Morgunblaðið - 02.11.1991, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER 1991
NOTUÐ & NY
HUSGOGIM
Við bjóðum upp á margskonar húsgögn
s.s. sófasett, boröstofusett, skrifborð, stóla,
barnarúm, hillur, skápa og margt fleira.
Seljum á góðum kjörum.
Kaupum gegn staögreiðslu.
BOLHOLTI 6, 105
679860
„Við konur
þurfiim kalsíum.“
Kalciumkarbonat ACO
íullnægir auðveldlega
daglegri kalsíumþörif!
Nú hafa vísindalegar rannsóknir víðs vegar um
heiminn sýnt fram á nauðsyn þess að konur bæti
sér upp það magn kalsíums sem þær fá ekki með
fæðunni. Með því minnka líkurnar á bein-
þynningu þegar líða tekur á ævina.
í Bandaríkjunum halda vísindamenn því fram
að konur þurfi 1500 mg af kalsíum á dag frá og
með 45 ára aldri til þess að beinagrindin haldi sínu
rétta kalkinnihaldi og styrk-
leika. Á meðgöngu og þegar
barn er haft á brjósti
þurfa konur einnig á
meira kalki að halda en
venjulega.
Kalciumkarbonat
ACO eru bragðgóðar
tuggutöflur með frísk-
legu sítrónubragði.
Stundum getur fram-
sýni verið hyggileg.
Vhr 17 19 34 gj
Kalciumkarbonat ' p
250 rng Cr ' ACO ! §
MBMÍIOO tuggtal o\
Kalciumkarbonat ACO
Fæst án lyfseðils í apótekinu.
Fommálabraut M.H.
— In memoriam
Síðari grein
eftirHrafn Svein-
bjarnarson
Nýju fötin keisarans
Það var sniðugt þegar starfandi
rektor MH, sagði í útskriftarræðu
sinni á vorönn 1991 að auka ætti
tengsl MH við atvinnulífið og að til
greina kæmi að fyrirtækjum yrði
gefinn kostur á að fá námskeið
fyrir starfsmenn sína í skólanum.
Undirritaður og félagar hans á
fornmálabraut glöddust mjög við
þessi tíðindi enda var staða þeirra
mjög óljós á þeim tíma. Kreppu
fornmálabrautar hefði sem sagt
getað lokið með stofnun blómlegs
atvinnufyrirtækis í eigu nemenda á
fornmálabraut sem færi fram á
námskeið í latínu og grísku fyrir
starfslið sitt (og eigendur). Þótt við
séum miklir andstæðingar skóla-
gjalda höfðum við áður skrifað bréf
og boðið greiðslu fyrir þessa þjón-
ustu, en því var ekki svarað. Ef við
værum hins vegar fyrirtæki, losnaði
skólinn við þá skömm að búa nem-
endur undir háskólanám af ásetn-
ingi og kæmist um leið í náið sam-
band við hina heilögu kú, atvinnulíf-
ið.
Þar kemur mergurinn málsins:
Til hvers er menntaskóli? Lög um
framhaldsskóla segja út af fyrir sig
ákaflega lítið um tilgang þeirra
stofnana. Það er a.m.k. ekki auð-
velt að botna í þessari lágkúrulegu
mærð um „skilyrði til náms og
þroska við allra hæfi”, „störf í at-
vinnulífinu” og „þekkingu og þjálf-
un í vinnubrögðum”.
En þá kastar nú tólfunum þegar
greinin um hlutverk skólanna í regl-
ugerð um framhaldsskóla er skoð-
uð. Það er eins og hún sé hönnuð
af skröddurunum sem saumuðu
nýju fötin keisarans forðum. Allt
er svo sjálfstætt, tiilitssamt og agað
að maður tárast næstum því. Gall-
inn er bara sá að hún er fullkom-
lega innantóm, það stendur ekkert
í henni sem hönd á festir. Orðalag-
ið er svo almennt og loðið að skóla-
stjórnir gætu líklega upp á sitt ein-
dæmi breytt framhaldsskólum í
leikskóla. Það er ekki tilviljun að
hér er minnst á leikskóla. Við lestur
laga um leikskóla og raunar einnig
laga um grunnskóla kemur í ljós
að markmiðin eru furðulega áþekk
og í framhaldsskólalögunum, helsti
munurinn er að í þeim síðastnefndu
er ekkert minnst á kristilegt upp-
eldi.
Hverjum þjóna
bóknámsskólar?
