Morgunblaðið - 20.06.1993, Blaðsíða 10

I 8061 iwui .QZ HUOAUliVT/iUH HM/úJHi/iUOtfOM
10 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20. JÚNÍ 1993
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Alvöruþrungin þögn
ALVÖRUÞRUNGIN þögn ríkti á fundi með starfsmönnum Islensks skinnaiðnaðar hf. á Akureyri síðastliðinn sunnudag, þegar stjórnendur
fyrirtækisins ræddu við starfsmenn ákvörðun stjórnar um að óska eftir því að fyrirtækið yrði tekið til gjaldþrotaskipta. Var starfsmönnum
jafnframt tilkynnt að vinnuskyldu þeirra við fyrirtækið væri lokið og þá um kvöldið og næsta morgun fengi hver starfsmaður upphringinu,
þar sem honum væri greint frá því hvort hann fengi ráðningu hjá Rekstrarfélagi íslensks skinnaiðnaðar eða ekki. Samtals voru þeir 70
starfsmennimir sem fengu upphringinu í þá veru, að ekki yrði um endurráðningu þeirra að ræða.
Það voru ungir jafnt sem aldnir sem fengu reisupassann sinn frá ISI. Erfiðast verður að líkindum fyrir þá starfsmenn sem eru um og yfir
sextugt að fá aðra vinnu.
eftir Agnesi Brogadóttur Ljósmyndir Rúnor Þór
HVERT reiðarslagið á fætur öðru hefur riðið
yfir atvinnulíf Akureyringa að undanförnu, og
að margra mati eiga Akureyringar enn eftir
að sjá hann svartari. Akureyri, þessi rótgróni
iðnaðarbær, er á því sviði ekki svipur hjá sjón,
miðað við það sem áður var. Ullar- og skinna-
iðnaður hafa skroppið svo mikið saman, að
þessar áður umsvifamiklu atvinnugreinar eru
nánast komnar í þrot. Síðastliðinn mánudag
fjölgaði atvinnulausum á Akureyri úr 410 á
skrá í 470, beint í kjölfar þess að íslenskur
skinnaiðnaður hf. lýsti sig gjaldþrota síðdegis
á föstudag. Það voru þung skref að stíga, fyr-
ir þá 60 fyrrum starfsmenn ÍSI sem gengu inn
á Vinnumiðlun Akureyrar sl. mánudag og
skráðu sig atvinnulausa, því fyrir ríkti ófremd-
arástand í atvinnumálum og margir þeirra sem
létu skrá sig, horfa fram á langvarandi atvinnu-
leysi, án þess að eygja nokkra von um betri
tíð og blóm í haga. Samtals misstu um 70 manns
vinnu sína við þetta gjaldþrot, en hluti starfs-
mannanna skráir sig atvinnulausa í öðrum
sveitarfélögum en hjá Akureyrarbæ.
að var því ekki að undra
að tónn vonleysis, upp-
gjafar og sorgar væri
ríkjandi í máli viðmæl-
enda blaðamanns
Morgunblaðsins, fyrr í
þessari viku, þegar
hann ræddi við fyrrver-
andi og núverandi starfsmenn ís-
lensks skinnaiðnaðar, sem nú heitir
Rekstrarfélag íslensks skinnaiðn-
aðar, félag i eigu Hamla hf, eignar-
haldsfélags Landsbanka íslands.
Það sem er hvað dapurlegast fyrir
það iðnverkafólk sem hefur starfað
árum og jafnvel áratugum saman
við ullar- eða skinnaiðnaðinn á Ak-
ureyri, er að þetta starfsfólk hefur
unnið mjög sérhæfð störf, og á þess
vegna enn minni möguleika en aðr-
ir á að fá önnur störf og óskyld.
Bjarni Jónasson, sem var fram-
kvæmdastjóri íslensks skinnaiðnað-
ar, hefur verið ráðinn af Rekstrarfé-
lagi íslensks skinnaiðnaðar til loka
september, en fullkomin óvissa ríkir
um starfsemi fyrirtækisins að þeim
tíma loknum. Það verður því ekki
sagt að þeir 115 starfsmenn, sem
fengu starf hjá nýja félaginu, geti
verið rólegir, og atvinnuöryggi
þeirra hafi verið tryggt - síður en
svo. Enn um hríð verða þeir að
starfa undir álagi þeirrar óvissu, að
vita ekki hvort starfsemi verður
haldið áfram í verksmiðjunni þegar
líða tekur að hausti.
Skýringar þess að verksmiðjuiðn-
aður á Akureyri hefur hrunið kunna
að vera margvíslegar. Skinna- og
ullariðnaðurinn byggist meira á
mannafla og handverki en vélum
og tækni. Stór hluti í rekstri slíkra
verksmiðja er því launakostnaður.
Bjami bendir á, að þótt hér sé síður
en svo um hálaunastörf að ræða,
breyti það ekki því, að launakostn-
aður í þessum iðnaði hafi farið
hækkandi, en á sama tíma sé krafan
um lægra verð á framleiðslunni frá
kaupendum svo ákveðin, að hún
verði ekki hunsuð. Því hafi fjár-
magnið sem fyrirtækið hafði úr að
spila, orðið æ minna.
„Þá á skinnaðinaðurinn í sam-
keppni við til dæmis aðrar flíkur
m.a. leðurfatnað og svo eru að koma
alls kyns ný efni á markaðinn, sem
eru ódýrari. Þriðja heims löndin eru
komin í samkeppnina með ódýrari
fatnað, sem byggir fyrst og fremst
á því að launakostnaður er mun
lægri í þeim löndum en hér,“ segir
Bjarni. Hann segir að því hafi Is-
lenskur skinnaiðnaður þurft að
marka sér ákveðna sérstöðu í gæð-
um og framboði á litaflokkum, til
þess að eiga möguleika í samkeppn-
inni við ódýrari vöru. Jafnframt því
sem fyrirtækið hafi þurft að geta
svarað kröfum viðskiptavinanna
fljótt og brugðist hratt við breyttum
óskum.
Hætt við ákveðna framleiðslu
Nú, eftir að Rekstrarfélag ís-
lensks skinnaiðnaðar hóf starfsemi,
hefur verið ákveðið að einstökum
framleiðslulínum verði hætt. Fram-
leiðslulínum; sem gáfu lítið í aðra
hönd, og sköpuðu ekki þá sérstöðu
sem stefna þarf að. Þar má nefna
leðurvinnslu og ákveðinn þátt í
mokkalínunni. Bjarni var spurður
hvort sjá hefði mátt fyrir að fyrir-
tækið væri á rangri braut í þessum
framleiðslulínum og ákvarðanir um
breytingar hefðu verið teknar of
seint:
„Nei, það held ég ekki, því þetta
eru breytingar sem hafa verið að
eiga sér stað síðustu misseri. Það
var kannski vitað að hætt yrði með
þessar línur og frekar spurning um
það hvernig hætt yrði.“
Annar áhrifaþáttur í því að svo
fór sem fór, er gengisþróun á erlend-
um mörkuðum. ÍSI hefur átt um
62% af viðskiptum sínum í ítölskum
lírum undanfarin tvö ár, þannig að
gengisfelling lírunnar setti geysilegt
strik í reikninginn hjá félaginu, jafn-
framt því sem helstu keppinautar
ÍSI á Ítalíumarkaði, Spánveijar,
felldu gengi pesetans.
Þrátt fyrir þær hremmingar sem
skinnaiðnaðurinn hefur lent í, segist