínar. Það sé ekki
tengt því að EB-ríkin fái fisk líkt
og Spánveijar höfðu krafist. Hins
vegar fái Spánveijar norskan fisk
þar sem lögð sé til ný skipting á
kvóta EB við Svalbarða. EB hefur
hingað til fengið 3,7% heildarkvót-
ans þar, alls 7.000 tonn, og hefur
sá kvóti skipst þannig að Danir,
Þjóðveijar, Frakkar og Bretar veiða
helming hans en Spánveijar og og
Portúgalir hinn helminginn. Nú eigi
hins vegar Spánveijar og Portúgalir
að fá allan þennan kvóta en í stað-
inn fái hinn ríki kvóta í landheigi
Noregs fyrir norðan 62. breiddargr-
áðu. Sá kvóti verður hins vegar
háður því að Norðmenn fái sam-
bærilegan kvóta í lögsögu EB.
Þol — þakmálning
Þekur, verndar og fegrar
Þarftu að mála þakið? Þá vantar þig T>ol
þakmálningu frá Málningu hf. Hún er
sérstaklega framleidd fyrir bárujám
og aðra utanhússfleti sem
þarfnast varanlegrar vamar.
Þol er hálfgljáandi alkýð-
málning sem er auðveld í
notkun. Þol þakmálningin dregur nafn af
einstöku veðrunarþoli sínu og litaúrvalið er
Þol þakmálningin frá
Málningu hf. er punktur-
A , inn yfir vel málað hús. -
Það segir sig sjálft.
fjölbreytt.
**• Mí
* WHUMN O H IJfmtiM
'W8UVW8I Al»WS(*yMN6
Næst þegar þú sérð fallega málað hús - kynntu þér þá hvaðan málningin er
hnálning'lf
- það segir sig sjálft —