Þar sem lög og reglur um fram-
haidsskóla eru farin að bjóða upp
á svo margvíslega hluti innan skól-
anna er augljóst að eitthvað verður
undan að láta, nema fjárveitingar
til þeirra margfaldist. Það þýðir að
framhaldsskólar verða í raun ekki
„við allra hæfi” þótt þeir séu það
að nafninu til samkvæmt lögum.
Yfirvöld verða því að gera upp við
sig a.m.k. hvort menntaskólamir
eigi að veita menntun fyrir háskóla-
nám eða eitthvað annað. Það er
nefnilega dálítið erfitt, bæði fyrir
kennara og nemendur, þegar sitja
í sömu tímum nemendur sem eru
að búa sig af einhverri alvöru und-
ir háskólanám og nemendur sem
eru varla læsir. Kasti menntaskólar
frá sér undirbúningi fyrir alvöru
háskólanám til að geta búið nem-
endur undir „nám á háskólastigi”,
atvinnulífið, eða jafnvel lífið al-
mennt, verður að finna stað fyrir
hina sem þeir hafa hingað til búið
undir háskólanám.
Stjórn MH hefur greinilega valið
hópinn sem á að þjóna best, þar
þykja stoðnámskeiðin í stafsetningu
af einhveijum ástæðum borga sig,
en ekki latínuáfangarnir. Ég man
þó ekki betur en að reyndur kenn-
ari segði einhvers staðar um daginn
að árangurinn af þessum núlláföng-
um í stafsetningu væri yfírleitt
sáralítill.
Aulasósíalismi og
mannfyrirlitning
Meðan undirritaður var í grunn-
skóla voru nemendurnir í bekknum
mjög ólíkir. Kennslan var sjálfsagt
miðuð við meðalnemanda og alltaf
var verið að taka út úr nemendur
sem höfðu litla námsgetu og stund-
um iítinn námsvilja og senda þá tii
sérkennara. En nemendur sem vildu
og gátu lært meira en í meðallagi
fengu aldrei neitt tækifæri til þess.
Það líður mörgum illa í svona skóla.
Þarna var farið illa með tíma flestra
nemenda, og sennilega hefðu þeir
allir verið betur settir með annað
fyrirkomulag. Strax í grunnskóla
verður að nýta tíma nemenda bet-
ur, bæði tíma þeirra sem eru slakir
námsmenn og duglegir. Það gengur
ekki að steypa alla í sama mótið.
Ekki batnar ástandið þegar komið
er í menntaskóla. Þar er farið að
þjóna sérstakiega nemendum sem
hafa ekki getað eða nennt að læra
í grunnskóla, á kostnað nemenda
með vilja og getu til að læra raun-
verulegar menntaskólagreinar. Það
er umhugsunarvert að kennarar í
MH hafa oftar en einu sinni spurt
nemendur á fornmálabraut af
hveiju þeir hefðu ekki farið í Mennt-
askólann í Reykjavík - það væri
nefnilega nóg að hafa fornmála-
braut í einum skóla í Reykjavík.
Varla eiga þeir við að ekki sé þar
þörf fyrir fleiri en einn mennta-
skóla? En þetta vissum við nú
reyndar ekki, og finnst að vísu að
fornmálabraut gæti þá alveg eins
verið í MH. Ég spyr á móti: Af
hveiju ættu menntaskólanemar að
víkja úr menntaskóla fyrir fólki sem
er enn á grunnskólastigi?
Allt kvak um jafnrétti til náms
missir marks þegar öllum, óháð
námsgetu og hæfíleikum, er troðið
í menntaskóla. Þannig er bæði
traðkað á fólki sem hefur getu og
vilja til bóknáms og fólki sem hefur
getu og vilja til verklegs náms eða
einhvers annars. Jafnréttið virðist
eiga að felast í því að allir hljóti
þá náð að taka stúdentspróf, líklega
vegna þess að það er svo óskaplega
ófínt að vera ekki stúdent. Liður í
þessu er að farið er að krefjast stúd-
entsprófs og menntunar „á háskóla-
stigi” í ólíklegustu greinum sem
eðli sínu samkvæmt eru alls ekki
háskólagreinar. Og til þess að þetta
sé hægt er nú stefnt að því að hafa
stúdentsprófið ekki erfiðara en svo
að langstærsti hluti þjóðarinnar
geti tekið það. Þá kemur jafnvel til
greina að meta störf við búðarkassa
til eininga í stúdentsprófi, eins og
heyrðist hér um árið úr mennta-
málaráðuneytinu. Einhvern tíma
var svona hugsunarháttur nefndur
aulasósíalismi. Á kannski að koma
þjóðinni í heimsmetabók Guinness
með því að láta hana taka stúdents-
próf eins og hún leggur sig?
