Morgunblaðið - 01.10.1991, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. OKTÓBER 1991
17
myndist á fiskinum í sjónum, en
þar með er ekki sagt að núverandi
úterðir þurfi að greiða þriðja aðila,
ríkinu, fyrir heimildirnar. Hvað
varðar þá seinni, þá er sú tilgáta,
að meirihluti þjóðarinnar sé hlynnt-
ur því að kvótahafar greiði fyrir
heimildirnar, ekki rök um siðferði-
legt réttlæti. Máttur skapar ekki
réttlæti, eins og segir, né hefur
skammtíma meirihluti ætíð rétt fyr-
ir sér.
Formælendur hugmyndarinnar
um sölu veiðileyfa leggja til að rík-
ið eigni sér veiðiréttinn, en leigi
hann síðan til hæstbjóðanda. Slík
leigusala hefur engu við hag-
kvæmni veiðanna að bæta, þvert á
móti, leigusalan mun valda meiri
óvissu og óskynsamari Ijárfest-
ingarákvörðunum leigutaka. Þar að
auki mun sú hugmynd að ríkið inn-
heimti afgjald, þe. leigu, eingöngu
verða til þess að rentusóunin færist
á land upp. í stað þess að of marg-
ir fiskimenn keppi á miðunum, vald-
andi hver öðrum kostnaði og sói
þannig rentumöguleikum auðlind-
arinnar, munu hinir ýmsu hags-
munahópar, á landi uppi, setjast að
kjötkötlum stjórnmálamannana og
etja ofurkappi við að verða sér úti
um hluta rentunnar. Þessi rentu-
sókn, eins og slík hegðun er kölluð
innan hagfræðinnar, mun á endan-
um sóa þeirri rentu sem skapast
við skynsamari veiðar.
Skynsamlegasta lausnin er fólgin
í því að sníða agnúana af núver-
andi kvótakerfi, festa það í sessi
og leyfa fullt framsal kvóta. Ut-
gerðarmenn munu nýta þann arð
er myndast á skynsamlegan hátt;
í fjárfestingar í öðrum atvinnu-
gi-einum og í eyðslu. Þannig mun
arðurinn á endanum skila sér út í
þjóðfélagið allt í nýjum atvinnu-
möguleikum, aukinni velmegun og
ekki síst í gegnum tekjujöfnunar-
kerfið: Skattinn.
Ilöfundur er lektor íhagfræði við
Háskála Islands.
þeim mun ákafari andmælendur —
ekki síst úr læknastétt.
Nú á síðari árum virðast sjón-
armið þó heldur vera að breytast
og hneigjast meira í áttina að slík-
um hugmyndum.
Þannig virðast menn í ríkara
mæli vera að gera sér ljóst að á
þann hátt myndu dýrustu fjárfest-
ingar í rannsókna- og lækninga-
tækjum nýtast skynsamlegar þeg-
ar aðeins væri verið að tækjavæða
eina stofnun í stað þriggja áður.
Þá mundu og möguleikar til
hagkvæmra deildaskiptinga slíks
sjúkrahúss vera mun meiri en nú-
verandi sjúkrahúsakerfi gefur til-
efni til.
Samanlagt mætti ætla að sam-
nýting tækja og starfsliðs gæti
skapað verulegan sparnað.
Þá bendir flest til að rekstur
hátækni rannsóknar- og röntgen-
miðstöðva við slíkt háskólasjúkra-
hús ætti að geta skilað ódýrari
þjónustu en sú sem nú er keypt
af mörgum smá-deildum.
Að sjálfsögðu geri ég mér ljóst
að slík sameining myndi ekki skila
sparnaði þegar í stað, þvert á
móti mundi henni fylgja umtals-
verður kostnaður í byijun en þar
hygg ég að væri um góða fjárfest-
ingu að ræða sem síðar meir mundi
skila íslendingum afkasta-meira,
skilvirkara og ódýrara sjúkrahúsa-
kerfi en það sem við búum við í
dag, að ógleymdu háskólasjúkra-
húsi sem ætti að geta orðið fylli-
lega sambærilegt við slíkar stofn-
anir hjá þeim nágrannaþjóðum
okkar sem við oftast berum okkur
saman við.
Vissulega væri ástæða til að
ræða ijölmargt fleira sem viðkem-
ur sparnaði í heilbrigðiskerfinu.
Þannig eru t.d. byggingamál sjúk-
rastofnana kapituli út af fyrir sig
sem verðskuldaði rækilega umfjöll-
un.
Slíkt hlýtur þó að bíða betri
tíma.
Tourette-samtök stofnuð
FORMLEGUR stofnfundur Tourette-samtakanna var haldinn 24. sept-
ember sl. á Hótel Esju en undirbúningur að stofnun samtakanna hefur
staðið yfir um nokkurra mánaða skeið. Á stofnfundinn mættu rúmlega
40 manns en stofnfélagar gerðust 30 fjölskyldur auk styrktarmeðlima.
Félagar eru víðs vegar af Iandinu.
Tilgangur samtakanna er að
standa vörð um hagsmuni einstakl-
inga með Tourette syndrome (TS)
og fjölskyldna þeirra. Tilgangi sín-
um hyggjast samtökin m.a. ná með
því að beita sér fyrir fræðslu og
auknum skilningi á TS og félagsleg-
um afleiðingum þess og má í því
sambandi nefna að á vegum undir-
búningsnefndar hefur verið þýtt og
gefið út smárit sem dreift hefur
verið til barnaheimila, heilsugæslu-
stöðva, skóla o.fl. Einnig var sýnd
kynningarmynd um TS í sjónvarp-
inu 16. september sl. og hafa nú
þegar borist ijölmargar óskir um
endursýningu hennar. Auk þess að
stunda fræðsíustarfsemi munu
samtökin beita séi* fyrir innbyrðis
tengslum félagsmanna, m.a. með
því að standa fyrir. samkomuhaldi.
Þeim sem áhuga hafa á málefn-
inu er bent á að skrifa til Tourette-
samtakanna, pósthólf 3128, 123
Reykjavík.
(Fréttatilkynning)
stella Bolíadóttir matre,ðslukenn
Kjarngott skólanesti
- gleður kennara
O^uefArND
Lystug skólasamloka:
Múslíbrauð
með smjöri og
bananasneiðum.
Gott fyrir alla nemendur
-og suma kennara!
'IXft
- maturfrá morgni til kvölds
Höfundur er yfirlæknir
Sjúkrahúss Suðurlands, Selfossi.