Er ekki kominn tími til að menn
reyni að skilja, að þeir sem velja
sér aðra leið en að taka stúdents-
próf eru í alla staði jafnnýtir þjóðfé-
lagsþegnar og hinir? Það þarf ekki
að vera neitt feimnismál að menn-
irnir eru ólíkir, og þeir sem taka
stúdentspróf eru þar engin viðmið-
un sem allir hinir eiga að líta upp
til. Það er heimskulegur mennta-
hroki og mannfyrirlitning að viður-
kenna þetta ekki. Jafnrétti til náms
er auðvitað sjálfsögð mannréttindi.
En með jafnrétti til náms er varla
átt við að aliir geti tekið stúdents-
próf sem veitir inngöngu í háskóla
eða þá próf í læknisfræði, heldur
að aliir fái menntun við sitt hæfi,
í ýmsum skólum.
Hungurlúsin kennaranna
Skólakerfið á íslandi virðist að
hruni komið. Og það sem verra er,
því virðist varla við bjargandi.
Ástæðan er fyrst og fremst launa-
kjör kennara. Vissulega eru margir
góðir kennarar við störf í íslenskum
skólum, en hvernig er hægt að
búast við því að almennt fáist vel
menntað og hæft fólk til kennslu
fyrir þau smánarlaun sem kennur-
um eru skömmtuð. Mér er auk þess
sagt að hámenntuðu fólki sem sæk-
ir um kennararstöðu í framhalds-
skóla sé stundum hafnað og minna
menntað fólk ráðið, aðeins vegna
þess að það hefur próf í uppeidis-
og kennslufræði. Reynsla margra
er hins vegar sú að það skipti miklu
meira máli að kennari sé vel að sér
í sinni kennslugrein en að hann
hafi lært að kenna, ef kunnáttan í
sjálfri námsgreininni er svo ekki
miklu meiri en hjá nemendunum.
Þetta gildir auðvitað enn frekar á
Afnám ríkisverndaðrar einokunar í útflutningi:
Tökum því eins og öðru sem
að höndum hefur borið
- segir stjórnarformaður SÍF
DAGBJARTUR Einarsson, stjórnarformaður Sölusambands íslenskra
fiskframleiðenda, segir meðlimi samtakanna gera sér fulla grein
fyrir því að að því geti komið að ríkisvernd á útflutningi SÍF hverfi
verði samningar um evrópskt efnahagssvæði staðfestir. „Hitt er
annað mál að það getur engið bannað mönnum að vera í einhverjum
samtökum vilji þeir það,” sagði hann.
Eins og greint hefur verið frá í
Morgunblaðinu kom fram í máli
Jóns Sigurðssonar, viðskiptaráð-
herra, á morgunverðarfundi Versl-
unarráðs íslands að nauðsynlegt
væri að afnema einokun á útflutn-
ingi í kjölfar EES-samninganna.
Breytingar væru nauðsynlegar á
þeirri einokun sem Síldarútvegs-
nefnd hefði samkvæmt lögum, og
einnig þyrfti ríkisvernd á útflutn-
ingi Sölusambands íslenskra fisk-
framleiðenda og útflutningsfyrir-
tækja í freðfiskframleiðslu að
hverfa.
Benedikt Sveinsson, fram-
kvæmdastjóri Islenskra sjávaraf-
urða hf., sagði í samtali við Morgun-
blaðið að sér væri ekki kunnugt um
neina ríkisvemd varðandi útflutn-
ing á freðfiski, og hann fengi ekki
annað séð en að þessi viðskipti
væru fijáls.
„Ég veit ekki betur en Jón Sig-
urðsson hafi sjálfur gefið útflutning
á freðfiski til Bandaríkjanna frjáls-
an fyrir um það bil fjórum árum
síðan, og eftir því sem ég best veit
þá var það það síðasta sem við
höfðum. Ef hann er hins vegar að
vitna í viðskipti við Sovétríkin, þá
er því til að svara að engin slík
viðskipti eru í gangi,” sagði Bene-
dikt.
Friðrik Pálsson, forstjóri Sölum-
iðstöðvar hraðfrystihúsanna, sagð-
ist draga það mög í efa að þau
ummæli sem höfð vom eftir við-
skiptaráðherra væru rétt eftir hon-
um höfð, þar sem honum hlyti að
vera það fullkomlega ljóst að engin
ríkisvernd væri á frystisamtökun-
um. „Ég myndi því óska eftir því
að Morgunblaðið gæfi honum kost
á að leiðrétta þessi orð sín séu þau
rétt eftir honum höfð,” sagði Frið-
rik.
I
I